"Christenen voelen zich meer erkend als Egyptische burgers"

In het land waar vorige maand tientallen kerken werden aangevallen, kent Willem-Jan de Wit de christelijke gemeenschap van binnenuit. "Onlangs sprak ik nog een man wiens neef woensdag 14 augustus door dorpsgenoten is vermoord," vertelt hij tijdens ons gesprek over de positie van christenen in Egypte.

Sinds vijf jaar is De Wit docent aan het Evangelical Theological Seminary in Caïro, dat een protestantse predikantsopleiding en een Engelstalige masteropleiding aanbiedt en ook deeltijdopleidingen heeft in Alexandrië en Minya. "De studenten van de predikantsopleiding lopen deze zomer stage, verspreid over heel Egypte. Terwijl bij de één alles rustig is, heeft de ander te maken met verwoestingen en bedreigingen en brandstichting in het dorp." Over de achtergrond van de aanvallen, vertelt hij: "De aanvallen op de bedehuizen van christenen gaan terug op een combinatie van religieuze en politieke factoren en zijn deels te begrijpen in termen van sociale groepen," legt De Wit uit. "Vrijwel iedereen is ofwel moslim ofwel christen. Ook als je als kopt zelden in de kerk komt en inhoudelijk weinig met het geloof hebt, behoor je qua sociale identiteit toch tot de christelijke gemeenschap."

"Terwijl er onder moslims verschillende meningen zijn, steunden vrijwel alle christenen het afzetten van Morsi op 3 juli. Naar men zegt, bevond zich onder de anti-coupdemonstranten die 14 augustus door het leger werden gedood of uiteengejaagd niet één christen. Voor wie op wraak zint en inhoudelijk ook weinig waardering heeft voor het christelijk geloof, vormen de kerken, instellingen en winkels van christenen al met al een gemakkelijk en eenduidig doelwit. Tegelijk zij opgemerkt dat niet alleen kerken, maar bijvoorbeeld ook enkele musea en politiebureaus flink zijn beschadigd."

Geen haat prediken
Het valt De Wit, die zijn werk in Egypte doet via de GZB, op dat christenen niet met haat reageren op de verwoestingen van hun gebedshuizen. Zoals vorige week maandag in Nieuwsuur te zien was, kwam de Egyptische dominee Sameh Ibrahim onlangs met zijn gemeenteleden bijeen in hun uitgebrande kerk. "Dit zal ons leren betere christenen te zijn," reageerde de predikant. De Wit: "Ik heb diverse voorgangers gesproken die ondanks de gebeurtenissen geen haat willen prediken. Anders zouden ze hetzelfde doen als de extremisten die zij veroordelen. Ze benadrukken ook dat de meeste moslims de aanvallen op kerken afkeuren en juist helpen met het beschermen van de gebouwen."

De docent Bijbelwetenschappen en systematische theologie is niet bang dat predikanten nu uit angst afhaken. "Over het algemeen waren de aanvallen meer gericht op gebouwen dan op personen. En ds. Sameh Ibrahim, die ik persoonlijk goed ken, vertelde mij dat hij had gevreesd dat gemeenteleden na de aanval op de kerk niet meer naar de diensten durfden te komen, maar hij constateerde juist dat er meer mensen waren dan voorheen. Bovendien zie ik dat christenen zich juist nu meer bewust worden van de plaats die zij innemen in de samenleving. Door hun steun aan de protesten tegen Morsi en aan zijn afzetting weten zij zich over het algemeen meer erkend als Egyptische burgers. Natuurlijk treurt men om het verlies van kerkgebouwen, maar men is blij dat de politieke macht van het islamisme goeddeels is gebroken. Dat geeft hoop voor de toekomst."

Ondersteuning
Op de vraag wat christenen in Nederland kunnen betekenen voor hun broeders en zusters in Egypte, antwoordt De Wit: "Veel mensen vragen mij voor hen te bidden en het doet hen goed te horen dat er in Nederland ook veel voor hen wordt gebeden. Daarnaast is het belangrijk om echt naar Egyptische christenen te luisteren, bijvoorbeeld om te begrijpen waarom zij net als veel moslims zo sterk achter het optreden van het leger staan terwijl daar vanuit het Westen veel kritiek op is. Daarbij is het natuurlijk wel goed om ook naar andere stemmen te luisteren vanuit het principe van hoor en wederhoor."

Verder wijst hij op financiële steun. "Het is wel verstandig om daar op een voorzichtige wijze mee om te gaan, want westers geld kan in Egypte gemakkelijk het beeld oproepen dat de christenen 'de vriendjes van het westen' zijn in plaats van echte Egyptenaren." De theologiedocent raadt aan om te luisteren naar partnerkerken en -organisaties die op dit gebied kunnen adviseren (lees ook Geven voor Egypte: met het hart maar ook met het verstand).

Bezoek hier de weblog van Willem-Jan de Wit.

Foto: Willem-Jan de Wit met een kerkganger in een Egyptisch dorp.

Deel dit artikel op: