Vrouwen in het ambt? Dit zegt de Bijbel volgens Stefan

God 4 september 2017 Stefan Jansen
vrouw in het ambt

In de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) speelt op dit moment een discussie over wat vrouwen nu wel of niet mogen doen in de ‘officieel erkende functies' (ambten) van diaken, ouderling en predikant. Strikt genomen kent de Bijbel deze functies niet exact zoals wij ze scheiden. In plaats daarvan komen we oudsten, richters, apostelen, ‘diakenen’ en evangelisten tegen. Geprojecteerd op de huidige ambten binnen onder meer de GKV zou de rolverdeling nu zoiets zijn:
- Ouderlingen: Oudsten en Richters;
- Diakenen: 'diakenen' (in elk geval: uitvoerders van diverse praktische zaken);
- Predikanten: Oudsten, Richters, Apostelen en Evangelisten.

Uitgaande van de rollen die de Bijbel beschrijft, komen we in de Bijbel het volgende daarover tegen:
Oudsten zijn in de Bijbel altijd mannen geweest
Dat heeft al te maken met de verantwoordelijkheidsvolgorde die God heeft aangebracht: God spreekt Adam aan over de daad van Eva, vervolgens Eva. Adam is verantwoordelijk voor zichzelf, voor Eva en zijn gezin. Zo werd Mozes verantwoordelijk gehouden voor het volk Israël, etc. De man wordt altijd aangesproken, niet als dictator, maar als eindverantwoordelijke - niet per se altijd een 'voorrecht', maar vooral een verantwoordelijkheid en taak.

Een vrouw leeft altijd onder de ‘verantwoordelijkheidsparaplu' van een man
De man is eindverantwoordelijk in Gods ogen en wordt daar ook op aangesproken door Hem. De vrouw leeft en werkt onder de verantwoordelijkheid van een man. Dit is een belangrijke Bijbelse kern waar de rest van de functies hieronder genoemd op voortbouwen.

De vrouw leeft en werkt onder de verantwoordelijkheid van een man.

De Bijbel kent ‘verantwoordelijkheidstrappen’
Zo werden er mannen aangesteld onder Mozes, die de verantwoordelijkheid kregen over een grotere groep mannen, die op hun beurt weer verantwoordelijk waren voor een subgroep, etc. Ditzelfde komen we tegen in het Nieuwe Testament, waar de oudsten mannen aanstellen (‘diakenen’) die in opdracht van hen de meer praktische zaken uitvoeren.

Een vrouw kan onderwijzende functies vervullen
Er zijn immers vrouwelijke richters geweest. Of dat uit nood was (omdat God toen geen geschikte mannen vond) of niet, weten we niet uit de Bijbel. Maar met het gegeven dat er vrouwelijke richters waren, kan een vrouw heel goed functies vervullen die met onderwijzen te maken hebben, maar wel altijd onder eindverantwoordelijkheid van een man.

Diakenen zijn in de Bijbel zowel mannen als vrouwen geweest
Hoewel de functie niet deze letterlijke naam heeft in de Bijbel, komt de uitvoering ervan in verschillende vormen voor door zowel mannen als vrouwen (Dorcas), voor allerlei praktische zaken. Voor de eerste benoemde groep diakenen (verzorgen van de maaltijden voor weduwen etc) werden echter specifiek mannen aangesteld. Maar ook daar weer: dit gebeurde onder verantwoordelijkheid van de oudsten van de gemeente (mannen die de eindverantwoordelijkheid droegen).

Evangelisten en Apostelen komen in de Bijbel alleen voor als mannen
Jezus koos alleen mannelijke discipelen. Paulus en de mensen die hij noemt in de rol van evangelist zijn mannen. Wel wordt er gesproken over vrouwen die mee-bidden, praktische ondersteuning geven, of het gehoorde nieuws verder dragen naar hun dorp, gezin, familie, etc.

