"Eén Bijbelhoofdstuk lezen werkt vaak niet"

“Wie elke dag een hoofdstuk uit de Bijbel leest, zal snel de draad kwijtraken. Daarom raad ik mensen aan om Genesis niet in 50, maar 4 keer door te lezen,” zegt John Boekhout. Het Evangelisch College wordt de landelijke aanbieder van zijn cursus ‘Verantwoord Bijbelgebruik’. De cursus is voor iedere christen die verlang naar meer diepgang en voldoening in het Bijbellezen en de Bijbelse boodschap op verantwoorde wijze wil toepassen naar de tijd van vandaag. CIP.nl stelt de Bijbelleraar een aantal vragen.

Wat houdt verantwoord bijbelgebruik volgens jou in?
“Als het gaat om bijbelgebruik wordt er vaak ingezoomd op bijbeluitleg. In de cursus kijken we allereerst naar de basis: hoe kan ik de Bijbel lezen? Veel christenen zijn gewend om één hoofdstuk (lees: één bladzijde) per dag te lezen. Maar dat werkt niet als je het verband wilt vasthouden. En eigenlijk is dat heel vreemd om te doen. Iedereen die één bladzijde van een roman of brief leest, raakt de draad kwijt. De Bijbel bestaat voor 60 % uit verhalen en we moeten ze als verhalen leren lezen. Iedere bladzijde komt binnen het volledige verhaal tot zijn recht. Dat de Bijbel het Woord van God is, wil niet zeggen dat er op iedere bladzijde een zegen voor ons persoonlijk voor het oprapen ligt.

Neem bijvoorbeeld het Bijbelboek Genesis. Eigenlijk bestaat dit niet uit 50, maar uit 4 hoofdstukken: de ontstaansgeschiedenis van de wereld en de volken (1); het verhaal van Abraham (2); het verhaal van Jakob (3); en het verhaal van Jozef (4). Daarom raad ik mensen aan om Genesis niet in 50, maar in 4 avonden door te nemen. Het leuke is dat wanneer deelnemers aan de cursus deze manier van lezen hanteren, de Bijbel spannender en leuker gaan vinden.”

Hoe ga je tijdens de cursus te werk?
“In de cursus wordt stap-voor-stap de kunst van het ontdekkend Bijbellezen aangeleerd met behulp van de ‘OBT-methode’, bestaande uit drie fasen in het bestuderen van een Bijbelgedeelte: Ontdekken, Begrijpen en Toepassen (OBT). Tijdens het ‘Ontdekken’ leren deelnemers Bijbelteksten in de context lezen. In de volgende fase (Begrijpen, red) gaan we op zoek naar de oorspronkelijke boodschap en tenslotte gaan we in het ‘Toepassen’ verantwoord actualiseren en concretiseren.

Denk bijvoorbeeld aan het huwelijk tussen Abraham en Saraï. Eigenlijk kun je je dieper in hun situatie inleven wanneer je te maken hebt gehad met een miskraam of kinderloosheid. De principes van beloften en (onvolledige) gehoorzaamheid die achter de kinderwens van dit echtpaar schuilgaan, zijn voor iedereen relevant. Daar gaan we naar op zoek. Als het gaat om het opvoeden van kinderen is het Bijbelboek Spreuken bijvoorbeeld heel erg geschikt. In de cursus wordt dat duidelijk aan de hand van oefeningen.”

Licht eens een tipje van de sluier op. Welke oefening komt er aan bod?
“We gaan onder andere dieper in op Mattheüs 6: het ‘Onze Vader’. Omdat christenen dit gebed zo goed kennen, wordt vaak de context waarin het door Jezus is gegeven vergeten. Voor- en nadat Hij het ‘Onze Vader’ geeft, roept de Heer op om niet te geven, vasten en bidden zoals onder behoudende Joden veel gebeurt: geven, bidden en vasten om door anderen gezien te worden. Bidden, geven en vasten doen we allereerst niet voor de waardering van anderen, maar voor de waardering door God Zelf. De tip van Jezus luidt dan ook: wil je door God gezien worden, zorg er dan voor dat hetgeen je doet, niemand opvalt.

Vlak voordat het Onze Vader wordt gegeven, wijst de Heer in dit verband ook op niet-Joden. Die bidden ook, en niet voor de vorm of de show, maar met uitgebreide rituelen en met veel woorden, om God tot actie of andere gedachten te brengen. De Heer wijst er zulke niet-Joden op, dat God alles al weet, als je gaat bidden. In die context is nodig om het ‘Onze Vader’ te begrijpen. Van daaruit leren cursisten om de Bijbel op een verantwoordelijke manier te gebruiken.”

In hoeverre maakt de tijdgeest verantwoord bijbelgebruik ingewikkelder?
“Als ik terugga naar 50/60 jaar geleden, waren er destijds twee zenders op tv. Ik had alle tijd om allerlei boeken in te duiken en dat deed ik dan ook. Nu leven wij in een tijd van iPhones, YouTube en WhatsApp. Begrijp me niet verkeerd, dit zijn fantastische middelen, ook om de boodschap van de Bijbel te communiceren. Sociale media helpen mensen om op indirecte wijze de Bijbel in te komen. Tegelijkertijd zijn de middelen van deze tijd flitsend en snel en dat heeft gevolgen voor de concentratie van mensen.

En dan hebben we te maken met een Boek van meer dan duizend bladzijden, zonder plaatjes die twee- tot drieduizend jaar geleden is geschreven. Vaak lezen we de Bijbel niet alleen verkeerd, maar hebben we ook geen besef van de tijd waarin de Bijbel is geschreven. Wat zegt ons het verschil tussen de Assyriërs en Chaldeeën bijvoorbeeld nog? Die afstand zorgt ervoor dat christenen hard hun best moeten doen om de boodschap van de Bijbel te begrepen. Dat vraagt niet alleen om achtergrondinformatie, maar ook om verdieping. Vandaar deze cursus.”

Hoe krijgt Bijbellezen een plek wanneer je thuis een ‘stille tijd-moment’ hebt?
“Vaak neem ik een langere periode de tijd om mij op één Bijbelgedeelte te focussen. Meerdere dagen lees ik dezelfde Bijbelverzen. Hoe vaker ik een gedeelte lees, hoe sneller ik de boodschap ga begrijpen. Bijbellezen krijgt tijdens mijn meditatieve momenten nooit een aparte plaats en wordt vaak omringd met gebed en lofprijzing. Overigens zijn er ook dagen dat ik mijn tijd intensief in gebed steek en om die gebedsmomenten een kort Bijbelgedeelte lees.”

Verantwoord Bijbelgebruik is een interactieve 10-delige 'doe-cursus' voor iedereen die verlangt naar meer diepgang en voldoening in het Bijbellezen en toegerust wil worden in het op verantwoorde wijze vertalen van de Bijbelse boodschap naar de tijd van nu. In het seizoen 2016-2017 zal John Boekhout de cursus verzorgenin het Onderwijscentrum van het Evangelisch College in Zwijndrecht en in de Vrije Baptistengemeente in Emmeloord. Klik hier voor meer informatie over de cursus.

John Boekhout is Bijbelleraar, trainer en spreker. Hij schreef het gelijknamige boek ‘Verantwoord Bijbelgebruik’ en is actief namens Stichting Apollos.

Deel dit artikel op: