Stikstofmaatregelen houden de gemoederen flink bezig: hoe reageren we als christenen?

God 13 juli 2022 Ds. S. J. Verheij, De Waarheidsvriend
Ds. S. J. Verheij

De stikstofmaatregelen houden de gemoederen flink bezig, ook in Barneveld. In de Gelderse Vallei, waarin Barneveld ligt, zou een stikstofreductie moeten komen van 58 procent. Dit moet in acht jaar tijd zijn beslag krijgen. Uitkoop van boeren zal onvermijdelijk zijn. Hoe reageren we als kerk?

De vrees is dat in de regio Foodvalley rondom Ede en Barneveld minder dan de helft van de bedrijven zal overblijven. Woensdag 22 juni is er een massaal boerenprotest van jongeren, burgers en boeren geweest in Stroe. De boeren voelen zich bepaald niet gewaardeerd door de overheid, terwijl ze zo belangrijk zijn voor de voedselvoorziening. Het vertrouwen in de overheid is flink afgenomen of helemaal verdwenen.

Grote impact
Boeren komen in een knelsituatie. Ze zagen zich in de voorbije jaren gedwongen tot risicodragende schaalvergroting. Daarnaast worden de kosten van prijsverhogingen vooral bij de boeren neergelegd. Geen wonder dat er geestelijke, maatschappelijke en psychische nood ontstaat. Boeren kunnen er overigens wel heel verschillend instaan. Ik spreek ook boeren die aangeven dat er de jaren door al zoveel aan de orde is geweest en dat de soep ook deze keer niet zo heet gegeten zal worden als die wordt opgediend. Wie zal het zeggen? Het kán deze keer anders zijn.

Als kerkelijke gemeente kunnen we de situatie niet veranderen. We hebben wel de verantwoordelijkheid om daar te zijn waar nood is om éxtra leed te voorkomen. De bewogenheid van de Heere Jezus zal ons daartoe dringen.

Onze gemeenteleden met een boerenbedrijf zijn allereerst en ten diepste Góds zorg, Christus’ zorg! Dat geeft ontspanning én betrokken inspanning.

Gevouwen handen
Onlangs kampten we in onze regio met de vogelgriep. Ook bij leden van onze hervormde gemeente werden kippen geruimd. In gesprek met pluimveehouders bleek toen hoe waardevol de voorbede op zondag voor hen was. Ook kwam aan het licht dat de pluimveehouders niet snel zelf om aandacht en voorbede vragen. Dat is iets om op bedacht te zijn.

Zelf heb ik de eerste weken na het kabinetsbesluit in de voorbede vooral de nood en de vragen, de onzekerheid en het ervaren onrecht richting de Heere verwoord. Ik spreek bewust over ‘ervaren onrecht’. Hiermee bedoel ik niet dat er geen onrecht is. Dat is er ongetwijfeld. Maar hoe en waar? Hoe zal een kerkelijke gemeente de thematiek goed overzien en recht kunnen beoordelen? We hebben gebeden voor de boeren en voor hun gezinnen. We hebben gebeden om wijsheid voor de overheid. Op de overheid kom ik zo terug. De zondag voor de protestdag stond bij ons in het teken van de voorbereiding op het heilig avondmaal. In de voorbede verwoordde ik dat er rust en houvast gevonden mag worden in Christus, Die Zijn lichaam voor ons liet breken en Zijn bloed voor ons vergoot. Hij is in alles het enige fundament. Het betekent ook dit: zijn onze gemeenteleden met een boerenbedrijf ónze zorg? Ze zijn allereerst en ten diepste Góds zorg, Christus’ zorg! Dat geeft ontspanning én betrokken inspanning.

Een luisterend oor
Tijdens de bezoeken die ouderlingen en predikanten afleggen, komt de thematiek als vanzelf ter sprake. Is er daarnaast meer steun te geven? Tijdens de uitbraak van de vogelgriep in dit voorjaar hebben we een avond belegd waarvoor alle pluimveehouders van onze gemeente persoonlijk waren uitgenodigd. Zo’n uitnodiging is overigens ook breder te trekken. Er kwamen zo’n 35 à 40 mensen op af. Aan de hand van vragen werd veel gedeeld. Als ambtsdragers hebben we vooral geluisterd. De vragen gingen over de impact op de persoon, de partner en het gezin (op relaties!), over het ervaren meeleven vanuit de gemeente, over de manier waarop de overheid de vogelgriep aan het bestrijden was. De vragen gingen ook over het ervaren van Gods aanwezigheid en het nadenken over wat God ons door dit alles te zeggen zou kunnen hebben. De avond werd als positief ervaren. We zijn geëindigd met een woord van bemoediging uit de Bijbel en hebben alles in gebed gebracht in een houding van ootmoed en vertrouwen.

