De psalmen zullen verdwijnen

Column 11 maart 2025 4 minuten Theo de Koning
Theo de Koning
YouTube

Je mag het in sommige kringen bijna niet zeggen: "De psalmen zullen verdwijnen". Dat is bijna vloeken in de kerk. Met enige regelmaat krijg ik de opmerking in gemeenten waar meer wordt gezongen dan alleen psalmen, dat ik toch maar weinig psalmen in mijn liturgie heb staan. En in gemeenten waar uitsluitend psalmen worden gezongen, kan het een lastige vraag zijn als ik voorstel om meer variatie toe te laten.

De eerste vraag is misschien wel: Wat zijn de psalmen en wanneer zingen we die dan wel of niet? Even eerlijk, als je zingt "Hoe lief'lijk hoe vol heilgenot" (Psalm 84:1, berijming 1773) of je zingt "Wat houd ik van Uw huis" (Psalm 84, Opwekking 715), zing je in beide gevallen dezelfde psalm. Het is maar net wat je een psalm noemt. Als ik zeg "De psalmen zullen verdwijnen", is dit eigenlijk nog niet eens wat ik bedoel.

In welke berijmde versie we een psalm zouden moeten zingen is eigenlijk niet eens belangrijk, want ook in het jaar 1773 werden de psalmen niet geschreven. Dat gebeurde namelijk ongeveer 1000 jaar voor Christus. Met andere woorden: De meest gezongen oude psalmberijming werd 2773 jaar nadat de onberijmde psalmen werden geschreven, berijmd. Dus of die versie echt zo heilig is dat het de enige ware moet zijn, is de vraag. Zeker als je bedenkt dat ze is geschreven in een theologisch discutabele periode, namelijk de Verlichting. In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

Nu even over het verdwijnen van de psalmen. Het is natuurlijk fijn dat er liederen zijn die je zo goed kent dat je ze zelfs op je sterfbed zingt. Dat is goed. Overigens, of dat nu een psalm is of een opwekkingslied maakt niet eens zoveel uit. Alleen is de vraag of je dan beseft dat je het op dat moment naar alle waarschijnlijkheid voor de laatste keer zingt. Je kunt je namelijk gerust afvragen of je aan de andere kant, in de eeuwigheid, de psalmen nog zingt. In ieder geval, gezien de diversiteit van eeuwen en eeuwen mensen op aarde, zal niemand daar vechten voor een berijming. Sterker nog, de psalmen zullen verdwijnen. Of denk je dat je daar nog zingt: "O Heer, ontdek mijn levenseind aan mij" (Psalm 39:3, berijming 1773)? Het antwoord is eenvoudig: Natuurlijk niet, want daar word je niet meer ontdekt aan je levenseinde, want daar leef je eeuwig, zonder einde.

Het is zelfs nog maar de vraag of er straks in de eeuwigheid nog enig besef is van de zonde die wij hier deden. In ieder geval zul je er daar niet meer op worden aangeklaagd. Je hoeft dus ook niet meer te zingen: "Twist met mijn twisters, Hemelheer" (Psalm 35:1, berijming 1773), maar ook niet meer "De strijd behoort U toe" (Opwekking 858). Je kunt het hier op aarde nog zo mooi vinden, maar dat zingen we straks echt niet meer. Misschien voelen deze gedachten nu al als een beetje afscheid nemen.

Het heeft ook met iets anders te maken. In de psalmen kom je regelmatig de zin tegen: 'Zing de Heer een nieuw lied'. Vaak heb ik uit horen leggen dat dit dan betekende dat die psalm dat nieuwe lied was. Dat is onzin, want die zin is een opdracht. Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Dat brengt mij dan uiteindelijk bij de overtuiging dat de psalmen zullen verdwijnen. Er breekt namelijk straks een eeuwigheid aan, waar die opdracht blijft bestaan: Zing de Heer een nieuw lied. Als je namelijk even de psalmen loslaat en doorbladert naar het boek Openbaring, ontdek je dat in hoofdstuk 5:9 staat dat de ouderlingen rondom de troon van God een nieuw lied zingen. Waarschijnlijk is dat een lied dat nog gezongen wordt in de tussentijd, tussen hemelvaart en wederkomst. Het gaat daar namelijk over de boekrol die geopend moet worden die alle rampen moet gaan beschrijven. Het is alleen niet de enige keer dat er in de hemelsferen een nieuw lied wordt gezongen. Straks, als het Lam met de honderdvierenveertigduizend uitverkorenen op de berg Sion staat, zingen zij opnieuw een nieuw lied. 

