De psalmen zullen verdwijnen

Column 11 maart 2025 4 minuten Theo de Koning
Theo de Koning
YouTube

Je mag het in sommige kringen bijna niet zeggen: "De psalmen zullen verdwijnen". Dat is bijna vloeken in de kerk. Met enige regelmaat krijg ik de opmerking in gemeenten waar meer wordt gezongen dan alleen psalmen, dat ik toch maar weinig psalmen in mijn liturgie heb staan. En in gemeenten waar uitsluitend psalmen worden gezongen, kan het een lastige vraag zijn als ik voorstel om meer variatie toe te laten.

De eerste vraag is misschien wel: Wat zijn de psalmen en wanneer zingen we die dan wel of niet? Even eerlijk, als je zingt "Hoe lief'lijk hoe vol heilgenot" (Psalm 84:1, berijming 1773) of je zingt "Wat houd ik van Uw huis" (Psalm 84, Opwekking 715), zing je in beide gevallen dezelfde psalm. Het is maar net wat je een psalm noemt. Als ik zeg "De psalmen zullen verdwijnen", is dit eigenlijk nog niet eens wat ik bedoel.

In welke berijmde versie we een psalm zouden moeten zingen is eigenlijk niet eens belangrijk, want ook in het jaar 1773 werden de psalmen niet geschreven. Dat gebeurde namelijk ongeveer 1000 jaar voor Christus. Met andere woorden: De meest gezongen oude psalmberijming werd 2773 jaar nadat de onberijmde psalmen werden geschreven, berijmd. Dus of die versie echt zo heilig is dat het de enige ware moet zijn, is de vraag. Zeker als je bedenkt dat ze is geschreven in een theologisch discutabele periode, namelijk de Verlichting. In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

Nu even over het verdwijnen van de psalmen. Het is natuurlijk fijn dat er liederen zijn die je zo goed kent dat je ze zelfs op je sterfbed zingt. Dat is goed. Overigens, of dat nu een psalm is of een opwekkingslied maakt niet eens zoveel uit. Alleen is de vraag of je dan beseft dat je het op dat moment naar alle waarschijnlijkheid voor de laatste keer zingt. Je kunt je namelijk gerust afvragen of je aan de andere kant, in de eeuwigheid, de psalmen nog zingt. In ieder geval, gezien de diversiteit van eeuwen en eeuwen mensen op aarde, zal niemand daar vechten voor een berijming. Sterker nog, de psalmen zullen verdwijnen. Of denk je dat je daar nog zingt: "O Heer, ontdek mijn levenseind aan mij" (Psalm 39:3, berijming 1773)? Het antwoord is eenvoudig: Natuurlijk niet, want daar word je niet meer ontdekt aan je levenseinde, want daar leef je eeuwig, zonder einde.

Het is zelfs nog maar de vraag of er straks in de eeuwigheid nog enig besef is van de zonde die wij hier deden. In ieder geval zul je er daar niet meer op worden aangeklaagd. Je hoeft dus ook niet meer te zingen: "Twist met mijn twisters, Hemelheer" (Psalm 35:1, berijming 1773), maar ook niet meer "De strijd behoort U toe" (Opwekking 858). Je kunt het hier op aarde nog zo mooi vinden, maar dat zingen we straks echt niet meer. Misschien voelen deze gedachten nu al als een beetje afscheid nemen.

Het heeft ook met iets anders te maken. In de psalmen kom je regelmatig de zin tegen: 'Zing de Heer een nieuw lied'. Vaak heb ik uit horen leggen dat dit dan betekende dat die psalm dat nieuwe lied was. Dat is onzin, want die zin is een opdracht. Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Dat brengt mij dan uiteindelijk bij de overtuiging dat de psalmen zullen verdwijnen. Er breekt namelijk straks een eeuwigheid aan, waar die opdracht blijft bestaan: Zing de Heer een nieuw lied. Als je namelijk even de psalmen loslaat en doorbladert naar het boek Openbaring, ontdek je dat in hoofdstuk 5:9 staat dat de ouderlingen rondom de troon van God een nieuw lied zingen. Waarschijnlijk is dat een lied dat nog gezongen wordt in de tussentijd, tussen hemelvaart en wederkomst. Het gaat daar namelijk over de boekrol die geopend moet worden die alle rampen moet gaan beschrijven. Het is alleen niet de enige keer dat er in de hemelsferen een nieuw lied wordt gezongen. Straks, als het Lam met de honderdvierenveertigduizend uitverkorenen op de berg Sion staat, zingen zij opnieuw een nieuw lied. 

