De psalmen zullen verdwijnen

Column 11 maart 2025 4 minuten Theo de Koning
Theo de Koning
YouTube

Je mag het in sommige kringen bijna niet zeggen: "De psalmen zullen verdwijnen". Dat is bijna vloeken in de kerk. Met enige regelmaat krijg ik de opmerking in gemeenten waar meer wordt gezongen dan alleen psalmen, dat ik toch maar weinig psalmen in mijn liturgie heb staan. En in gemeenten waar uitsluitend psalmen worden gezongen, kan het een lastige vraag zijn als ik voorstel om meer variatie toe te laten.

De eerste vraag is misschien wel: Wat zijn de psalmen en wanneer zingen we die dan wel of niet? Even eerlijk, als je zingt "Hoe lief'lijk hoe vol heilgenot" (Psalm 84:1, berijming 1773) of je zingt "Wat houd ik van Uw huis" (Psalm 84, Opwekking 715), zing je in beide gevallen dezelfde psalm. Het is maar net wat je een psalm noemt. Als ik zeg "De psalmen zullen verdwijnen", is dit eigenlijk nog niet eens wat ik bedoel.

In welke berijmde versie we een psalm zouden moeten zingen is eigenlijk niet eens belangrijk, want ook in het jaar 1773 werden de psalmen niet geschreven. Dat gebeurde namelijk ongeveer 1000 jaar voor Christus. Met andere woorden: De meest gezongen oude psalmberijming werd 2773 jaar nadat de onberijmde psalmen werden geschreven, berijmd. Dus of die versie echt zo heilig is dat het de enige ware moet zijn, is de vraag. Zeker als je bedenkt dat ze is geschreven in een theologisch discutabele periode, namelijk de Verlichting. In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

Nu even over het verdwijnen van de psalmen. Het is natuurlijk fijn dat er liederen zijn die je zo goed kent dat je ze zelfs op je sterfbed zingt. Dat is goed. Overigens, of dat nu een psalm is of een opwekkingslied maakt niet eens zoveel uit. Alleen is de vraag of je dan beseft dat je het op dat moment naar alle waarschijnlijkheid voor de laatste keer zingt. Je kunt je namelijk gerust afvragen of je aan de andere kant, in de eeuwigheid, de psalmen nog zingt. In ieder geval, gezien de diversiteit van eeuwen en eeuwen mensen op aarde, zal niemand daar vechten voor een berijming. Sterker nog, de psalmen zullen verdwijnen. Of denk je dat je daar nog zingt: "O Heer, ontdek mijn levenseind aan mij" (Psalm 39:3, berijming 1773)? Het antwoord is eenvoudig: Natuurlijk niet, want daar word je niet meer ontdekt aan je levenseinde, want daar leef je eeuwig, zonder einde.

Het is zelfs nog maar de vraag of er straks in de eeuwigheid nog enig besef is van de zonde die wij hier deden. In ieder geval zul je er daar niet meer op worden aangeklaagd. Je hoeft dus ook niet meer te zingen: "Twist met mijn twisters, Hemelheer" (Psalm 35:1, berijming 1773), maar ook niet meer "De strijd behoort U toe" (Opwekking 858). Je kunt het hier op aarde nog zo mooi vinden, maar dat zingen we straks echt niet meer. Misschien voelen deze gedachten nu al als een beetje afscheid nemen.

Het heeft ook met iets anders te maken. In de psalmen kom je regelmatig de zin tegen: 'Zing de Heer een nieuw lied'. Vaak heb ik uit horen leggen dat dit dan betekende dat die psalm dat nieuwe lied was. Dat is onzin, want die zin is een opdracht. Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Dat brengt mij dan uiteindelijk bij de overtuiging dat de psalmen zullen verdwijnen. Er breekt namelijk straks een eeuwigheid aan, waar die opdracht blijft bestaan: Zing de Heer een nieuw lied. Als je namelijk even de psalmen loslaat en doorbladert naar het boek Openbaring, ontdek je dat in hoofdstuk 5:9 staat dat de ouderlingen rondom de troon van God een nieuw lied zingen. Waarschijnlijk is dat een lied dat nog gezongen wordt in de tussentijd, tussen hemelvaart en wederkomst. Het gaat daar namelijk over de boekrol die geopend moet worden die alle rampen moet gaan beschrijven. Het is alleen niet de enige keer dat er in de hemelsferen een nieuw lied wordt gezongen. Straks, als het Lam met de honderdvierenveertigduizend uitverkorenen op de berg Sion staat, zingen zij opnieuw een nieuw lied. 