Straks zingen we niet meer de psalmen van hier, omdat die onderdeel zijn van onze gebroken en zondige werkelijkheid. We zingen straks liederen die volmaakte aanbidding vormen. Sommige psalmen en liederen die alleen maar gericht zijn op de glorie van God, die zijn hier misschien een generale repetitie voor straks, maar meer zal het ook niet zijn. Het volmaakte lied straks, zal een nieuw lied zijn, voor God en voor het Lam. En in de tussentijd, waarin wij nu leven, bezingen we elke keer opnieuw Gods goedheid, grootheid, genade en vergeving met psalmen en liederen die onze ervaring met God vertolken.

We zingen straks niet meer: "Op die dag, in de hemel" (Opwekking 818) en ook niet meer "Hij kan, en wil, en zal in nood, zelfs bij het naderen van de dood, volkomen uitkomst geven" (Psalm 68:10, berijming 1773). Daar in de hemel, zal alles nieuw zijn, ook onze aanbidding. Laten we daarom onze berijmingen en liederen niet heilig verklaren maar ons richten op wat komt.

Theo de Koning is theoloog en pastor. Bovenstaand artikel verscheen op zijn website en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#379 Jeffrey & Don Ceder over kerkasiel, migratie, Israël en Palestijnse christenen
Of beluister op:

Meerartikelen

Gerben van Dijk
Interview

ChristenUnie Rotterdam botst met gemeenteraad na verbod op 'klimaatklokken'

In heel Nederland luiden kerken deze maand hun klokken voor het klimaat. Het initiatief, afkomstig van de Jonge Klimaatbeweging, Grootouders voor het Klimaat en Groene Kerken, moet letterlijk een klimaatalarm laten horen: het is vijf voor twaalf, zo

Geloof
Nieuws

Tijdens een nacht riep moslim Charles Yabanga tot God: “Vertel mij wat de waarheid is!”

“Alles wat ik wist over christenen was negatief,” vertelt *Charles Yabaga Diarra. “Ze zouden slechte mensen zijn die niet bidden, alcohol drinken en geen enkel respect voor God hebben.” Charles groeide op in een streng islamitisch gezin in Timboektoe

Ruth
Nieuws

Het wonder van 'Baby Ruth' in Nigeria: "We bidden niet om wraak maar om vergeving"

Vijf jaar na het bloedbad in haar geboortedorp glimlacht Ruth weer. Het meisje dat in Nigeria bekend werd als “Baby Ruth” en ternauwernood een aanval van islamitische Fulani-herders overleefde, groeit nu op als een teken van hoop voor duizendenden ch

Geldstapel met klok/inzet: Tonnis, CGMV
Nieuws

Ik heb wat gebroken: moet ik op mijn werk verschijnen?

Beste Tonnis, Bij een ongelukkige val heb ik mijn pink gebroken en zit ik sinds twee dagen thuis met mijn pink in het gips, zegt vragensteller Annemarie tegen Tonnis van CGMV. Ik werk in de zorg en nu wil mijn leidinggevende dat ik morgen weer op het

Massale Israëlvlag
Persbericht

Christenen vieren vrijlating gijzelaars door enorme Israël-vlag uit te rollen

Na twee gitzwarte jaren vielen maandagochtend twintig Israëlische gijzelaars hun familie, vrienden en bekenden weer in de armen. Een ongekende en onbeschrijfelijke blijdschap vervult het hart van de Israëli’s. Maar niet alleen in Israël is er vreugde

Holy Family Catholic Church Gaza
Nieuws

Priester in Gaza roept op tot vergeving en verzoening na staakt-het-vuren

Nu het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is ingegaan, roept pater Gabriel Romanelli, priester van de Heilige Familiekerk in Gaza, zijn parochianen op tot vergeving en verzoening. “Vergeef allen die hebben gefaald, vrijwillig of onvrijwillig, en

Tentoonstelling
Nieuws

Tentoonstelling in kathedraal zorgt voor ophef: curator gekwetst door reacties christenen

De curator van de kathedraal van Canterbury, Jacquiline Creswell, zegt diep geraakt te zijn door de felle reacties van christenen op een tijdelijke kunsttentoonstelling in de kerk. De expositie, genaamd Hear Us, bestaat uit graffiti-stickers op de st

SGP
Video

Zien: SGP-leider Chris Stoffer krijgt bij NOS kijkersvraag over persoonlijk geloof

In campagnetijd zien we politici vaak op plaatsen waar je zo normaal gesproken niet zo snel tegenkomt. Zo was SGP-leider Chris Stoffer deze week te gast bij het Jeugdjournaal. Hij beantwoordde daar vragen van jeugdige kijkers. Stoffer kreeg daarbij o

Meerartikelen

Nigeria
Nieuws

Dertien doden bij nieuwe aanval op christelijke dorpen in Nigeria: ‘We hadden de autoriteiten gewaarschuwd’