Straks zingen we niet meer de psalmen van hier, omdat die onderdeel zijn van onze gebroken en zondige werkelijkheid. We zingen straks liederen die volmaakte aanbidding vormen. Sommige psalmen en liederen die alleen maar gericht zijn op de glorie van God, die zijn hier misschien een generale repetitie voor straks, maar meer zal het ook niet zijn. Het volmaakte lied straks, zal een nieuw lied zijn, voor God en voor het Lam. En in de tussentijd, waarin wij nu leven, bezingen we elke keer opnieuw Gods goedheid, grootheid, genade en vergeving met psalmen en liederen die onze ervaring met God vertolken.

We zingen straks niet meer: "Op die dag, in de hemel" (Opwekking 818) en ook niet meer "Hij kan, en wil, en zal in nood, zelfs bij het naderen van de dood, volkomen uitkomst geven" (Psalm 68:10, berijming 1773). Daar in de hemel, zal alles nieuw zijn, ook onze aanbidding. Laten we daarom onze berijmingen en liederen niet heilig verklaren maar ons richten op wat komt.

Theo de Koning is theoloog en pastor. Bovenstaand artikel verscheen op zijn website en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#388 Bram Hofland en Nico van der Voet over de Bijbelse doop: verdeeldheid of verbondenheid?
Of beluister op:

Meerartikelen

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden zijn afkomstig uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gede

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit waarom het een voorrecht is als God je snoeit

In het herfstseizoen verliezen de bomen hun bladeren en daardoor is beter te zien welke takken eventueel gesnoeid moeten worden. Beschadigde, zieke of dode takken worden verwijderd, zodat de gezonde takken sterker kunnen worden om het gewicht van rij

Dr. P. de Vries
Video

Ds. De Vries vertelt hoe hij als student overspannen raakte én geloofszekerheid vond

"Ik moest zelf weten dat ik het eigendom van Christus ben, anders kan ik anderen niet de weg wijzen", aldus ds. P. de Vries. De hersteld hervormde emerituspredikant vertelde onlangs in de serie Getuigend Gesprek aan presentator Robert Jansema hoe hij

Bert en Joëlle Noteboom
Video

Diepe armoede versus grote luxe: Bert Noteboom en dochter Joëlle trekken rond door Albanië

Bert Noteboom en zijn dochter Joëlle reizen door Albanië om het werk van pastor Landi en zijn vrouw Julinda Ndreka te bezoeken. In een nieuwe mini-documentaire is te zien hoe vader en dochter onderweg de grote contrasten ontdekken die het land kent:

Johan Schep
Video

Johan Schep wijst op elementen uit de zondvloed die vooruitwijzen naar Jezus

In de achtste aflevering van 'Jezus in het Oude Testament' neemt evangelist Johan Schep de luisteraar mee door Genesis 8. In dit hoofdstuk komt de watervloed tot een einde. Schep bespreekt niet alleen wat er gebeurt, maar gaat ook in op de diepere be

Bijbel voor beginners
Nieuws

Bijbel voor beginners, startpagina en webinar voor nieuwkomers

De Bijbel kan op nieuwe interesse rekenen, vooral van jongere generaties. Deze nieuwkomers zijn vaak niet met de Bijbel opgegroeid en hebben veel vragen. Voor hen is er de Bijbel voor beginners, een webinar en een startpagina. ‘Ben je of ken je zo ie

Afghanistan
Persbericht

EO Metterdaad start uitzonderlijke kerstactie: 1 miljoen voor vrouwen en meisjes in Afghanistan

Deze Kerst vraagt EO Metterdaad aandacht voor mensen die bijna onzichtbaar zijn geworden voor de rest van de wereld: vrouwen en meisjes in Afghanistan. In een land waar ruim de helft van de bevolking humanitaire hulp nodig heeft, worden vrouwen het h

Sebastiaan van Wessem
Opinie

Christenen moeten wakker worden: Israël is de toetssteen van onze tijd

De beslissing van AVROTROS-directeur Taco Zimmerman om Nederland terug te trekken uit het Eurovisie Songfestival als Israël meedoet, is geen culturele of muzikale afweging. Het is een politieke daad. Een eenzijdige boycot die niet namens het Nederlan

Meerartikelen

Jan Pool
Preekverslag

Jan Pool waarschuwt: "Postmoderne denken sijpelt de kerk binnen"

Het is inmiddels negen maanden geleden dat Jan Pool te horen kreeg dat hij lijdt aan beenmergkanker. Wie hem ziet preken, merkt dat de ziekte zijn lichaam heeft verzwakt, maar dat zijn geestelijke kracht nauwelijks is aangetast. “Soms lijkt God ver w

