"Ook de psalmdichters schreven in eigentijdse taal"

God 26 januari 2015
"Wanneer we de psalmen zingen in de taal van nu, kunnen ze weer meer voor ons gaan leven. Ook de psalmdichters schreven hun liederen in de eigentijdse taal van toen," zegt Jan Pieter Kuyper. Eind vorig jaar lanceerde de stichting 'Dicht bij de Bijbel' de nieuwe website www.denieuwepsalmberijming.nl. "Eenmaal gemaakte berijmingen verouderen, omdat de taal verandert," vertelt het bestuurslid en initiatiefnemer van de stichting.

Heeft u een aantal voorbeelden van verouderde psalmwoorden die vandaag de dag niet te begrijpen zijn? 
"De meest gebruikte berijmingen zijn die van 1773 en van 1967 (Liedboek)," antwoordt Kuyper. "Uit beide berijmingen zijn genoeg passages te noemen die moeilijk te begrijpen zijn door de verouderde woordkeuze. We ontdekken er meteen al één in het eerste vers van Psalm 1: ‘Noch nederzit, daar zulken samenrotten’. Het woord samenrotten, wat ‘samenscholen met slechte bedoelingen’ betekent, gebruiken we niet meer. Of neem Psalm 68 vers 8:
Dat Bazans hemelhoge berg
Met al zijn heuv'len Sion terg'
En wane t' overtreffen;
Wat springt gij, bergen, trots omhoog?
Wat wilt g' u, in der volk'ren oog,
Bij Sions berg verheffen?

Hier buitelen de woordsamentrekkingen over elkaar heen, wat de begrijpelijkheid niet ten goede komt. De berijming van 1967 gebruikt ook nog de oude aanspreekvorm ‘Gij’ in plaats van ‘U’. We gebruiken deze vorm in ons normale taalgebruik niet meer, dus waarom wel in een berijming? Ook vinden we in deze berijming nog veel verouderde woorden terug. Neem Psalm 100 vers 3. Daar staat ‘Gebenedijd zijn grote naam’. Bedoeld wordt ‘gezegend’ of ‘geprezen’."

Wat is uw boodschap aan kerken die nog steeds van verouderde psalmen gebruik maken?
"Het is niet onze intentie om een bestaande berijming te verdringen. Ik ben zelf opgegroeid met de berijming van 1773 en ken veel verzen uit het hoofd. Dat koester ik en vind ik waardevol voor mijn geloofsleven. Het is ook niet voor niets dat men op onze website ook de oudere berijmingen als vergelijking terug kan vinden."

Met de vele berijmingen en bundels zien we soms door de bomen het bos niet meer. Begrijpt u die verwarring en vindt u het zelf nog overzichtelijk?
"Die onduidelijkheid valt erg mee vind ik. Naast de eerdere genoemde psalmberijmingen, wordt er binnen de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt de psalmberijming uit het Gereformeerd Kerkboek gebruikt, waarin een groot aantal berijmingen uit het Liedboek zijn opgenomen en verder hebben we de nog niet zo lang geleden uitgekomen psalmberijming van ds. Meeuwse. Deze laatste berijming leunt qua taalkleed erg aan tegen 1773. Een berijming is eigentijdse taal is er simpelweg niet. En in deze behoefte willen we graag voorzien."

"Overigens wordt het tegenwoordig steeds makkelijker om in één dienst te zingen uit diverse bundels c.q. psalmberijmingen. Steeds vaker wordt er gewerkt met liturgiebladen of met een beamer. Zo wordt De Nieuwe Psalmberijming nu al gebruikt en gezongen in diverse gemeenten binnen diverse kerkverbanden."

Welke psalm heeft positieve invloed gehad op uw geloofsleven?
"Bij elke berijming ontdek je nieuwe dingen en bij elke psalm ervaar ik de rijkdom van Gods Woord. Natuurlijk spreekt de één meer aan dan de ander. Psalm 51, waarin David om vergeving smeekt, heeft bijvoorbeeld voor mijn geloofsleven meer betekenis dan Psalm 101, waarin onder meer de oproep klinkt om verwaande mensen uit te roeien. 

