Een te grote gescheurde broek: over GKv’ers die niet willen herenigen

God 16 mei 2023 Ds. Ernst Leeftink
Ds. Ernst Leeftink

Er heerst veel blijdschap en dankbaarheid over officiële hereniging op 1 mei 2023 van de GKv en de NGK tot één kerkgenootschap. De twee ‘vrijgemaakte’ kerkverbanden die eind jaren ’60 met veel trammelant uit elkaar gegaan zijn, hebben hun ruzie bijgelegd. Er ging meer dan één generatie overheen. De littekens blijven, maar vooral degenen die als kind of jongvolwassene de breuk hebben meegemaakt, zullen met Psalm 133 op hun lippen God danken voor deze gedeeltelijke verhoring van het gebed van onze Heer Jezus Christus om eenheid tussen christenen.

In het Algemeen Dagblad kon je al horen dat er sprake was van een nieuwe megakerk en in het voorheen christelijk dagblad Trouw stond een wat zurig en ook onjuist stukje dat de vrijgemaakte kerk nu niet meer bestaat (juist wel, maar nu weer herenigd!).

Wat verdrietiger is, is het feit dat een drietal GKv-kerken (Capelle aan den IJssel-Noord, Vroomshoop en Urk) niet mee willen gaan met de hereniging en zelfs, in samenwerking met een de Kerngroep Bezinning GKv, zoveel mogelijk kerkleden willen mobiliseren om ook te breken met hun broeders en zusters in hun plaatselijke gemeente.

Blijkbaar wegen de zorgen om de ontwikkelingen in het kerkverband deze kerken zo zwaar, dat men het voor lief neemt dat door te breken met het kerkverband er een scheur in de eigen gemeente ontstaat.

Tegelijk zeggen twee van deze drie kerken (Capelle en Urk - Vroomshoop maakte pas later bekend dat de kerkenraad in meerderheid breekt met het kerkverband), dat men zich wil 'inzetten voor een ‘gereformeerde oecumene’ door concreet te zoeken naar mogelijkheden om ons te verenigen met kerken c.q. kerkverbanden die daadwerkelijk vasthouden aan Gods Woord en de belijdenis van de kerk. We willen daarmee gevolg geven aan de opdracht van de Here om de eenheid van de kerk daadwerkelijk te zoeken en te bewaren' (Verklaring van samenwerking, 19 april 2023).

Dat wil men doen door 'in samenwerking met de Kerngroep bezinning GKv, op diverse plekken in het land zogeheten preekplaatsen [te] stichten. Voorlopige opvangplaatsen, die dan onder toezicht van Urk en Capelle zullen staan. En waar behoudende voorgangers en emeriti uit de GKv voor kunnen gaan. De voorbereidingen voor het stichten van zulke plaatsen zijn al in gang'.

Het is de hoop van deze drie kerken, dat hun besluit om zelfstandig verder te gaan, 'de katalysator wordt voor een nieuwe lente van een gereformeerde oecumene. Die inhoudt dat we ons uiteindelijk aansluiten bij de CGK. We willen beslist geen nieuw kerkverband'. (artikel RD 22 april 2023)

Het zijn mooie woorden, maar eigenlijk is het te triest voor woorden.

Allereerst trekken deze drie kerken een scheur in hun eigen gemeente. De GKv’s van Capelle-Noord, Vroomshoop en Urk hadden na 1 mei gewoon kunnen blijven wat ze waren: een confessioneel gereformeerde kerk zonder de vrouw in het ambt, zonder kinderen aan het avondmaal, met twee diensten op zondag incl. wekelijkse catechismusprediking, zonder goedkeuring van niet-huwelijkse relaties. Daar zou alle ruimte voor gebleven zijn. Maar blijkbaar wegen de zorgen om de ontwikkelingen in het kerkverband deze kerken zo zwaar, dat men het voor lief neemt dat door te breken met het kerkverband er een scheur in de eigen gemeente ontstaat. Capelle-Noord: ruim 100 van de 260 leden zijn vertrokken, het merendeel naar de zusterkerk van Capelle-Zuid. Vroomshoop: een grote minderheid van de kerkenraad en bijna de helft van de 335 leden heeft aangegeven al dan niet voorlopig wél bij het herenigde kerkverband te willen blijven horen. Urk: al minstens 150 van de ruim 700 gemeenteleden zijn lid geworden van de NGK ter plaatse, die behoudender is dan de GKV en waarmee de GKV plaatselijk de zusterkerkrelatie wil handhaven, terwijl men de landelijke hereniging als onbijbels typeert.

