Drietal zoekt confrontatie met bestuur Het Zoeklicht: "Gebrek aan geestelijk inzicht"

Nieuws 6 juni 2023 Redactie
Het Brandpunt

In de bossen van de Utrechtse Heuvelrug bevindt zich een groot statig landhuis: Het Brandpunt. Dit gebouw is onderdeel van een woordenstrijd tussen het bestuur van de christelijke beheerstichting en drie betrokken mensen. Het Zoeklicht, in 1919 opgericht door wijlen Johannes de Heer, beheert Het Brandpunt als conferentieoord, maar daar komt binnenkort een einde aan. Het kritische drietal is not amused en kiest middels een online petitie voor de confrontatie met het Zoeklicht-bestuur.

‘De kosten voor onderhoud en exploitatie van het monumentale pand zijn enorm hoog, en er moeten jaarlijks forse bedragen vanuit stichting Het Zoeklicht worden bijgelegd om dit rijksmonument in goede conditie te houden’, zo deelde het bestuur van Het Zoeklicht vorige week mee in een brief, gericht aan haar achterban. ‘Nieuwe bouw- en veiligheidsvoorschriften brengen nog meer hoge kosten met zich mee. Als bestuur vinden wij het niet langer verantwoord om inkomsten en giften aan Het Zoeklicht, die uiteindelijk voor de verkondiging van het evangelie en de boodschap van Jezus’ komst zijn gegeven, hieraan te besteden.’

Sinds 2014 wordt Het Brandpunt door De Betteld Groep geëxploiteerd als kleinschalig conferentieoord. Het pand werd aan deze groep verhuurd om de kosten enigszins te drukken. Hier komt per 31 juli een einde aan omdat De Betteld Groep de huur heeft opgezegd. “Het Brandpunt wordt al bijna tien jaar nauwelijks door het Zoeklicht gebruikt”, laat een woordvoerder van het bestuur van Het Zoeklicht weten tegenover Cvandaag. Bijeenkomsten en conferenties worden door de christelijke stichting veelal in het land georganiseerd. Het gebouw is volgens het bestuur te duur geworden. Daarom verkoopt men het pand bij voorkeur aan een christelijke partij, zodat de Kapel - waarin Het Zoeklicht wekelijks diensten belegt - gebruikt kan blijven worden door de huidige gebruikers.

Het drietal verzet zich hevig tegen de verkoop van Het Brandpunt omdat ze van mening zijn dat ‘Het Brandpunt uit Gods handen is ontvangen’.

Kritiek op verkoopproces
Deze mededeling werd met gefronste wenkbrauwen ontvangen door de initiatiefnemers van de petitie ‘Red ‘Het Brandpunt’ in Doorn’. Zij voelen zich sterk verbonden met de missie van Het Zoeklicht en gingen tot nu toe soms voor in de wekelijkse Zoeklicht-kapeldiensten in Het Brandpunt. Het drietal verzet zich hevig tegen de verkoop van Het Brandpunt omdat ze van mening zijn dat ‘Het Brandpunt uit Gods handen is ontvangen’. Zij vinden het dan ook ‘schandalig dat het Zoeklicht bestuur zo omgaat met Gods gegeven bezit’. Aan de hand van de petitie roepen ze het bestuur op om de verkoop stop te zetten en per direct af te treden.

De manier waarop dit verkoopproces verloopt verdient volgens één van de klagers niet de schoonheidsprijs. “Het verbaast ons dat het bestuur niet vanaf het begin hierover transparant is geweest. Via via kwamen de verkoopplannen ons ter ore. Toen we het Zoeklicht-bestuur hiermee confronteerden werd duidelijk dat ze ook niet op een gesprek over het verkoopproces zaten te wachten. Onder dwang, we dreigden met de plannen naar de media te stappen, heeft het bestuur schoorvoetend een afspraak met ons gemaakt. Tijdens dat gesprek werd duidelijk dat er al sprake is van vergevorderde plannen.”