Als gevolg hiervan spelen allerlei gevoelens op: boosheid en vragen, gelatenheid en pijn. Deze gevoelens mogen een weg vinden naar de Heere in het gebed.

Het zou goed kunnen zijn dat we op een geschikt moment opnieuw een dergelijke avond beleggen. De situatie van nu is echter wel heel anders dan tijdens de vogelgriep vanwege de rol van de overheid. Dat vraagt bezinning op een goede aanpak. Een andere vraag is: is er ook een taak voor de jeugdouderling? Voor tieners die een bedrijf over willen gaan nemen, ontstaat er immers veel onzekerheid. Tot slot: op wat voor wijze kunnen de diakenen van betekenis zijn? Na de vakantie gaat over deze dingen verder nagedacht worden.

De gezindheid van het hart
Er ligt een ingrijpend besluit van het kabinet. Als gevolg hiervan spelen allerlei gevoelens op: boosheid en vragen, gelatenheid en pijn. Deze gevoelens mogen een weg vinden naar de Heere in het gebed. In gesprek vind ik het belangrijk naast dit alles de vraag te stellen: kun je voor de overheid bidden? Die vraag heeft niet alleen te maken met respect voor de overheid. Het is ook vanuit de wetenschap dat het uiteindelijk Gód is Die regeert. Hij weet een kabinet, maar ook een provinciale en plaatselijke overheid wijsheid én bewogenheid te geven. Wie ondanks alles door de kracht van de Heilige Geest gaat bidden en blijft bidden, wordt bewaard voor kwaadspreken en schelden, voor een hart dat hard of bitter wordt en voor een steeds grotere druk op kostbare relaties.

Ik vergeet in dit verband nooit het volgende. Samen met een ander was ik op bezoek bij een boer die altijd schold op de minister van Landbouw. De reden? Telkens zat er van alles op zijn bedrijf tegen. Door gesprek kwam hij tot de overtuiging dat dit zonde was en beleed hij het voor God. Hij ontving Gods vergeving, maar er gebeurde veel meer. Het begon in zijn bedrijf beter te gaan en in zijn huwelijk en gezin steeds beter te lopen. Ik besef dat de huidige situatie anders is dan die waarin die boer zich bevond. Maar de gezindheid van het hart blijkt wel belangrijk te zijn.

Tot slot: waar zullen boeren komende jaren doorheen gaan? Iemand die er vaak diep doorging, was de apostel Paulus. Uitgerekend hij sprak van Godswege dit bemoedigende woord: Alle dingen zijn mij mogelijk door Christus, Die mij kracht geeft. (Filip.4:13) Déze Christus leeft.

Ds. S. J. Verheij is predikant van de hervormde gemeente te Barneveld. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Baby Lieke
Interview

Rond kerst koos Lieke voor het leven: “Mijn dochter is het licht dat bleef”

Vijf jaar geleden stond Lieke, toen negentien jaar, voor de deur van een abortuscentrum. Het was vlak voor kerst. Onder zware druk van haar toenmalige partner was ze gekomen om haar zwangerschap af te breken. Maar juist op dat beslissende moment werd

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Meerartikelen

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant pleit voor sobere kerstviering: "Gevolg van onze val in Adam"

"Het kerstfeest is het gevolg van onze val in Adam. Daarom zou de adventstijd dus ook een tijd van grote verootmoediging, inkeer en berouw moeten zijn", aldus ds. K. den Boer. De hersteld hervormde predikant uit Goedereede pleitte onlangs in een pree

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Jac de Gooijer
Interview

Messiasbelijdende Jood roept kerk op tot inkeer: "We hebben de stam verlaten"

Hij groeide op in een gereformeerd gezin waar God vooral werd gevreesd. Pas veel later ontdekte Jac de Gooijer dat hij Joodse wortels had. Tegenwoordig woont hij op een afgelegen eiland in Indonesië, waar hij christelijke voorgangers lesgeeft in het

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde

Jacobs
Column

Chanoeka heeft ons geleerd dat er wonderen kunnen plaatsvinden

Chanoeka is achter de rug. In zijn meest recente dagboek blikt opperrabbijn Jacobs terug op de afgelopen periode. Daarbij vertelt hij onder meer dat hij kampt met een schuldcomplex dat hij probeert van zich af te schrijven. Ook vertelt de opperrabbij

SGP
Nieuws

Besluit over vrouwen op SGP-kieslijsten wordt overgelaten aan volgend kabinet

Het demissionaire kabinet neemt geen definitief standpunt in over het wettelijk verplichten van vrouwen op de kieslijsten van de SGP. Die beslissing wordt overgelaten aan een volgend kabinet. Dat blijkt uit een brief van minister Rijkaart van Binnenl