De psalmen zullen verdwijnen

Column 11 maart 2025 4 minuten Theo de Koning
Theo de Koning
YouTube

Je mag het in sommige kringen bijna niet zeggen: "De psalmen zullen verdwijnen". Dat is bijna vloeken in de kerk. Met enige regelmaat krijg ik de opmerking in gemeenten waar meer wordt gezongen dan alleen psalmen, dat ik toch maar weinig psalmen in mijn liturgie heb staan. En in gemeenten waar uitsluitend psalmen worden gezongen, kan het een lastige vraag zijn als ik voorstel om meer variatie toe te laten.

De eerste vraag is misschien wel: Wat zijn de psalmen en wanneer zingen we die dan wel of niet? Even eerlijk, als je zingt "Hoe lief'lijk hoe vol heilgenot" (Psalm 84:1, berijming 1773) of je zingt "Wat houd ik van Uw huis" (Psalm 84, Opwekking 715), zing je in beide gevallen dezelfde psalm. Het is maar net wat je een psalm noemt. Als ik zeg "De psalmen zullen verdwijnen", is dit eigenlijk nog niet eens wat ik bedoel.

In welke berijmde versie we een psalm zouden moeten zingen is eigenlijk niet eens belangrijk, want ook in het jaar 1773 werden de psalmen niet geschreven. Dat gebeurde namelijk ongeveer 1000 jaar voor Christus. Met andere woorden: De meest gezongen oude psalmberijming werd 2773 jaar nadat de onberijmde psalmen werden geschreven, berijmd. Dus of die versie echt zo heilig is dat het de enige ware moet zijn, is de vraag. Zeker als je bedenkt dat ze is geschreven in een theologisch discutabele periode, namelijk de Verlichting. In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

In ieder geval weet ik zeker dat zowel David, als Asaf, als Jezus en als Paulus, onze oudste berijming nooit hebben gezongen.

Nu even over het verdwijnen van de psalmen. Het is natuurlijk fijn dat er liederen zijn die je zo goed kent dat je ze zelfs op je sterfbed zingt. Dat is goed. Overigens, of dat nu een psalm is of een opwekkingslied maakt niet eens zoveel uit. Alleen is de vraag of je dan beseft dat je het op dat moment naar alle waarschijnlijkheid voor de laatste keer zingt. Je kunt je namelijk gerust afvragen of je aan de andere kant, in de eeuwigheid, de psalmen nog zingt. In ieder geval, gezien de diversiteit van eeuwen en eeuwen mensen op aarde, zal niemand daar vechten voor een berijming. Sterker nog, de psalmen zullen verdwijnen. Of denk je dat je daar nog zingt: "O Heer, ontdek mijn levenseind aan mij" (Psalm 39:3, berijming 1773)? Het antwoord is eenvoudig: Natuurlijk niet, want daar word je niet meer ontdekt aan je levenseinde, want daar leef je eeuwig, zonder einde.

Het is zelfs nog maar de vraag of er straks in de eeuwigheid nog enig besef is van de zonde die wij hier deden. In ieder geval zul je er daar niet meer op worden aangeklaagd. Je hoeft dus ook niet meer te zingen: "Twist met mijn twisters, Hemelheer" (Psalm 35:1, berijming 1773), maar ook niet meer "De strijd behoort U toe" (Opwekking 858). Je kunt het hier op aarde nog zo mooi vinden, maar dat zingen we straks echt niet meer. Misschien voelen deze gedachten nu al als een beetje afscheid nemen.

Het heeft ook met iets anders te maken. In de psalmen kom je regelmatig de zin tegen: 'Zing de Heer een nieuw lied'. Vaak heb ik uit horen leggen dat dit dan betekende dat die psalm dat nieuwe lied was. Dat is onzin, want die zin is een opdracht. Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Het is de opdracht dat we in iedere tijd opnieuw nieuwe liederen maken. Waarom? Omdat wij in onze tijd ervaren wat God doet, vragen nieuwe liederen om dit te bezingen.

Dat brengt mij dan uiteindelijk bij de overtuiging dat de psalmen zullen verdwijnen. Er breekt namelijk straks een eeuwigheid aan, waar die opdracht blijft bestaan: Zing de Heer een nieuw lied. Als je namelijk even de psalmen loslaat en doorbladert naar het boek Openbaring, ontdek je dat in hoofdstuk 5:9 staat dat de ouderlingen rondom de troon van God een nieuw lied zingen. Waarschijnlijk is dat een lied dat nog gezongen wordt in de tussentijd, tussen hemelvaart en wederkomst. Het gaat daar namelijk over de boekrol die geopend moet worden die alle rampen moet gaan beschrijven. Het is alleen niet de enige keer dat er in de hemelsferen een nieuw lied wordt gezongen. Straks, als het Lam met de honderdvierenveertigduizend uitverkorenen op de berg Sion staat, zingen zij opnieuw een nieuw lied. 

Straks zingen we niet meer de psalmen van hier, omdat die onderdeel zijn van onze gebroken en zondige werkelijkheid. We zingen straks liederen die volmaakte aanbidding vormen. Sommige psalmen en liederen die alleen maar gericht zijn op de glorie van God, die zijn hier misschien een generale repetitie voor straks, maar meer zal het ook niet zijn. Het volmaakte lied straks, zal een nieuw lied zijn, voor God en voor het Lam. En in de tussentijd, waarin wij nu leven, bezingen we elke keer opnieuw Gods goedheid, grootheid, genade en vergeving met psalmen en liederen die onze ervaring met God vertolken.

We zingen straks niet meer: "Op die dag, in de hemel" (Opwekking 818) en ook niet meer "Hij kan, en wil, en zal in nood, zelfs bij het naderen van de dood, volkomen uitkomst geven" (Psalm 68:10, berijming 1773). Daar in de hemel, zal alles nieuw zijn, ook onze aanbidding. Laten we daarom onze berijmingen en liederen niet heilig verklaren maar ons richten op wat komt.

Theo de Koning is theoloog en pastor. Bovenstaand artikel verscheen op zijn website en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#384 David ten Voorde & Wim Verkerk over de vergeten strategie van Jezus (en kerkgroei in Iran)
Of beluister op:

Meerartikelen

Intercultureel Songbook
Persbericht

Nieuw Intercultureel Songbook brengt kerken samen in lofprijzing

Kerken in Nederland worden steeds internationaler en zoeken manieren om samen God te aanbidden, ieder in de eigen taal. Het nieuwe Intercultureel Songbook, een initiatief van Stichting Gave en Songs2Serve, biedt vijftig Westerse en niet-Westerse lied

Afrika
Nieuws

Vervolgde christelijke vrouwen worden vaak afgewezen door eigen gemeenschap en kerk

Vrouwen en meisjes in landen waar christenen een minderheid vormen, worden niet alleen vervolgd om hun geloof, maar vaak ook afgewezen wanneer ze proberen terug te keren naar hun gemeenschap. Nadat ze ontvoerd, mishandeld of gedwongen tot bekering zi

Ds. Zondag
Video

Ds. W. A. Zondag: "Je bent nooit te jong om van Jezus te houden"

De Gereformeerde Gemeente van Bodegraven vierde dit najaar haar 100-jarig bestaan. Dit is een bijzondere mijlpaal in de geschiedenis van de plaatselijke kerk. Ter gelegenheid van dit jubileum werd een reeks ontmoetingen georganiseerd waarin gemeentel

Media Iran
Verdieping

Van satelliet tot smartphone: christelijke uitzendingen doorbreken censuur in Iran

Media zijn een essentieel hulpmiddel om Iraniërs te bereiken met het evangelie, om bekeerlingen te discipelen en om leiders te ondersteunen bij het stichten van kerken. Media bieden veiligheid en anonimiteit, én gemakkelijke, gratis en snelle toegang

Lydia en Gerard de Groot
Boekfragment

God geeft christenen gezag: ontdek de kracht van geestelijke autoriteit

Na mijn bijzondere bekering, was ik er al snel van overtuigd dat ik iets miste in mijn persoonlijke geloofswandel met de Heer. Ik had een handicap, ik stotterde, en dat had een enorme impact op mijn dagelijkse leven. Na de middelbare school werden mi

Azhar Feily, beeld Niek Stam
Verdieping

Azhar werd christen: "Ik wist: Jezus is God en Jezus is mijn God!"

Deze week is het de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Vijf organisaties roepen ons ertoe op voor hen te bidden. Vandaag gaat het over Azhar Feily. Ze kwam vanuit Iran naar Nederland. Haar verhaal met God begon tien jaar later. Nu

Het Omega Project
Verdieping

Wat is een gezonde relatie tussen verstand en geloof?

