Vrouwen in het ambt? Dit zegt de Bijbel volgens Stefan

God 4 september 2017 Stefan Jansen
vrouw in het ambt

In de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) speelt op dit moment een discussie over wat vrouwen nu wel of niet mogen doen in de ‘officieel erkende functies' (ambten) van diaken, ouderling en predikant. Strikt genomen kent de Bijbel deze functies niet exact zoals wij ze scheiden. In plaats daarvan komen we oudsten, richters, apostelen, ‘diakenen’ en evangelisten tegen. Geprojecteerd op de huidige ambten binnen onder meer de GKV zou de rolverdeling nu zoiets zijn:
- Ouderlingen: Oudsten en Richters;
- Diakenen: 'diakenen' (in elk geval: uitvoerders van diverse praktische zaken);
- Predikanten: Oudsten, Richters, Apostelen en Evangelisten.

Uitgaande van de rollen die de Bijbel beschrijft, komen we in de Bijbel het volgende daarover tegen:
Oudsten zijn in de Bijbel altijd mannen geweest
Dat heeft al te maken met de verantwoordelijkheidsvolgorde die God heeft aangebracht: God spreekt Adam aan over de daad van Eva, vervolgens Eva. Adam is verantwoordelijk voor zichzelf, voor Eva en zijn gezin. Zo werd Mozes verantwoordelijk gehouden voor het volk Israël, etc. De man wordt altijd aangesproken, niet als dictator, maar als eindverantwoordelijke - niet per se altijd een 'voorrecht', maar vooral een verantwoordelijkheid en taak.

Een vrouw leeft altijd onder de ‘verantwoordelijkheidsparaplu' van een man
De man is eindverantwoordelijk in Gods ogen en wordt daar ook op aangesproken door Hem. De vrouw leeft en werkt onder de verantwoordelijkheid van een man. Dit is een belangrijke Bijbelse kern waar de rest van de functies hieronder genoemd op voortbouwen.

De vrouw leeft en werkt onder de verantwoordelijkheid van een man.

De Bijbel kent ‘verantwoordelijkheidstrappen’
Zo werden er mannen aangesteld onder Mozes, die de verantwoordelijkheid kregen over een grotere groep mannen, die op hun beurt weer verantwoordelijk waren voor een subgroep, etc. Ditzelfde komen we tegen in het Nieuwe Testament, waar de oudsten mannen aanstellen (‘diakenen’) die in opdracht van hen de meer praktische zaken uitvoeren.

Een vrouw kan onderwijzende functies vervullen
Er zijn immers vrouwelijke richters geweest. Of dat uit nood was (omdat God toen geen geschikte mannen vond) of niet, weten we niet uit de Bijbel. Maar met het gegeven dat er vrouwelijke richters waren, kan een vrouw heel goed functies vervullen die met onderwijzen te maken hebben, maar wel altijd onder eindverantwoordelijkheid van een man.

Diakenen zijn in de Bijbel zowel mannen als vrouwen geweest
Hoewel de functie niet deze letterlijke naam heeft in de Bijbel, komt de uitvoering ervan in verschillende vormen voor door zowel mannen als vrouwen (Dorcas), voor allerlei praktische zaken. Voor de eerste benoemde groep diakenen (verzorgen van de maaltijden voor weduwen etc) werden echter specifiek mannen aangesteld. Maar ook daar weer: dit gebeurde onder verantwoordelijkheid van de oudsten van de gemeente (mannen die de eindverantwoordelijkheid droegen).

Evangelisten en Apostelen komen in de Bijbel alleen voor als mannen
Jezus koos alleen mannelijke discipelen. Paulus en de mensen die hij noemt in de rol van evangelist zijn mannen. Wel wordt er gesproken over vrouwen die mee-bidden, praktische ondersteuning geven, of het gehoorde nieuws verder dragen naar hun dorp, gezin, familie, etc.