Het drietal heeft aangeboden om Het Brandpunt op persoonlijke titel te huren. “Maar dit voorstel werd door het bestuur afgewimpeld. Tijdens ons gesprek met het bestuur kwam naar voren dat men met drie partijen in gesprek is over een mogelijke verkoop. Dat de achterban van Het Zoeklicht hier niet van op de hoogte is gesteld vinden we zeer ongepast. Dit had tijdens de Zoeklichtdag op 15 april of in het magazine vermeld kunnen worden, zodat abonnees ook biddend mee zouden kunnen leven tijdens het verkoopproces. Pas op 30 mei, ruim een week na ons gesprek met het bestuur, is onze achterban per brief op summiere wijze op de hoogte gesteld. Dat vinden we zeer kwalijk!”

Reactie Zoeklicht-bestuur
De woordvoerder van het bestuur stelt duidelijk dat “zij het besluit heeft genomen dat het onverantwoord is om aan de achterban te vragen om extra toekomstige ondersteuning voor het in stand houden van het gebouw en de terreinen, terwijl deze inmiddels onvoldoende bijdragen aan het doel van Het Zoeklicht, omdat van die gebouwen door Het Zoeklicht nauwelijks gebruik wordt gemaakt. Het bestuur kon de achterban niet veel eerder informeren omdat de huurovereenkomst met De Betteld nog lopende is en eerst alle opties intern overwogen en onderzocht moesten worden. Het besluit om de achterban te informeren zou de volgende stap zijn en het besluit van het bestuur daartoe staat los van de gesprekken met het drietal."

"Het bestuur stelt dat een redelijke huurprijs een te hoog risico voor Het Zoeklicht betekent en dat een dekkende huurprijs voor een huurder niet kostendekkend kan zijn."

"Om zelf geen risico meer te lopen zouden de verhuuropbrengsten dermate hoog moeten zijn dat voor geen partij een rendabele huur mogelijk is", vervolgt de woordvoerder. "Bovendien blijft Het Zoeklicht dan als eigenaar verantwoordelijk voor de instandhouding van het geheel. Dat risico wil Het Zoeklicht in deze tijd niet meer lopen. Daarnaast moet een enorme investering in de duurzaamheid van het gebouw worden gedaan om het te kunnen blijven gebruiken.

Het drietal heeft slechts de algemene vraag gesteld of gehuurd kan worden, zonder enig concreet plan of voorstel. Het bestuur stelt dat een redelijke huurprijs een te hoog risico voor Het Zoeklicht betekent en dat een dekkende huurprijs voor een huurder niet kostendekkend kan zijn. Getuige hiervan is de opzegging van de huurovereenkomst door De Betteld en dat is een professionele organisatie wat dat betreft.”

‘Financiële aannames’
Eén van de initiatiefnemers van de petitie is niet alleen kritisch over de manier waarop dit proces verloopt. Hij deelt ook inhoudelijke kritiek. “Klopt het echt dat Het Brandpunt te duur wordt? De argumenten zijn gefundeerd op financiële aannames en worden op geen enkele wijze onderbouwd met financiële rapporten. Het bestuur wijst op veel onderhoudskosten in de toekomst. Waar is dit op gebaseerd? En waarom verkent het bestuur geen andere wegen om aan het benodigde geld te komen? Het Brandpunt is bovendien een rijksmonument, dan betekent dat er ook subsidiegeld binnenkomt om het gebouw te kunnen onderhouden.”

De bestuurswoordvoerder spreekt de bewering dat Het Zoeklicht over de financiën niet transparant zou zijn tegen: “De stichting publiceert deze gegevens gewoon al jaren op haar website conform de ANBI-plicht. De publicatie van de financiële gegevens over 2022 hoeft pas medio 2023 afgerond en gepubliceerd te worden.” Hij licht toe waarop de hoge kosten gebaseerd zijn: “De hoge kosten is een combinatie van: kosten die Het Zoeklicht nu al voor haar rekening neemt en die tot op heden nog deels werden gecompenseerd door verhuur aan De Betteld; kosten die in de toekomst gemaakt moeten worden om een Rijksmonument en omliggend park in stand te houden; kosten die gemaakt moeten worden om het terrein en opstallen te moderniseren voor hedendaags gebruik. Het bestuur is in het kader van een zorgvuldig beheer tot de conclusie gekomen dat deze kosten structureel te hoog zijn en niet bijdragen aan het realiseren van het doel dat de stichting voor ogen heeft.”