Straks zingen we niet meer de psalmen van hier, omdat die onderdeel zijn van onze gebroken en zondige werkelijkheid. We zingen straks liederen die volmaakte aanbidding vormen. Sommige psalmen en liederen die alleen maar gericht zijn op de glorie van God, die zijn hier misschien een generale repetitie voor straks, maar meer zal het ook niet zijn. Het volmaakte lied straks, zal een nieuw lied zijn, voor God en voor het Lam. En in de tussentijd, waarin wij nu leven, bezingen we elke keer opnieuw Gods goedheid, grootheid, genade en vergeving met psalmen en liederen die onze ervaring met God vertolken.

We zingen straks niet meer: "Op die dag, in de hemel" (Opwekking 818) en ook niet meer "Hij kan, en wil, en zal in nood, zelfs bij het naderen van de dood, volkomen uitkomst geven" (Psalm 68:10, berijming 1773). Daar in de hemel, zal alles nieuw zijn, ook onze aanbidding. Laten we daarom onze berijmingen en liederen niet heilig verklaren maar ons richten op wat komt.

Theo de Koning is theoloog en pastor. Bovenstaand artikel verscheen op zijn website en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#386 Daniƫl van Deutekom & Elmar Hofstee discussiƫren over genezingsdiensten
Of beluister op:

Meerartikelen

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP dringt aan op internationaal verbod op draagmoederschap

SGP-Europarlementariƫr Bert-Jan Ruissen heeft in het Europees Parlement opnieuw gepleit voor een wereldwijd verbod op draagmoederschap. Tijdens een conferentie die mede door de SGP werd georganiseerd, verwees hij naar het recente besluit van het Euro

Coƶperatie Laatste Wil
Nieuws

Christelijke partijen stellen Kamervragen na nieuwe zelfdoodmethode Coƶperatie Laatste Wil

Coƶperatie Laatste Wil (CLW) is terug met een nieuwe zelfdoodmethode. Na middel X en de Sarco, komt men nu met de zogeheten Kairos-Kraag. De zelfdodingskraag, ontwikkeld in samenwerking met Exit International, drukt via met lucht gevulde ballonnetjes

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant stond met kapotte motor stil in hartje Rotterdam

Midden in hartje Rotterdam ontvouwde zich onlangs een opmerkelijke scĆØne: een dominee en een diaken op de stoep, biddend naast een kapotte motor. Wat begon als een praktische keuze, op de motor naar een bruiloft om de files te vermijden, veranderde v

Ds. R. Bikker
Nieuws

CGK Middelburg hoopt op komst ds. R. Bikker

De CGK te Middelburg (Gasthuiskerk) heeft een beroep uitgebracht op ds. R. Bikker (foto). De predikant moet in de Zeeuwse stad ds. E. B. Renkema opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok in 2023 naar Aalsmeer. Bikker is sinds juni 2017 verbonden aan

Donald Trump
Nieuws

Christelijke schrijver wil met Donald Trump in gesprek over de hemel na opmerking op bruiloft

De christelijke schrijver en radiopresentator Eric Metaxas zou graag met de Amerikaanse president Donald Trump in gesprek willen over de hemel. Dat schrijft The Christian Post. Volgens Metaxas grapte Trump tijdens een bruiloft dat Metaxas degene is ā€œ

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus Leo uit felle kritiek op aanpak illegale immigranten door regering-Trump

Paus Leo XIV heeft opnieuw felle kritiek geuit op de manier waarop illegale immigranten in de Verenigde Staten worden gedeporteerd. Dat meldt The Christian Post. Hij steunt de boodschap van de Amerikaanse bisschoppen, die waarschuwen voor wat zij een

De Ongelooflijke Geschiedenis
Persbericht

Nieuwe EO-podcast onthult de impact van 2000 jaar christendom

Nederland wordt steeds minder religieus, maar de invloed van het christendom op onze samenleving is nog altijd enorm. In de nieuwe zevendelige podcastserie De Ongelooflijke Geschiedenis neemt presentator David Boogerd samen met historicus Beatrice de

Chris Wright
Persbericht

Langham Partnership wil kerken verbinden met Gods wereldwijde missie

Sinds april 2025 heeft de internationale organisatie Langham Partnership een Nederlandse tak: Langham Nederland. De stichting wil kerken, theologische opleidingen en christenen in Nederland helpen om zich te verbinden met Gods wereldwijde missie. In

