De opdracht van christelijke ouders is groter dan ooit

Column 4 april 2024 4 minuten Laurens van der Tang
Laurens van der Tang

Wanneer ouders vaak afwezig zijn en bovendien geen grenzen willen stellen, komt er van opvoeding weinig terecht. Verslaving onder jongeren is een veel voorkomend gevolg. Is het IJslands Preventiemodel een oplossing? De opgave voor christelijke ouders.

Onlangs waren de catechisatielessen in onze kerkelijke gemeente gewijd aan verslavende middelen. Het ging vooral over alcohol, roken en drugs. Drie preventie- en jongerenwerkers, werkzaam voor de plaatselijke burgerlijke gemeente, voerden het woord. Geen van hen was kerkelijk. Er was een jonge allochtone vrouw, een fors gebaarde twintiger met ruime ervaringsdeskundigheid op het gebied van verslaving, en een oudere gepokte en gemazelde preventiemedewerker, al jaren actief in meerdere kerkelijke plaatsen op de Veluwe.

Oorzaken
De catechisanten kregen een stevig waarschuwend verhaal te horen, met confronterende feiten en voorbeelden. Het werd een levendige les. Na afloop ontstond een gesprekje tussen de drie werkers en de catechiseermeesters.

  • De ervaringsdeskundige: "Ouders zijn veel te gemakkelijk, ik wilde dat mijn ouders strenger tegen mij waren geweest."
  • De allochtone jonge vrouw: "Er is geen respect meer voor gezag.’
  • De oudere preventiewerker: ‘Vroeger, toen ik jong was – het maakte niet uit of je ouders communist waren of christen – wist je hoe je je moest gedragen als jongere. Dat is weg. Er zijn geen gedeelde normen en waarden meer. Mensen leven voor zichzelf. Genieten is het grote doel."

Een rode draad in het gesprek: ouders die druk zijn met zichzelf, vaak afwezig zijn doordat beiden werken, zelf het verkeerde voorbeeld geven, en geen grenzen stellen. Bovendien is er veel gezinsproblematiek, onder meer door echtscheidingen.

De resultaten zijn opvallend: 80 procent afname in middelengebruik, maar ook minder pesten, minder geweld, en minder criminaliteit.

Preventieve aanpak
De senior preventiewerker bracht het IJslands Preventiemodel ter sprake. In IJsland was een jaar of twintig geleden sprake van een groot en groeiend probleem op het gebied van alcohol-, tabak- en drugsgebruik onder jongeren. Men ontwikkelde een nieuwe integrale benadering gericht op preventie.

Enkele kenmerkende elementen uit deze benadering zijn volgens hem:

  • Er moet altijd een ouder thuis zijn;
  • ouders komen in overleg met elkaar tot duidelijke regels;
  • veel nadruk op georganiseerde vrijetijdsactiviteiten waarin jongeren onder
  • begeleiding stevig actief zijn;
  • een verbod voor jongeren om na 21:00 uur op straat te zijn;
  • etc.

De resultaten zijn opvallend: 80 procent afname in middelengebruik, maar ook minder pesten, minder geweld, en minder criminaliteit. De aanpak in IJsland is wetenschappelijk onderzocht en geldt als ‘evidence based’, maar getuigt vooral ook van nuchter gezond verstand.

In Nederland zijn door zes gemeenten van 2018-2021 volgens zeggen succesvolle pilots gedaan met varianten van deze aanpak onder leiding van Trimbos Instituut en het Nederlands Jeugdinstituut. Sinds vorig jaar zijn naast de zes gemeenten nog tien nieuwe gemeenten ermee begonnen. Het programma heet nu ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving’ (OKO).

Christelijke ouders moeten hun Bijbelse taak als aanwezige en vormende opvoeder meer dan ooit ter hand nemen.

Uitholling ouderlijk gezag
Deze ontwikkeling is op zichzelf genomen positief, maar uiteraard niet revolutionair vanuit Bijbels perspectief. Tegelijk staat ze vrijwel haaks op een heel andere ontwikkeling in westerse landen die tendeert naar reductie van de rol van ouders. ‘Het volgende grote doel van de seksuele revolutie is de onttrekking van kinderen aan de ouderlijke macht’, volgens Andrew T. Walker in Eikon. Voorbeelden die hij noemt zijn de groeiende beperkingen voor thuisonderwijs door ouders, scholen die jonge kinderen indoctrineren met genderideologie tegen de wil van ouders, en ouders die uit de ouderlijke macht ontzet worden omdat zij minderjarige kinderen niet bevestigen in de door hen gekozen genderidentiteit.