Hoe is de link tussen dat wat we met ons verstand begrijpen en wat we geloven? Verstand en geloof worden steeds vaker losgekoppeld, laat Johan Vink in deze tutorial zien, en dat moet een christen voorkomen. 'Op het natuurlijke vlak stelt men het vers

Juman Al Qawasmi
Getuigenis

Ex-vrouw van Hamasleider getuigt: "In een droom zag ik Jezus"

Een indrukwekkend getuigenis van Juman Al Qawasmi, dochter van een van de oprichters van Hamas en jarenlang echtgenote van een Hamas-strijder in Gaza, raakt wereldwijd duizenden christenen. In een interview met de Amerikaanse christelijke zender CBN

Meerartikelen

Ds. G. van Zanden
Video

Volgens ds. Van Zanden hebben christenen moeite met het vijfde gebod

'Eert uw vader en uw moeder opdat uw dagen verlengd worden in het land dat Ik de Heere uw God u geven zal', zo zegt het vijfde gebod. Veel christenen horen elke zondag deze woorden van de preekstoel klinken, maar in de praktijk vinden we het moeilijk

Vluchtelingenkamp Soedan
Nieuws

Christelijke hulporganisatie slaat alarm na bloedbad in Soedan

De internationale hulporganisatie Christian Aid waarschuwt voor een snel groeiende vluchtelingencrisis in Zuid-Soedan na een bloedbad in de Soedanese stad El Fasher. Volgens berichten zijn bij de aanval van de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF)

Maria
Nieuws

Vaticaan komt met document over 'rol' Maria in heilsplan God

Het Vaticaan heeft een nieuw document uitgebracht waarin de 'rol' van Maria in het heilsplan van God centraal staat. Dat meldt The Catholic World Report. Het gaat vooral over de vraag hoe Maria 'heeft meegewerkt aan het verlossingswerk van Jezus'. So

Prop. W. Rijneveld
Nieuws

Hervormde gemeente Klaaswaal verwelkomt nieuwe predikant: proponent W. Rijneveld

De hervormde gemeente te Klaaswaal beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Proponent W. Rijneveld (foto) uit Gorinchem heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Klaaswaal volgt Rijneveld ds. C. H. Buitink op. Laatstgenoemde predi

India
Nieuws

Predikant in India gearresteerd na aanval door hindoenationalisten

Tijdens een kerkdienst in het noorden van India is eind september een groep christenen aangevallen door een menigte hindoenationalisten. In plaats van de aanvallers te arresteren, hield de politie de voorganger, ds. Wazir Singh, vast en klaagde hem e

myanmar
Nieuws

Situatie christenen in Myanmar verslechtert in rap tempo

De situatie voor christenen in Myanmar verslechtert snel. Volgens mensenrechtenorganisatie Christian Solidarity Worldwide (CSW) voert het leger sinds de staatsgreep van februari 2021 een meedogenloze campagne tegen christelijke en andere religieuze m

Lilian
Nieuws

Vrouwen domineren SGP-lijst: "In Vlissingen kan het wél"

SGP Vlissingen zet voor de komende gemeenteraadsverkiezingen meer vrouwen dan mannen op de kandidatenlijst. Dat blijkt uit een persbericht van de lokale afdeling. In de top vijf staat één vrouw. Fractievoorzitter Lilian Janse is enorm trots op dit ge

Nigeri
Nieuws

Nederlandse organisaties: media zaaien verwarring over christenvervolging in Nigeria

Volgens de Nederlandse organisaties Open Doors, SDOK en Stichting HVC is er de afgelopen week verwarring gezaaid over christenvervolging in Nigeria. Nadat de Amerikaanse president Donald Trump dreigde militair in te grijpen in het land, publiceerden

Dr. C. A. van der Sluijs
Column

Eenheid in verscheidenheid: samen onderweg in godzaligheid

Ik begrijp de radeloosheid van velen over de redeloosheid en reddeloosheid van kerkelijke verdeeldheid, zowel interkerkelijk als binnenkerkelijk. Maar al te vaak geldt het woord van Paulus in Galaten 5:15: “Maar indien gij elkander bijt en verslindt,

Kruis Jezus
Boekfragment

Een lijdende Messias? Dat paste niet in het wereldbeeld van de apostelen

Heel wat mensen zijn gestorven voor een goede zaak. In 1960 verbrandde een groot aantal boeddhisten zichzelf om wereldwijd de aandacht te vestigen op de onrechtvaardige praktijken in Zuidoost-Azië. Begin jaren zeventig verbrandde een student in San D

ELINE
Interview

Zangeres ELINE veranderde van Martha in Maria: "Ik wilde altijd maar een betere christen worden"

Met haar nieuwe album Zielsgeluk laat zangeres ELINE zich recht in haar hart kijken. Thema’s als eenzaamheid, onzekerheid en streberig zijn gaat ze daarbij niet uit de weg. In een openhartig interview met Cvandaag vertelt ze over haar nieuwe album, s

Concertgebouw
Nieuws

Christenen voor Israël over schrappen Chanoeka-concert: 'Weer worden Joden buitengesloten'

Het besluit van Het Concertgebouw om het jaarlijkse Chanoekaconcert te annuleren, omdat de Joods-Israëlische voorzanger Shai Abramson (chief cantor bij het Israëlische leger, IDF) zou optreden, heeft tot veel verontwaardiging geleid. Zowel binnen de