Stikstofmaatregelen houden de gemoederen flink bezig: hoe reageren we als christenen?

God 13 juli 2022 Ds. S. J. Verheij, De Waarheidsvriend
Ds. S. J. Verheij

De stikstofmaatregelen houden de gemoederen flink bezig, ook in Barneveld. In de Gelderse Vallei, waarin Barneveld ligt, zou een stikstofreductie moeten komen van 58 procent. Dit moet in acht jaar tijd zijn beslag krijgen. Uitkoop van boeren zal onvermijdelijk zijn. Hoe reageren we als kerk?

De vrees is dat in de regio Foodvalley rondom Ede en Barneveld minder dan de helft van de bedrijven zal overblijven. Woensdag 22 juni is er een massaal boerenprotest van jongeren, burgers en boeren geweest in Stroe. De boeren voelen zich bepaald niet gewaardeerd door de overheid, terwijl ze zo belangrijk zijn voor de voedselvoorziening. Het vertrouwen in de overheid is flink afgenomen of helemaal verdwenen.

Grote impact
Boeren komen in een knelsituatie. Ze zagen zich in de voorbije jaren gedwongen tot risicodragende schaalvergroting. Daarnaast worden de kosten van prijsverhogingen vooral bij de boeren neergelegd. Geen wonder dat er geestelijke, maatschappelijke en psychische nood ontstaat. Boeren kunnen er overigens wel heel verschillend instaan. Ik spreek ook boeren die aangeven dat er de jaren door al zoveel aan de orde is geweest en dat de soep ook deze keer niet zo heet gegeten zal worden als die wordt opgediend. Wie zal het zeggen? Het kán deze keer anders zijn.

Als kerkelijke gemeente kunnen we de situatie niet veranderen. We hebben wel de verantwoordelijkheid om daar te zijn waar nood is om éxtra leed te voorkomen. De bewogenheid van de Heere Jezus zal ons daartoe dringen.

Onze gemeenteleden met een boerenbedrijf zijn allereerst en ten diepste Góds zorg, Christus’ zorg! Dat geeft ontspanning én betrokken inspanning.

Gevouwen handen
Onlangs kampten we in onze regio met de vogelgriep. Ook bij leden van onze hervormde gemeente werden kippen geruimd. In gesprek met pluimveehouders bleek toen hoe waardevol de voorbede op zondag voor hen was. Ook kwam aan het licht dat de pluimveehouders niet snel zelf om aandacht en voorbede vragen. Dat is iets om op bedacht te zijn.

Zelf heb ik de eerste weken na het kabinetsbesluit in de voorbede vooral de nood en de vragen, de onzekerheid en het ervaren onrecht richting de Heere verwoord. Ik spreek bewust over ‘ervaren onrecht’. Hiermee bedoel ik niet dat er geen onrecht is. Dat is er ongetwijfeld. Maar hoe en waar? Hoe zal een kerkelijke gemeente de thematiek goed overzien en recht kunnen beoordelen? We hebben gebeden voor de boeren en voor hun gezinnen. We hebben gebeden om wijsheid voor de overheid. Op de overheid kom ik zo terug. De zondag voor de protestdag stond bij ons in het teken van de voorbereiding op het heilig avondmaal. In de voorbede verwoordde ik dat er rust en houvast gevonden mag worden in Christus, Die Zijn lichaam voor ons liet breken en Zijn bloed voor ons vergoot. Hij is in alles het enige fundament. Het betekent ook dit: zijn onze gemeenteleden met een boerenbedrijf ónze zorg? Ze zijn allereerst en ten diepste Góds zorg, Christus’ zorg! Dat geeft ontspanning én betrokken inspanning.

Een luisterend oor
Tijdens de bezoeken die ouderlingen en predikanten afleggen, komt de thematiek als vanzelf ter sprake. Is er daarnaast meer steun te geven? Tijdens de uitbraak van de vogelgriep in dit voorjaar hebben we een avond belegd waarvoor alle pluimveehouders van onze gemeente persoonlijk waren uitgenodigd. Zo’n uitnodiging is overigens ook breder te trekken. Er kwamen zo’n 35 à 40 mensen op af. Aan de hand van vragen werd veel gedeeld. Als ambtsdragers hebben we vooral geluisterd. De vragen gingen over de impact op de persoon, de partner en het gezin (op relaties!), over het ervaren meeleven vanuit de gemeente, over de manier waarop de overheid de vogelgriep aan het bestrijden was. De vragen gingen ook over het ervaren van Gods aanwezigheid en het nadenken over wat God ons door dit alles te zeggen zou kunnen hebben. De avond werd als positief ervaren. We zijn geëindigd met een woord van bemoediging uit de Bijbel en hebben alles in gebed gebracht in een houding van ootmoed en vertrouwen.

Als gevolg hiervan spelen allerlei gevoelens op: boosheid en vragen, gelatenheid en pijn. Deze gevoelens mogen een weg vinden naar de Heere in het gebed.

Het zou goed kunnen zijn dat we op een geschikt moment opnieuw een dergelijke avond beleggen. De situatie van nu is echter wel heel anders dan tijdens de vogelgriep vanwege de rol van de overheid. Dat vraagt bezinning op een goede aanpak. Een andere vraag is: is er ook een taak voor de jeugdouderling? Voor tieners die een bedrijf over willen gaan nemen, ontstaat er immers veel onzekerheid. Tot slot: op wat voor wijze kunnen de diakenen van betekenis zijn? Na de vakantie gaat over deze dingen verder nagedacht worden.

De gezindheid van het hart
Er ligt een ingrijpend besluit van het kabinet. Als gevolg hiervan spelen allerlei gevoelens op: boosheid en vragen, gelatenheid en pijn. Deze gevoelens mogen een weg vinden naar de Heere in het gebed. In gesprek vind ik het belangrijk naast dit alles de vraag te stellen: kun je voor de overheid bidden? Die vraag heeft niet alleen te maken met respect voor de overheid. Het is ook vanuit de wetenschap dat het uiteindelijk Gód is Die regeert. Hij weet een kabinet, maar ook een provinciale en plaatselijke overheid wijsheid én bewogenheid te geven. Wie ondanks alles door de kracht van de Heilige Geest gaat bidden en blijft bidden, wordt bewaard voor kwaadspreken en schelden, voor een hart dat hard of bitter wordt en voor een steeds grotere druk op kostbare relaties.

Ik vergeet in dit verband nooit het volgende. Samen met een ander was ik op bezoek bij een boer die altijd schold op de minister van Landbouw. De reden? Telkens zat er van alles op zijn bedrijf tegen. Door gesprek kwam hij tot de overtuiging dat dit zonde was en beleed hij het voor God. Hij ontving Gods vergeving, maar er gebeurde veel meer. Het begon in zijn bedrijf beter te gaan en in zijn huwelijk en gezin steeds beter te lopen. Ik besef dat de huidige situatie anders is dan die waarin die boer zich bevond. Maar de gezindheid van het hart blijkt wel belangrijk te zijn.

Tot slot: waar zullen boeren komende jaren doorheen gaan? Iemand die er vaak diep doorging, was de apostel Paulus. Uitgerekend hij sprak van Godswege dit bemoedigende woord: Alle dingen zijn mij mogelijk door Christus, Die mij kracht geeft. (Filip.4:13) Déze Christus leeft.

Ds. S. J. Verheij is predikant van de hervormde gemeente te Barneveld. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

Sarah Floor
Nieuws

Sarah Floor brengt nieuwe single uit in aanloop naar Kerst: 'Immanuel'

'Immanuel', zo heet de nieuwste single van de christelijke zangeres Sarah Floor. De single is een vrolijk nummer die bij uitstek geschikt is voor samenzang. De zangeres laat aan Cvandaag weten dat samen zingen en samen verbinden juist in deze tijd en

Ds. A. T. Vergunst
Video

GerGem-predikant verbindt strijd met zelfbeeld aan geloof in Christus

In een recente preek deelde ds. A. T. Vergunst (GerGem) een pastorale ontmoeting waarin een vrouw jarenlang worstelde met minderwaardigheid, terwijl haar man haar steeds opnieuw wees op zijn onvoorwaardelijke liefde. Het voor veel mensen herkenbare t

Het Omega Project
Verdieping

Gods Koninkrijk is gekomen maar moet nog doorbreken: hoe zit dat? Bekijk de tutorial

In tijden van polarisatie en populisme is het belangrijk om te begrijpen dat het christelijk geloof vol paradoxen zit. Een spannende vraag is hoe we voorkomen dat we teveel of juist te weinig van Gods kracht verwachten. Hoewel Gods Koninkrijk gekomen

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel behandelt Psalm 88: 'Een klaaglied van mensen die een afwezige God ervaren'

In een nieuwe video van IZB behandelt predikant Ron van der Spoel Psalm 88. In deze Psalm klinkt een gezamenlijk klaaglied waarin mensen samen hun nood uitspreken. Gedeelde smart wordt zo werkelijk halve smart. De psalm verwoordt het gevoel van Gods

Leander Janse
Video

Gods wake-up call midden op zee: een Bijbelstudie over Jona

Jona probeert weg te komen van God, maar op zee wordt hij ingehaald door een storm die God zelf laat opkomen. Niet als straf, maar als een liefdevolle wake-up call. Leander Janse laat in deze Bijbelstudie dat God soeverein is en dat zelfs de stormen

Dahlia Shaham
Video

Psalm 122: roep om vrede van rabbi uit Israël

Rabbi Dahlia Shaham zingt Psalm 122 over vrede in Gods huis. Ze zingt zowel ‘shalom’ als ‘salam’ als gebed voor vrede tussen Israëliërs en Palestijnen. Zij is betrokken bij de organisatie Rabbi's voor mensenrechten, partner van Kerk in Actie. Dat is

Sisters Vocal Group
Persbericht

Sisters Vocal Group brengt licht aan huis én op de Wallen

In de weken voor kerst worden de dagen korter en valt de duisternis snel in. Juist dan trekt Sisters Vocal Group, bekend om hun warme stemmen en lichtsnoeren om de nek, eropuit om hoop en troost te brengen waar dat het hardst nodig is. Wat begon met

