De psalmen zullen verdwijnen

Column 11 maart 2025 4 minuten Theo de Koning
Theo de Koning
YouTube

Je mag het in sommige kringen bijna niet zeggen: "De psalmen zullen verdwijnen". Dat is bijna vloeken in de kerk. Met enige regelmaat krijg ik de opmerking in gemeenten waar meer wordt gezongen dan alleen psalmen, dat ik toch maar weinig psalmen in mijn liturgie heb staan. En in gemeenten waar uitsluitend psalmen worden gezongen, kan het een lastige vraag zijn als ik voorstel om meer variatie toe te laten.

De eerste vraag is misschien wel: Wat zijn de psalmen en wanneer zingen we die dan wel of niet? Even eerlijk, als je zingt "Hoe lief'lijk hoe vol heilgenot" (Psalm 84:1, berijming 1773) of je zingt "Wat houd ik van Uw huis" (Psalm 84, Opwekking 715), zing je in beide gevallen dezelfde psalm. Het is maar net wat je een psalm noemt. Als ik zeg "De psalmen zullen verdwijnen", is dit eigenlijk nog niet eens wat ik bedoel.

In welke berijmde versie we een psalm zouden moeten zingen is eigenlijk niet eens belangrijk, want ook in het jaar 1773 werden de psalmen niet geschreven. Dat gebeurde namelijk ongeveer 1000 jaar voor Christus. Met andere woorden: De meest gezongen oude psalmberijming werd 2773 jaar nadat de onberijmde psalmen werden geschreven, berijmd. Dus of die versie echt zo heilig is dat het de enige ware moet zijn, is de vraag. Zeker als je bedenkt dat ze is geschreven in een theologisch discutabele periode, namelijk de Verlichting. In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

Nu even over het verdwijnen van de psalmen. Het is natuurlijk fijn dat er liederen zijn die je zo goed kent dat je ze zelfs op je sterfbed zingt. Dat is goed. Overigens, of dat nu een psalm is of een opwekkingslied maakt niet eens zoveel uit. Alleen is de vraag of je dan beseft dat je het op dat moment naar alle waarschijnlijkheid voor de laatste keer zingt. Je kunt je namelijk gerust afvragen of je aan de andere kant, in de eeuwigheid, de psalmen nog zingt. In ieder geval, gezien de diversiteit van eeuwen en eeuwen mensen op aarde, zal niemand daar vechten voor een berijming. Sterker nog, de psalmen zullen verdwijnen. Of denk je dat je daar nog zingt: "O Heer, ontdek mijn levenseind aan mij" (Psalm 39:3, berijming 1773)? Het antwoord is eenvoudig: Natuurlijk niet, want daar word je niet meer ontdekt aan je levenseinde, want daar leef je eeuwig, zonder einde.

Het is zelfs nog maar de vraag of er straks in de eeuwigheid nog enig besef is van de zonde die wij hier deden. In ieder geval zul je er daar niet meer op worden aangeklaagd. Je hoeft dus ook niet meer te zingen: "Twist met mijn twisters, Hemelheer" (Psalm 35:1, berijming 1773), maar ook niet meer "De strijd behoort U toe" (Opwekking 858). Je kunt het hier op aarde nog zo mooi vinden, maar dat zingen we straks echt niet meer. Misschien voelen deze gedachten nu al als een beetje afscheid nemen.

Het heeft ook met iets anders te maken. In de psalmen kom je regelmatig de zin tegen: 'Zing de Heer een nieuw lied'. Vaak heb ik uit horen leggen dat dit dan betekende dat die psalm dat nieuwe lied was. Dat is onzin, want die zin is een opdracht. Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Dat brengt mij dan uiteindelijk bij de overtuiging dat de psalmen zullen verdwijnen. Er breekt namelijk straks een eeuwigheid aan, waar die opdracht blijft bestaan: Zing de Heer een nieuw lied. Als je namelijk even de psalmen loslaat en doorbladert naar het boek Openbaring, ontdek je dat in hoofdstuk 5:9 staat dat de ouderlingen rondom de troon van God een nieuw lied zingen. Waarschijnlijk is dat een lied dat nog gezongen wordt in de tussentijd, tussen hemelvaart en wederkomst. Het gaat daar namelijk over de boekrol die geopend moet worden die alle rampen moet gaan beschrijven. Het is alleen niet de enige keer dat er in de hemelsferen een nieuw lied wordt gezongen. Straks, als het Lam met de honderdvierenveertigduizend uitverkorenen op de berg Sion staat, zingen zij opnieuw een nieuw lied. 

