Is de strijd tussen Israël en Hamas werkelijk een 'Bijbelse' broedertwist?

Verdieping 19 maart 2024 6 minuten Ds. Kees Kant
Ds. Kees Kant
Christenen voor Israël

In tal van Bijbelstudies, artikelen en preken is in de afgelopen decennia het conflict tussen Israël en de omliggende Arabische volken uitgelegd als een eeuwenoude broedertwist. Een conflict dat teruggaat tot Izaäk en Ismaël. Hagar wordt met haar zoon Ismael weliswaar weggestuurd uit het beloofde land, maar ze krijgen wel beloften en zegen mee: ‘Zie, Ik heb hem gezegend en zal hem vruchtbaar maken en hem uitermate talrijk maken; twaalf vorsten zal hij verwekken en Ik zal hem tot een groot volk maken. Mijn verbond echter zal Ik met Izak maken’ (Genesis 17:20-21). Dit klinkt niet als een vervloeking van Ismael en zijn Arabische nageslacht.

De Arabische volken zijn inderdaad uitermate talrijk geworden. Het verbond loopt echter via Izaäk en zijn latere Joodse nageslacht, en dat geeft blijkbaar een blijvende bron van jaloezie en conflicten. Sinds de komst van de Joodse Messias Jezus Christus is echter voor alle volken, dus ook voor de Arabieren, een open deur gekomen om door geloof in Hem voluit kind van God te worden. Begrijpelijk dat gesproken wordt over een conflict tussen broeders, die Abraham als gezamenlijke voorvader hebben. Bij een conflict tussen broeders kan het er zeker heftig aan toe gaan en kunnen er doden vallen. Toch is er tussen broeders altijd verzoening mogelijk. De vraag dringt zich op of het huidige conflict tussen Israël en Hamas ook te rangschikken is onder dit begrip ‘broedertwist’. Naar mijn overtuiging is dat absoluut onmogelijk. En wel om meerdere redenen.

Amalek
Er is nog een broedertwist in Genesis, die tussen Jakob en Esau. Israël is in het Oude Testament door naburige volken aangevallen in de context van deze broedertwist. Maar Amalek, dat van Esau afstamt, ging een grens over, waardoor het voor altijd werd vervloekt. Toen het volk Israël bevrijd werd uit Egypte en door de Sinaï woestijn trok, werd het aangevallen door Amalek. Heel sluw werd het volk Israël in de achterhoede aangevallen, waar de meest zwakken liepen. Om zo uiteindelijk het hele volk Israël om te brengen. Het was een strijd op leven en dood, en Mozes moest, ondersteund door Aäron en Hur zijn armen omhoog houden. Uiteindelijk overwon Israël: ‘Toen zei de HEERE tegen Mozes: Schrijf dit ter gedachtenis in een boek en prent het Jozua in dat Ik de herinnering aan Amalek van onder de hemel geheel zal uitwissen’ (Exodus 17:14). Amalek wordt dus niet slechts tijdelijk verslagen, maar voor eeuwig vervloekt.

De draak richt zich dus eerst op het vernietigen van het Joodse volk en vervolgens ook op de christenen.

Verderop lezen we: ‘Denk aan wat Amalek u onderweg aangedaan heeft, toen u uit Egypte wegtrok: hij ontmoette u onderweg en overviel bij u in de achterhoede alle zwakken achter u, terwijl u moe en uitgeput was; en hij vreesde God niet. Als de HEERE uw God u rust gegeven heeft (…) moet het zo zijn dat u de gedachtenis aan Amalek van onder de hemel uitwist. Vergeet het niet!’ (Deuteronomium 25:17-19) Wat is het verschil tussen Amalek en een broedertwist? Amalek had niet tot doel om slechts een veldslag te winnen tegen het leger van Israël, of een oogst te plunderen. Genocide van heel het volk Israël was het doel, te beginnen bij de zwakken: ouderen en kinderen. Daar ligt het omslagpunt van broedertwist naar vervloeking. Door de eeuwen heen zijn er vaker volken geweest die het hele volk Israël wilden uitroeien: ‘Zij beramen listig een heimelijke aanslag tegen Uw volk (…) Kom, zeiden zij, laten we hen uitroeien, zodat zij geen volk meer zijn en aan de naam van Israël niet meer gedacht wordt’ (Psalm 83: 4,5). De Psalm eindigt dat ook met het gebed van Israël: ‘Laten zij beschaamd en door schrik overmand zijn tot in eeuwigheid, laten zij rood van schaamte worden en omkomen’ (vs. 18). Amalek valt dus buiten de categorie ‘broedertwist’.

De draak en het beest
Ook in het Nieuwe Testament lezen we over een poging tot genocide op Israël in de eindtijd. De apostel Johannes ziet op het eiland Patmos in een visioen een vrouw die op het punt staat te bevallen van een zoon, die ‘alle heidenvolken zal hoeden met een ijzeren staf’. Die vrouw staat voor Israël en de zoon staat voor Jezus Christus, die uit de Joodse vrouw Maria geboren wordt. Er is een draak die zit te wachten om meteen na de bevalling het kind te verslinden. De draak staat voor de Satan, die het liefst Jezus, de Redder van de wereld, wil verslinden. Johannes beschrijft dan dat het kind opgaat naar God en Zijn troon in de hemel, en dat de vrouw vlucht voor de draak: ‘En de draak werd boos op de vrouw en ging heen om oorlog te voeren tegen de overigen van haar nageslacht die de geboden van God in acht nemen en het getuigenis van Jezus Christus hebben’ (Openbaring 12:17). De draak richt zich dus eerst op het vernietigen van het Joodse volk en vervolgens ook op de christenen.

Vervolgens lezen we dat er een beest opstaat die van de draak alle macht ontvangt. Veel mensen zijn onder de indruk van dit beest en aanbidden dit beest. Er komt dus een indrukwekkende politieke leider, of een verenigde groep van leiders. Deze leider, dit beest, gaat godslasteringen spreken: ‘En het opende zijn mond om God te lasteren, om Zijn Naam te lasteren en Zijn tent en hen die in de hemel wonen. En het beest werd macht gegeven om oorlog te voeren tegen de heiligen (…) En allen die op de aarde wonen, zullen het aanbidden, althans van wie de namen niet zijn geschreven in het boek des Levens van het Lam’ (Openbaring 13:6-8).

Alle bovengenoemde aspecten bij zowel Amalek als het beest zien we terugkeren bij Hamas.

Deze verschrikkingen hebben gelukkig niet het laatste woord. Jezus Christus zal Zelf op tijd komen om af te rekenen met de draak en het beest en zijn volgelingen: ‘En het beest werd gegrepen, en met hem de valse profeet (…) en die het merkteken van het beest ontvangen hadden en die zijn beeld aanbeden hadden. Deze twee werden levend geworpen in de poel van vuur, die van zwavel brandt. En de overigen werden gedood met het zwaard van Hem, die op het paard zat’ (Openbaring 19:20-21). Hier zien we dat lastering van God, genocide op het Joodse volk en vervolging van de christenen uiteindelijk niet leidt tot verzoening, maar tot vervloeking. Het beest en zij die het merkteken van het beest ontvangen hadden, vallen dus buiten de categorie ‘broedertwist’, en er is geen verzoening.

Hamas
Alle bovengenoemde aspecten bij zowel Amalek als het beest zien we terugkeren bij Hamas. In het handvest staat dat de totale vernietiging van het ‘zionistische regime’, dat is Israël, en de vestiging van een Islamitisch kalifaat, waarin ook geen plaats meer is voor christenen, het ultieme doel is. Het past hier niet om te beweren dat Hamas het beest uit Openbaring is. Die conclusie mogen we niet trekken. Daarvoor is het conflict tussen Israël en Hamas ook te regionaal. Hamas kan wel een ‘type’ van dit beest zijn, zoals er in de geschiedenis meerdere van deze ‘typen’ zijn geweest. Opvallend zijn in dit verband de vele pro-Hamas demonstraties in tal van westerse steden.

Openbaring zegt dat het beest ‘godslasteringen spreekt’ en dat velen op aarde het beest ‘aanbidden’. Israël heeft met Hamas, en ook met Hezbollah in het noorden, dan ook geen broedertwist, maar voert een strijd op leven en dood, zoals destijds Mozes, Aäron en Hur, een strijd op leven en dood voerden met Amalek. Het voortbestaan van Israël is in het geding. God zij dank weten we gelukkig dat als het er op aankomt, God Zijn volk zal beschermen: ‘namelijk verlossing van onze vijanden en bevrijding uit de hand van allen die ons haten’ (Lukas 1:71).