Ik werd persoonlijk erg gegrepen door Psalm 8. In deze psalm wordt de grootheid van God en zijn schepping bezongen en de nietigheid van de mens. Het kwam recht uit mijn hart toen ik schreef:
Ik kan het, HEERE, bijna niet geloven
dat U de maan en sterren schiep daarboven.
Wat is een mens dan onbeduidend klein.
Hoe kan het dat U toch zijn God wilt zijn?

Ook de onberijmde tekst uit Psalm 103 en 139 zijn voor mij persoonlijk pareltjes. Zinnen als ‘De HEER wil ons met liefde overladen/Zijn hart stroomt altijd over van genade.’ komen als vanzelf op papier. De psalmen staan vol van de trouw en liefde van onze Heer voor kleine, zondige mensen!"

Ter illustratie hieronder de eerste drie verzen van Psalm 139 in de nieuwe psalmberijming:
1. U kent mij, HEERE, U ontwart
al de geheimen van mijn hart.
U ziet mij thuis en onderweg,
U mist geen woord van wat ik zeg.
Zelfs nog onuitgesproken zinnen
vangt U al op bij mij vanbinnen.

2. U, HEER, bent altijd om mij heen.
Geen ogenblik ben ik alleen.
U ondersteunt mij met uw hand;
uw trouw gaat boven mijn verstand.
Waar ik ook ga, ik zie U kijken.
Hoe kan ik ooit uw blik ontwijken?

3. Al klom ik naar de hemel, HEER,
al lag ik bij de doden neer,
al vloog ik met de vogels mee
voorbij de allerverste zee,
dan nog bleef U steeds aan mijn zijde;
Uw hand zou mij voortdurend leiden.

De Nieuwe Psalmberijming heeft nu iets minder dan 50 psalmen afgerond. Bezoek de website van De Nieuwe Psalmberijming.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant pleit voor sobere kerstviering: "Gevolg van onze val in Adam"

"Het kerstfeest is het gevolg van onze val in Adam. Daarom zou de adventstijd dus ook een tijd van grote verootmoediging, inkeer en berouw moeten zijn", aldus ds. K. den Boer. De hersteld hervormde predikant uit Goedereede pleitte onlangs in een pree

Meerartikelen

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Jac de Gooijer
Interview

Messiasbelijdende Jood roept kerk op tot inkeer: "We hebben de stam verlaten"

Hij groeide op in een gereformeerd gezin waar God vooral werd gevreesd. Pas veel later ontdekte Jac de Gooijer dat hij Joodse wortels had. Tegenwoordig woont hij op een afgelegen eiland in Indonesië, waar hij christelijke voorgangers lesgeeft in het

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde

Jacobs
Column

Chanoeka heeft ons geleerd dat er wonderen kunnen plaatsvinden

Chanoeka is achter de rug. In zijn meest recente dagboek blikt opperrabbijn Jacobs terug op de afgelopen periode. Daarbij vertelt hij onder meer dat hij kampt met een schuldcomplex dat hij probeert van zich af te schrijven. Ook vertelt de opperrabbij

SGP
Nieuws

Besluit over vrouwen op SGP-kieslijsten wordt overgelaten aan volgend kabinet

Het demissionaire kabinet neemt geen definitief standpunt in over het wettelijk verplichten van vrouwen op de kieslijsten van de SGP. Die beslissing wordt overgelaten aan een volgend kabinet. Dat blijkt uit een brief van minister Rijkaart van Binnenl

Kerst
Analyse

Kerst vieren voor miljoenen christenen levensgevaarlijk: hoe zit dat in het Westen?

De geboorte van Christus openlijk vieren met familie en vrienden is voor veel mensen vanzelfsprekend. Maar heel veel christenen wereldwijd hebben die luxe niet. Sommige vieren kerst in het geheim omdat openlijk christen-zijn in hun land of omgeving l