Vrouwen in het ambt? Dit zegt de Bijbel volgens Stefan

God4 september 2017 Stefan Jansen
vrouw in het ambt

In de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) speelt op dit moment een discussie over wat vrouwen nu wel of niet mogen doen in de ‘officieel erkende functies' (ambten) van diaken, ouderling en predikant. Strikt genomen kent de Bijbel deze functies niet exact zoals wij ze scheiden. In plaats daarvan komen we oudsten, richters, apostelen, ‘diakenen’ en evangelisten tegen. Geprojecteerd op de huidige ambten binnen onder meer de GKV zou de rolverdeling nu zoiets zijn:
- Ouderlingen: Oudsten en Richters;
- Diakenen: 'diakenen' (in elk geval: uitvoerders van diverse praktische zaken);
- Predikanten: Oudsten, Richters, Apostelen en Evangelisten.

Uitgaande van de rollen die de Bijbel beschrijft, komen we in de Bijbel het volgende daarover tegen:
Oudsten zijn in de Bijbel altijd mannen geweest
Dat heeft al te maken met de verantwoordelijkheidsvolgorde die God heeft aangebracht: God spreekt Adam aan over de daad van Eva, vervolgens Eva. Adam is verantwoordelijk voor zichzelf, voor Eva en zijn gezin. Zo werd Mozes verantwoordelijk gehouden voor het volk Israël, etc. De man wordt altijd aangesproken, niet als dictator, maar als eindverantwoordelijke - niet per se altijd een 'voorrecht', maar vooral een verantwoordelijkheid en taak.

Een vrouw leeft altijd onder de ‘verantwoordelijkheidsparaplu' van een man
De man is eindverantwoordelijk in Gods ogen en wordt daar ook op aangesproken door Hem. De vrouw leeft en werkt onder de verantwoordelijkheid van een man. Dit is een belangrijke Bijbelse kern waar de rest van de functies hieronder genoemd op voortbouwen.

De vrouw leeft en werkt onder de verantwoordelijkheid van een man.

De Bijbel kent ‘verantwoordelijkheidstrappen’
Zo werden er mannen aangesteld onder Mozes, die de verantwoordelijkheid kregen over een grotere groep mannen, die op hun beurt weer verantwoordelijk waren voor een subgroep, etc. Ditzelfde komen we tegen in het Nieuwe Testament, waar de oudsten mannen aanstellen (‘diakenen’) die in opdracht van hen de meer praktische zaken uitvoeren.

Een vrouw kan onderwijzende functies vervullen
Er zijn immers vrouwelijke richters geweest. Of dat uit nood was (omdat God toen geen geschikte mannen vond) of niet, weten we niet uit de Bijbel. Maar met het gegeven dat er vrouwelijke richters waren, kan een vrouw heel goed functies vervullen die met onderwijzen te maken hebben, maar wel altijd onder eindverantwoordelijkheid van een man.

Diakenen zijn in de Bijbel zowel mannen als vrouwen geweest
Hoewel de functie niet deze letterlijke naam heeft in de Bijbel, komt de uitvoering ervan in verschillende vormen voor door zowel mannen als vrouwen (Dorcas), voor allerlei praktische zaken. Voor de eerste benoemde groep diakenen (verzorgen van de maaltijden voor weduwen etc) werden echter specifiek mannen aangesteld. Maar ook daar weer: dit gebeurde onder verantwoordelijkheid van de oudsten van de gemeente (mannen die de eindverantwoordelijkheid droegen).

Evangelisten en Apostelen komen in de Bijbel alleen voor als mannen
Jezus koos alleen mannelijke discipelen. Paulus en de mensen die hij noemt in de rol van evangelist zijn mannen. Wel wordt er gesproken over vrouwen die mee-bidden, praktische ondersteuning geven, of het gehoorde nieuws verder dragen naar hun dorp, gezin, familie, etc.