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

SGP wil opheldering stopzetting EU-subsidies aan christelijke organisaties

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen wil opheldering over de stopzetting van EU-subsidies aan christelijke organisaties. Dit vraagt Ruissen in een brief die hij met collega-Europarlementariërs stuurt aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. D

Meerartikelen

Kerkscheuring CGK
Nieuws

Deputaten zien scheuring CGK steeds meer zichtbaar worden: 'We ervaren verdriet en verwarring'

Deputaten vertegenwoordiging van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) reageren op het convent dat op 29 november in Veenendaal werd gehouden. Tijdens dat convent besloten tientallen gemeenten, verbonden rond Rijnsburg, dat zij op 21 maart 2026

Poster
Nieuws

Grootse posteractie in Duitsland moet mensen weer naar de kerk brengen

Door heel Duitsland hangen sinds kort 30.000 grote posters die mensen willen aanmoedigen om opnieuw na te denken over God en geloof. Dat meldt Evangelical Focus. De campagne, ‘Die Erinnerung 2026’, is een initiatief van de christelijke omroep Bibel T

Mark en Ellen Hoefnagel
Video

Komende zondag zijn Mark en Ellen Hoefnagel te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Mark Hoefnagel en zijn moeder Ellen Hoefnagel te gast. Tijdens een vakantie in Duitsland gebeurde iets wat je alleen in films ziet: het hotel stortte in. Mark lag dertien uur lang onder het puin, zonder te weten of iemand hem no

Jan Dirk
Video

Terugkijken: directeur Stichting Hulp Vervolgde Christenen vertelt over bezoek aan Nigeria

Nigeria wordt op dit moment geteisterd door conflicten en toenemend geweld, waardoor het land in grote chaos verkeert. Ontvoeringen en gewelddaden zijn aan de orde van de dag. Ook christenen zijn regelmatig doelwit en worden getroffen door ernstig ge

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt over begin predikantschap: "Wat een vreugde om de Heere te dienen"

"Wat een vreugde om voluit in de dienst des Heeren te mogen staan, voltijds Hem te mogen dienen en vooral een eigen gemeente te hebben die je op de preekstoel bedienen mag", aldus ds. M. Messemaker. De hervormde predikant vertelde onlangs in de serie

President Donald Trump
Nieuws

Trump staat open voor gesprek met paus na stevige kritiek op immigratiebeleid

De Amerikaanse president Donald Trump zegt bereid te zijn om paus Leo XIV te ontmoeten. Dat vertelde hij in een interview met Politico. Trump stelde in datzelfde interview dat hij niet wist van de kritiek die de paus eerder op zijn immigratiebeleid u

Harimalala
Video

Mercy Ships biedt hoop: hoe één operatie Harimalala weer liet ademen

Harimalala uit Madagaskar leefde jarenlang met een snel groeiend gezwel in haar nek. De zwelling maakte tillen moeilijk, later zelfs slikken en ademen. Hulp was nergens te vinden, totdat de Africa Mercy aanmeerde. Aan boord van het ziekenhuisschip va

Jongerenkoor Chenánja
Video

Lied vol verwachting: Chenánja brengt krachtige kerstboodschap ten gehore

Het Reformatorisch Jongerenkoor Chenánja brengt een krachtige en sfeervolle uitvoering van Het volk dat in duisternis wandelt, opgenomen tijdens het kerstconcert in de Oude Kerk in Ede. De woorden uit Jesaja 9 klinken hoopvol en wijzen vooruit naar h

Advent
Video

Wat houdt Advent precies in? Bekijk de video

We leven in de Adventsperiode. Voor veel christenen is dit een tijd van verwachting en voorbereiding. Maar wat houdt Advent precies in en welke gebruiken horen daarbij? Credo maakte een duidelijke en toegankelijke video die laat zien hoe katholieken

Leander Janse
Video

Leander Janse legt uit waarom christenen soms net Jona zijn

Spreker Leander Janse laat zien hoe Jona niet alleen vlucht voor zijn opdracht, maar ook voor God: een herkenbare beweging voor veel gelovigen. Wat drijft ons om weg te lopen wanneer Gods weg moeilijk lijkt? En hoe openbaart God juist in onze vlucht

Hans Reinders
Column

Hoogbegaafden in de kerk: een mismatch?

Het winterwerk in kerken is een spannende tijd voor zowel de catecheten als voor de catechisanten. Spannend is het vooral voor catechisanten die zich ongemakkelijk voelen in groepen. Voor hen is catechisatie soms zelfs een lijdensweg. Dit zijn vaak c

Ds. A. C. Uitslag
Opinie

In de CGK worden feiten verdraaid en met modder gegooid

Met verbazing en verbijstering heb ik de column van collega Bram Hofland gelezen. Zijn pijn deel ik. Het verdriet om de situatie binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) ook. Zijn behoefte om met modder te gaan gooien bedroeft mij echter. Zi