"Mantelzorgers zijn geen supermensen, zelfs niet met God aan hun zijde"

Dagelijks leven 9 november 2018
Petra van Leeuwen

“De Bijbel stelt dat je je naaste moet liefhebben 'als jezelf'. Mantelzorgers zijn vaak druk met anderen, maar mogen zichzelf niet vergeten,” vindt Petra van Leeuwen. Zij heeft bijgedragen aan de totstandkoming van het boekje 'Met liefde zorgen', bedoeld voor mantelzorgers die zich laten inspireren door het christelijk geloof.

“Mantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving,” maakt Petra duidelijk. “Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. Deze vorm van zorg gaat een stapje verder dan de 'gewone' zorg voor je partner of kind.”

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat 1 op de 3 Nederlanders in 2014 mantelzorg gaven. Dat komt neer op ruim 4 miljoen mantelzorgers. 610.000 mantelzorgers geven zowel langdurig (langer dan 3 maanden) als intensief hulp (meer dan 8 uur per week).

"Je bent bijvoorbeeld ook mantelzorger wanneer je iemand met een gebroken been verzorgt."

Ken jij mensen uit je directe omgeving die mantelzorg verrichten?
“Ik zie om mij heen heel veel mensen die mantelzorg verrichten. Ik denk aan een echtpaar uit onze kerkelijke gemeente. De vrouw verzorgt haar man die om medische redenen in een rolstoel zit. Ik vind het altijd erg bijzonder wanneer ik ze op zondag hand in hand de kerk zie binnenkomen. Naar onze kerk komt ook een moeder met een gehandicapt dochtertje. En zo kan ik nog wel meer voorbeelden bedenken. Ik denk dat we allemaal mensen kennen die mantelzorger zijn. Je bent bijvoorbeeld ook mantelzorger wanneer je iemand met een gebroken been verzorgt.”

‘Vaak beseffen mensen niet eens dat ze mantelzorger zijn,’ schrijf je. Wat bedoel je hiermee?
“Mensen vinden het heel 'gewoon' om voor hun partner, vriend of buurman te zorgen. Door die vanzelfsprekendheid staan mensen niet stil bij het feit dat ze mantelzorg verlenen. Soms is dat wel eens ingewikkeld, omdat er veel materiaal en hulpaanbod voor mantelzorgers beschikbaar is. Maar als mensen zich niet in de term 'mantelzorg' herkennen, zullen ze het ook niet zo snel tot zich nemen.”

Een deel van de mantelzorgers geeft langdurige en intensieve hulp. Wat moet ik mij daarbij voorstellen?
“Sommige ouders hebben een kind met een meervoudige handicap. Als ouders zorg je dan dag en nacht voor het kind en dat is behoorlijk intensief. Of denk aan die vrouw die al 40 jaar met haar man is getrouwd en haar man ziet dementeren. Hij kan niet langer alleen thuis zijn. Dan kun je echt niet even weg voor boodschappen of fulltime werken. Dan kun je ervoor kiezen om je man naar een dagopvang te brengen, maar zo'n keuze maken is emotioneel in zwaar. Je laat iemand los. Dat is een rouwproces!”

"Het lijkt mij goed dat er meer oog komt voor het gebod om ook jezelf lief te hebben, zodat mantelzorgers zichzelf niet vergeten."

Waarom richt je je met je boekje op de mantelzorgers zelf?
“Overbelasting ligt op de loer. Eén op de zeven mantelzorgers heeft daarmee te maken. Het gevaar is dat je te lang wacht met hulp van anderen inschakelen of zelf een stapje terug zetten. De Bijbelse opdracht tot naastenliefde maakt het er niet eenvoudiger op. De Bijbel stelt dat je je naaste moet liefhebben 'als jezelf'. Het einde van het gebod wordt wel eens over het hoofd gezien. Het lijkt mij goed dat er meer oog komt voor het gebod om ook jezelf lief te hebben, zodat mantelzorgers zichzelf niet vergeten.”

Waarom doet mantelzorg je denken aan de barmhartige Samaritaan?
“Net als de barmhartige Samaritaan zijn mantelzorgers bewogen met anderen en brengen ze dat in praktijk. Het verschil tussen de barmhartige Samaritaan en een mantelzorger is de Samaritaan geen relatie had met de persoon die hij verzorgde. Die natuurlijke band is voor de meeste mantelzorgers dé drijfveer om zich voor iemand in te zetten.”