Wat is het streven naar ‘gereformeerde oecumene’ waard als men daardoor een scheuring in de eigen gemeente veroorzaakt?

Wat is het streven naar ‘gereformeerde oecumene’ waard als men daardoor een scheuring in de eigen gemeente veroorzaakt?

In de tweede plaats gaan de drie afgescheiden GKv-kerken wel gesprekken voeren met de twee andere nieuw-vrijgemaakte kerkverbanden (de DGK en de GKN), maar men wil zich uiteindelijk voegen bij de Christelijke Gereformeerde Kerken. Men gaat 'eigenlijk is dat laatste kerkverband onze stip aan de horizon' (citaat uit het RD-artikel). Ondertussen is een lid van de Kerngroep Bezinning aanwezig als spreker op voorlichtingsavonden voor verontruste GKv-kerkleden 'naar aanleiding van het samengaan van de kerkverbanden GKv en NGK in het nieuwe kerkverband de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) per 1 mei 2023' met als tweede spreker ds. Rob Visser van de GKN (op 12 mei 2023 in Zuidhorn), waarbij dus de insteek van de eerste spreker aansluiting bij de CGK zal zijn, terwijl de tweede spreker daar, lijkt mij, duidelijk anders over denkt.

Wat is het streven naar ‘gereformeerde oecumene’ waard als men de DGK en de GKN (die ook, al gaat het wat moeizamer dan bij de GKV en de NGK, in staat van hereniging zijn), passeert ten faveure van de CGK waar dezelfde problematieken spelen die reden zijn om te breken met het eigen kerkverband?

En als derde: op 13 mei organiseerde de Kerngroep Bezinning, in nauwe samenwerking met de drie uitgetreden GKv-kerken, te Hoevelaken een besloten vergadering om 'met elkaar te spreken over de mogelijkheden die er zijn voor hen die niet mee kunnen gaan in de fusiekerk NGK. We willen daarover concreet met elkaar in gesprek gaan (…) in nauw contact met de 3 GKv-gemeenten die niet met de fusie meegaan (..) om ons samen echt te kunnen concentreren op vervolgstappen', aldus het persbericht van de Kerngroep.

Drie kleine vrijgemaakte kerken met samen amper 900 leden verklaren publiek 'de katalysator voor een nieuwe lente van een gereformeerde oecumene' te willen worden.

Bijna 79 jaar geleden, op 11 augustus 1944, was er in Den Haag ook een landelijke bijeenkomst. Daar werd de ‘Acte van Vrijmaking of Wederkeer’ gepresenteerd en door velen ondertekend. Maar het was een publieke bijeenkomst, waarbij ook predikanten en kerkleden aanwezig waren die het niet met de Vrijmaking eens waren. Dat kon, ook al stonden land en kerk in brand, in alle openheid. Nu zoekt men de beslotenheid van de gelijkgezinden. Met als overduidelijke bedoeling om voor veel verontruste GKv'ers 'in samenwerking met de Kerngroep bezinning GKV, op diverse plekken in het land zogeheten preekplaatsen stichten. Voorlopige opvangplaatsen, die dan onder toezicht van Urk en Capelle zullen staan. En waar behoudende voorgangers en emeriti uit de GKv voor kunnen gaan. De voorbereidingen voor het stichten van zulke plaatsen zijn al in gang'.

Wat is het streven naar ‘gereformeerde oecumene’ waard als men overal in het land kerkleden oproept om te breken met de eigen plaatselijke kerk waar Gods Woord getrouw verkondigd wordt, en preekplaatsen opent waar (als het niet de predikanten van Capelle en Vroomshoop zijn) andere behoudende al dan niet geëmeriteerde GKv-predikanten de eenheid met de eigen kerkelijke gemeente waar ze aan verbonden zijn, opbreken door gemeenteleden bewust op te roepen daaruit weg te blijven?