Als we dit spiegelen aan de ambtsverdeling zoals wij die nu kennen, is de conclusie:
Ouderling: deze functie bestaat niet letterlijk in de Bijbel
De oudste-functie wel natuurlijk. Delen daarvan (richters, onderwijs, toerusting, pastoraat) zouden heel goed door vrouwen gedaan kunnen worden, omdat dit in de Bijbel ook al gebeurde in de hierboven genoemde rollen. Het belangrijkste deel (oudste over een volk/gemeente zijn) moet echter altijd door mannen gedragen worden.
Zouden we in de gemeente vrouwen willen inzetten voor de eerstgenoemde delen van deze functie, dan zou dat eigenlijk alleen maar goed kunnen doen door het weer op te splitsen zoals in de Bijbel:

  • Oudsten: mannen, met eindverantwoordelijkheid over gemeente/volk, bestuurlijk, beleidsmatig, met eindverantwoordelijkheid over alle andere functies:
  • Pastoraal werkers / Toerusters / (voor)Bidders: mannen en vrouwen;
  • Onderwijzers (catechese / Bijbelstudie / sprekers over bepaalde onderwerpen): mannen en vrouwen;
  • Evangelisten / apostelen: mannen, in combinatie met of bijgestaan door vrouwen;

Zoals eerder genoemd: al deze functies bestaan altijd onder eindverantwoordelijkheid van oudsten, die mannen moeten zijn.

Predikant: deze functie bestaat (ook) niet letterlijk in de Bijbel
Wel komen we daar delen van de functie tegen in de vorm van oudsten, richters, apostelen en evangelisten. Delen van de functie (richters, onderwijs, toerusting, pastoraat) zouden heel goed door vrouwen gedaan kunnen worden, omdat dit in de Bijbel ook al gebeurde in de eerdergenoemde rollen. Ook hier geldt dat het belangrijkste deel (oudste of herder over een volk/gemeente zijn) altijd gedragen moet worden door mannen.
Opnieuw, zouden we in de gemeente vrouwen willen inzetten voor de eerstgenoemde delen van deze functie, dan zou dat eigenlijk alleen maar kunnen doen door het weer op te splitsen zoals in de Bijbel. Al die functies altijd onder eindverantwoordelijkheid van oudsten, die mannen moeten zijn.

Waar we echter ook voor moeten waken is dat de veelzijdige talenten van vrouwen niet volledig ingezet kunnen worden in de gemeente.

Diaken: deze functie komt nog het dichtst bij een bestaande functie in de Bijbel
Alleen de benoeming van de allereerste groep diakenen wordt specifiek genoemd, en dat moesten toen per se mannen zijn. Later kom je diverse vrouwen tegen die praktische steun verlenen (Dorcas, vrouwen rondom Jezus, etc). Hoe die taken opgesplitst zouden moeten worden is de vraag, maar met het gegeven dat de eerste groep specifiek mannen moesten zijn, is het erg belangrijk af te wegen welke taken per se door een man gedragen moeten worden (voorzitter of eindverantwoordelijke van de diakenen bijvoorbeeld). Maar, ook die functie wordt uiteindelijk weer onder eindverantwoordelijkheid van de oudsten (mannen) uitgevoerd.

Een interessant onderwerp, maar ook wel een gevaarlijk onderwerp: de tendens in de GKV lijkt te worden dat we vooral geen aanstoot moeten geven binnen de wereldse samenleving, waar verschillen tussen mannen en vrouwen taboe zijn. Misschien wel vanwege een achterliggend probleem dat veel christenen in deze tijd steeds meer 'blenden' in die samenleving, en niet echt meer 'wereldvreemd' willen of durven zijn.
De Bijbel zegt: we zijn in de wereld, niet van de wereld. Als de verschillen met de wereldse samenleving wegvallen, moeten we ons dus achter de oren krabben of we wel goed bezig zijn. God is heel duidelijk over (verantwoordelijkheids)verschillen tussen mannen en vrouwen, en Jezus was zeker niet bang om 'aanstootgevend' te zijn als het erop aan kwam. God heeft de mensen uiteindelijk zelf geschapen in twee verschillende 'uitvoeringen', dat is niet zonder reden.

Waar we echter ook voor moeten waken is dat de veelzijdige talenten van vrouwen niet volledig ingezet kunnen worden in de gemeente, met alle gevolgen van dien: voor de gemeente (die dan niet optimaal bloeit) en voor de mannelijke ambtsdragers (die dan teveel hooi op hun vork houden). Vrouwen kunnen een hoop taken verrichten, meer dan we in traditionele kerken nu vaak gewend zijn. In plannen voor nieuw wijkwerk zou dat heel goed (op een Bijbels verantwoorde manier) herverdeeld kunnen worden: vrouwen die als gemeentelid helpen met pastoraal werk, onderwijswerk, toerustingswerk, en allerlei praktische zaken. Dit onder de eindverantwoordelijkheid van mannelijke oudsten, die op hun beurt vallen onder het hoogste gezag: dat van Jezus Christus zelf!

