Is de strijd tussen Israël en Hamas werkelijk een 'Bijbelse' broedertwist?

Verdieping 19 maart 2024 6 minuten Ds. Kees Kant
Ds. Kees Kant
Christenen voor Israël

In tal van Bijbelstudies, artikelen en preken is in de afgelopen decennia het conflict tussen Israël en de omliggende Arabische volken uitgelegd als een eeuwenoude broedertwist. Een conflict dat teruggaat tot Izaäk en Ismaël. Hagar wordt met haar zoon Ismael weliswaar weggestuurd uit het beloofde land, maar ze krijgen wel beloften en zegen mee: ‘Zie, Ik heb hem gezegend en zal hem vruchtbaar maken en hem uitermate talrijk maken; twaalf vorsten zal hij verwekken en Ik zal hem tot een groot volk maken. Mijn verbond echter zal Ik met Izak maken’ (Genesis 17:20-21). Dit klinkt niet als een vervloeking van Ismael en zijn Arabische nageslacht.

De Arabische volken zijn inderdaad uitermate talrijk geworden. Het verbond loopt echter via Izaäk en zijn latere Joodse nageslacht, en dat geeft blijkbaar een blijvende bron van jaloezie en conflicten. Sinds de komst van de Joodse Messias Jezus Christus is echter voor alle volken, dus ook voor de Arabieren, een open deur gekomen om door geloof in Hem voluit kind van God te worden. Begrijpelijk dat gesproken wordt over een conflict tussen broeders, die Abraham als gezamenlijke voorvader hebben. Bij een conflict tussen broeders kan het er zeker heftig aan toe gaan en kunnen er doden vallen. Toch is er tussen broeders altijd verzoening mogelijk. De vraag dringt zich op of het huidige conflict tussen Israël en Hamas ook te rangschikken is onder dit begrip ‘broedertwist’. Naar mijn overtuiging is dat absoluut onmogelijk. En wel om meerdere redenen.

Amalek
Er is nog een broedertwist in Genesis, die tussen Jakob en Esau. Israël is in het Oude Testament door naburige volken aangevallen in de context van deze broedertwist. Maar Amalek, dat van Esau afstamt, ging een grens over, waardoor het voor altijd werd vervloekt. Toen het volk Israël bevrijd werd uit Egypte en door de Sinaï woestijn trok, werd het aangevallen door Amalek. Heel sluw werd het volk Israël in de achterhoede aangevallen, waar de meest zwakken liepen. Om zo uiteindelijk het hele volk Israël om te brengen. Het was een strijd op leven en dood, en Mozes moest, ondersteund door Aäron en Hur zijn armen omhoog houden. Uiteindelijk overwon Israël: ‘Toen zei de HEERE tegen Mozes: Schrijf dit ter gedachtenis in een boek en prent het Jozua in dat Ik de herinnering aan Amalek van onder de hemel geheel zal uitwissen’ (Exodus 17:14). Amalek wordt dus niet slechts tijdelijk verslagen, maar voor eeuwig vervloekt.

De draak richt zich dus eerst op het vernietigen van het Joodse volk en vervolgens ook op de christenen.

Verderop lezen we: ‘Denk aan wat Amalek u onderweg aangedaan heeft, toen u uit Egypte wegtrok: hij ontmoette u onderweg en overviel bij u in de achterhoede alle zwakken achter u, terwijl u moe en uitgeput was; en hij vreesde God niet. Als de HEERE uw God u rust gegeven heeft (…) moet het zo zijn dat u de gedachtenis aan Amalek van onder de hemel uitwist. Vergeet het niet!’ (Deuteronomium 25:17-19) Wat is het verschil tussen Amalek en een broedertwist? Amalek had niet tot doel om slechts een veldslag te winnen tegen het leger van Israël, of een oogst te plunderen. Genocide van heel het volk Israël was het doel, te beginnen bij de zwakken: ouderen en kinderen. Daar ligt het omslagpunt van broedertwist naar vervloeking. Door de eeuwen heen zijn er vaker volken geweest die het hele volk Israël wilden uitroeien: ‘Zij beramen listig een heimelijke aanslag tegen Uw volk (…) Kom, zeiden zij, laten we hen uitroeien, zodat zij geen volk meer zijn en aan de naam van Israël niet meer gedacht wordt’ (Psalm 83: 4,5). De Psalm eindigt dat ook met het gebed van Israël: ‘Laten zij beschaamd en door schrik overmand zijn tot in eeuwigheid, laten zij rood van schaamte worden en omkomen’ (vs. 18). Amalek valt dus buiten de categorie ‘broedertwist’.