"Het is niet een gebouw dat ooit door ‘God gegeven is’ maar het middel dat destijds door God gegeven is voor het doel."

‘Van God gegeven’
“Vergeet niet dat in Jezus’ naam op geestelijk gebied veel bijzondere dingen in Het Brandpunt zijn gebeurd", zegt één van de drie klagers. "We zijn ervan overtuigd dat een omroep als de EO hier eigenlijk is opgericht, omdat er door Johannes de Heer en de zijnen voor een geestelijke herleving in ons land is gebeden. Vanaf het begin was men er bij Het Zoeklicht van overtuigd dat dit gebouw ons door God is gegeven. Dan zal het voor Hem toch ook geen enkel probleem zijn om voor de middelen te zorgen zodat we Het Brandpunt kunnen houden?”

De opmerking dat Het Brandpunt ‘van God gegeven is’ wordt door het bestuur genuanceerd. “Het is niet een gebouw dat ooit door ‘God gegeven is’ maar het middel dat destijds door God gegeven is voor het doel. Dat doel is ongewijzigd maar het bestuur wordt geacht de middelen op een gezonde manier in te zetten voor het doel en van tijd tot tijd een heroverweging te maken of de middelen nog in voldoende mate het doel dienen of inmiddels dreigen een doel op zichzelf te worden waarnaar de organisatie moet worden ingericht. In dat licht bezien is het bestuur tot de conclusie gekomen dat in de toekomst andere middelen veel beter dienstbaar zijn om het doel van de stichting na te streven. Het bestuur beoogt dat de beschikbare middelen optimaler worden ingezet voor het ongewijzigde doel en dat daarbij geen inkomsten of giften gebruikt hoeven te worden voor de instandhouding van een minder effectief middel.”

Hoe nu verder?
De initiatiefnemers van de petitie ‘Red ‘Het Brandpunt’ in Doorn’ zijn van plan om zoveel mogelijk advertenties te plaatsen om te laten zien dat het gebouw hoort bij de identiteit van Het Zoeklicht. “We willen dit op een geestelijke manier doen, zonder op een kille manier naar financiële cijfers te kijken." Volgens hen is het bestuur totaal losgeraakt van de identiteit van Het Zoeklicht. "De wijze waarop zij dit verkoopproces begeleiden doet afbreuk aan de geestelijke oriëntatie van Het Zoeklicht en dat is zeer kwalijk. Bij het bestuur is sprake van een gebrek aan geestelijk inzicht, gelet op de eenzijdige focus op financiële cijfers. Daarom willen we zoveel mogelijk mensen oproepen om zich bij ons aan te sluiten en de petitie te ondertekenen.”

Naar aanleiding van de petitie stelt de bestuurswoordvoerder: “De identiteit van Het Zoeklicht ligt niet in een gebouw dat zij zelf al langere tijd niet gebruikt, maar in de verkondiging van de Maranathaboodschap in Nederland en naar kerken toe. Tijdens het gesprek tussen het bestuur van Het Zoeklicht en de initiatiefnemers van de online petitie werd niets gedaan met de uitleg die het bestuur gaf, dat blijkt nu uit de tekst van de petitie. Toen al werd openlijk gedreigd dat er een petitie zou komen en dat door de initiatiefnemers ook andere middelen zouden worden overwogen.

Het bestuur heeft aangegeven dat dit drietal niet het doel en de middelen voor dat doel met elkaar moet verwisselen. Het bestuur is van mening dat de acties van het drietal mogelijk het doel van Het Zoeklicht schaden, terwijl zij zelf stellen wel achter dat doel te staan. Het bestuur van Het Zoeklicht heeft het drietal aangegeven dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun acties. Afgelopen zondag 4 juni heeft ds. Theo Niemeijer, die al ruim 40 jaar is betrokken bij het werk van Het Zoeklicht, in de kapel op Het Brandpunt (historische en financiële) uitleg gegeven hoe het terrein van Het Brandpunt zich in deze tijd verhoudt tot de missie van Het Zoeklicht."

Het magazine van Het Zoeklicht telt in totaal zo’n 8.000 abonnees. De bestuurswoordvoerder geeft aan dat “het bestuur tot op heden geen negatieve reacties heeft ontvangen van haar betrokken abonnees”. Op dit moment is de petitie ruim 400 keer ondertekend, waarvan ongeveer een derde anoniem.

Foto credits: De Betteld

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. Aart Veldhuizen en ds. Derk Blom
Interview

Deze predikanten steunen Rode Lijn-protest bij PKN-gebouw: "Zwijgen is geen optie"

Vandaag trekken tientallen predikanten, kerkelijk werkers en gemeenteleden bij het PKN-dienstencentrum in Utrecht een rode lijn. Zij vinden dat het kerkverband zich onvoldoende uitspreekt tegen de oorlogsvoering van Israël in Gaza en het optreden van

Ds. Arenda Haasnoot
Opinie

Deelnemers Rode lijn-protest PKN ont-Joodsen de Bijbel

Voor velen begint de geschiedenis van het zionisme pas in 1948, bij de stichting van de staat Israël. In het beste geval verwijzen ze nog naar Theodor Herzl (1860-1904), alsof hij op een ochtend wakker werd en uit het niets het idee van een autonome

euthanasie
Opinie

De dood als medisch instrument? De schrijnende praktijk van euthanasie

Discussies over euthanasie zijn nog altijd in volle gang. Euthanasiecijfers blijven stijgen, inclusief als het gaat om euthanasie bij psychisch lijden, iets wat in het bijzonder controversieel is. Op maandag 16 juni verdedigde NSC een voorstel om eut

Chris Stoffer
Persbericht

Chris Stoffer gekozen tot lijsttrekker SGP

Na een voordracht door het partijbestuur op 17 juni, is Chris Stoffer afgelopen vrijdag met een ruime meerderheid van 97 procent van de stemmen gekozen tot lijsttrekker van de SGP voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het aantal van 329 afgevaardigden va

Iran
Nieuws

Zwaardere vervolging van christenen in Iran na oorlog met Israël en VS

Het recente conflict met Israël en de Verenigde Staten heeft de situatie voor christenen en andere minderheden in Iran drastisch verslechterd. De laatste weken arresteerde het regime honderden mensen. Ten minste tien personen zijn inmiddels geëxecute

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag podcast: vooruitblik op pro-Palestijns PKN-protest

Aanstaande dinsdag staan tientallen predikanten, kerkelijk werkers en leden van de Protestantse Kerk (PKN) in Utrecht op de stoep van het dienstencentrum van hun kerk. Zij roepen de PKN op zich duidelijker uit te spreken tegen het Israëlische optrede

Pride-vlaggen
Nieuws

Christenen reageren fel op Pride-vlaggen in Londen: "Eeuwige straf volgt"

De jaarlijkse regenboogvlaggen op Regent Street, een van de bekendste straten in Londen, zorgen opnieuw voor onrust. Meer dan driehonderd Progress Pride-vlaggen werden geplaatst in aanloop naar de Pride-optocht op zaterdag. Burgemeester Sadiq Khan st

Ds. A. Simons
Video

Waaraan kan je merken dat je vervuld bent met de Heilige Geest? Ds. Simons antwoordt

Het Pinksterfeest ligt alweer even achter ons. Christenen herdenken tijdens dit feest de uitstorting van de Heilige Geest. De Heilige Geest, die vaak ook als de Trooster wordt omschreven, kwam als Plaatsvervanger van de Heere Jezus op aarde. Maar waa

Meerartikelen

Overstromingen Texas
Nieuws

10 meisjes en begeleider vermist na dodelijke overstroming bij christelijk zomerkamp in Texas

De situatie rond het christelijke meisjeskamp Camp Mystic blijft ernstig. Tien meisjes en één begeleider zijn nog steeds vermist nadat hevige overstromingen afgelopen vrijdag het kamp en de omliggende gebieden in de Texas Hill Country troffen. Plotse

Aanbidden in de kerk
Verdieping

Hoe reageren we op de groeiende interesse in het christelijk geloof?

Jarenlang werden we in Nederland geconfronteerd met sombere berichten over religie en kerkbezoek. Rapporten voorspelden een gestaag uitstervende kerk, maar opeens horen we overal om ons heen kleine, hoopvolle signalen van groei. In de afgelopen jaren

Christendom.nl
Nieuws

Waar gaat Romeinen 9 écht over? Bekijk dit videofragment

Wat bedoelde Paulus écht in Romeinen 9? Gaat dit hoofdstuk over de vraag of christenen hun redding kunnen verliezen of zit er iets heel anders achter zijn woorden? In deze video duiken christenen diep in de context en boodschap van Romeinen 9 en late

ZERA worship
Persbericht

Dagtickets beschikbaar voor ZERA worship festival 2025

Deze zomer organiseert ZERA worship het ZERA worship festival. Een uniek evenement van 50 uur non-stop aanbidding, van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 augustus 2025 in Maarsbergen (Utrecht). Ervaar de kracht van aanbidding met onder andere Martin

Aden Friedman en Cara Friedman
Getuigenis

Van breuk naar verzoening: hoe een orthodox-joodse vader Jesjoea vond

De vader van Aden Friedman hield van zijn familie, van zijn tradities en van God. Hij was een trotse Jood, toegewijd aan zijn geloof en geworteld in de geschiedenis van zijn volk. Voor hem betekende het Jood-zijn alles. Dat zijn zoon Aden op een dag

Dr. Bert Loonstra
Opinie

In de CGK spelen broeders met heilig vuur

In Rijnsburg kwamen onlangs 71 van de 181 Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) bijeen om zich te bezinnen op de toekomst van het samen kerk zijn. Een belangrijke voorbeslissing was door de uitnodigende kerkenraad van Rijnsburg al genomen. Alleen k

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Geef pro-Palestijnse PKN-dominees voordeel van de twijfel

Wie zijn die mensen? Dit vroeg ik mij af toen vorige maand 150.000 mensen naar het Malieveld trokken. Een duidelijk signaal aan het demissionaire kabinet-Schoof om actie te ondernemen ten opzichte van de vermeende oorlogsmisdaden van Israël. Deze wee

King of Kings Community Jerusalem
Positief nieuws

Messiasbelijdende Joden komen weer bijeen in Jeruzalem: "God is de Bewaarder van Israël"

Na de twaalfdaagse oorlog tussen Israël en Iran is er een wapenstilstand. De Messiasbelijdende gemeente King of Kings Community Jerusalem (KKCJ) kwam vorige week voor het eerst weer fysiek bijeen in het hart van Jeruzalem. “Het is een wonder van God

Dominee Marloes Meijer
Interview

Ds. Marloes Meijer spreekt zich uit over Israël: "Met twee uitersten kom je nergens"

“Ik wil opstaan tegen uitsluiting en geweld, maar dan zonder te vervallen in polarisatie.” Dominee Marloes Meijer zwijgt niet langer over de oorlog in Israël en Gaza. Haar LinkedIn-post leidde tot positieve en negatieve reacties. Hoe houd je het hoof

Raouf Leeraar
Video

Christenen voor Israël genoemd in VN-rapport over verdrijving Palestijnen: Raouf Leeraar reageert

Volgens VN-rapporteur Francesca Albanese zouden bijna 50 organisaties zich schuldig maken aan de verdrijving van Palestijnen. Dat schrijft zij in een nieuw rapport. In het rapport staat onder meer dat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever blijf

Matthijn
Opinie

Het is moeilijk om 'echt' te zijn in de christelijke muziekwereld

Onze zintuigen zijn opmerkelijk. Wat ons getoond wordt en wat we willen zien, kan soms nogal verschillen. Toch zijn er onverwacht meer overeenkomsten dan je denkt. Het oog wil wat, het oor ook. En voor je het weet, zie en hoor je meer dan je van plan

Drs. Piet Guijt
Column

Christenen moeten zich wapenen tegen dubieus piramideverhaal

Sinds maart 2025 gaat er een opmerkelijke theorie rond over verborgen structuren onder de Egyptische piramide van Chefren. De hype verspreidt zich razendsnel online, maar wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt volledig. Sterker nog: betrokken onder