Wat wil je met je boekje bereiken?
“Zorgen voor de ander doet iets met jezelf. Deze uitgave moet mantelzorgers helpen om stil te staan bij wat het met hen doet. Ik wil mensen een spiegel voorhouden: Hoe zorg je ook voor jezelf? Het kan helpen om bijvoorbeeld in contact te staan met een andere mantelzorger. Ook weten veel mensen niet dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor mantelzorgondersteuning. Ook online zijn er allerlei lotgenotengroepen beschikbaar. Hulp vragen wordt vaak als falen gezien, maar dat is niet terecht. We zijn geen supermensen, zelfs niet met God aan onze zijde. Ik hoop dat het boekje aan dit besef zal bijdragen!”

Op 10 november is het de Dag van Mantelzorg. Petra: “Allerlei organisaties grijpen deze dag aan om voorlichtingsavonden te organiseren , extra aandacht aan mantelzorg te besteden in een buurtcentrum, en persoonlijke verhalen te delen in de media. Dat is belangrijk omdat niet iedereen beseft hoe waardevol mantelzorg is. De verhalen die rondom deze dag gedeeld worden, ervaren veel mantelzorgers als een steuntje in de rug.”

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. Aart Veldhuizen en ds. Derk Blom
Interview

Deze predikanten steunen Rode Lijn-protest bij PKN-gebouw: "Zwijgen is geen optie"

Vandaag trekken tientallen predikanten, kerkelijk werkers en gemeenteleden bij het PKN-dienstencentrum in Utrecht een rode lijn. Zij vinden dat het kerkverband zich onvoldoende uitspreekt tegen de oorlogsvoering van Israël in Gaza en het optreden van

Ds. Arenda Haasnoot
Opinie

Deelnemers Rode lijn-protest PKN ont-Joodsen de Bijbel

Voor velen begint de geschiedenis van het zionisme pas in 1948, bij de stichting van de staat Israël. In het beste geval verwijzen ze nog naar Theodor Herzl (1860-1904), alsof hij op een ochtend wakker werd en uit het niets het idee van een autonome

euthanasie
Opinie

De dood als medisch instrument? De schrijnende praktijk van euthanasie

Discussies over euthanasie zijn nog altijd in volle gang. Euthanasiecijfers blijven stijgen, inclusief als het gaat om euthanasie bij psychisch lijden, iets wat in het bijzonder controversieel is. Op maandag 16 juni verdedigde NSC een voorstel om eut

Chris Stoffer
Persbericht

Chris Stoffer gekozen tot lijsttrekker SGP

Na een voordracht door het partijbestuur op 17 juni, is Chris Stoffer afgelopen vrijdag met een ruime meerderheid van 97 procent van de stemmen gekozen tot lijsttrekker van de SGP voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het aantal van 329 afgevaardigden va

Iran
Nieuws

Zwaardere vervolging van christenen in Iran na oorlog met Israël en VS

Het recente conflict met Israël en de Verenigde Staten heeft de situatie voor christenen en andere minderheden in Iran drastisch verslechterd. De laatste weken arresteerde het regime honderden mensen. Ten minste tien personen zijn inmiddels geëxecute

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag podcast: vooruitblik op pro-Palestijns PKN-protest

Aanstaande dinsdag staan tientallen predikanten, kerkelijk werkers en leden van de Protestantse Kerk (PKN) in Utrecht op de stoep van het dienstencentrum van hun kerk. Zij roepen de PKN op zich duidelijker uit te spreken tegen het Israëlische optrede

Pride-vlaggen
Nieuws

Christenen reageren fel op Pride-vlaggen in Londen: "Eeuwige straf volgt"

De jaarlijkse regenboogvlaggen op Regent Street, een van de bekendste straten in Londen, zorgen opnieuw voor onrust. Meer dan driehonderd Progress Pride-vlaggen werden geplaatst in aanloop naar de Pride-optocht op zaterdag. Burgemeester Sadiq Khan st

Ds. A. Simons
Video

Waaraan kan je merken dat je vervuld bent met de Heilige Geest? Ds. Simons antwoordt

Het Pinksterfeest ligt alweer even achter ons. Christenen herdenken tijdens dit feest de uitstorting van de Heilige Geest. De Heilige Geest, die vaak ook als de Trooster wordt omschreven, kwam als Plaatsvervanger van de Heere Jezus op aarde. Maar waa

Meerartikelen

Overstromingen Texas
Nieuws

10 meisjes en begeleider vermist na dodelijke overstroming bij christelijk zomerkamp in Texas

De situatie rond het christelijke meisjeskamp Camp Mystic blijft ernstig. Tien meisjes en één begeleider zijn nog steeds vermist nadat hevige overstromingen afgelopen vrijdag het kamp en de omliggende gebieden in de Texas Hill Country troffen. Plotse

Aanbidden in de kerk
Verdieping

Hoe reageren we op de groeiende interesse in het christelijk geloof?