Als we dit spiegelen aan de ambtsverdeling zoals wij die nu kennen, is de conclusie:
Ouderling: deze functie bestaat niet letterlijk in de Bijbel
De oudste-functie wel natuurlijk. Delen daarvan (richters, onderwijs, toerusting, pastoraat) zouden heel goed door vrouwen gedaan kunnen worden, omdat dit in de Bijbel ook al gebeurde in de hierboven genoemde rollen. Het belangrijkste deel (oudste over een volk/gemeente zijn) moet echter altijd door mannen gedragen worden.
Zouden we in de gemeente vrouwen willen inzetten voor de eerstgenoemde delen van deze functie, dan zou dat eigenlijk alleen maar goed kunnen doen door het weer op te splitsen zoals in de Bijbel:

  • Oudsten: mannen, met eindverantwoordelijkheid over gemeente/volk, bestuurlijk, beleidsmatig, met eindverantwoordelijkheid over alle andere functies:
  • Pastoraal werkers / Toerusters / (voor)Bidders: mannen en vrouwen;
  • Onderwijzers (catechese / Bijbelstudie / sprekers over bepaalde onderwerpen): mannen en vrouwen;
  • Evangelisten / apostelen: mannen, in combinatie met of bijgestaan door vrouwen;

Zoals eerder genoemd: al deze functies bestaan altijd onder eindverantwoordelijkheid van oudsten, die mannen moeten zijn.

Predikant: deze functie bestaat (ook) niet letterlijk in de Bijbel
Wel komen we daar delen van de functie tegen in de vorm van oudsten, richters, apostelen en evangelisten. Delen van de functie (richters, onderwijs, toerusting, pastoraat) zouden heel goed door vrouwen gedaan kunnen worden, omdat dit in de Bijbel ook al gebeurde in de eerdergenoemde rollen. Ook hier geldt dat het belangrijkste deel (oudste of herder over een volk/gemeente zijn) altijd gedragen moet worden door mannen.
Opnieuw, zouden we in de gemeente vrouwen willen inzetten voor de eerstgenoemde delen van deze functie, dan zou dat eigenlijk alleen maar kunnen doen door het weer op te splitsen zoals in de Bijbel. Al die functies altijd onder eindverantwoordelijkheid van oudsten, die mannen moeten zijn.

Waar we echter ook voor moeten waken is dat de veelzijdige talenten van vrouwen niet volledig ingezet kunnen worden in de gemeente.

Diaken: deze functie komt nog het dichtst bij een bestaande functie in de Bijbel
Alleen de benoeming van de allereerste groep diakenen wordt specifiek genoemd, en dat moesten toen per se mannen zijn. Later kom je diverse vrouwen tegen die praktische steun verlenen (Dorcas, vrouwen rondom Jezus, etc). Hoe die taken opgesplitst zouden moeten worden is de vraag, maar met het gegeven dat de eerste groep specifiek mannen moesten zijn, is het erg belangrijk af te wegen welke taken per se door een man gedragen moeten worden (voorzitter of eindverantwoordelijke van de diakenen bijvoorbeeld). Maar, ook die functie wordt uiteindelijk weer onder eindverantwoordelijkheid van de oudsten (mannen) uitgevoerd.

Een interessant onderwerp, maar ook wel een gevaarlijk onderwerp: de tendens in de GKV lijkt te worden dat we vooral geen aanstoot moeten geven binnen de wereldse samenleving, waar verschillen tussen mannen en vrouwen taboe zijn. Misschien wel vanwege een achterliggend probleem dat veel christenen in deze tijd steeds meer 'blenden' in die samenleving, en niet echt meer 'wereldvreemd' willen of durven zijn.
De Bijbel zegt: we zijn in de wereld, niet van de wereld. Als de verschillen met de wereldse samenleving wegvallen, moeten we ons dus achter de oren krabben of we wel goed bezig zijn. God is heel duidelijk over (verantwoordelijkheids)verschillen tussen mannen en vrouwen, en Jezus was zeker niet bang om 'aanstootgevend' te zijn als het erop aan kwam. God heeft de mensen uiteindelijk zelf geschapen in twee verschillende 'uitvoeringen', dat is niet zonder reden.

Waar we echter ook voor moeten waken is dat de veelzijdige talenten van vrouwen niet volledig ingezet kunnen worden in de gemeente, met alle gevolgen van dien: voor de gemeente (die dan niet optimaal bloeit) en voor de mannelijke ambtsdragers (die dan teveel hooi op hun vork houden). Vrouwen kunnen een hoop taken verrichten, meer dan we in traditionele kerken nu vaak gewend zijn. In plannen voor nieuw wijkwerk zou dat heel goed (op een Bijbels verantwoorde manier) herverdeeld kunnen worden: vrouwen die als gemeentelid helpen met pastoraal werk, onderwijswerk, toerustingswerk, en allerlei praktische zaken. Dit onder de eindverantwoordelijkheid van mannelijke oudsten, die op hun beurt vallen onder het hoogste gezag: dat van Jezus Christus zelf!

Stefan Jansen (30) is gemeentelid van de GKV te Vollenhove. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#351 Patrick & Jeffrey over Donald Trump, barbaars Hamas & Ranglijst Christenvervolging
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt over zijn broer die met een verstandelijke beperking geboren werd

"Juist in zijn gebrokenheid zie ik iets van de schoonheid, van de eenvoud en het vertrouwen op God. Hij is voor veel mensen een zegen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' vertelt Wilkin van de Kamp

Miguel
Video

Cubaan legt uit waarom overheid christenen het zwijgen oplegt

In Cuba doet de overheid alles om de invloed en de groei van de kerk in te perken. Kerken in Cuba staan daarom onder toezicht. Wanneer de staat vindt dat de prediking in strijd is met de communistische ideologie, dan wordt de kerk aan alle kanten teg

Ds. K. J. Kaptein
Video

HHK-predikant: “Heb liefde voor Israël, want God heeft dat volk lief”

Bijna iedereen heeft een mening over Israël. Wat betekent dit voor de houding van de kerk ten opzichte van Israël? In deze uitzending focussen we op de vraag: Moet je als christen nog wel achter Israël staan? En moet je dan ook alles wat Israël doet

Ds. A. Simons
Nieuws

Ds. A. Simons over Psalm 23: "Ook als je op de IC ligt is de Heere je herder"

"David zegt: 'De Heere is mijn Herder'. Die Herder doet niets liever dan voor zijn schapen zorgen. 'Mij zal niets ontbreken', zegt Psalm 23. Ook als je op de IC ligt. Ook als je failliet gaat. Als je wil dat het voorspoedig gaat in je leven, moet je

Gerdine Blom
Podcast

Terugluisteren: Gerdine Blom over haar stervende dochter

Het is 8 augustus 2018 en de zon schittert aan de strakblauwe Albanese hemel. Terwijl iedereen in vakantiestemming verkeert, ligt de zesjarige Miriam ziek op bed. Niemand heeft door dat ze stervende is, zelfs haar moeder niet. Het boek Als de hemel o

Leander Janse
Video

Geloof in Jezus: is dat genoeg? Leander Janse antwoordt

In deze video-aflevering bespreekt Leander Janse een kernpassage uit de Filippenzenbrief. Hij laat daarin zien hoe Paulus waarschuwt tegen wat Leander het ‘Christus plus evangelie’ noemt – de gedachte dat we naast het geloof in Christus nog iets extr

pakistan
Nieuws

Christelijk meisje (12) ontvoerd en gedwongen bekeerd in Pakistan

Een 12-jarig christelijk meisje uit Pakistan is begin dit jaar ontvoerd door een 35-jarige moslimbuurman. Vervolgens is ze onder dwang bekeerd tot de islam en uitgehuwelijkt. Haar vader, Shafique Masih, roept op tot gerechtigheid en wil zijn dochter

Paswan
Nieuws

Christen in India mishandeld en bedreigd vanwege geloof

Een christelijke man uit India kan niet naar huis terugkeren nadat hij werd aangevallen door hindoe-nationalisten. Shivbaran Paswan uit het dorp Bahlolpur Aelai in de Indiase deelstaat Uttar Pradesh werd op 27 december door een woedende menigte misha

Meerartikelen

Jurjen van Houwelingen
Boekfragment

Ik was ontzettend boos op God: waar was Hij nu?

Uiteindelijk heb ik meer dan 20.000 euro verloren aan oplichters. Het geld was weg en ik bleef berooid achter. Terugkijkend zat ik in deze periode het diepst, ik bereikte met een doffe klap de bodem. Ik was dom geweest, inhalig, hebzuchtig en dat had

Dagboek
Nieuws

Vrouw tot Vrouw komt met speciaal dagboek voor lijdenstijd

Vind je het ook belangrijk om in de lijdenstijd heel bewust de tijd te nemen om stil te staan bij het lijden van de Heere Jezus? Vrouw tot Vrouw wil je hier - middels een dagboek met als thema 'Zie het Lam van God' - graag bij helpen.   Dit thema is

Trump
Nieuws

Trump fel tegen 'antichristelijk beleid': "We moeten God terugbrengen in ons leven!"

President Donald Trump heeft aangekondigd een commissie op te richten om religieuze vrijheid te beschermen en om wat hij noemt “antichristelijke vooringenomenheid” binnen de federale overheid te bestrijden. Dit deed hij tijdens een toespraak op de ja

abortuskliniek
Nieuws

Steeds vaker abortus vanwege geslacht kind: "Dit is het gruwelijke voorbij"

Steeds vaker kiezen Nederlandse stellen voor abortus vanwege het geslacht van het kindje. Dat concluderen de makers van de EO-podcast De Koningswens na een rondgang onder verloskundigen. Christenen reageren met ontsteltenis op het bericht en de chris

Glen
Video

Zondag is influencer Glen Fontein te gast in Hour of Power

Zondag in Hour of Power is influencer Glen Fontein te gast. Hij was met name op TikTok bezig met glitter en glamour, maar tegenwoordig richt Glen zich op God. Afgelopen zomer kwam hij op bijzondere wijze tot geloof. "Ik was best een positief ingestel

Belt
Interview

Prof. dr. Henk van den Belt schakelt eigen mening uit: "De Bijbel is geen keuzemenu"

Hij heeft een passie voor de Bijbel en spoort mensen aan om Gods Woord vooral in zijn geheel te lezen. In zijn nieuwe boek Geestspraak zet prof. dr. Henk van den Belt uiteen hoe we de Bijbel kunnen verstaan. Cvandaag sprak met hem over het lezen, toe

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden deelt waargebeurd verhaal over brandende pastorie

"Alarm! Het huis staat in brand. In een Engels dorp is brand uitgebroken in een pastorie. In allerijl verlaten de dominee en zijn gezin het huis." Ds. G. van Zanden vertelde onlangs een waargebeurd verhaal tijdens een preek over Zacharia 3:4.   Benie

ds. A. Simons
Video

Terugkijken: ds. A. Simons beantwoordt Refoweb-vragen

In onderstaande aflevering van 'Pastorie online', een programma van Refoweb.nl op de Reformatorische Omroep, spreekt ds. A. Simons over het thema 'Zeker weten'. In de eerste vraag worstelt een bezoeker van Refoweb met Romeinen 8:16 waar staat: “Die G

Explainer
Video

Explainer: Moet je als christen de staat Israël steunen?

Bijna alle mensen in de Bijbel waren Joden, die in Israël woonden. Ook Jezus was een Jood. In die zin is het meer dan logisch dat christenen zich verbonden voelen met Israël. Maar betekent dat dat je dan dus ook de staat Israël moet steunen? En wat a

Jack Esselink
Video

Video: Theoloog Jack Esselink over een AI-website voor dominees

AI-theoloog Jack Esselink praat ons bij over de laatste en bijzondere ontwikkelingen op het gebied van AI (kunstmatige intelligentie). Zo komt OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, met een nieuw model. Ook is er een speciale website opgericht voor domi

Twenties-four-seven
Nieuws

IZB organiseert training voor de toerusting van jongvolwassenen

Hoe help je twintigers om te groeien in geloof en hun geloof te delen met anderen? Op 11 februari houdt de IZB voor iedereen met hart voor twintigers een train-de-trainersavond in Amersfoort rond het programma Twenties-four-seven. Twintigers staan mi

Herman Koch
Nieuws

Mozaiek020 Ontmoet: in gesprek met Herman Koch

'Mozaiek020 Ontmoet' begon in januari 2024 als aanvulling op de reguliere samenkomsten op zondag. Op 9 februari start de derde serie van vijf laagdrempelige ochtenden met boeiende gasten over actuele thema’s. Voorganger Joël Boertjens gaat elke tweed