Gabriele Kuby signaleert in ‘The Abandoned Generation’ dat inperking van ouderlijke macht vaak gebeurt onder de noemer van kinderrechten. Een belangrijk brondocument daarbij is het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind dat van kracht werd in 1990. Dit verdrag opent in potentie allerlei deuren voor uitbreiding van de rechten van kinderen ten koste van die van ouders.

Een dubbelzware uitdaging
Christelijke ouders staan al met al voor een dubbelzware uitdaging. In de eerste plaats moeten zij hun Bijbelse taak als aanwezige en vormende opvoeder meer dan ooit ter hand nemen. Dat valt niet mee in een individualistische samenleving zonder gedeelde normen en waarden, waarbij de overheid bovendien stimuleert dat beide ouders zich ontplooien door buitenshuis te werken.

In de tweede plaats moeten christelijke ouders hun rechten als ouders bewaken tegenover een overheid die geneigd is om rechten van kinderen uit te breiden ten koste van die van ouders.  

Ouderschap is meer dan ooit een opgave. Gelukkig wel een opgave waar een beginnen aan is, want de HEERE wil het zegenen wanneer die in afhankelijkheid van Hem ondernomen wordt (Psalm 128:5).

Laurens van der Tang is ouderling binnen de Gereformeerde Gemeenten in Nederland te Rhenen. Verder is hij ondernemer en op diverse manieren kerkelijk en maatschappelijk actief. Hij schreef bovenstaand artikel op persoonlijke titel. Het artikel verscheen op de site van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#374 Jeffrey & Patrick over ds. Paul Visser en vermeend grensoverschrijdend gedrag
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Duitsland vlag
Nieuws

Bijna één op de drie Duitsers gelooft dat God het universum schiep

Een nieuwe peiling van onderzoeksinstituut INSA-Consulere laat zien dat bijna een derde van de Duitsers (31 procent) gelooft dat God de schepper van het universum is. Daar tegenover staat dat 41 procent dit niet gelooft, een kwart (25 procent) weet h

Israël-Palestijnen
Nieuws

Amerikaanse christelijke leiders spreken zich uit tegen oorlog in Gaza

Meer dan zeventig Amerikaanse christelijke leiders en organisaties hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin zij zich uitspreken tegen de oorlog in Gaza. Zij beschuldigen westerse christenen die Israël steunen ervan dat zij het zionisme g

Bijbelverhalen in LEGO
Positief nieuws

Bijbelverhalen in LEGO: nieuw project bereikt duizenden jongeren

Een bijzonder evangelisatieproject uit Engeland bereikt steeds meer jongeren met de boodschap van de Bijbel door middel van LEGO-animaties. Sinds kort worden ook Spaanssprekenden aangesproken door dit creatieve initiatief, meldt Christian Daily Inter

Ds. K. Hak
Video

Ds. Hak legt uit waarom hij pas na veertien jaar voor het eerst uit Ruth preekte

Er zijn weinig dominees die uit het Bijbelboek Ruth preken, zo maakte ds. K. Hak in een recente preek duidelijk. Dat geldt overigens ook voor de hervormde predikant zelf. In de veertien jaar dat Hak als predikant actief is, preekte hij nooit eerder u

Donald Trump
Nieuws

Trump roept Amerikanen op tot gezamenlijk gebed voor het land

De Amerikaanse president Donald Trump wil dat gelovigen in het hele land samen gaan bidden. Vorige week kondigde hij tijdens een toespraak in het Museum of the Bible in Washington het programma “America Prays” aan. Volgens Trump is het de bedoeling d

Nmecha
Nieuws

Duitse voetbalclub roept christelijke speler op het matje na steunbetuiging aan Charlie Kirk

De Duitse christelijke voetballer Felix Nmecha (24), middenvelder van Borussia Dortmund, ligt onder vuur na uitlatingen op Instagram over de moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk. Zijn berichten, waarin hij zijn medeleven uitsprak en verwijzi

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over geloof dat bergen verzet

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit wat Jezus bedoelt met geloof dat bergen kan verplaatsen. Aan de hand van Mattheüs 17:20 maakt hij duidelijk dat Jezus hier niet spreekt over geloofsvertrouwen dat langzaam groeit, maar over de bovennatu

PKN
Nieuws

Nieuwe app versterkt pionierende kerken

Sinds deze maand is de interkerkelijke app Lerenpionieren beschikbaar in de appstores. De app is ontwikkeld door Donkey Mobile, op initiatief van de Protestantse Kerk en met brede steun van het Landelijk Team Pionieren. Daarbij zijn onder meer de IZB

