"Ook de psalmdichters schreven in eigentijdse taal"

God 26 januari 2015
"Wanneer we de psalmen zingen in de taal van nu, kunnen ze weer meer voor ons gaan leven. Ook de psalmdichters schreven hun liederen in de eigentijdse taal van toen," zegt Jan Pieter Kuyper. Eind vorig jaar lanceerde de stichting 'Dicht bij de Bijbel' de nieuwe website www.denieuwepsalmberijming.nl. "Eenmaal gemaakte berijmingen verouderen, omdat de taal verandert," vertelt het bestuurslid en initiatiefnemer van de stichting.

Heeft u een aantal voorbeelden van verouderde psalmwoorden die vandaag de dag niet te begrijpen zijn? 
"De meest gebruikte berijmingen zijn die van 1773 en van 1967 (Liedboek)," antwoordt Kuyper. "Uit beide berijmingen zijn genoeg passages te noemen die moeilijk te begrijpen zijn door de verouderde woordkeuze. We ontdekken er meteen al één in het eerste vers van Psalm 1: ‘Noch nederzit, daar zulken samenrotten’. Het woord samenrotten, wat ‘samenscholen met slechte bedoelingen’ betekent, gebruiken we niet meer. Of neem Psalm 68 vers 8:
Dat Bazans hemelhoge berg
Met al zijn heuv'len Sion terg'
En wane t' overtreffen;
Wat springt gij, bergen, trots omhoog?
Wat wilt g' u, in der volk'ren oog,
Bij Sions berg verheffen?

Hier buitelen de woordsamentrekkingen over elkaar heen, wat de begrijpelijkheid niet ten goede komt. De berijming van 1967 gebruikt ook nog de oude aanspreekvorm ‘Gij’ in plaats van ‘U’. We gebruiken deze vorm in ons normale taalgebruik niet meer, dus waarom wel in een berijming? Ook vinden we in deze berijming nog veel verouderde woorden terug. Neem Psalm 100 vers 3. Daar staat ‘Gebenedijd zijn grote naam’. Bedoeld wordt ‘gezegend’ of ‘geprezen’."

Wat is uw boodschap aan kerken die nog steeds van verouderde psalmen gebruik maken?
"Het is niet onze intentie om een bestaande berijming te verdringen. Ik ben zelf opgegroeid met de berijming van 1773 en ken veel verzen uit het hoofd. Dat koester ik en vind ik waardevol voor mijn geloofsleven. Het is ook niet voor niets dat men op onze website ook de oudere berijmingen als vergelijking terug kan vinden."

Met de vele berijmingen en bundels zien we soms door de bomen het bos niet meer. Begrijpt u die verwarring en vindt u het zelf nog overzichtelijk?
"Die onduidelijkheid valt erg mee vind ik. Naast de eerdere genoemde psalmberijmingen, wordt er binnen de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt de psalmberijming uit het Gereformeerd Kerkboek gebruikt, waarin een groot aantal berijmingen uit het Liedboek zijn opgenomen en verder hebben we de nog niet zo lang geleden uitgekomen psalmberijming van ds. Meeuwse. Deze laatste berijming leunt qua taalkleed erg aan tegen 1773. Een berijming is eigentijdse taal is er simpelweg niet. En in deze behoefte willen we graag voorzien."

"Overigens wordt het tegenwoordig steeds makkelijker om in één dienst te zingen uit diverse bundels c.q. psalmberijmingen. Steeds vaker wordt er gewerkt met liturgiebladen of met een beamer. Zo wordt De Nieuwe Psalmberijming nu al gebruikt en gezongen in diverse gemeenten binnen diverse kerkverbanden."

Welke psalm heeft positieve invloed gehad op uw geloofsleven?
"Bij elke berijming ontdek je nieuwe dingen en bij elke psalm ervaar ik de rijkdom van Gods Woord. Natuurlijk spreekt de één meer aan dan de ander. Psalm 51, waarin David om vergeving smeekt, heeft bijvoorbeeld voor mijn geloofsleven meer betekenis dan Psalm 101, waarin onder meer de oproep klinkt om verwaande mensen uit te roeien. 

