Onderzoek: doodswens 75-plussers zeldzaam en veranderlijk

De hele kleine groep 75-plussers met een doodswens blijkt vaak lageropgeleid en achter hun doodwens gaat veelal een ‘ingewikkelde problematiek’ schuil. Dit blijkt uit nieuw onderzoek dat universitair hoofddocent Els van Wijngaarden (foto, Universiteit voor Humanistiek) samen met collega’s deze afgelopen vrijdag publiceerde in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Van alle 3141 75-plussers in dit onderzoek gaven 56 respondenten aan dat zij een persisterende doodswens hadden zonder ernstig ziek te zijn. Het bijbehorende percentage gewogen naar de samenstelling van de Nederlandse bevolking laat zien dat het gaat om 2,07 procent van alle 75-plussers in Nederland. Respondenten met een ernstige ziekte waren gemiddeld vaker laagopgeleid, afkomstig uit lagere sociale klassen en iets vaker uit meer verstedelijkte gebieden. Belangrijke factoren die de doodswens versterken waren afhankelijkheid van anderen, piekeren, lichamelijke en geestelijke aftakeling, gezondheidsproblemen en eenzaamheid. De doodswens was veranderlijk en de intensiteit wisselde sterk.
Een flink deel van de 75-plussers met een persisterende doodswens blijft buiten beeld van zorgverleners omdat zij niet over hun doodswens spreken, schrijft het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Dit kan tijdige ondersteuning bemoeilijken. Zorgvuldig uitvragen van de betekenis en de aard van de doodswens is wezenlijk om de achtergrond te begrijpen en de onderliggende behoeften van deze ouderen te kennen.
Eerder deden de Universiteit voor Humanistiek en het UMC Utrecht in opdracht die van het kabinet onderzoek naar mensen met een 'voltooid leven'. Uit dat onderzoek bleek dat zo’n 43.000 mensen in Nederland een actieve doodswens hebben zonder dat ze ernstig ziek zijn en ze hebben hier ook al serieus over nagedacht. Binnen deze groep zijn er zo’n 10.000 mensen die hun leven daadwerkelijk willen beëindigen. Dat komt neer op 0,18 procent. 99,82 procent van de ondervraagden wil hun leven niet beeindigen. Een derde van deze laatste groep zou hier hulp bij willen, twee derde stapt liever zelf uit het leven.
'Enkele 75-plussers, met allerlei achterliggende problemen, zeggen soms dat ze er niet meer willen zijn', merkt ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers op via Twitter. 'De grote vraag is dan: wie willen wij als samenleving voor hen zijn? En wat is een humaan antwoord op hun nood? Els van Wijngaarden hoopt op politieke herbezinning. Ik ook.' Ondanks het feit dat slechts een klein gedeelte van de 75-plussers een doodswens heeft, gaat D66 door met de voltooidlevenwet, werd afgelopen vrijdag duidelijk.
Praatmee