In de Nigeriaanse deelstaat Plateau zijn begin deze week opnieuw christelijke dorpen aangevallen door gewapende Fulani-milities. Volgens lokale bronnen vielen er minstens dertien doden bij gecoördineerde aanvallen op onder meer de dorpen Rawuru, Tatu

Tamara Wallace
Nieuws

Amerikaanse burgemeester treedt af na zelfmoordpoging en diefstal van kerkgeld

De burgemeester van South Lake Tahoe in Californië, Tamara Wallace, is afgetreden na een zelfmoordpoging én een bekentenis dat zij geld verduisterd heeft van de Lake Tahoe Community Presbyterian Church. Dat meldt The Christian Post.  In haar ontslagm

Pastor Trent Stewart
Nieuws

Amerikaanse pastor én aanstaande bruidegom komt om het leven bij fabrieksexplosie

De gemeenschap in Waverly, Tennessee, is in rouw na een fatale explosie bij een fabriek nabij Bucksnort. Zestien mensen kwamen daarbij om het leven, onder wie pastor Trent Stewart, die over enkele weken zou trouwen. Dat meldt the Christian Post.  De

Gerrie Strik
Podcast

Terugkijken: Gerrie Strik wijst in NPV-podcast op torenhoge verwachtingen rond moederschap

Onlangs verscheen er weer een nieuwe aflevering van de NPV-podcast ‘De Podcast van je leven’. In deze aflevering is voormalig rector en oprichter van Memoma, Gerrie Strik, te gast. In gesprek met Chris Develing wijst Strik op de torenhoge verwachting

Ds. V. S. van der Meer
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Arnemuiden beroept ds. V. S. van der Meer

De hersteld hervormde gemeente te Arnemuiden (Rehobothkerk) heeft een beroep uitgebracht op ds. V. S. van der Meer (foto). De predikant moet in het Zeeuwse plaatsje ds. G. Kater vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok eerder dit jaar naar Ridderk

Ds. M. Maas
Video

Ds. Maas sprak met verhuurders van vakantiehuisje: "Was het gezellig in de kerk?"

"Was het gezellig in de kerk?", die vraag kregen ds. M. Maas en zijn vrouw van de verhuurders van het vakantiehuisje waar het predikantsechtpaar zijn zomervakantie doorbracht. De hervormde predikant en zijn vrouw waren net bij hun huisje teruggekeerd

Åsa en Lars
Video

Terug naar Mercy Ships: dit echtpaar ook na pensionering niet te stoppen

In 1979 leerden Åsa en Lars elkaar kennen als vrijwilligers op het hospitaalschip Anastasis. Veertig jaar later keren ze terug naar Mercy Ships, dit keer op de Global Mercy in Sierra Leone. Zij werkt als verpleegkundige, hij als elektricien. Hun verh

Gospel Celebrations
Persbericht

Een muzikaal feest voor Jezus: Gospel Celebrations raken mensenharten

In 2023 organiseerde dominee Orlando Bottenbley zes feestelijke gospelconcerten in het noorden van het land. Met artiesten zoals Elvis E, Desray, Dwight Dissels, Elske DeWall, Muriël Blijd en Michelle David werden de zogeheten Gospel Celebrations een

Mirjam Bikker
Persbericht

ChristenUnie presenteert Deltaplan Kinderdakloosheid: “Ieder kind verdient een thuis”

De ChristenUnie presenteerde gisteren het Deltaplan Kinderdakloosheid; een concreet plan om binnen één jaar een einde te maken aan kinderdakloosheid in Nederland. Want in een rijk en welvarend land als het onze mag geen enkel kind zonder dak boven he

Donald Trump
Nieuws

President Trump over de hemel: “Niet zeker dat ik het haal”

President Donald Trump heeft opnieuw de tongen losgemaakt bij christenen in de VS na uitspraken over zijn eeuwige bestemming. Tijdens een vlucht naar Israël zei hij tegen verslaggevers: "Ik denk niet dat er iets is dat me in de hemel brengt. Ik weet

Pastor Philip Thornton
Nieuws

Predikant richt geweer op kerkgangers om ‘geestelijke strijd’ uit te beelden

Een predikant uit Pennsylvania (Amerika) ligt onder vuur nadat hij tijdens een preek een geweer op zijn gemeenteleden richtte. Dat schrijft The Christian Post. De kerk verdedigt hem en zegt dat het wapen slechts een hulpmiddel was om de “geestelijke

Nicky Gumbel
Positief nieuws

Alpha-oprichter Nicky Gumbel ziet "stille opwekking" in Verenigd Koninkrijk

Alpha-pionier Nicky Gumbel ziet wereldwijd tekenen dat mensen opnieuw openstaan voor het christelijk geloof. In een gesprek met Brian Stiller in een podcastaflevering sprak hij over een “stille opwekking” in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten, mer