Ik werd persoonlijk erg gegrepen door Psalm 8. In deze psalm wordt de grootheid van God en zijn schepping bezongen en de nietigheid van de mens. Het kwam recht uit mijn hart toen ik schreef:
Ik kan het, HEERE, bijna niet geloven
dat U de maan en sterren schiep daarboven.
Wat is een mens dan onbeduidend klein.
Hoe kan het dat U toch zijn God wilt zijn?

Ook de onberijmde tekst uit Psalm 103 en 139 zijn voor mij persoonlijk pareltjes. Zinnen als ‘De HEER wil ons met liefde overladen/Zijn hart stroomt altijd over van genade.’ komen als vanzelf op papier. De psalmen staan vol van de trouw en liefde van onze Heer voor kleine, zondige mensen!"

Ter illustratie hieronder de eerste drie verzen van Psalm 139 in de nieuwe psalmberijming:
1. U kent mij, HEERE, U ontwart
al de geheimen van mijn hart.
U ziet mij thuis en onderweg,
U mist geen woord van wat ik zeg.
Zelfs nog onuitgesproken zinnen
vangt U al op bij mij vanbinnen.

2. U, HEER, bent altijd om mij heen.
Geen ogenblik ben ik alleen.
U ondersteunt mij met uw hand;
uw trouw gaat boven mijn verstand.
Waar ik ook ga, ik zie U kijken.
Hoe kan ik ooit uw blik ontwijken?

3. Al klom ik naar de hemel, HEER,
al lag ik bij de doden neer,
al vloog ik met de vogels mee
voorbij de allerverste zee,
dan nog bleef U steeds aan mijn zijde;
Uw hand zou mij voortdurend leiden.

De Nieuwe Psalmberijming heeft nu iets minder dan 50 psalmen afgerond. Bezoek de website van De Nieuwe Psalmberijming.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

CGK kerkscheuring
Nieuws

Kerkscheuring CGK: Theologen waarschuwen voor geestelijke schade

Nu de scheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) binnen enkele maanden werkelijkheid lijkt te worden, doen drie invloedrijke stemmen uit de gereformeerde gezindte een opvallende oproep. In een gezamenlijk opinieartikel in het Nederla

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit

Jacques Brunt
Persbericht

Jacques Brunt en werkgroep organiseren opnieuw grootschalige Israël-manifestatie op De Dam

Aan het eind van een veelbewogen jaar, waarin alle nog levende gijzelaars zijn teruggekeerd, maakt de werkgroep ‘Op de bres voor Israël’ werk van een bijzonder initiatief. Zij organiseren opnieuw een landelijke Israël-manifestatie op De Dam in Amster

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Eemdijk beroept ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Eemdijk heeft een beroep uitgebracht op ds. S. P. Roosendaal (foto). De predikant moet in het Utrechtse dorpje ds. S. Griffioen opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Zeewolde. Roosendaal is momenteel verbonden aan Het A

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant refereert aan uitspraak Geert Wilders: "Zijn we vreemdeling in eigen land?"

"Een Nederlander voelt zich steeds vaker vreemdeling in eigen stad of dorp", deze uitspraak van PVV-leider Geert Wilders is veel in politiek geïnteresseerde Nederlanders wel bekend. HHK-predikant ds. J. Koppelaar refereerde onlangs in een preek aan d

Jennifer Melle
Nieuws

Geschorste christelijke verpleegkundige: "Dit is geen inclusie, maar discriminatie"

Een christelijke verpleegkundige uit Engeland zit al sinds april thuis na een conflict over het aanspreken van een transgenderpatiënt. Jennifer Melle weigerde de door de patiënt gekozen vrouwelijke aanspreekvorm te gebruiken en werd daarop geschorst.

Meerartikelen

Israël
Persbericht

IKC faciliteert gesprek over Israël in kerkelijk jeugdwerk

Het gesprek over Israël is sinds de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 thuis en in de kerk ingewikkelder geworden. Dat constateren jeugdwerkadviseurs van het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC). De organisatie publiceert vrijdag daarom handreikingen vo

Johan Schep
Interview

Johan Schep evangeliseerde in Israël: “God opent soms letterlijk deuren”

Wie Johan Schep hoort spreken, hoort niet slechts verhalen, maar levenslessen. De 77-jarige evangelist, bekend van zijn werk onder Joden en Arabieren in Israël, spreekt nog altijd met dezelfde passie als toen hij decennia geleden zijn rugzak pakte en

Wierd Duk
Nieuws

Zien conservatieve christenen Wierd Duk terecht als een bondgenoot?

De oproep van opiniemaker Wierd Duk om orthodoxe christenen nadrukkelijker hun stem te laten horen, zorgt voor stevige discussies binnen christelijk Nederland. Hij pleit voor een nieuwe zuil waarin christenen en seculiere conservatieven samenwerken.

Jan-Jaap van Peperstraten
Preekverslag

Een verrassende les: wat zandkastelen ons leren over advent

In de adventstijd keren we even terug naar de eenvoud van wachten en verwachten. Priester Jan-Jaap van Peperstraten grijpt in zijn overweging terug op iets heel herkenbaars: een zomerse dag aan het strand, waar zandkastelen verrijzen en weer verdwijn

Pro-life demonstranten
Nieuws

Schreeuw om leven vecht abortus-uitspraak Raad van State aan bij Europees Hof

Schreeuw om leven gaat in hoger beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Aanleiding daarvoor is de uitspraak die de Raad van State woensdag deed. De hoogste bestuursrechter oordeel

Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische zuster niet neergestoken door migrant, maar verwondde zichzelf

In Kroatië groeit de verbazing nu blijkt dat de 35-jarige non Marija Tatjana Zrno zichzelf verwondde. Aanvankelijk beweerde de zuster dat ze door een man was neergestoken. Verschillende Kroatische media schreven dat de dader een islamitische migrant

abortus
Nieuws

Raad van State: Burgemeester mag demonstraties direct voor abortuskliniek verbieden

De Raad van State heeft woensdag een belangrijke uitspraak gedaan over protesten bij abortusklinieken. Volgens de hoogste bestuursrechter mogen burgemeesters voortaan demonstraties direct voor de ingang van een kliniek verbieden, mits demonstranten o

Ds. N. W. van den Houten
Nieuws

Hervormde gemeente Sliedrecht brengt beroep uit op ds. N. W. van den Houten

De hervormde gemeente te Sliedrecht (Wijk 1) heeft een beroep uitgebracht op ds. N. W. van den Houten (foto). De predikant moet in de Grote Kerk ds. G. J. Mink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging eerder dit jaar met emeritaat. Van den Houten is s

India
Nieuws

Indiaas Hooggerechtshof handhaaft ontslag christelijke legerofficier

Het Hooggerechtshof van India heeft het ontslag van de christelijke legerofficier Samuel Kamalesan bevestigd. De hoogste rechter noemde hem ongeschikt voor het Indiase leger en benadrukte dat zijn houding de discipline en eenheid binnen de krijgsmach

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus spreekt zich in Midden-Oosten krachtig uit voor tweestatenoplossing

Paus Leo XIV heeft tijdens zijn reis door het Midden-Oosten opnieuw duidelijk gemaakt dat het Vaticaan de tweestatenoplossing ziet als de enige weg naar duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. Op de vlucht van Turkije naar Libanon zei de paus

NFL
Nieuws

NFL-speler getuigt na wereldwedstrijd: "Ik heb mijn Heer en Heiland teruggevonden"

NFL-speler Ernest Jones speelde afgelopen weekend een van de allerbeste wedstrijden uit zijn leven. Toen hij na afloop door zijn coach werd verkozen tot de man van de wedstrijd, kwam hij met een opvallende verklaring dat het zo goed ging: “Ik heb mij

Pakistan
Nieuws

Historische petitie moet christelijke rioolwerkers in Pakistan beschermen

In Pakistan is een belangrijke stap gezet om de veiligheid van vooral christelijke schoonmakers en rioolwerkers te verbeteren. Dat meldt Christian Daily International. De Nationale Mensenrechtencommissie (NCHR) diende onlangs een historische petitie