Stefan Jansen (30) is gemeentelid van de GKV te Vollenhove. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#292 Jeffrey & ds. Messemaker over klimaatactivisten, afgodsbeeldjes en Temptation Island
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Ds. P. den Butter
Nieuws

Ds. P. den Butter op 85-jarige leeftijd overleden

Ds. P. den Butter, emerituspredikant binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), is dinsdagmorgen op 85-jarige leeftijd overleden. Hij kampte al lange tijd met een broze gezondheid. Ds. Den Butter werd in 1964 in Gorinchem als predikant binnen

opvoeden
Dagelijks leven

MissieNederland moedigt kerken aan om geloofsverhalen te delen met de volgende generaties

Diverse partners uit de alliantie van MissieNederland moedigen kerken aan om mee te doen aan de Week van de Opvoeding. Zij bieden hiervoor diverse materialen en trainingen om van 2 t/m 8 oktober geloofsgemeenschappen te helpen een volgende stap te ze

Rob Wijnberg
Nieuws

Volgens schrijver Rob Wijnberg werd wetenschap eeuwenlang door het christendom verboden

“Het christendom verbood eeuwenlang wetenschap”, dat schrijft Rob Wijnberg in zijn nieuwe bestseller ‘Voor ieder wat wils’. In de EO-podcast ‘De Ongelooflijke Podcast’ licht Wijnberg toe waarom hij dat van mening is. Presentator David Boogerd en theo

Gerard en Lydia de Groot
God

De wetten van de geestelijke wereld verschillen met die van de natuurlijke wereld

We willen een zo goed mogelijk beeld krijgen van de bovennatuurlijke wereld, dus laten we vooral kijken naar de personen, zaken en principes die we aantreffen in de geestelijke wereld. God ZelfHij is de Schepper van hemel en aarde. Hij heeft de geest

Sudiksha Thirumalesh
Nieuws

Ouders van tiener die overleed te midden van juridische strijd voelen zich nog altijd gemuilkorfd

Zelfs na de dood van hun dochter worden de ouders van Sudiksha Thirumalesh nog het zwijgen opgelegd, dat meldt de Christian Post. De 19-jarige Sudiksha Thirumalesh is inmiddels overleden maar vocht tot het einde voor een levensverlengende behandeling

Wilco de Vries
Nieuws

Dr. Wilco de Vries spiegelt zich aan Augustinus: "Hoe kunnen we op een juiste manier liefhebben?"

“Zodra je volwassen bent moet wat je allemaal kunt en hebt niet allesbepalend zijn. Jouw identiteit in God moet dat dan zijn.” Dr. Wilco de Vries is gespecialiseerd in ethiek. Bij Hour of Power vertelde hij afgelopen zondag over de grote invloed die

Ds. A. Baars
Nieuws

CGK-predikant sprak stel met twijfels over kinderwens

Er zijn getrouwde christelijke stellen die het in deze tijd, waarin de maatschappij steeds seculierder wordt, twijfelen of ze wel een gezinnetje moeten stichten. Dat die zorgen van alle tijden zijn, blijkt wel uit een anekdote die ds. A. Baars onlang

Spreker Jacques Brunt
Nieuws

Jacques Brunt over het Loofhuttenfeest: "God wil dat we ons in Hem verblijden"

Momenteel vieren de Joden het Loofhuttenfeest. Tijdens het feest, dat in het Hebreeuws Soekot heet en een week duurt, worden Joden opgeroepen zich te verblijden in God. Maar hoe doe je dat als je omstandigheden kent waarin het moeilijk is om blij te

Meerartikelen

Jorien Ouweneel
Nieuws

Advies voor Frontrunners: Hoe moet je bidden voor je onvervulde kinderwens?

Als echtpaar met een kinderwens start je, over het algemeen, optimistisch en hoopvol. Alle keren dat je als vrouw ongesteld moet worden is er spanning en hoop. En in het eerste jaar kun je je nog redelijk vasthouden aan de wetenschap dat het tijd kos

Ds. Ron van der Spoel
Nieuws

Waarom zwijgt God soms? Ds. Ron van der Spoel geeft antwoord

We hebben als christenen misschien allemaal wel eens de ervaring gehad dat het lijkt dat God zwijgt en ons niet meer hoeft. Zo betuigt ook ds. Ron van der Spoel in een nieuwe video van IZB: "Je vraagt iets, je verlangt iets en je smeekt, maar toch bl

Christelijke missionarissen worden aangevallen door Joodse kinderen
Nieuws

Christelijke missionarissen in Israël aangevallen door Joodse kinderen

Op 12 september ging een video viraal op X waarin twee christelijke missionarissen aangevallen worden door een groep Joodse kinderen. De video, die liefst 13 miljoen keer via verschillende platforms bekeken werd, toont hoe twee christelijke vrouwen b

Marjo C.A. Korpel
God

Is Asjera het vrouwelijke element van God dat uit het geloof is 'verbannen'?

Ineens stonden de kranten vol met artikelen over de godin Asjera, die hierdoor overwacht springlevend is geworden. Wie is die Asjera? En is zij inderdaad het vrouwelijke element van God dat uit het geloof van Israël is 'verbannen'? Beeldenstorm in Ma

ds. S. T. Lagendijk
Nieuws

Mag een christen twijfelen aan zijn behoud? HHK-predikant antwoordt

'Als we 1 Johannes 4:18 lezen dan staat er dat als je God mag kennen, je geen vrees meer hebt (in geestelijk opzicht). Betekent dit dat je als kind van God ook nooit twijfelt, of je het geloof jezelf aanpraat? Als ik dan de tekst zo lees, staat er du

Ds. K. den Boer
Nieuws

Ds. K. den Boer aanvaardt beroep hersteld hervormd Goedereede

De hersteld hervormde gemeente in Goedereede verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. K. den Boer (foto) heeft het beroep aanvaard en neemt na vijf jaar afscheid van Sirjansland. Den Boer volgt in Goedereede de vorig jaar naar Moerkapelle-Sche

De rechterstoel en onze beloning
Nieuws

De rechterstoel van Christus is niet iets om bang voor te zijn

‘Want we moeten allemaal voor de rechterstoel van Christus verschijnen. Dan zal iedereen loon ontvangen voor wat hij tijdens zijn leven heeft gedaan, goed of kwaad’ (2 Korintiërs 5:10, GN). Wat we in het vooruitzicht hebben is zoveel beter dan wat ac

Europees Hof dwingt Roemenië homohuwelijk te erkennen
Nieuws

Europees Hof dwingt Roemenië homohuwelijk te erkennen

Het Europees Hof verplicht Roemenië om wetgeving te implementeren waarin het homohuwelijk erkend wordt. Dat meldt CNE News. De huidige regeringspartij Partidul Social Democrat (PSD) staat echter niet te springen. Ook de Roemeens-Orthodoxe Kerk is all

Sieberen Voordewind
Nieuws

De noodzaak van échte gebedsbijeenkomsten

Op een dag werd ik, net als vele anderen, uitgenodigd om naar een landelijke gebedsbijeenkomst te komen. Ik vond het de moeite waard om een paar uur te reizen om samen met vele andere christenen te bidden. Maar helaas kwam ik bedrogen uit. De bijeenk

Trekker
Nieuws

SGP: Boer aan het roer en stikstofaanpak op de schop

Vorige week presenteerde de SGP haar verkiezingsprogramma. Daarin komen ook boeren, vissers en het platteland uitgebreid aan bod. In een artikel op de website besteedt de partij er nog eens afzonderlijk aandacht aan: ‘De SGP wil de boer aan het roer

Tim Keller
Nieuws

Terugluisteren: Theoloog William den Boer blikt vooruit op conferentie Tim Keller

Tim Keller: wie is deze wereldwijd invloedrijke en succesvolle Amerikaanse kerkplanter, predikant en auteur van diverse bestsellers die dit jaar overleed? In oktober vindt een tweedaagse conferentie plaats naar aanleiding van de Nederlandse vertaling

Derksen
Nieuws

Johan Derksen haalt vloekend uit naar SGP: "Erger dan Baudet"

Johan Derksen heeft in de talkshow Vandaag Inside hard uitgehaald naar de SGP en met name naar fractievoorzitter Chris Stoffer. Hij hekelde diverse standpunten van de christelijke politieke partij, vloekte daarbij en stelde dat Stoffer erger is dan B