Straks zingen we niet meer de psalmen van hier, omdat die onderdeel zijn van onze gebroken en zondige werkelijkheid. We zingen straks liederen die volmaakte aanbidding vormen. Sommige psalmen en liederen die alleen maar gericht zijn op de glorie van God, die zijn hier misschien een generale repetitie voor straks, maar meer zal het ook niet zijn. Het volmaakte lied straks, zal een nieuw lied zijn, voor God en voor het Lam. En in de tussentijd, waarin wij nu leven, bezingen we elke keer opnieuw Gods goedheid, grootheid, genade en vergeving met psalmen en liederen die onze ervaring met God vertolken.

We zingen straks niet meer: "Op die dag, in de hemel" (Opwekking 818) en ook niet meer "Hij kan, en wil, en zal in nood, zelfs bij het naderen van de dood, volkomen uitkomst geven" (Psalm 68:10, berijming 1773). Daar in de hemel, zal alles nieuw zijn, ook onze aanbidding. Laten we daarom onze berijmingen en liederen niet heilig verklaren maar ons richten op wat komt.

Theo de Koning is theoloog en pastor. Bovenstaand artikel verscheen op zijn website en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#355 Patrick & Jeffrey over een moordoproep in India, abortuscijfers en de PKN
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Henk Schaafsma
Video

Terugkijken: Henk Schaafsma over synodebesluiten NGK en homoseksualiteit

De Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) geven homoseksuelen met een relatie toegang tot het avondmaal en kerkelijke ambten. In het Family7-programma Uitgelicht! was Henk Schaafsma te gast. Hij is de voorzitter van de commissie die een adviesrapport

Schotse pro-abortusdemonstranten
Nieuws

Schots parlementslid erkent dat bidden in eigen huis strafbaar kan zijn

De Amerikaanse vicepresident JD Vance luidde onlangs de noodklok. Schotten die in hun eigen huis bidden begaan mogelijk een strafbaar feit als deze binnen de bufferzone van een abortuskliniek valt. Gillian Mackay, het Schotse parlementslid die verant

Franklin Graham
Nieuws

Franklin Graham deelt het evangelie met 437.000 Ethiopiërs op historische locatie

Evangelist Franklin Graham bracht afgelopen weekend het evangelie aan meer dan 400.000 mensen op het Meskelplein in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba. Dat meldt CBN News. Dit plein, ooit berucht vanwege communistische bijeenkomsten, werd nu gevuld

Ds. M. Maas
Video

Ds. Maas roept christenen op om voorbereid te zijn voor dag van begrafenis

"Heeft u intussen alles al geregeld of blijft u het uitstellen?", vroeg ds. M. Maas onlangs in een preek. De hervormde predikant uit Rijssen deed een appel op zijn toehoorders door te zeggen dat ze voorbereid moeten zijn voor de dag van hun begrafeni

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp zag gevangenen tijdens een aanbiddingsdienst tot geloof komen

"Tijdens die dienst viel Gods Geest op de gevangenen. Zelfs een bewaker kwam naar voren om zijn leven aan Jezus te geven", vertelt Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De spreker en schrijver leidde enkele

Paus
Nieuws

Paus Franciscus buiten levensgevaar na dubbele longontsteking

De paus is buiten levensgevaar. Het is wellicht zelfs mogelijk dat hij over enkele dagen het ziekenhuis mag verlaten, zo meldt het Vaticaan. Paus Franciscus werd enkele weken geleden met een gevaarlijke luchtweginfectie opgenomen in het ziekenhuis. L

pand schreeuw om leven
Nieuws

Pand Schreeuw om leven beklad door extreemlinkse activisten

In de nacht van 7 op 8 maart, is het pand van Schreeuw om leven beklad met graffiti. Op de voordeur werden de leuzen ‘F*ck SOL’ en ‘abortusvrij’ aangebracht, vergezeld door de handtekening van de anarchistische groepering Antifa, herkenbaar aan de om

ouderling en zoon
Nieuws

Ouderling en zoon vermoord bij geweldsexplosie Syrië

Er is nog veel onzekerheid over de geweldsuitbarsting in Syrië. Het extreme geweld lijkt vooral te zijn gericht op de Alawieten, het volk waar voormalig dictator Assad uit voortkomt. Ook christenen zijn echter slachtoffer geworden. Sommige bronnen sp

Meerartikelen

Saba
Nieuws

12-jarige christelijk meisje bevrijd uit handen van ontvoerder in Pakistan

De Pakistaanse politie heeft een 12-jarig christelijk meisje bevrijd uit de handen van haar ontvoerder, een moslimbuurman die haar dwong zich tot de islam te bekeren en haar vervolgens ‘uithuwelijkte’. Saba Shafique werd op 5 januari ontvoerd door de

predikantsechtpaar
Nieuws

Echtpaar in India op borgtocht vrij na veroordeling: "We zullen Christus nooit verloochenen"