Meerartikelen

Ds. A. C. Uitslag
Opinie

CGK-crisis: de vergeten oorzaak achter de kerkelijke chaos

Het naderende convent en het mogelijke uiteenvallen van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) houdt de gemoederen al maandenlang bezig. Verdriet en pijn wordt gevoeld, in alle gemeenten Er is al veel over gezegd en geschreven. De verontwaardigin

Herman
Opinie

Jongeren lezen minder Ʃn anders in de Bijbel

Lezen jongeren nog wel persoonlijk in de Bijbel? Als je je oren zo te luisteren legt, zou je denken dat het in ieder geval heel wat minder gebeurt dan (zeg) tien jaar geleden. Predikanten constateren in de catechese minder bijbelkennis en minder bijb

Bijbel lezen
Persbericht

Bijbelleesgedrag van HGJB-jongeren verschuift

Catechisanten uit het achterland van de HGJB zijn de afgelopen twintig jaren niet alleen minder gaan bijbellezen, maar vooral ook anders. Dat is een voorzichtige conclusie uit een onderzoek dat de jeugdwerkorganisatie dit jaar heeft gedaan onder 640

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp reageert op controverse: "Niet iedereen is kind van God"

De discussie rondom de theologische koers van David de Vos blijft de gemoederen in christelijk Nederland bezighouden. Voor het eerst reageert nu ook Wilkin van de Kamp namens Vrij Zijn, de beweging waarmee De Vos jarenlang nauw verbonden was. In een

Middelburg
Nieuws

Van ontucht verdachte kerkorganist blijft vastzitten: "Niet uit te leggen als hij vrijkomt"

Organist A. N., die wordt verdacht van seksueel misbruik en verkrachting, blijft opnieuw langer vastzitten. Dat besloot de rechtbank woensdag na een pro-formazitting in Middelburg.  De organist was zelf niet bij de zitting. Dat was de vorige keer ook

Minaj
Verdieping

Hoe een razend populaire Amerikaanse rapper opkomt voor vervolgde christenen

De internationaal bekende rapper en zangeres Nicki Minaj verzorgde dinsdag een bijzonder optreden. Dit keer stond ze niet op het podium met ƩƩn van haar vele nummers, maar trad ze op als spreker bij de Verenigde Naties in New York. Ze vroeg in een in

Congo
Nieuws

ADF richt bloedbad aan in christelijke kliniek in Congo

In het dorp Byambwe in Oost-Congo zijn bij een aanval op een katholieke kliniek zeker twintig mensen om het leven gekomen. De aanval vond plaats op 14 november, laat in de avond. Gewapende ADF-strijders vielen het gezondheidscentrum van de Zusters va

Rooms-Katholieke Kerk
Positief nieuws

Geloofsopleving in New York: honderden jongeren zoeken antwoorden in de kerk

New York staat bekend als een stad waar jonge mensen komen om carriĆØre te maken en te genieten van het leven. Toch groeit juist daar het aantal jongeren dat bewust kiest voor geloof. Dat blijkt volgens de New York Post uit sterke stijgingen in het aa

Amerikaans Hooggerechtshof
Nieuws

Amerikaans Hooggerechtshof buigt zich over verbod kerkbezoek 12-jarig meisje

Het Hooggerechtshof van de Amerikaanse staat Maine onderzoekt of een lagere rechter zijn bevoegdheid heeft overschreden. Die rechter had een moeder verboden haar dochter van twaalf de Bijbel voor te lezen of mee te nemen naar de kerk, meldt CBN News.

Gouke Moes
Nieuws

Christelijke feestdagen in onderwijs: ChristenUnie wil duidelijker signaal

De benaming van christelijke feestdagen in het hoger onderwijs blijft een zaak van de instellingen zelf. Dat schrijft demissionair minister Gouke Moes (OCW) in antwoorden op Kamervragen van de ChristenUnie naar aanleiding van de eerdere beslissing va

Christian Tan
Opinie

Alverzoening: tijd voor een helder Bijbels weerwoord

De appel ziet er mooi uit. ā€˜Begerenswaardig om daardoor verstandig te worden’ (Gen. 3:6). Leugens die mooi lijken, slim verpakt in de hoop dat nietsvermoedende Adams en Eva’s erin trappen. Gelikte presentaties, mooi vormgegeven video’s. Deze keer aan

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant over pro-Palestijnse demonstraties: "Hamas verovert onze straten"

"Hamas verovert middels pro-Palestijnse betogen verschillende straten van Nederland. Hoe kan het dat er in ons land een geest is ontstaan die dat tolereert? We spreken over openlijk antisemitisme", aldus ds. J. Koppelaar. De HHK-predikant liet zich i