Als we dit spiegelen aan de ambtsverdeling zoals wij die nu kennen, is de conclusie:
Ouderling: deze functie bestaat niet letterlijk in de Bijbel
De oudste-functie wel natuurlijk. Delen daarvan (richters, onderwijs, toerusting, pastoraat) zouden heel goed door vrouwen gedaan kunnen worden, omdat dit in de Bijbel ook al gebeurde in de hierboven genoemde rollen. Het belangrijkste deel (oudste over een volk/gemeente zijn) moet echter altijd door mannen gedragen worden.
Zouden we in de gemeente vrouwen willen inzetten voor de eerstgenoemde delen van deze functie, dan zou dat eigenlijk alleen maar goed kunnen doen door het weer op te splitsen zoals in de Bijbel:

  • Oudsten: mannen, met eindverantwoordelijkheid over gemeente/volk, bestuurlijk, beleidsmatig, met eindverantwoordelijkheid over alle andere functies:
  • Pastoraal werkers / Toerusters / (voor)Bidders: mannen en vrouwen;
  • Onderwijzers (catechese / Bijbelstudie / sprekers over bepaalde onderwerpen): mannen en vrouwen;
  • Evangelisten / apostelen: mannen, in combinatie met of bijgestaan door vrouwen;

Zoals eerder genoemd: al deze functies bestaan altijd onder eindverantwoordelijkheid van oudsten, die mannen moeten zijn.

Predikant: deze functie bestaat (ook) niet letterlijk in de Bijbel
Wel komen we daar delen van de functie tegen in de vorm van oudsten, richters, apostelen en evangelisten. Delen van de functie (richters, onderwijs, toerusting, pastoraat) zouden heel goed door vrouwen gedaan kunnen worden, omdat dit in de Bijbel ook al gebeurde in de eerdergenoemde rollen. Ook hier geldt dat het belangrijkste deel (oudste of herder over een volk/gemeente zijn) altijd gedragen moet worden door mannen.
Opnieuw, zouden we in de gemeente vrouwen willen inzetten voor de eerstgenoemde delen van deze functie, dan zou dat eigenlijk alleen maar kunnen doen door het weer op te splitsen zoals in de Bijbel. Al die functies altijd onder eindverantwoordelijkheid van oudsten, die mannen moeten zijn.

Waar we echter ook voor moeten waken is dat de veelzijdige talenten van vrouwen niet volledig ingezet kunnen worden in de gemeente.

Diaken: deze functie komt nog het dichtst bij een bestaande functie in de Bijbel
Alleen de benoeming van de allereerste groep diakenen wordt specifiek genoemd, en dat moesten toen per se mannen zijn. Later kom je diverse vrouwen tegen die praktische steun verlenen (Dorcas, vrouwen rondom Jezus, etc). Hoe die taken opgesplitst zouden moeten worden is de vraag, maar met het gegeven dat de eerste groep specifiek mannen moesten zijn, is het erg belangrijk af te wegen welke taken per se door een man gedragen moeten worden (voorzitter of eindverantwoordelijke van de diakenen bijvoorbeeld). Maar, ook die functie wordt uiteindelijk weer onder eindverantwoordelijkheid van de oudsten (mannen) uitgevoerd.

Een interessant onderwerp, maar ook wel een gevaarlijk onderwerp: de tendens in de GKV lijkt te worden dat we vooral geen aanstoot moeten geven binnen de wereldse samenleving, waar verschillen tussen mannen en vrouwen taboe zijn. Misschien wel vanwege een achterliggend probleem dat veel christenen in deze tijd steeds meer 'blenden' in die samenleving, en niet echt meer 'wereldvreemd' willen of durven zijn.
De Bijbel zegt: we zijn in de wereld, niet van de wereld. Als de verschillen met de wereldse samenleving wegvallen, moeten we ons dus achter de oren krabben of we wel goed bezig zijn. God is heel duidelijk over (verantwoordelijkheids)verschillen tussen mannen en vrouwen, en Jezus was zeker niet bang om 'aanstootgevend' te zijn als het erop aan kwam. God heeft de mensen uiteindelijk zelf geschapen in twee verschillende 'uitvoeringen', dat is niet zonder reden.

Waar we echter ook voor moeten waken is dat de veelzijdige talenten van vrouwen niet volledig ingezet kunnen worden in de gemeente, met alle gevolgen van dien: voor de gemeente (die dan niet optimaal bloeit) en voor de mannelijke ambtsdragers (die dan teveel hooi op hun vork houden). Vrouwen kunnen een hoop taken verrichten, meer dan we in traditionele kerken nu vaak gewend zijn. In plannen voor nieuw wijkwerk zou dat heel goed (op een Bijbels verantwoorde manier) herverdeeld kunnen worden: vrouwen die als gemeentelid helpen met pastoraal werk, onderwijswerk, toerustingswerk, en allerlei praktische zaken. Dit onder de eindverantwoordelijkheid van mannelijke oudsten, die op hun beurt vallen onder het hoogste gezag: dat van Jezus Christus zelf!

Stefan Jansen (30) is gemeentelid van de GKV te Vollenhove. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. G. J. Post
Video

CGK-predikant over veranderingen rond identiteit: "Vandaag moet je zelf bepalen wie je bent"

“Tien jaar geleden wist je bij een geboorte: het is een jongetje of een meisje. Maar in de wereld van vandaag is dat slechts een voorlopige conclusie", aldus ds. G. J. Post. In een recente preek schetste de CGK-predikant dat iemands biologische gesla

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit dat vergeving niet betekent dat je het gedrag van de dader vergoelijkt

Komt degene die mij pijn deed er niet te gemakkelijk mee weg als ik hem vergeef? Het is een vraag die je misschien wel uit je eigen leven herkent. Wat nu als iemand je jaren geleden schade heeft toegebracht waar je tot op de dag van vandaag onder lij

Chris Verhagen
Video

Wanneer verandert Mariaverering in afgoderij? Christelijke apologeet antwoordt

In deze video zoomt Chris Verhagen, initiatiefnemer van het YouTube-kanaal Christelijke apologeet, in op de historische ontwikkeling van de leerstellingen (dogmata) rondom Maria de moeder van Jezus in de Rooms-Katholieke Kerk. Ook zoomt hij in op de

Hans van Vuuren
Video

Terugkijken: Hans van Vuuren blikt vooruit op de Psalmendag

Vandaag (17 mei) organiseert Groot Nieuws Radio op themakanaal Blijde Klanken weer een Psalmendag. Van acht uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds zijn alle 150 psalmen te horen. Dit jaar is het extra bijzonder omdat Blijde Klanken op 17 mei ook drie

Ds. J.A. van den Berg
Video

Terugkijken: ds. J. A. van den Berg beantwoordt Refoweb-vragen

Ds. J. A. van den Berg is predikant van de hervormde gemeente in Sint Anthoniepolder. Hij staat bekend om zijn schriftgetrouwe prediking, pastorale betrokkenheid en heldere uitleg van Bijbelse thema’s. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvra

Dr. C. A. van der Sluijs
Nieuws

Nostalgie nam plaats in van waarachtige vreeze des Heeren

Wat is er toch aan de hand de laatste weken? Het lijkt wel of ons land bezet werd door nieuwe vreemde machten. De euphorie kende geen grenzen. Gewezen EO-coryfeeën waren buiten zichzelf bij het zien van de witte rook boven het Vaticaan. En de massa o

Ds. L. W. den Boer
Nieuws

Hervormde gemeente Bergambacht brengt beroep uit op ds. L. W. den Boer

Ds. L. W. den Boer (foto) denkt de komende weken na over een mogelijk vertrek uit Goedereede. De hervormde predikant heeft een beroep uit Bergambacht ontvangen. In de Laurentiuskerk (Wijk B) moet Den Boer de opvolger worden van ds. P. Wijnberger die

Acteur die Filippus speelt
Nieuws

Hitserie The Chosen maakt zich op voor 'emotionele' zesde seizoen: ‘Hou je stoel maar vast’

Reza Diako, die de apostel Filippus speelt in de populaire serie The Chosen, blikt vooruit op seizoen zes. Volgens de acteur wordt het een intens en emotioneel hoofdstuk in het levensverhaal van Jezus. “Het wordt pijnlijk. Het wordt moeilijk", zegt D

Meerartikelen

Duitse kerk
Nieuws

Onderzoek: Meerderheid Duitsers gelooft slechts in twee geslachten

Uit een recent onderzoek van INSA-Consulere, uitgevoerd in opdracht van het christelijke persbureau IDEA, blijkt dat 62 procent van de Duitsers gelooft dat er slechts twee geslachten zijn: man en vrouw. Het onderzoek werd tussen 9 en 12 mei gehouden

Robert Morris
Nieuws

Voormalig leider megakerk eist miljoenen euro’s na beschuldigingen seksueel misbruik

Voormalig voorganger Robert Morris van megakerk Gateway Church in Texas heeft na zijn vertrek miljoenen euro’s aan pensioenuitkering geëist. De kerk weigert echter zijn eisen in te willigen, blijkt uit rechtbankdocumenten die deze week zijn ingediend

pakistan
Nieuws

Christelijke arbeider gemarteld en vermoord in Pakistan: "Ze sloegen hem met ijzeren staven"

Deze week overleed de 35-jarige katholieke dagloner Kashif Masih. Hij werd zwaar gemarteld door een groep mannen, onder wie een voormalige politieagent. De mishandeling zou zijn begonnen na een beschuldiging van diefstal van een mobiele telefoon. Dat

Jan van den Bosch
Column

Niet het Witte Huis maar het kruis moet weer belangrijk worden

Focus niet op het Witte Huis, maar op het kruis, zo roept Jan van den Bosch op in zijn nieuwe column. In kerken en bij christenen gaat het in de Verenigde Staten vaak over Donald Trump, maar dat is de verkeerde focus. Het moet weer over het evangelie

Marije en Jan
Video

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power. Ze groeide op in de Gereformeerde Gemeenten, waar ze veel over God leerde, maar Hem niet persoonlijk kende. Uiteindelijk liet ze Hem los. Onbewust raakte ze daarna verstrikt in de New Age-beweg

Gemeente Rotterdam
Nieuws

Gemeente Rotterdam verbiedt trouwambtenaren om over God en geloof te praten

De gemeente Rotterdam verbiedt haar trouwambtenaren om tijdens huwelijksvoltrekkingen te spreken over God en geloof. Dat blijkt uit berichtgeving van het Reformatorisch Dagblad. Zowel de Rotterdamse ChristenUnie-fractie als de landelijke SGP vragen o

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant: "Ambtsdragers lopen niet de hele dag met een sip gezicht rond"

"Ambtsdrager zijn betekent niet dat je de hele dag vrome dingen doet en met een sip gezicht rondloopt", stelde ds. W. Visscher in een recente preek. De predikant uit de Gereformeerde Gemeente van Amersfoort preekte over het vijfde gebod 'Eer uw vader

Myanmar
Interview

Anderhalve maand na aardbeving Myanmar: "God liet ons niet in de steek"

Op 28 maart werd Myanmar getroffen door een zware aardbeving en heftige naschokken. Het epicentrum lag in de regio Sagaing en Mandalay. Volgens de VN verloren ruim 3800 mensen het leven en raakten er meer dan 5000 mensen gewond. De materiële schade w

eenzaam
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller heeft nog nooit relatie gehad: 'Ik voel me afgewezen'

'Op dit moment ben ik bijna 40 jaar en ik heb nog nooit een relatie gehad, laat staan seksuele gemeenschap. Ik vind het heel naar om te zien dat er zo veel mensen om mij heen getrouwd zijn, kinderen hebben, terwijl voor mijn idee de hele wereld aan m

Ds. C. Sonnevelt
Video

Wat houdt Israël steunen als christen in? Ds. Sonnevelt antwoordt

Israël blijft Gods volk, en aan hen heeft Hij het land Israël beloofd. Maar betekent dit ook dat je als christen de huidige staat Israël moet steunen? Ben je vanuit de Bijbel onlosmakelijk verbonden met het volk, land én staat? En wat houdt Israël st

Anton de Wit
Video

Anton de Wit beantwoordt vragen over Rooms-Katholieke Kerk en de paus

Onlangs vond het conclaaf plaats en kozen 133 kardinalen Leo XIV als nieuwe paus. Voorafgaand organiseerde Credo een online Q&A met Katholiek Nieuwsblad-hoofdredacteur Anton de Wit. Wat voor rol heeft de paus in de Rooms-Katholieke Kerk? Bepaalt de p

CGK-synode
Opinie

Hebben de Christelijke Gereformeerde Kerken nog toekomst?

De situatie waarin de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zich bevinden, is helaas zodanig dat gezamenlijk verdergaan niet meer realistisch lijkt te zijn. De standpunten zijn principieel, voor (oneerbiedig gezegd) elke groep. Het is ons inziens d