Goed idee om ongevaccineerden buiten te sluiten met 2G-beleid? Stefan Paas antwoordt

Nieuws19 november 2021 Redactie
Stefan Paas

“Als 2G werkelijkheid wordt en de QR-code op steeds meer plekken vereist wordt (mogelijk ook werk en onderwijs), zullen ongevaccineerden minstens over een bepaalde periode buitengesloten worden”, merkt Stefan Paas op via Twitter. De theoloog deelt een paar mijmeringen over vaccinaties, QR-codes en een ‘tweedeling’ in de samenleving.

“Vooropgesteld: ik ben gevaccineerd, en als ik zoiets lees, voel ik dezelfde boosheid tegenover ongevaccineerden die velen in mijn timeline de afgelopen tijd lieten horen. De buikreflex is: (a) laat ze het dan ook maar zelf uitzoeken als ze echt ziek worden, of (b) sluit ze allemaal maar op, zoals in Oostenrijk. Nu is (a) onethisch en inhumaan, dat gaan we nooit doen. Maar het is wel mogelijk dat ongevaccineerden voorlopig grotendeels worden uitgesloten van het openbare leven, om te voorkomen dat nog meer operaties uitgesteld moeten worden. Maar ik vind dat nogal wat."

'Toevallige' tweedeling
"Allereerst: de pandemie en het daaropvolgende vaccinatiebeleid hebben geleid tot deze ‘toevallige’ tweedeling tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. Mensen worden nu als het ware door de situatie ‘vastgelegd’ op deze keuzes, alsof het identiteiten zijn en bronnen van burgerschap. Maar gevaccineerden en ongevaccineerden hebben natuurlijk ook veel gemeen met elkaar. Mogelijk heb ik met sommige ongevaccineerden meer gemeen dan met veel gevaccineerden. En op andere dossiers (zeg rechtsstaat of theologie) kom ik gevaccineerde mensen tegen die zich hier gedragen als regelrechte wappies. Anders gezegd: er zijn maar weinig mensen die op geen enkel onderwerp domme taal uitslaan, of zich altijd bescheiden op de vlakte houden.

"Ik wil m'n uiterste best doen om in de ander het beeld van God te blijven zien, juist in die ander die ik vaak niet snap en die me soms enorm irriteert."

Dat is voor mij al een reden om niet te snel mee te gaan in het tweedelingsscenario. Ik wil me geen doodlopende straat in laten duwen door deze rare omstandigheden waarin we nu leven. Het is al erg genoeg, zonder dat burgers tegen elkaar worden opgezet. Christelijke noot: ik wil m'n uiterste best doen om in de ander het beeld van God te blijven zien, juist in die ander die ik vaak niet snap en die me soms enorm irriteert. Christus komt me niet alleen tegemoet in mensen die ik leuk vind en goed kan snappen.

Maar je kunt tegenwerpen dat de ongevaccineerden moreel fout zitten, omdat ze bijdragen aan een zorginfarct en dus doden op hun geweten hebben. Criminelen sluiten we toch ook op? Soms zijn tweedelingen gerechtvaardigd, als de samenleving beschermd moet worden. Dat is zo, maar weten ongevaccineerden echt beter? Persoonlijk ken ik vijf bewust ongevaccineerden, vier van hen academisch opgeleid. Geen van hen ziet zichzelf als medeveroorzaker van een zorginfarct, en allemaal hebben ze volgens zichzelf goede redenen om zich niet te laten vaccineren. Allemaal kunnen ze me omstandig uitleggen dat het niet aan hen ligt, maar aan het systeem (bezuinigingen), aan de leefpatronen van anderen (zij sporten veel, zijn gezond, etc.), enz enz. Zij vinden het oneerlijk dat het probleem bij hen wordt neergelegd."

Onwetendheid
"En dan kom je op een epistemologisch probleem", gaat de hoogleraar missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen verder. "Als je iets niet gelooft, ‘weet’ je het niet. Voorbeeld: als je niet gelooft dat het vaccin veilig is, ‘weet’ je dus niet dat het veilig is. Geloven dat p is een minimale voorwaarde voor weten dat p. En als je iets onwaars gelooft (bijvoorbeeld Madrid = hoofdstad van Nederland), ‘weet’ je het ook niet. Idem met overtuigingen met betrekking tot het vaccin: als die niet waar zijn, ‘weet’ je het dus niet. Als ongevaccineerden onware overtuigingen hebben over het vaccin, ‘weten’ ze dus NIET beter. Maar is dit geen schuldige onwetendheid? Is het niet verwijtbaar dat men allerlei onbetrouwbare informatie gelooft? Dat vereist een genuanceerd antwoord: ik denk bijvoorbeeld dat de verantwoordelijkheid van medisch getrainde mensen hier zwaarder weegt dan van de burger in het algemeen.

In die zin is het wellicht verdedigbaar dat zorgpersoneel (zoals in België) verplicht gevaccineerd wordt. Zulke mensen zouden moeten weten hoe het werkt, moeten vaak ook al voor andere ziekten verplicht gevaccineerd zijn, en zijn beter in staat om kaf van koren te scheiden. Maar de meesten van ons zwemmen in een informatiesoep. Zelfs voor getrainde onderzoekers valt het niet mee om kaf van koren te scheiden. En zelfs dan geldt nog dat veel informatie die op zich betrouwbaar is tegelijk ook meerduidig kan zijn, onzekerheidsmarges heeft. Ik denk dus dat je veel mensen niet kunt verwijten dat ze op bepaalde technische en veelzijdige dossiers zoals dit vitale dingen niet 'weten'. Dat maakt het extra bezwaarlijk om hen te 'straffen' met uitsluiting."

"De vergelijking met dronken rijden vind ik bijvoorbeeld ongepast. Het gaat in het algemeen om prima functionerende burgers."

Vertrouwensprobleem
"Bottom-line is dat we het overgrote deel van onze overtuigingen en handelingen (bijvoorbeeld over een brug rijden of in een vliegtuig stappen) baseren op vertrouwen. En vertrouwen is een lastig ding. Niet af te dwingen, makkelijk te verliezen. Kun je het iemand kwalijk nemen die zo bang is door alles wat-ie op het internet heeft gelezen, dat-ie niet in een vliegtuig stapt? Of iemand die het vertrouwen in de overheid heeft verloren? Komt bij: een groot deel van de ongevaccineerden zijn tieners en twintigers. Ik vind dat je mensen eigenlijk niet verantwoordelijk moet houden voor opvattingen die ze voor hun 30e hebben. Laten we niet te hard zijn voor jongeren, ze moeten nog zoveel leren, en hun wereld is zoveel gecompliceerder en overweldigender dan die waarin ik opgroeide.

Dus met zo’n tweedeling gaan we mensen afsnijden van het publieke leven die toch al een vertrouwensprobleem hebben of die gewoon nog te weinig kennis en ervaring hebben om informatie goed af te wegen. Het risico dat dit alleen leidt tot verdere verharding lijkt me groot: je krijgt dan jarenlang een pandemiekloof in de samenleving, waar volksmenners garen bij spinnen. Ook bij toekomstig beleid (denk aan klimaat) hebben we een groot draagvlak nodig. Het helpt dan niet als we juist die pakweg 15% van de samenleving afkoppelen die toch al vatbaar is voor wantrouwen en afhaakgedrag.

Maar moeten we ongeïnformeerde en wantrouwige mensen dan niet beschermen tegen de gevolgen van hun eigen keuzes? Ik aarzel: de vergelijking met dronken rijden vind ik bijvoorbeeld ongepast. Het gaat in het algemeen om prima functionerende burgers. En ook dan geldt: zo'n forse ingreep in fundamentele grondrechten, dat doen we ook niet zo snel in andere dossiers (ik kom weleens in de verleiding, maar da's wat anders)”, stelt Paas met een knipoog. “Het is echt het laatste dat je moet willen. Is er echt geen alternatief? Geen keuze?"

We gaan dit samen doen
"Er zou, denk ik, een heel goed signaal van uitgaan als Nederlanders nu nog een keer tegen elkaar zouden zeggen: we gaan dit samen doen, gevaccineerd en ongevaccineerd. Later praten we het wel uit, maar nu gaan we de lasten samen delen. Een 1G-beleid zou daarbij passen, of wellicht toch maar weer een algemene lockdown (met uitzondering van onderwijs). Met ruime steun voor ondernemers uiteraard. Intussen tegen iedereen die nu wijst op de systeemfouten in de zorg (klopt: een zorginfarct ligt niet alleen aan de toestroom van ongevaccineerde coronapatiënten, maar ook aan bezuinigingen etc.): voor alles is een tijd, en nu is het niet de tijd voor dit soort teksten.

Dat is net zoiets als iemand zien verdrinken en dan roepen dat dit ervan komt als je bezuinigt op schoolzwemmen. Eerst die persoon uit het water halen en dan later evalueren en beleidskeuzes maken voor de langere termijn. Laten we hiervan leren. En tot slot: mocht u nog twijfelen, laat u alstublieft vaccineren. Alle kleine beetjes helpen en ook u bent belangrijk voor het grote geheel. Voor sommigen is zo'n keus moeilijker dan voor anderen, dat snap ik heel goed. Dus chapeau en grote dank als u het toch gaat doen”, aldus Paas.

Praatmee

Beluister onze podcast

#305 Patrick & Jeffrey over christelijke PVV-stemmers, winkelen op zondag en de genderkloof
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Ds. M. Baan
Video

Ds. Baan verbaast zich over mensen die eerst een teken van God willen voordat ze geloven

"Veel mensen blijven God om een teken vragen. Zoeken ze dan geen onrechtvaardige dingen? Wat stellen wij mensen toch eigenlijk vreemde eisen aan de Heere", merkte ds. M. Baan onlangs op in een preek. De hervormde predikant verbaast zich over het gege

Randall
Nieuws

Ontslagen aalmoezenier spant rechtszaak aan na opmerkingen over 'LHBTI-ideologie'

Schoolaalmoezenier dr. Bernard Randall werd in 2019 door zijn werkgever op straat gezet. Dit omdat hij zijn leerlingen vertelde dat ze het niet eens hoeven te zijn met 'de LHBTI-ideologie'. Nu spant hij een rechtszaak tegen zijn voormalige werkgever

Kerstboom
Nieuws

‘Satanische’ kerstboom op kerstfestival wekt verontwaardiging: ‘Het is absurd’

Het stadje Aschwaubenon in de Amerikaanse staat Wisconsin vormt het decor van een slepende rel. In het stadje waar jaarlijks een kerstboomfestival plaatsvindt, is veel te doen om twee bomen die tentoongesteld worden. Dat meldt CBN News. Eén boom zou

Delafé
Levensverhaal

Vrouw die haar kind in satanische tempel liet dopen deelt haar getuigenis

De Amerikaanse Yamisbel Garcia heeft op YouTube-kanaal Delafé Testimonies afgelopen week haar bijzondere verhaal gedeeld. Ze groeide op in een rooms-katholiek gezin maar werd daar fysiek en verbaal mishandeld door haar vader. Tijdens een reis naar Pu

Esther Kaper
Nieuws

ChristenUnie-fractievoorzitter: 'Hoe kunnen volgers van Jezus volgers van Wilders zijn?'

Met gefronste wenkbrauwen las Esther Kaper, fractievoorzitter van de ChristenUnie in Wijdemeren, over christelijke PVV-stemmers. 'Realiseren deze christenen zich dat ze hun stem hebben gegeven aan iemand die lijnrecht tegenover de principes en waarde

Ron van der Spoel
Video

Bemoedigende boodschap Ron van der Spoel: "God wordt ons klagen nooit zat"

"Mensen worden het weleens zat als iemand steeds klaagt en zegt: ‘Ik heb zo’n pijn’ of ‘Ik vind het zo moeilijk’ of ‘Ik weet niet meer hoe ik verder moet.’ Maar God niet: 'Leg uw last op de Heer, Hij zal u altijd steunen'", deze bemoedigende woorden

Ds. Jan Reijm
Interview

Ds. Jan Reijm ontdekt stukjes goud in het evangelie: "We mogen elkaars voeten wassen"

De werkkamer van dominee Jan Reijm (43) in wijkgebouw De Veste is licht en ruim. Er staat een sportfiets, aan een van de boekenkasten hangt een toga. Zijn bureau staat voor het raam dat uitzicht biedt op de hoger gelegen Hillegondakerk, de oudste ker

Dietrich Bonhoeffer
Nieuws

Film over predikant Bonhoeffer in de maak: "Hebben zijn verhaal nu meer dan ooit nodig"

Het bedrijf achter de bekende christelijke serie The Chosen heeft een nieuwe film aangekondigd. Ditmaal is het leven van de Duitse predikant Dietrich Bonhoeffer het onderwerp: een van de meest prominente theologen en verzetsmensen van de twintigste e

Meerartikelen

vrijheid
Verdieping

De waarheid maakt vrij

In een ver verleden zag ik elke morgen rond een uur of zeven mijn overbuur in de deuropening staan met een sigaret in zijn hand. Doorgaans was dat ook het moment waarop begin gemaakt werd met een nieuw pak rookstokken. Het openen ervan begon met een

marten visser
Nieuws

Dr. Marten Visser droeg wekenlang een keppeltje: 'Het is één keer van mijn hoofd geslagen'