Jarenlang werden we in Nederland geconfronteerd met sombere berichten over religie en kerkbezoek. Rapporten voorspelden een gestaag uitstervende kerk, maar opeens horen we overal om ons heen kleine, hoopvolle signalen van groei. In de afgelopen jaren

Christendom.nl
Nieuws

Waar gaat Romeinen 9 écht over? Bekijk dit videofragment

Wat bedoelde Paulus écht in Romeinen 9? Gaat dit hoofdstuk over de vraag of christenen hun redding kunnen verliezen of zit er iets heel anders achter zijn woorden? In deze video duiken christenen diep in de context en boodschap van Romeinen 9 en late

ZERA worship
Persbericht

Dagtickets beschikbaar voor ZERA worship festival 2025

Deze zomer organiseert ZERA worship het ZERA worship festival. Een uniek evenement van 50 uur non-stop aanbidding, van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 augustus 2025 in Maarsbergen (Utrecht). Ervaar de kracht van aanbidding met onder andere Martin

Aden Friedman en Cara Friedman
Getuigenis

Van breuk naar verzoening: hoe een orthodox-joodse vader Jesjoea vond

De vader van Aden Friedman hield van zijn familie, van zijn tradities en van God. Hij was een trotse Jood, toegewijd aan zijn geloof en geworteld in de geschiedenis van zijn volk. Voor hem betekende het Jood-zijn alles. Dat zijn zoon Aden op een dag

Dr. Bert Loonstra
Opinie

In de CGK spelen broeders met heilig vuur

In Rijnsburg kwamen onlangs 71 van de 181 Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) bijeen om zich te bezinnen op de toekomst van het samen kerk zijn. Een belangrijke voorbeslissing was door de uitnodigende kerkenraad van Rijnsburg al genomen. Alleen k

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Geef pro-Palestijnse PKN-dominees voordeel van de twijfel

Wie zijn die mensen? Dit vroeg ik mij af toen vorige maand 150.000 mensen naar het Malieveld trokken. Een duidelijk signaal aan het demissionaire kabinet-Schoof om actie te ondernemen ten opzichte van de vermeende oorlogsmisdaden van Israël. Deze wee

King of Kings Community Jerusalem
Positief nieuws

Messiasbelijdende Joden komen weer bijeen in Jeruzalem: "God is de Bewaarder van Israël"

Na de twaalfdaagse oorlog tussen Israël en Iran is er een wapenstilstand. De Messiasbelijdende gemeente King of Kings Community Jerusalem (KKCJ) kwam vorige week voor het eerst weer fysiek bijeen in het hart van Jeruzalem. “Het is een wonder van God

Dominee Marloes Meijer
Interview

Ds. Marloes Meijer spreekt zich uit over Israël: "Met twee uitersten kom je nergens"

“Ik wil opstaan tegen uitsluiting en geweld, maar dan zonder te vervallen in polarisatie.” Dominee Marloes Meijer zwijgt niet langer over de oorlog in Israël en Gaza. Haar LinkedIn-post leidde tot positieve en negatieve reacties. Hoe houd je het hoof

Raouf Leeraar
Video

Christenen voor Israël genoemd in VN-rapport over verdrijving Palestijnen: Raouf Leeraar reageert

Volgens VN-rapporteur Francesca Albanese zouden bijna 50 organisaties zich schuldig maken aan de verdrijving van Palestijnen. Dat schrijft zij in een nieuw rapport. In het rapport staat onder meer dat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever blijf

Matthijn
Opinie

Het is moeilijk om 'echt' te zijn in de christelijke muziekwereld

Onze zintuigen zijn opmerkelijk. Wat ons getoond wordt en wat we willen zien, kan soms nogal verschillen. Toch zijn er onverwacht meer overeenkomsten dan je denkt. Het oog wil wat, het oor ook. En voor je het weet, zie en hoor je meer dan je van plan

Drs. Piet Guijt
Column

Christenen moeten zich wapenen tegen dubieus piramideverhaal

Sinds maart 2025 gaat er een opmerkelijke theorie rond over verborgen structuren onder de Egyptische piramide van Chefren. De hype verspreidt zich razendsnel online, maar wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt volledig. Sterker nog: betrokken onder