Wat overigens opvalt is dat gebedsgenezing bij vrijwel iedere kwaal of ziekte wordt toegepast, maar niet of nauwelijks bij dementie. Wat is daar de reden voor? Van Iersel: "Ik heb het ook nog nooit gehoord en dat kan ik ook goed begrijpen. Ik zal het zelf ook niet zo snel doen. Het is voornamelijk een ziekte die past bij hogere leeftijd, al zijn er ook jonge mensen met dementie. Dat zijn mensen van rond de vijftig of nog jonger. Dat is een minderheid maar bij die groep zou je het jezelf eerder kunnen voorstellen dat er gebedsgenezing wordt toegepast. In die andere gevallen hebben mensen toch het gevoel dat het bij de laatste levensfase hoort. Dus wat kan je er dan nog van verwachten?"

Persoonlijk groeide de predikant overigens, net als de meeste christenen, op met een cognitief geloof. Daarbij probeer je het geloof ook te begrijpen of daar woorden aan te geven. "In de verpleeghuizen merkte ik echter dat dit mensen met dementie helemaal niet lukte. Als ik hen vraag wat ze geloven, vinden ze het lastig om dat te verwoorden. Soms zijn ze God vergeten of herkennen ze zichzelf niet eens in de spiegel. Als je niet meer kunt verwoorden wat je gelooft of wie je bent, wie ben je dan eigenlijk nog? Daardoor kom je echt tot de kern van je bestaan. Wat geloof je nu eigenlijk nog als je er geen woorden aan kunt geven? Ik geef ook wel eens cursussen aan predikanten en voorgangers en krijg dan de vraag of het nog wel zin heeft om bij deze mensen op bezoek te gaan of vieringen voor hen te organiseren. Ze begrijpen het immers toch niet?" Toch vindt Van Iersel dat juist mensen met dementie bij de kerk betrokken moeten blijven. "Er wordt nog wel eens gezegd dat het grote probleem bij dementie niet is dat ze gáán vergeten maar dat ze wórden vergeten."

Zelf sprak de geestelijk verzorger wel eens met een vrouw die hem vertelde dat haar man met dementie nooit meer gebeld of bezocht werd door vrienden en kennissen omdat ze niet wisten hoe ze met hem om moesten gaan. "Juist in een kerk is het belangrijk om mensen betrokken te houden als onderdeel van het lichaam van Christus. Ik denk dat dit een onderdeel van onze roeping is. Dat mensen er echt bij blijven horen. Als hoofdlijn daarin vind ik dat iemand met dementie zich niet aan zou moeten passen aan de gemeenschap maar dat de gemeenschap zich aan zou moeten passen aan die persoon met dementie."

Maar hoe kun je als kerk dan concreet dingen doen voor mensen met dementie? "Het ligt aan verschillende dingen. Allereerst merk ik dat er weinig kennis is. Mensen kijken dan bijvoorbeeld heel raar op als een persoon met dementie tijdens de dienst ineens opstaat en gaat wandelen. Als je weet dat dit soms kan gebeuren, scheelt dat meer dan de helft van de onrust in de gemeente. Kennis is dus heel belangrijk. Daarnaast kun je mensen helpen door ze een buddy te geven, die ze een beetje begeleidt. Probeer ook om de vrijwilligerstaken die mensen in de kerk hebben zo lang mogelijk te behouden wanneer er sprake is van dementie. Ik hoor te vaak dat mensen met dementie hun vrijwilligerstaken neer moeten leggen omdat het niet helemaal goed gaat. Je kunt ook zoeken naar tussenwegen zoals een buddy die deze persoon een beetje helpt en de steken die hij of zij laat vallen kan opvangen."

"Blijf mensen met dementie ook vooral opzoeken", vervolgt Van Iersel. "Ik hoor ook heel vaak dat er niet voor deze mensen gebeden wordt. Mantelzorgers zeggen wel eens: 'Als het maar eens expliciet genoemd wordt in de gebeden.' Al is het maar eens in de zoveel tijd. Dat geeft zoveel erkenning. Dat is zo simpel, maar wordt helaas nog wel eens vergeten."

Hoewel de geestelijk verzorger en predikant behoorlijk veel pijn en ellende meemaakt in zijn werk, vertelt hij ook "heel vaak heel blij te zijn". "Ik kan bijvoorbeeld heel vaak lachen met deze mensen. Ze hebben vaak hele goede humor en zijn heel ad rem. De diensten en vieringen die we organiseren doen we interactief en zintuiglijk. Daar zie je hele mooie dingen gebeuren. Bijvoorbeeld dat mensen niet meer kunnen spreken maar tijdens een oud lied zoals 'Veilig in Jezus armen' uit hun hoofd en gepassioneerd meezingen. Dat is heel bijzonder om te zien en dat maakt me ook echt blij. Of ze noemen bepaalde punten voor de voorbede, waarmee ze laten zien dat ze ook echt nog op hun omgeving betrokken zijn. Er zijn heel veel momenten dat ik verwonderd ben. En dat maakt me blij!"

Ben of ken jij iemand met dementie? En wil je samen met anderen ontdekken wat waardevol leven met dementie kan inhouden. Of ben je op zoek naar handvatten om als partner, mantelzorger of geloofsgenoot met dementie om te gaan? Dan helpt deze inspiratiedag op 17 september in Hart van Vathorst jou verder.

Bovenstaand interview verscheen in 2019 en is in verband met de inspiratiedag opnieuw gepubliceerd door Cvandaag.

Christenen die meer diepgang willen kiezen voor cvandaag Premium

Je las net een gratis cvandaag Premium artikel. Meld je aan en start je gratis maand.

Start je gratis maand