Uit solidariteit met Israël en de Joodse gemeenschap besloot dr. Marten Visser, predikant binnen de PKN en directeur van zendingsorganisatie GlobalRize, de afgelopen weken een keppeltje te dragen. Nu deelt Visser hierover zijn ervaring op het sociale

somberheid onder jongeren
Nieuws

Youth for Christ vraagt aandacht voor somberheid onder jongeren

‘Fijne feestdagen!’ Binnenkort wensen we het elkaar weer toe. Dat de feestdagen voor veel jongeren heel donker, alleen en somber kunnen zijn, staan we liever niet bij stil. Youth for Christ luidt de noodklok en vertelt het verhaal van Anne (17) uit E

Mirjam van der Vegt
Video

Mirjam van der Vegt ging door een huwelijkscrisis: "Er is liefde na de pijngrens"

Schrijver en stiltecoach Mirjam van der Vegt vertelt in onderstaand videofragment over het moeilijkste moment uit haar leven. Ze leerde ervan dat haar liefhebben maar beperkt is en dat het een 'levenslange opdracht' is. Ze denkt daarnaast dat nieuwsg

Cuba
Nieuws

Cubaanse kerkleiders roepen op tot respecteren godsdienstvrijheid

Meer dan vijftig kerkleiders in Cuba hebben de regering in Havana opgeroepen de vrijheid van godsdienst in hun land te respecteren en te beschermen. In de verklaring van de interkerkelijke Alliantie van Christenen in Cuba (ACC) doen de kerkleiders dr

David van der Meulen
Interview

Ds. David van der Meulen hoopt dat meer christenen hun 'Voorhof-roeping' gaan vervullen

"Ik zie dat ouderen er als geen ander voor jongeren kunnen zijn, dat is denk ik één van de grootste schatten die we als kerk vandaag de dag te bieden hebben." Dominee David van der Meulen probeert in onze hoofdstad mensen te bereiken met het evangeli

Jaap Bönker
Boekfragment

Gods plan met Ismaël: misbruik de Bijbel niet om vijandschap op te wekken

“Ik krijg een jongen,” droomt Hagar weg, “en hij gaat Ishmaël heten.” Ze wrijft eens over haar buik en fantaseert over hem als hij later groot is. Dan gaat de Engel verder met Zijn boodschap: ‘Hij zal een wilde ezel van een mens zijn; zijn hand zal t

Elly en Rikkert
Nieuws

Elly en Rikkert presenteren nieuwe boeken tijdens voorstelling

Elly & Rikkert Zuiderveld zijn na ruim 50 jaar optreden, gestopt met het geven van concerten, maar nog volop actief op andere manieren. Eind november verschijnen Elly’s boek Engelen zijn overal en Rikkerts boek Elke dag vers. Een ideale gelegenheid v

Rhoda Jatau
Nieuws

Mogelijk doodstraf voor Nigeriaanse moeder van vijf kinderen na veroordelen islamitische lynchpartij

Rhoda Jatau, de Nigeriaanse vrouw die al anderhalf jaar vastzit op verdenking van godslastering, zal worden aangeklaagd. Maandag oordeelde de rechtbank dat ze de aanklacht tegen haar niet laten vallen. De moeder van vijf kinderen kan daardoor de dood

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Waarom het volgens Wilkin van de Kamp belangrijk is om een rustdag te houden

"Een derde deel van de dag besteed je aan slapen, aan rust en herstel. Als God zulke ritmen in de schepping heeft gelegd en in je menselijk gestel, dan zul je er wel bij varen als je die ritmen volgt. Daarom zegt God in de Tien Geboden dat je een dag

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen: "God adopteert mensen die er door de zonde niet uitzien"

"God adopteert mensen die er niet uitzien, afzichtelijk zijn vanwege de zonde, tot Zijn kinderen", merkte ds. M. Klaassen onlangs in een preek op. De hersteld hervormde predikant gebruikte om zijn woorden kracht bij te zetten een waargebeurd verhaal

Dr. Aaron
Nieuws

Theoloog klaagt voormalig werkgever aan na ontslag vanwege bericht over homoseksualiteit

Een Engelse theoloog werd eerder dit jaar ontslagen omdat hij in februari van dit jaar het volgende bericht de wereld in stuurde: 'Homoseksualiteit dringt de kerk binnen'. Hij klaagt nu zijn oude werkgever aan. Het Cliff College in Derbyshire ontsloe