Een christelijk echtpaar in India, dat ondanks een gebrek aan bewijs veroordeeld werd voor gedwongen bekering, is op borgtocht vrijgelaten in afwachting van hun hoger beroep. Pastor Jose Pappachen (58) en zijn vrouw Sheeja Pappachen (57) kregen vijf

Jeffrey
Hoofdredactioneel commentaar

Moeten christenen ‘dwaalleraar’ Reinier Sonneveld cancelen?

Wat doe je als een theoloog in jouw ogen dwaalt met een volgens jou gevaarlijke theologie? Moet je dan alles uit de kast halen om die persoon en zijn boek te cancelen? Sommige christenen zien het nieuwe boek van theoloog Reinier Sonneveld het liefst

Paasvoorstelling
Nieuws

Paasvoorstelling 'Dood van de Zoon' is na tien jaar weer terug

De Paasvoorstelling 'De Dood van de Zoon is terug'. Na tien jaar stilte en een kleine huiskamertour zijn we terug waar we thuishoren: in kleine, intieme kerken. De weken voor Pasen bezoeken we vier verschillende plaatsen om het eeuwenoude verhaal te

NGK-synode
Nieuws

NGK: christenen met homorelatie welkom in ambten en aan avondmaal

Binnen de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) zijn zaterdag belangrijke besluiten genomen over de omgang met homoseksuele gemeenteleden. Homoseksuele gemeenteleden met een relatie zijn welkom aan het avondmaal. Daarnaast stemde een meerderheid van

Ds. W. A. Zondag
Video

GerGem-predikant vertelt hoe ongelovige vrouw na een kerkdienst tot geloof kwam

"Zonder dat haar vriend het wist, ging ze naar de evangelisatiepost en onderzocht ze het Woord. Later werd ze zelfs een middel voor haar vriend", vertelt ds. W. A. Zondag. De GerGem-predikant uit Dordrecht vertelde onlangs in een preek over een vrouw

Donald Trump
Nieuws

Christelijke leiders uiten per brief kritiek op deportaties en bezuinigingen regering Trump

Ruim honderd christelijke leiders hebben per brief felle kritiek geuit op de bezuinigingen die president Donald Trump rond sociale voorzieningen en buitenlandse hulp aankondigde. Dat meldt The Christian Post. Ook de deportaties van migranten onder de

Frankrijk
Positief nieuws

Tweehonderd boekwinkels doen mee aan 'Maand van de Bijbel' in Frankrijk

Deze maand vindt in Frankrijk opnieuw de 'Maand van de Bijbel' plaats. Dit is een initiatief van het Franse Bijbelgenootschap (ABF) en uitgeverij Bibli'O in samenwerking met de Franse unie van christelijke boekhandelaren (SLLR). Dit jaar is het thema

Jan Pool
Column

Morgen kan zomaar je laatste dag zijn

Vandaag word ik 71. Zaterdag vierden wij met het hele gezin mijn verjaardag. En wat heb ik intens genoten! Na een fotoshoot verscheen er opeens een draaiorgel voor ons huis. Dat had een goede vriend van mij geregeld. Andere lieve vrienden bakten met

Sara Spencer
Nieuws

Amerikaanse student geschorst na posts op social media over abortus

De Amerikaanse verloskunde-student Sara Spencer kan vanwege een schorsing haar stage in een Schots ziekenhuis niet voortzetten. Dat meldt Christian Today. Spencer schreef op social media dat verloskundigen op basis van gewetensbezwaren abortussen mog

Ds. D. van der Wal
Nieuws

CGK Urk ziet ds. D. van der Wal graag komen

In een zoektocht naar een nieuwe predikant is de christelijke gereformeerde kerk te Urk (Ichthus) uitgekomen bij ds. D. van der Wal (foto). De Urker gemeente is vacant omdat ds. R. de Jong vorig jaar is verhuisd naar Sliedrecht (Bethel). Van der Wal

ds. A. A. Egas
God

Ds. Egas beantwoordt Refoweb-vraag over predikant, ouderling en diaken

'Mij is geleerd dat het ambt van ouderlingen en diaken gelijk is, alleen met een verschil in taken. Waarom wordt er dan vaak wel een diaken gekozen tot het ambt van ouderling maar komt het nooit voor dat een ouderling gekozen wordt als diaken? Kunt u