Tenslotte: drie kleine vrijgemaakte kerken met samen amper 900 leden verklaren publiek 'de katalysator voor een nieuwe lente van een gereformeerde oecumene' te willen worden. Daarmee trekken ze een hele grote broek aan. Iets bescheidener had ook wel gekund, hoewel de macht van het getal in geloofszaken nooit de doorslag geeft. Maar het trieste in dit geval is, dat deze grote broek al gescheurd is voordat men die aantrok. Scheuringen in drie plaatselijke gemeentes. Afsplitsingen die dreigen in de rest van het land. Daarvan zei in november 2022 een lid van de Kerngroep Bezinning in het Nederlands Dagblad: 'Ja, jammer is dat' (ND 19-11-2022). Waarop ds. Gert Treurniet reageerde: 'In de kerk zit tussen betreuren en breken een harde return (…) Weet je wat in elk geval zonde is? De kerk scheuren. Je broers en zussen, die je van de Heer kreeg, in de steek laten' (ND 29-11-2022).

Ds. Ernst Leeftink is actief als predikant van de Nederlandse gereformeerde kerk in Balkbrug. Bezoek hier zijn weblog.

Praatmee

Beluister onze podcast

#342 Jeffrey & dr. Wim Dekker over eindtijdprofetieën, ds. A. Moerkerken en draagmoederschap
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Jeffrey Schipper
Opinie

Ik bid nooit voor Palestijnse kinderen

Israëls vijanden belachelijk maken met cartoons en memes. Sinds 7 oktober vorig jaar doe ik daar via sociale media ook aan mee. Omdat moslimterroristen niet gezegend zijn met zelfspot, geniet ik ervan als zij met humor worden bestreden. Dat wordt nie

kerkbord
Nieuws

Pastor laat racistisch kerkbord in Alabama staan: 'Stem op Trump betekent weer katoen plukken'

Pastor Michael R. Jordan van de New Era Baptist Church in Birmingham staat onverminderd achter zijn kerkbord dat minderheidsgroepen die op Trump stemmen bestempelt als 'onwetend'. Ondanks kritiek van publieke figuren op zijn provocerende boodschap, w

Joël C. Rosenberg
Nieuws

Bestsellerauteur ziet vervulling Bijbelse profetieën: "Steeds meer Joden geloven in Jezus"

"Terwijl we dichterbij de wederkomst van Jezus komen, wordt de sluier die over het Joodse volk ligt opgeheven." Volgens bestsellerauteur Joël C. Rosenberg leven we in bijzondere tijden. In een recente podcastaflevering sprak de hoofdredacteur van All

Mid Vermont Christian School
Nieuws

Christelijke school in Amerika uitgesloten van sportcompetities vanwege genderstandpunt

De Mid Vermont Christian School uit het Amerikaanse Quechee is permanent uitgesloten van de Vermont Principals' Association (VPA) nadat het meisjesbasketbalteam weigerde een wedstrijd te spelen tegen een team dat met een transgender-atleet aantrad. D

Sem Jongsma
Levensverhaal

Sem Jongsma over zijn bekering: “Als God in je leven komt, verandert alles”

“Ik groeide op tussen vrouwen die voor het raam stonden en de jongens die op straat hun slag sloegen”, vertelt Sem Jongsma. “Er was God noch gebod.” Sem Jongsma groeide op in de roze buurt van Eindhoven en later in Amsterdam, pendelend tussen zijn mo

Joke Buis & Thomas Heikoop
Video

Joke Buis & Thomas Heikoop brengen nieuwe single uit: 'Liever zacht'

Buiten is het volop herfst en de lange aanloop naar kerst is al begonnen in de supermarkt. Dat levert warme plaatjes op. Maar soms krijg je te maken met iets wat niet zo hartverwarmend is voor je. Iets waarop je hard wilt reageren. Joke Buis en Thoma

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen vertelt waarom kerkgang volgens hem een groot voorrecht is

"Na alle beproevingen, verzoekingen en verleidingen waar je mee geconfronteerd wordt, mag je even op adem komen in de kerk. Voor Gods kinderen is het een grote vreugde en een groot voorrecht om naar het huis van de Heere te mogen gaan", aldus ds. M.

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp stelt dat Gods liefde menselijke honger naar aards succes stilt

"Alleen Gods bovennatuurlijke liefde kan het verlangen om gezien te worden en er te mogen zijn, vervullen", die boodschap deelt Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De christelijke spreker en schrijver wijs

Meerartikelen

Jolanda
Video

Jolanda ervoer leegte in haar leven (totdat ze Jezus leerde kennen)

Voordat Jolanda Jezus leerde kennen, ervoer ze leegte in haar leven. "Toen ik God niet kende voelde het heel eenzaam. Nu weet ik dat God er is, ook al voel ik het niet altijd." Door de jaren heen was muziek voor Jolanda een manier waarop God tot haar