Ds. Kees Kant is directeur van Christians for Israel International. Bovenstaand artikel verscheen eerder in 'Israël en de kerk', het theologische kwartaalblad van Christenen voor Israël voor theologen en voorgangers. Klik hier als je het kwartaalblad wil ontvangen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#381 Theologen Jan Hoek en Michael Mulder beschouwen Israël door een theologische bril
Of beluister op:

Meerartikelen

Indonsie
Nieuws

Indonesische kerk mag weer samenkomen na maandenlange sluiting

Na maanden van stilte klinkt er weer gezang in een kleine christelijke gemeenschap in Zuid-Kalimantan, Indonesië. De kerk van voorganger Matias* mocht onlangs haar samenkomsten hervatten, nadat deze eerder was stilgelegd na klachten van omwonenden ui

opperrabbijn
Column

Waarom krijgen moordpartijen van Hamas in Gaza nauwelijks aandacht in Nederlandse media?

In zijn nieuwe onderstaande dagboek vraagt opperrabbijn Jacobs zichzelf af waarom de moordpartijen van Hamas in Gaza zo weinig aandacht krijgen. En hij geeft zelf het antwoord. Ook vertelt hij over de Hoge Feestdagen die achter de rug zijn en de nasl

Priester
Nieuws

Priester uit Chicago uit ambt gezet na beschuldigingen van seksueel wangedrag

Een priester uit de Amerikaanse staat Illinois is uit zijn ambt gezet vanwege beschuldigingen van seksueel wangedrag tegenover seminaristen. Dat maakte kardinaal Blase Cupich van het aartsbisdom Chicago bekend in een brief aan de parochianen van de L

Amerikaanse anti-Trump demonstranten
Nieuws

Amerikaanse kerken met graffiti beklad na anti-Trump protesten

Twee kerken in San Antonio, Texas, zijn afgelopen weekend beklad tijdens landelijke protesten tegen president Donald Trump. Dat meldt The Christian Post. De actievoerders, die protesteerden onder de leus 'No Kings, kalkten zowel de muur van de kerk a

Proponent F. A. Visser
Nieuws

Nieuwe predikant voor hervormde gemeente Tholen: proponent F. A. Visser

De hervormde gemeente te Tholen mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Proponent F. A. Visser heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Zeeuwse plaats vervangt Visser de in 2022 naar Gameren vertrokken ds. W. Meijer. Visser is

Amerikaanse vicepresident J.D. Vance
Nieuws

Amerikaanse vicepresident bezoekt Israël om wapenstilstand met Hamas te redden

De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance is dinsdagmiddag in Israël aangekomen. Dat schrijven diverse media. Zijn bezoek staat volledig in het teken van het bewaren van de wapenstilstand tussen Israël en Hamas, die nog altijd erg broos is. Eerder deze

ds. A. T. Vergunst
God

GerGem-predikant beantwoordt indringende Refoweb-vraag over heilig avondmaal

In de vragenrubriek van Refoweb beantwoordt ds. A. T. Vergunst, predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten, een reeks indringende vragen. Ze hebben betrekking op het geloofsleven, gebed en het heilig avondmaal. De vraagsteller worstelt met geestelij

Hans Alblas
Podcast

Wat doe jij voordat de dag begint? Jezus koos voor gebed

Waarvoor kom jij ’s ochtends vroeg je bed uit? Voor de kinderen, je werk of misschien de sportschool? In deze nieuwe podcast van het Evangelisch College wordt stilgestaan bij het voorbeeld van Jezus, die - voordat de drukte van de dag begon - een een

Meerartikelen

Huisbezoek
Video

Hoe huisbezoek het jeugdwerk versterkt: bekijk de video

In deze video gaan Jan Post en Lydia van Ginkel in gesprek over de verbinding tussen huisbezoek en jeugdwerk. Want die twee hebben meer met elkaar te maken dan je denkt. Ze delen praktische inzichten over hoe je ook jongeren kunt bereiken die (nog) n

Omdat ik het zeg
Persbericht

Nieuwe EO-podcast ‘Omdat ik het zeg’ helpt ouders bij geloofsopvoeding

Hoe voed je kinderen goed op in deze tijd? En hoe geef je het geloof door op een manier die voor kinderen stevig genoeg is om hun leven op te bouwen? Veel christelijke ouders worstelen met die vragen. In de nieuwe EO-podcast Omdat ik het zeg gaan pre

Wim Dekker
Podcast

Dr. Wim Dekker waarschuwt: “De Bijbel mag geen identiteitssymbool worden”

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GerGem) besloot onlangs dat er een nieuwe uitgave van de Statenvertaling komt - voorzien van toelichting - die geschikt moet zijn voor gebruik in gezinnen en op scholen. Volgens theoloog Wim Dekker i

CU
Nieuws

ChristenUnie moet vrezen voor derde zetel volgens nieuwste peiling EenVandaag

De ChristenUnie moet vrezen voor haar derde zetel. In een nieuwe zetelpeiling van EenVandaag/Verian staat de partij van Mirjam Bikker opnieuw op twee zetels. SGP zou volgens dezelfde peiling drie zetels behalen. Het is niet voor het eerst deze campag

Pakistan
Nieuws

Christenen in Pakistan opgelucht na politieactie tegen islamistische partij

De Pakistaanse overheid heeft hard opgetreden tegen de islamistische partij Tehreek-e-Labbaik Pakistan (TLP). De partij staat bekend om haar gewelddadige acties en haar felle steun voor de omstreden blasfemiewetten, die vaak tegen christenen worden g

bontenbal
Nieuws

CDA-leider Henri Bontenbal: Religieuze scholen moeten ruimte houden voor hun overtuiging

CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat scholen op basis van geloof hun eigen overtuiging moeten kunnen volgen, ook als dat soms botst met de regels over gelijke behandeling. In het tv-programma Nieuwsuur zei hij dat vrijheid van onderwijs betekent dat

Donovan Spaanstra
Levensverhaal

Donovan Spaanstra gaf twee keer zijn ziel aan de duivel: totdat hij in droom God ontmoette

“Ik ervoer een overweldigende liefde door mij heen stromen. Ik zag Zijn gezicht, herkende Hem en wist direct dat deze liefde onvoorwaardelijk was”, aldus kunstenaar Donovan Spaanstra. Hij groeide op in een onveilige omgeving, gebruikte drugs en had e

Ds. A. J. Speksnijder
Nieuws

Nieuwe dominee voor hersteld hervormde gemeente Doornspijk: ds. A. J. Speksnijder

De hersteld hervormde gemeente te Doornspijk (Dorpskerk) mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. A. J. Speksnijder (foto) heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. De predikant wordt in het Veluwse dorp de opvolger van ds. K. van

Ds. A. Baars
Video

Prof. dr. Baars houdt predikanten spiegel voor: "Preken we de volle raad van God?"

"Wat zou Nederland er anders uitzien - en vooral het kerkelijk leven in Nederland - als alle theologen, predikanten en studenten één ding vooropstelden: hoe preek ik al de raad van God en doe ik niets daarvan af?", aldus prof. dr. Baars. De emeritusp

Notre-Dame van Parijs
Nieuws

Nieuw rapport toont aan dat haatmisdrijven tegen christenen in Europa genegeerd worden

Haatmisdrijven tegen christenen in Europa worden vaak genegeerd of gebagatelliseerd. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), gepubliceerd door het Office for Democratic Institutions and Hu

Amerikaanse vlag en Bijbel
Nieuws

Alarmerend onderzoek: steeds meer jonge Amerikaanse vrouwen zeggen het geloof vaarwel

Steeds meer jonge vrouwen keren het geloof de rug toe. Uit nieuw onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Barna Research blijkt dat bijna 40 procent van de Amerikaanse vrouwen uit Generatie Z (geboren tussen 1999 en 2015) zich atheïst, agnost o

Wilkin van de Kamp
Video

Appelboom of kerstboom? Wilkin van de Kamp over de werking van de Heilige Geest

Wat heeft een appelboom te maken met geloof en een kerstboom met de Heilige Geest? In zijn nieuwste video legt Wilkin van de Kamp op beeldende wijze uit wat het verschil is tussen de vrucht van geloof en de gave van geloof. Aan de hand van Paulus’ wo