Meerartikelen

Jafeth en Sifra Bekx
Nieuws

Aanbidden doe je niet alleen op zondag: "Het is een levenshouding"

Ga je zondag naar de kerk en begint het 'gewone' leven weer op maandag? Jafeth en Sifra Bekx organiseerden afgelopen maand het eerste ZERA worship festival, om de kerk in Nederland te zegenen. “Aanbidding is niet iets wat je erbij doet. Het is een le

Jan Pool
Column

God groter is dan mijn ernstige ziekte

De afgelopen zeven maanden ben ik door verschillende fasen gegaan. Eerst de klap van de diagnose. Daarna een soort overlevingsmodus: ik wil leven! Vervolgens diepe dankbaarheid dat ik nog leef. Toen kwam er een golf van inspiratie en heb ik mijn boek

Christian Stier
Boekfragment

Israëls terugkeer: de vergeten sleutel in het begrijpen van profetieën

Welke plaats speelt de moderne staat Israël en de terugkeer van het Joodse volk in het plan van God? Christian Stier is ervan overtuigd dat de stichting van de staat Israël in 1948 vervulling is van profetie, maar ziet ook dat veel Israël-beloften vo

Jan Martijn Abrahamse
Nieuws

Theoloog waarschuwt voor eenzijdige duiding van moord op Charlie Kirk

De moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk heeft wereldwijd voor opschudding gezorgd. Ook in Nederland wordt erover gesproken. Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, reageerde via LinkedIn op de gebeurteniss

Johan Schep
Video

Johan Schep legt uit waarom God Kaïns offer niet maar Abels offer wél aannam

In de vierde aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ behandelt evangelist Johan Schep Genesis 4. Hij legt uit hoe het leven van Abel vooruitwijst naar de Heere Jezus en laat zien dat Kaïns houding veel zegt over onze huidige maatschappi

Ds. A. C. Uitslag
Video

CGK-predikant wijst op enorm verdriet van ouders die hun kinderen zien afhaken

Kerkverlating trekt diepe sporen in kerken en gezinnen. Wellicht dat je er uit eigen ervaring over mee kan praten. Misschien heb je een kind dat voorheen met grote vreugde God diende, maar inmiddels het geloof verlaten heeft. Ds. A. C. Uitslag stond

Wilkin van de Kamp
Video

Twijfel niet: Wilkin van de Kamp over de kracht van de gave van geloof

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit hoe de gave van geloof werkt in een specifiek moment of situatie. Aan de hand van Marcus 11:23 benadrukt hij dat twijfel vaak opkomt, maar dat Jezus ons uitnodigt om te vertrouwen op wat God heeft geope

Lennard Elenbaas
Video

Welvaart in verdrukking: evangelist deelt lessen uit Ecuador

In deze themalezing van Daniël Online neemt Lennard Elenbaas ons mee naar Ecuador, waar hij jarenlang als evangelist werkte. Hij laat zien hoe christenen, zelfs in moeilijke omstandigheden en onder druk, toch diepe welvaart en geestelijke rijkdom kun

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker Annette Waagemans deelt ervaringen in podcast

In deze aflevering van De Wereld Rond is Annette Waagemans te gast. Zij kwam op een bijzondere manier in aanraking met het gevangeniswerk. Tijdens haar zendingsopleiding werd ze gevraagd een preek te houden in de gevangenis, waar ze sprak over het Va

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 75

Symfonie van het hart is de Psalmen Challenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken

Ring geven/Nicole Bolweg
Column

12,5 jaar getrouwd, 12,5 jaar gescheiden: dit jaar zou ik mijn huwelijksjubileum vieren

Op het moment dat ik dit schrijf, vieren collega’s hun 25-jarig huwelijk. Zelf zou ik dat ook vieren dit jaar. Maar mijn leven liep anders. Ik was 12,5 jaar getrouwd en ben nu 12,5 jaar gescheiden. Wat begon als een liefdevolle relatie, eindigde in o

Hilde Dral
Interview

Hilde rouwt om iets wat mogelijk nooit zal komen: "Ik hoop nog steeds moeder te worden"

Ze is nog nooit moeder geworden. Maar de moederliefde zit al jaren in haar. Hilde Dral (32) leeft met een diep verlangen dat telkens opnieuw wordt uitgesteld. En toch spreekt ze over hoop. Over overgave. En over de kracht van verbinding, zelfs als je