CGK-theoloog: "Dwaas dat bezwaarschriften niet inhoudelijk zijn behandeld"

"In een middag zijn bezwaarschriften tegen 'vrouw en ambt' afgevinkt. Dat kan gewoon niet." Dit stelt emeritus hoogleraar prof. dr. G. C. den Hertog (foto). In gesprek met het Nederlands Dagblad maakt de theoloog duidelijk dat hij met verbijstering vorige week keek naar de tweede zittingsweek van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK).
Tijdens de generale synode van de CGK in 2022 is besloten dat alleen mannen mogen dienen in de ambten van predikant, ouderling en diaken. Dit besluit werd genomen op basis van de overtuiging dat de Bijbel een ambtelijke rol voor vrouwen niet toestaat. Daarnaast werd uitgesproken dat gemeenten die hiervan afwijken en toch vrouwen in een ambt bevestigen, zich niet aan de kerkelijke orde houden en daarop aangesproken moeten worden. Het synodebesluit had dus niet alleen een theologische basis, maar was ook gericht op kerkelijke handhaving.
Het besluit leidde tot grote beroering binnen de CGK. Verschillende gemeenten en kerkleden vonden het besluit te ver gaan, met name de sancties richting kerken die vrouwen in het ambt toelaten. Als gevolg daarvan werden tientallen revisieverzoeken (bezwaarschriften) ingediend. In totaal zijn vijftig revisieverzoeken in behandeling genomen. Niet alleen binnen het 'progressieve' deel van het kerkverband heerst er onvrede. Het feit dat dertig CGK-gemeenten vrouwelijke ambtsdragers hebben bevestigd, zorgt voor frustratie bij CGK’ers die de synodebesluiten willen handhaven.
Een aantal CGK-synodeleden stelden vorige week tijdens de tweede zittingsweek voor om nog geen besluiten te nemen over de revisieverzoeken 'vrouw en ambt'. Volgens hen is het van cruciaal belang dat er eerst andere kwesties worden besproken. Eerst stemmen over de revisieverzoeken en daarna de christelijke gereformeerde visie op de Schrift en kerk-zijn bespreken zou volgens de indieners van het voorstel de omgekeerde volgorde zijn. Maar hun voorstel werd ontraden door het synodebestuur en uiteindelijk verworpen door de synode (35 van de 52 tegen).
Gefrustreerde rapporteur
Ds. R. G. den Hertog, rapporteur van het minderheidsrapport aangaande revisieverzoeken, uitte tijdens de synodeweek herhaaldelijk zijn boosheid over deze gang van zaken. Vervolgens werd op woensdagavond het voorstel om de revisieverzoeken 'vrouw en ambt' toe te kennen, verworpen met 31 van de 51 stemmen. Dat betekent dat de CGK er bij blijven dat er in de hun kerk geen plaats is voor vrouwelijke ambtsdragers. Voor voorstanders van vrouwelijke ambtsdragers is binnen de CGK de deur definitief gesloten.
In de wandelgangen gaf ds. R. G. den Hertog aan dat dit resultaat voor hem voelde als een nederlaag. "Ons rapport stelt niet voor om de ambten voor vrouwen open te stellen, maar dat de vorige synode het besluit niet op die manier had mogen nemen", stelde hij. "De revisieverzoeken tonen aan dat het Schriftgezag niet in het geding is. Er is meer dan één juiste manier van Schriftverstaan. Met dezelfde hermeneutische uitgangspunten kun je tot andere lezing van de tekst komen, dat is geen nieuwe hermeneutiek."
Gezagscrisis synode
Prof. dr. G. C. den Hertog - vader van ds. R. G. den Hertog - vindt het "dwaas dat de bezwaarschriften van de verschillende gemeenten tegen het besluit over het ambt en de vrouw niet inhoudelijk zijn behandeld", zo stelt hij in het ND. Hierdoor heeft de synode volgens hem aan gezag verloren. De emeritus hoogleraar stelt dat de synode in een bubbel leeft. Om die bubbel door te prikken en een kerkscheuring te voorkomen, moeten lokale kerken zich volgens prof. dr. Den Hertog uitspreken en duidelijk maken dat ze bij elkaar willen blijven.
De emeritus hoogleraar systematische theologie voegt toe dat vorig jaar tijdens het convent naar voren kwam dat de meeste CGK'ers geen kerkscheuring willen. Uit een peiling bleek dat zes op de tien CGK-gemeenten bereid is om meer ruimte te geven aan lokale gemeenten om zelf afwegingen te maken. “Negentig procent van de gemeenten wil op de een of andere manier met elkaar verder”, maakte ds. J. van Vulpen, een van de initiatiefnemers van het convent, destijds duidelijk. “Een flinke meerderheid is bereid elkaar meer ruimte te geven, maar volgens een aanzienlijke minderheid kan dat echt niet."
Hoe nu verder?
Vorige week werd duidelijk dat er onvoldoende draagvlak is voor het door een commissie voorgestelde interim-model. Het moderamen werkt nu aan een nieuw voorstel. Ook hebben synodeleden tot 4 februari de gelegenheid om nieuwe voorstellen in te dienen. Die voorstellen én het moderamen-voorstel worden tijdens de derde zittingsweek (25 t/m vrijdag 28 maart) behandeld. Het gesprek hierover vindt zonder ds. R. G. den Hertog plaats. Hij stond vorige week zijn synodeplaats ter beschikking. "Indieners van de revisieverzoeken hadden recht op een inhoudelijke behandeling, maar hebben die niet gekregen, Er staat een procedurele muur om de inhoudelijke vraag. En op die muur ben ik stukgelopen."
Praatmee