Jan en Imma Slot
Interview

Ze dreigden elkaar kwijt te raken. Nu begeleiden ze al veertig jaar stellen: "God greep in"

"Wij horen het zó vaak", zegt Jan Slot. "Stellen die zeggen: we zijn zo verschillend, dus we passen niet bij elkaar. God zal het wel begrijpen, dus we gaan maar uit elkaar." Al meer dan veertig jaar begeleiden Jan en Imma Slot huwelijkend. Recent ver

Peter van der Weerd
Dagelijks leven

Evangeliseren? Brrrr…. (maar niet met deze 5 tips)

Je zit met een collega aan de lunch, je buurman klaagt over z’n stress, je zus appt 'ik trek het even niet'… en jij denkt: dit is een moment om iets te delen vanuit mijn geloof. En meteen daarna: help. Want hoe vertel je iets over Jezus zonder te kli

Koning Willem-Alexander
Nieuws

SGP en VVD willen dat de koning voortaan het voortouw neemt in kabinetsformatie

Te vaak ontstaat er politieke averij aan het begin van de formatie. Sinds de Kamer zelf het initiatief neemt, is het proces te kwetsbaar. De SGP doet daarom, ook namens de VVD, dinsdag een voorstel om de koning het voortouw te geven. SGP-Kamerlid And

Ester Souza
Nieuws

8-jarig Braziliaans meisje bereikt miljoenenpubliek met eenvoudige preken

De 8-jarige Ester Souza is razendsnel aan het uitgroeien tot een van de bekendste predikers van Brazilië. Dat schrijft The Christian Post. Het meisje, dat in 2021 een niertransplantatie kreeg, spreekt wekelijks in de gemeente van haar ouders in Votup

YouVersion - Holy Bible
Nieuws

Dit is de meest gelezen Bijbeltekst van 2025 in Bijbelapp YouVersion

YouVersion, de meest gedownloade Bijbelapp ter wereld, heeft bekendgemaakt welke Bijbeltekst in 2025 het vaakst werd gelezen. De nummer één best gelezen Bijbeltekst van het jaar is Jesaja 41 vers 10. In het Nederlands luidt dit vers: 'Wees niet bevre

'Dus-abortus'-campagne SGP
Nieuws

Reclame Code Commissie wijst alle klachten tegen veelbesproken SGP-campagne af

De Reclame Code Commissie (RCC) heeft alle klachten tegen de SGP-campagne 'Dus abortus' afgewezen. Volgens de organisatie is de billboard-campagne, die de SGP vlak voor de verkiezingen lanceerde en maatschappelijk tot veel ophef leidde, voldoende fei

Syrische bodybuilder Joseph Masloub
Video

Syrische bodybuilder Joseph Masloub is zondag te gast in Hour of Power

In Hour of Power is de Syrische bodybuilder Joseph Masloub te gast. Als kind zag hij heel veel geweld tegen christenen in zijn geboorteland. Zeven jaar geleden vluchtte hij daarom naar Nederland. Gaat christenzijn en bodybuilding op hoog niveau samen

Arthur Alderliesten
Video

Terugkijken: Schreeuw om leven-directeur bespreekt abortus-uitspraak Raad van State

De Raad van State oordeelde deze week dat burgemeesters pro-lifedemonstranten mogen weren bij de ingang van abortusklinieken. Actievoerders mogen verplaatst worden, zolang ze wel binnen zicht- en gehoorafstand blijven. Schreeuw om Leven is zeer teleu

Ds. D. J. Diepenbroek
Nieuws

Twee hersteld hervormde gemeentes hopen op komst ds. D. J. Diepenbroek

Zowel de hersteld hervormde gemeente te Boven-Hardinxveld als de hersteld hervormde gemeente te Nijkerk (in combinatie met Hoevelaken-Nijkerkerveen) hebben een beroep uitgebracht op ds. D. J. Diepenbroek (foto). De predikant is sinds 2021 verbonden a

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant veroordeelt rellen bij asieldemonstratie op het Malieveld

Eind september braken er rellen uit tijdens en na de zogeheten Els rechts-demonstratie op het Malieveld in Den Haag. Een grote groep relschoppers zorgde voor vernielingen aan en bij het D66-partijkantoor, ook waren er schermutselingen met de ME en gi

Christen vs. moslim
Video

Is de islam waar? Christen en moslim in debat

In een openhartig YouTube-gesprek gaan een christen en een moslim met elkaar in debat over de kernvraag: Is de islam waar? Vanuit beide overtuigingen worden argumenten uitgewisseld over geloof, waarheid en de plaats van Jezus. Een boeiende en soms co