De draak en het beest
Ook in het Nieuwe Testament lezen we over een poging tot genocide op Israël in de eindtijd. De apostel Johannes ziet op het eiland Patmos in een visioen een vrouw die op het punt staat te bevallen van een zoon, die ‘alle heidenvolken zal hoeden met een ijzeren staf’. Die vrouw staat voor Israël en de zoon staat voor Jezus Christus, die uit de Joodse vrouw Maria geboren wordt. Er is een draak die zit te wachten om meteen na de bevalling het kind te verslinden. De draak staat voor de Satan, die het liefst Jezus, de Redder van de wereld, wil verslinden. Johannes beschrijft dan dat het kind opgaat naar God en Zijn troon in de hemel, en dat de vrouw vlucht voor de draak: ‘En de draak werd boos op de vrouw en ging heen om oorlog te voeren tegen de overigen van haar nageslacht die de geboden van God in acht nemen en het getuigenis van Jezus Christus hebben’ (Openbaring 12:17). De draak richt zich dus eerst op het vernietigen van het Joodse volk en vervolgens ook op de christenen.

Vervolgens lezen we dat er een beest opstaat die van de draak alle macht ontvangt. Veel mensen zijn onder de indruk van dit beest en aanbidden dit beest. Er komt dus een indrukwekkende politieke leider, of een verenigde groep van leiders. Deze leider, dit beest, gaat godslasteringen spreken: ‘En het opende zijn mond om God te lasteren, om Zijn Naam te lasteren en Zijn tent en hen die in de hemel wonen. En het beest werd macht gegeven om oorlog te voeren tegen de heiligen (…) En allen die op de aarde wonen, zullen het aanbidden, althans van wie de namen niet zijn geschreven in het boek des Levens van het Lam’ (Openbaring 13:6-8).

Alle bovengenoemde aspecten bij zowel Amalek als het beest zien we terugkeren bij Hamas.

Deze verschrikkingen hebben gelukkig niet het laatste woord. Jezus Christus zal Zelf op tijd komen om af te rekenen met de draak en het beest en zijn volgelingen: ‘En het beest werd gegrepen, en met hem de valse profeet (…) en die het merkteken van het beest ontvangen hadden en die zijn beeld aanbeden hadden. Deze twee werden levend geworpen in de poel van vuur, die van zwavel brandt. En de overigen werden gedood met het zwaard van Hem, die op het paard zat’ (Openbaring 19:20-21). Hier zien we dat lastering van God, genocide op het Joodse volk en vervolging van de christenen uiteindelijk niet leidt tot verzoening, maar tot vervloeking. Het beest en zij die het merkteken van het beest ontvangen hadden, vallen dus buiten de categorie ‘broedertwist’, en er is geen verzoening.

Hamas
Alle bovengenoemde aspecten bij zowel Amalek als het beest zien we terugkeren bij Hamas. In het handvest staat dat de totale vernietiging van het ‘zionistische regime’, dat is Israël, en de vestiging van een Islamitisch kalifaat, waarin ook geen plaats meer is voor christenen, het ultieme doel is. Het past hier niet om te beweren dat Hamas het beest uit Openbaring is. Die conclusie mogen we niet trekken. Daarvoor is het conflict tussen Israël en Hamas ook te regionaal. Hamas kan wel een ‘type’ van dit beest zijn, zoals er in de geschiedenis meerdere van deze ‘typen’ zijn geweest. Opvallend zijn in dit verband de vele pro-Hamas demonstraties in tal van westerse steden.

Openbaring zegt dat het beest ‘godslasteringen spreekt’ en dat velen op aarde het beest ‘aanbidden’. Israël heeft met Hamas, en ook met Hezbollah in het noorden, dan ook geen broedertwist, maar voert een strijd op leven en dood, zoals destijds Mozes, Aäron en Hur, een strijd op leven en dood voerden met Amalek. Het voortbestaan van Israël is in het geding. God zij dank weten we gelukkig dat als het er op aankomt, God Zijn volk zal beschermen: ‘namelijk verlossing van onze vijanden en bevrijding uit de hand van allen die ons haten’ (Lukas 1:71).

Ds. Kees Kant is directeur van Christians for Israel International. Bovenstaand artikel verscheen eerder in 'Israël en de kerk', het theologische kwartaalblad van Christenen voor Israël voor theologen en voorgangers. Klik hier als je het kwartaalblad wil ontvangen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

CGK kerkscheuring
Nieuws

Kerkscheuring CGK: Theologen waarschuwen voor geestelijke schade

Nu de scheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) binnen enkele maanden werkelijkheid lijkt te worden, doen drie invloedrijke stemmen uit de gereformeerde gezindte een opvallende oproep. In een gezamenlijk opinieartikel in het Nederla

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit

Jacques Brunt
Persbericht

Jacques Brunt en werkgroep organiseren opnieuw grootschalige Israël-manifestatie op De Dam

Aan het eind van een veelbewogen jaar, waarin alle nog levende gijzelaars zijn teruggekeerd, maakt de werkgroep ‘Op de bres voor Israël’ werk van een bijzonder initiatief. Zij organiseren opnieuw een landelijke Israël-manifestatie op De Dam in Amster

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Eemdijk beroept ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Eemdijk heeft een beroep uitgebracht op ds. S. P. Roosendaal (foto). De predikant moet in het Utrechtse dorpje ds. S. Griffioen opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Zeewolde. Roosendaal is momenteel verbonden aan Het A

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant refereert aan uitspraak Geert Wilders: "Zijn we vreemdeling in eigen land?"

"Een Nederlander voelt zich steeds vaker vreemdeling in eigen stad of dorp", deze uitspraak van PVV-leider Geert Wilders is veel in politiek geïnteresseerde Nederlanders wel bekend. HHK-predikant ds. J. Koppelaar refereerde onlangs in een preek aan d

Jennifer Melle
Nieuws

Geschorste christelijke verpleegkundige: "Dit is geen inclusie, maar discriminatie"

Een christelijke verpleegkundige uit Engeland zit al sinds april thuis na een conflict over het aanspreken van een transgenderpatiënt. Jennifer Melle weigerde de door de patiënt gekozen vrouwelijke aanspreekvorm te gebruiken en werd daarop geschorst.

Meerartikelen

Israël
Persbericht

IKC faciliteert gesprek over Israël in kerkelijk jeugdwerk

Het gesprek over Israël is sinds de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 thuis en in de kerk ingewikkelder geworden. Dat constateren jeugdwerkadviseurs van het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC). De organisatie publiceert vrijdag daarom handreikingen vo

Johan Schep
Interview

Johan Schep evangeliseerde in Israël: “God opent soms letterlijk deuren”

Wie Johan Schep hoort spreken, hoort niet slechts verhalen, maar levenslessen. De 77-jarige evangelist, bekend van zijn werk onder Joden en Arabieren in Israël, spreekt nog altijd met dezelfde passie als toen hij decennia geleden zijn rugzak pakte en

Wierd Duk
Nieuws

Zien conservatieve christenen Wierd Duk terecht als een bondgenoot?

De oproep van opiniemaker Wierd Duk om orthodoxe christenen nadrukkelijker hun stem te laten horen, zorgt voor stevige discussies binnen christelijk Nederland. Hij pleit voor een nieuwe zuil waarin christenen en seculiere conservatieven samenwerken.

Jan-Jaap van Peperstraten
Preekverslag

Een verrassende les: wat zandkastelen ons leren over advent

In de adventstijd keren we even terug naar de eenvoud van wachten en verwachten. Priester Jan-Jaap van Peperstraten grijpt in zijn overweging terug op iets heel herkenbaars: een zomerse dag aan het strand, waar zandkastelen verrijzen en weer verdwijn

Pro-life demonstranten
Nieuws

Schreeuw om leven vecht abortus-uitspraak Raad van State aan bij Europees Hof

Schreeuw om leven gaat in hoger beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Aanleiding daarvoor is de uitspraak die de Raad van State woensdag deed. De hoogste bestuursrechter oordeel

Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische zuster niet neergestoken door migrant, maar verwondde zichzelf

In Kroatië groeit de verbazing nu blijkt dat de 35-jarige non Marija Tatjana Zrno zichzelf verwondde. Aanvankelijk beweerde de zuster dat ze door een man was neergestoken. Verschillende Kroatische media schreven dat de dader een islamitische migrant

abortus
Nieuws

Raad van State: Burgemeester mag demonstraties direct voor abortuskliniek verbieden

De Raad van State heeft woensdag een belangrijke uitspraak gedaan over protesten bij abortusklinieken. Volgens de hoogste bestuursrechter mogen burgemeesters voortaan demonstraties direct voor de ingang van een kliniek verbieden, mits demonstranten o

Ds. N. W. van den Houten
Nieuws

Hervormde gemeente Sliedrecht brengt beroep uit op ds. N. W. van den Houten

De hervormde gemeente te Sliedrecht (Wijk 1) heeft een beroep uitgebracht op ds. N. W. van den Houten (foto). De predikant moet in de Grote Kerk ds. G. J. Mink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging eerder dit jaar met emeritaat. Van den Houten is s

India
Nieuws

Indiaas Hooggerechtshof handhaaft ontslag christelijke legerofficier

Het Hooggerechtshof van India heeft het ontslag van de christelijke legerofficier Samuel Kamalesan bevestigd. De hoogste rechter noemde hem ongeschikt voor het Indiase leger en benadrukte dat zijn houding de discipline en eenheid binnen de krijgsmach

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus spreekt zich in Midden-Oosten krachtig uit voor tweestatenoplossing

Paus Leo XIV heeft tijdens zijn reis door het Midden-Oosten opnieuw duidelijk gemaakt dat het Vaticaan de tweestatenoplossing ziet als de enige weg naar duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. Op de vlucht van Turkije naar Libanon zei de paus

NFL
Nieuws

NFL-speler getuigt na wereldwedstrijd: "Ik heb mijn Heer en Heiland teruggevonden"

NFL-speler Ernest Jones speelde afgelopen weekend een van de allerbeste wedstrijden uit zijn leven. Toen hij na afloop door zijn coach werd verkozen tot de man van de wedstrijd, kwam hij met een opvallende verklaring dat het zo goed ging: “Ik heb mij

Pakistan
Nieuws

Historische petitie moet christelijke rioolwerkers in Pakistan beschermen

In Pakistan is een belangrijke stap gezet om de veiligheid van vooral christelijke schoonmakers en rioolwerkers te verbeteren. Dat meldt Christian Daily International. De Nationale Mensenrechtencommissie (NCHR) diende onlangs een historische petitie