Hanna Pol
Video

Hoe voorkom je een herfstdip? Wandelcoach geeft advies

We kunnen er niet omheen: de dagen worden korter en het blijft langer donker. De herfst is begonnen. En als het regent blijven we toch het liefst binnen? Toch is het volgens Hanna Pol beter om dan naar buiten te gaan. De wandelcoach sprak in het Fami

GZB
Nieuws

Heb je interesse in zendingswerk? GZB organiseert bijeenkomst

Wat kan ik doen om God te dienen in deze wereld? Past zending bij mij? Zijn deze vragen herkenbaar voor je, dan ben je zaterdag 9 november welkom bij ‘Zend mij’, dé meeting voor mensen die interesse hebben in een uitzending via de GZB. De GZB heeft v

Gerdien Lassche
Opinie

Veel jongeren lijden onder prestatiedruk: hoe nu verder?

Ooit heb ik een reanimatiecursus gevolgd. De slogan ‘Wanneer elke minuut telt!' is me altijd bijgebleven. Het is een enorme tijdsdruk die er tijdens een eventuele reanimatie op je gelegd wordt. In die ene minuut gaat het namelijk om leven of dood. En

Israel
Nieuws

Ruim honderd predikanten luiden in open brief aan PKN-synode noodklok over Israëlstandpunt

Meer dan honderd verschillende predikanten en kerkenraden hebben een open brief gestuurd aan de synodeleden van de Protestantse Kerk in Nederland. Het betreft de PKN-nota ‘Uw Koninkrijk Kome’ die over de situatie in Israël en Gaza gaat. Eerder tekend

Don Ceder
Nieuws

ChristenUnie lanceert migratievisie: 'Kabinet komt slechts met proefballonnen'

'Momenteel moeten mensen daarvoor vaak de levensgevaarlijke route over de Middellandse Zee afleggen. In dat licht is het zinvol om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor asielzoekers om zich buiten Europa te kunnen aanmelden.' Dat valt te lezen

vasten
God

Refoweb-vragensteller: 'Mag je vasten voor een ernstig ziek familielid?'

'Ik vraag me namelijk af of je mag vasten voor een ernstig ziek familielid. Ik weet dat we hiervoor in eerste instantie moeten bidden en dat doen we ook al een tijd. Wordt dit soort vasten gedaan of is het de bedoeling om je hoop alleen op gebed te s

Babylonische kleitablet
Nieuws

Archeologen ontcijferen Babylonisch tablet die mogelijk wijst op locatie ark van Noach

Archeologen ontcijferden een oude Babylonische kleitablet die volgens hen mogelijk aanwijzingen geeft over de locatie van de ark van Noach. De 3.000 jaar oude tablet wordt beschouwd als de oudste kaart van de wereld. Dat meldt CBN News.  Dr. Irving F

ds. W. Visscher
Video

Ds. Visscher: "God heeft het land Israël aan Abraham beloofd"

"Bethlehem en Golgotha liggen in een land dat God aan Abraham heeft beloofd en aan de Joden gegeven heeft. Je zou zeggen: de Joden kunnen toch ook een stuk land krijgen in Afrika? Nee, God heeft aan Abraham dat land beloofd. Als God dit heeft beloofd

Pieter Cnossen
Video

Terugkijken: Pieter Cnossen bespreekt wetsvoorstel over betaald rouwverlof

De Raad van State reageerde kritisch, maar begripvol op een wetsvoorstel van de SGP, CDA en de ChristenUnie waarin er werd gepleit voor betaald rouwverlof. Zo zou hierdoor het verlofstelsel te complex worden. Pieter Cnossen van vakorganisatie CGMV sn

Mira de Boer
Column

Geld is onverzadigbaar en voedt angst om tekort te komen

Jezus zegt in Johannes 10:10b dat Hij gekomen is om ons het leven te geven in overvloed. Ergens voel je wel aan dat het bij deze tekst niet per se gaat over dat het doel van Jezus was om ons zoveel mogelijk spullen te geven. Dat voelt plat en zinloos

Hebreeuws
Verdieping

Ondanks de omstandigheden staat Gods trouw vast als een huis

We spreken allemaal een beetje Hebreeuws, wist je dat? In de kerk of in de Bijbel horen we, zingen we, lezen we meer Hebreeuws dan je misschien weet. ‘Halleluja’ is zo’n Hebreeuws woord. Je kunt het woord in tweeën splitsen: hallelu–ja. Het eerste de