Kerk in Staphorst onder vuur ondanks coronaproof kerkbeleid

Ondanks een uitgebreid coronaprotocol was de hersteld hervormde kerk in Staphorst zondag het gesprek van de dag. De kerkelijke gemeente liet 600 kerkgangers toe. Ondanks een uitgebreide gezondheidscheck, andere voorzorgsmaatregelen en voldoende ruimte om afstand te houden - de kerk telt 2300 zitplaatsen - zou de kerk volgens critici onverantwoord bezig zijn door relatief veel gelovigen toe te laten.

UPDATE: GRAPPERHAUS MAAKT NIEUWE AFSPRAKEN MET KERKEN, MAXIMAAL 30 PERSONEN TIJDENS EREDIENST AANWEZIG. 

Hoewel bijeenkomsten met meer dan dertig mensen volgens de aangescherpte richtlijnen niet mogen, geldt een uitzondering voor religieuze bijeenkomsten (maandag 5 oktober is deze uitzondering geschrapt, red.). Bij religieuze diensten mogen maximaal 100 personen per ruimte aanwezig zijn zonder reservering. Met een gezondheidscheck en reservering vooraf geldt geen maximaal aantal personen tijdens een dienst. Sommige critici lijken niet van deze uitzondering op de hoogte. Bovendien stuit de uitzondering op veel onbegrip. Zo wordt op sociale media voortdurend verwezen naar voetbalwedstrijden. Sinds de aangescherpte coronamaatregelen is publiek daar niet langer welkom.

Scriba Albert Bouwman lichtte het besluit om 600 mensen toe te laten toe in gesprek met de Stentor: "We hebben een erg grote kerk, waar normaal 2300 mensen kunnen zitten. Nu zitten er 600 mensen op afstand van elkaar." Bovendien zijn deze 600 kerkgangers verspreid over drie gebouwen en nemen zij dus niet plaats in één en hetzelfde kerkgebouw.

SGP-leider Kees van der Staaij en ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers pleitten in mei nog voor maatwerk, zodat grotere kerken meer mensen toe kunnen laten dan kleine. Zo riep Segers op tot een 'corona-convenant' om bijvoorbeeld lokaal maatwerk te nemen bij bijeenkomsten. "Kerken brengen op een normale zondag meer mensen in beweging dan het betaald voetbal. Dit is het moment om hun waarde te erkennen", aldus Segers destijds.

Het is geen toeval dat de coronamaatregelen voor kerken zijn versoepeld sinds minister Ferd Grapperhaus in juni een kerkdienst van de gereformeerde gemeente in Nederland te Barneveld bezocht. Destijds mochten maximaal dertig kerkgangers plaatsnemen in een ruimte die 2800 zitplaatsen bevat en die twaalf in- en uitgangen telt. “Het viel de minister op welk volume dit gebouw heeft en welke mogelijkheden er zijn voor maatwerk”, aldus scriba Henk Morren van kerkgebouw De Hoeksteen. 'Als hij ergens heeft kunnen zien dat er veel meer mogelijk is dan het rigide getal van dertig of honderd kerkgangers, dan was het hier in Barneveld', merkte de hoofdredactie van het Reformatorisch Dagblad op.

Vervolgens werden er voor het hele land versoepelingen aangekondigd. Sinds 1 juli hebben kerken niet meer te maken met een bovengrens en kan er aan de hand van de grootte van het kerkgebouw bepaald worden hoeveel kerkgangers er worden toegelaten. Om die reden laat de hersteld hervormde kerk in Staphorst meer mensen toe dan een kerk die niet over een groot, monumentaal kerkgebouw beschikt. Scriba Albert Bouwman ziet dat ook geen aanleiding om terug te schalen naar maximaal dertig kerkgangers. “We hebben hier een goede afzuiging en iedereen zit echt op ruime afstand.”

Ondanks zijn recente pleidooi voor maatwerk stelde Gert-Jan Segers zich via Twitter kritisch op richting de kerk in Staphorst. “Kerken hebben in ons land een vrijheid waar ze in deze crisis heel verantwoordelijk mee om gaan. Ze zijn ook geen haarden van besmetting, gelukkig. Maar als je een kerkdienst met 600 mensen houdt, geef je wat mij betreft niet het goede voorbeeld, zoals andere kerken dat wel doen”, aldus de fractievoorzitter van de christelijke regeringspartij. Ook het CDA in Staphorst is kritisch. “Kerken hebben wel een verantwoordelijkheid en moeten de grens van wat mag niet opzoeken”, schrijft de plaatselijke CDA-fractie in een verklaring.

De SGP vindt "het niet fair om Staphorst nu zwart te maken". "Kerken zoals die in Staphorst hebben zich in de afgelopen tijd zeer ingespannen om de coronarichtlijnen zorgvuldig toe te passen en te handhaven", stelt de SGP in een verklaring op de eigen website. "Zij houden zich aan de geldende regels en geven daarin het goede voorbeeld. Bescherming van de gezondheid en het tegengaan van de epidemie is een belangrijke opgave."

"De naleving van de 1,5 meternorm betekent in de praktijk voor de grote behoudende kerkelijke gemeenten dat circa een kwart van de kerk gevuld is en mensen vaak zelfs niet één keer per zondag een dienst kunnen bijwonen. Deze diensten hebben een sober karakter, ze gaan niet vergezeld van koffieontmoetingen vooraf of achteraf. Juist de strikte naleving van de richtlijnen en het ingetogen karakter van de diensten lijken in de praktijk van de afgelopen maanden heel weinig verspreidingsrisico op te leveren", aldus de SGP.

Uit het uitgebreide protocol op de website van de hersteld hervormde kerk in Staphorst blijkt dat de kerkenraad die verantwoordelijkheid door middel van een uitgebreide gezondheidscheck op zich neemt. Ook staan er richtlijnen om opstoppingen in het kerkgebouw te voorkomen. ‘Het verlaten van de ruimtes dient, op aanwijzing, rij voor rij te gebeuren, beginnend bij de rijen het dichts bij de uitgang’, zo staat er in de richtlijnen. Ook zijn kerkgangers verplicht om bij binnenkomt hun handen te ontsmetten en wordt er geen rondgangcollecte gehouden. Klik hier om het uitgebreide coronaprotocol te bekijken.

Critici vinden het bovendien onverantwoord dat er tijdens de kerkdiensten in Staphorst wordt gezongen. Onlangs adviseerde premier Mark Rutte kerken nogmaals om niet te zingen. ‘Uit de adviezen van deskundigen blijkt onder andere dat de mate van ventilatie van een gebouw, het aantal aanwezigen en het volume van het gebouw van wezenlijk belang zijn voor het risico op besmetting’, schrijft de kerk in Staphorst. ‘Aangezien de gemeentezang een wezenlijk onderdeel is van de eredienst, hebben kerkenraad en kerkvoogdij dit zorgvuldig afgewogen en besloten om wel te blijven zingen.’

Vorige week werd gemeentezang afgeraden door de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Tegelijkertijd staat op de site van de kerk vermeldt dat risico op besmetting (door inademing van aerosolen) in grote oudere kerkgebouwen klein is. De hersteld hervormde kerk in Staphorst beschikt over een grote, monumentale kerk. De kerkenraad heeft er bewust voor gekozen om het advies om mondkapjes te dragen in een publieke ruimte naast zich neer te leggen. “Het zingen is voor ons een wezenlijk onderdeel van de dienst, met een mondkapje wordt dat mompelen”, aldus scriba Albert Bouwman in gesprek met de Stentor.

Burgemeester Gerrit Jan Kok van Staphorst ziet geen reden om in te grijpen, aangezien de kerk de coronamaatregelen respecteert. "We hebben de afgelopen maanden gezien dat alles bij de kerken goed verloopt en mensen zich aan de regels houden", verklaart hij aan de regionale krant. Minister Grapperhaus heeft vanwege de kritiek op de kerkdienst in Staphorst aangekondigd maandag in overleg te gaan met het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken over de coronamaatregelen.

Zou op zich wel helpen als de kerken ook een beetje meehelpen. @gertjansegers hoe kijk jij hier nou tegen aan? Jongeren thuis gevangen op een kamertje, geen kroeg, geen feestje, geen studie, en kan dit dan zo maar wel? https://t.co/cTR8NNxvdE

— Reinier van Dantzig (@RvDantzig) October 4, 2020

📜Deze maatregelen heeft de kerk in Staphorst genomen

🦠Zo handelen ze binnen regels van het kabinet

🇳🇱Als ieder in NL zich had voorbereid als deze kerk, was Corona niet zo verspreid#KortelijnmetMartijn#WatOnsBindt #WoordvoerderChristenvervolginghttps://t.co/0UG7UjD7cx

— Martijn van Helvert🇳🇱🇪🇺 (@Martijncda) October 4, 2020

Kerken laten zich niet zomaar vergelijken met theaters of voetbalstadions. Het zijn niet-commerciële plekken waar mensen - ook zij die geliefden verloren of werkloos werden door corona- samenkomen voor troost, steun & zin. Het is ook hulpverlening en geestelijke gezondheidszorg

— Stefan Paas (@StefanPaas) October 4, 2020

Ergerlijke formuleringen in @NOS-journaal ‘op papier houdt de kerk in #Staphorst zich aan de regels’. Nee, niet op papier, de kerk houdt zich gewoon aan de regels... #relistress

— Bert Heuvelman (@BertHeuvelman) October 4, 2020

De influencers van de Hervormde Kerk in Staphorst doen ook niet meer mee. Daar kun je morgen samen zingen zonder mondkapje. https://t.co/s9fogZ3hjA

— tom mikkers (@tommikkers) October 3, 2020

Een kerkdienst met 600 mensen in Staphorst....en zo moet het momenteel in een stadion.
Ik wil het graag snappen, maar is een tikkie lastig 🥴 pic.twitter.com/IljCL0zmbk

— Hélène Hendriks (@hendrikshelene) October 3, 2020

Aan alle christenen die zich opwinden vanwege het 'slechte beeld' dat de kerk in #Staphorst oproept: maak je geen illusies. Als die kerk toegeeft, komt de volgende in beeld. Net zo lang tot er nergens meer dan 30 mensen bij elkaar komen. Toegeven lost niets op.

— Marten Visser (@martenvisser) October 4, 2020

Dus in de horeca maximaal 30 gasten maar in de kerk in #Staphorst 600 mensen?

Dat snapt niemand. Gelijke monniken gelijke kappen!

— Geert Wilders (@geertwilderspvv) October 4, 2020

600 zingende mensen in een kerk in Staphorst en betreurenswaardig en valt sterk af te keuren.

Maar de reacties daarop, denigrerende algemeenheden over God, religie, de kerk.

Kom eens uit je bubble, verdiep je in religie en in het recht, durf de nuance aan! #vrijzinnigepreek

— Joost Röselaers (@Roselaers) October 4, 2020

Vele kerken, moskeeën en synagoges nemen hun verantwoordelijkheid in de coronacrisis. Deze kerk niet. Onbegrijpelijk.

Laat minister Grapperhaus - verantwoordelijk voor kerkdiensten - zo snel mogelijk in Staphorst een indringend gesprek voeren.https://t.co/J1A2w4M7os

— Rob Jetten (@RobJetten) October 4, 2020

Deel dit artikel op: