Huiselijk geweld en de rol van de kerk: doorbreek het taboe

Verdieping 12 juli 2024 3 minuten Andries Scherpenzeel
echtscheiding

De kerk heeft een belangrijke rol te spelen in het aanpakken van huiselijk geweld binnen christelijke gezinnen. Het bieden van een veilige ruimte waar slachtoffers terechtkunnen zonder angst voor veroordeling, is een eerste stap. De kerk kan echter nog veel meer doen.

Echtscheiding is een complex en emotioneel geladen proces, dat gepaard kan gaan met huiselijk geweld, helaas ook in christelijke gezinnen. Ambtsdragers binnen de kerkelijke gemeente spelen een cruciale rol in het ondersteunen van mensen die te maken krijgen met deze moeilijke situatie. Het is van groot belang om met lef en moed op te treden, waarbij het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van een veilige ruimte voor slachtoffers centraal staan.

Kindermishandeling
Het doorbreken van het stilzwijgen rond (vermoedens van) huiselijk geweld begint met open communicatie. Een ambtsdrager, de wijkouderling bijvoorbeeld, kan gesprekken op gang brengen door een vertrouwelijke en ondersteunende omgeving te bieden, bijvoorbeeld door te laten merken dat je beschikbaar bent om te luisteren zonder oordeel. Het is essentieel om te begrijpen dat huiselijk geweld niet beperkt blijft tot bepaalde sociale of religieuze groepen; het is van belang deze realiteit onder ogen te zien.

Wanneer een ambtsdrager of contactpersoon vermoedens heeft van huiselijk geweld, is het van belang om lef en moed te tonen door dóór te vragen. Vaak vinden slachtoffers het moeilijk om over hun situatie te praten, uit angst voor oordeel of represailles van de (ex-)partner. Empathie tonen helpt om een 
brug te slaan. Het aannemen van een tegenovergestelde positie kun je het beste vermijden, zowel letterlijk als figuurlijk. Naast slachtoffers staan en begrip 
tonen voor hun pijn en worstelingen, is belangrijk. Vanuit meerzijdige partijdigheid kun je samen (met behulp van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling) zoeken naar de stappen die gewenst en nodig zijn, om de veiligheid van de betrokken gezinsleden te garanderen. 

Voorlichting 
Echtscheiding en huiselijk geweld hebben niet alleen impact op de betrokken volwassenen, maar ook op de kinderen in het gezin. Voor een ambtsdrager is het 
van groot belang om alert te zijn op de mogelijke gevolgen voor de kinderen, zoals emotionele trauma’s en gedragsproblemen. 

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk.

Het inschakelen van preventieve hulp op een vroeg moment is cruciaal om verdere schade te voorkomen. Familie of gemeenteleden kunnen een belangrijke rol spelen door te ondersteunen. Ze kunnen bijvoorbeeld de kinderen af en toe opvangen, zodat er voor hen een veilige plek is waar ze tot rust kunnen komen.

Lef tonen
De kerk kan voorlichting en toerusting aanbieden aan haar gemeenteleden over de stappen van de meldcode, zodat er meer bewustzijn ontstaat over huiselijk geweld en de impact ervan op individuen en gezinnen. Om slachtoffers door te verwijzen 
naar passende ondersteuning kan de kerk in veel gevallen samenwerken met professionele hulpverleningsinstanties. Het implementeren van preventieve programma’s, zoals huwelijksbegeleiding en emotionele ondersteuning, kan bijdragen aan het verminderen van spanningen binnen gezinnen.

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk. Voor een ambtsdrager of andere pastoraal betrokkene is het van groot belang om actief betrokken te zijn, lef en moed te tonen in gesprekken en een veilige omgeving te bieden voor slachtoffers. De kerk kan een sleutelrol spelen in het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van concrete ondersteuning aan getroffen gezinnen. Het is een collectieve verantwoordelijkheid om een liefdevolle en ondersteunende gemeenschap te creëren, waarin mensen in tijden van crisis de helpende hand kunnen vinden die ze nodig hebben.

Andries Scherpenzeel is aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en coördinator van de minor Aanpak huiselijk geweld op de CHE.

Praatmee

Beluister onze podcast

#388 Bram Hofland en Nico van der Voet over de Bijbelse doop: verdeeldheid of verbondenheid?
Of beluister op:

Meerartikelen

Peter van der Weerd
Dagelijks leven

Evangeliseren? Brrrr…. (maar niet met deze 5 tips)

Je zit met een collega aan de lunch, je buurman klaagt over z’n stress, je zus appt 'ik trek het even niet'… en jij denkt: dit is een moment om iets te delen vanuit mijn geloof. En meteen daarna: help. Want hoe vertel je iets over Jezus zonder te kli

Koning Willem-Alexander
Nieuws

SGP en VVD willen dat de koning voortaan het voortouw neemt in kabinetsformatie

Te vaak ontstaat er politieke averij aan het begin van de formatie. Sinds de Kamer zelf het initiatief neemt, is het proces te kwetsbaar. De SGP doet daarom, ook namens de VVD, dinsdag een voorstel om de koning het voortouw te geven. SGP-Kamerlid And

Ester Souza
Nieuws

8-jarig Braziliaans meisje bereikt miljoenenpubliek met eenvoudige preken

De 8-jarige Ester Souza is razendsnel aan het uitgroeien tot een van de bekendste predikers van Brazilië. Dat schrijft The Christian Post. Het meisje, dat in 2021 een niertransplantatie kreeg, spreekt wekelijks in de gemeente van haar ouders in Votup

YouVersion - Holy Bible
Nieuws

Dit is de meest gelezen Bijbeltekst van 2025 in Bijbelapp YouVersion

YouVersion, de meest gedownloade Bijbelapp ter wereld, heeft bekendgemaakt welke Bijbeltekst in 2025 het vaakst werd gelezen. De nummer één best gelezen Bijbeltekst van het jaar is Jesaja 41 vers 10. In het Nederlands luidt dit vers: 'Wees niet bevre

'Dus-abortus'-campagne SGP
Nieuws

Reclame Code Commissie wijst alle klachten tegen veelbesproken SGP-campagne af

De Reclame Code Commissie (RCC) heeft alle klachten tegen de SGP-campagne 'Dus abortus' afgewezen. Volgens de organisatie is de billboard-campagne, die de SGP vlak voor de verkiezingen lanceerde en maatschappelijk tot veel ophef leidde, voldoende fei

Syrische bodybuilder Joseph Masloub
Video

Syrische bodybuilder Joseph Masloub is zondag te gast in Hour of Power

In Hour of Power is de Syrische bodybuilder Joseph Masloub te gast. Als kind zag hij heel veel geweld tegen christenen in zijn geboorteland. Zeven jaar geleden vluchtte hij daarom naar Nederland. Gaat christenzijn en bodybuilding op hoog niveau samen

Arthur Alderliesten
Video

Terugkijken: Schreeuw om leven-directeur bespreekt abortus-uitspraak Raad van State

De Raad van State oordeelde deze week dat burgemeesters pro-lifedemonstranten mogen weren bij de ingang van abortusklinieken. Actievoerders mogen verplaatst worden, zolang ze wel binnen zicht- en gehoorafstand blijven. Schreeuw om Leven is zeer teleu

Ds. D. J. Diepenbroek
Nieuws

Twee hersteld hervormde gemeentes hopen op komst ds. D. J. Diepenbroek

Zowel de hersteld hervormde gemeente te Boven-Hardinxveld als de hersteld hervormde gemeente te Nijkerk (in combinatie met Hoevelaken-Nijkerkerveen) hebben een beroep uitgebracht op ds. D. J. Diepenbroek (foto). De predikant is sinds 2021 verbonden a

Meerartikelen

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant veroordeelt rellen bij asieldemonstratie op het Malieveld

Eind september braken er rellen uit tijdens en na de zogeheten Els rechts-demonstratie op het Malieveld in Den Haag. Een grote groep relschoppers zorgde voor vernielingen aan en bij het D66-partijkantoor, ook waren er schermutselingen met de ME en gi

Christen vs. moslim
Video

Is de islam waar? Christen en moslim in debat

In een openhartig YouTube-gesprek gaan een christen en een moslim met elkaar in debat over de kernvraag: Is de islam waar? Vanuit beide overtuigingen worden argumenten uitgewisseld over geloof, waarheid en de plaats van Jezus. Een boeiende en soms co

Mini-docu SDOK
Video

Minifilm toont moed van Congolese christenen onder zwaar geweld

De minifilm ‘Daniel en Aline: Democratische Republiek Congo’ vertelt het verhaal van twee Congolese christenen die zich inzetten om hoop en genezing te brengen aan medechristenen die getraumatiseerd zijn door ontvoering, geweld en verlies. De verhale

Family7
Nieuws

Family7 viert 20-jarig jubileum: "We willen kijkers toerusten als ambassadeurs van Jezus"

De christelijke televisiezender Family7 bestaat deze week twintig jaar. Wat begon in een klein pandje, met tweedehandsapparatuur en gedragen door veel gebed, groeide uit tot een landelijke televisiezender die dagelijks duizenden mensen bereikt. Het j

CAMA Zending
Persbericht

CAMA Zending stuurt zes nieuwe zendelingen de wereld in

De afgelopen drie maanden heeft CAMA Zending zes nieuwe zendelingen uitgezonden naar verschillende landen, van Europa tot Zuidoost-Azië. Nog eens elf zendelingen zijn momenteel in voorbereiding op hun uitzending. De missie van CAMA Zending is om nieu

Marijn Burkunk
Opinie

Het Koninkrijk van God botst met het cultuurchristendom van Wierd Duk

Laten we het weer eens hebben over het Koninkrijk. Jezus sprak er vaak over, in allerlei situaties en contexten. In het korte gebed dat Hij ons meegaf, komt het zelfs twee keer voor; Gods Koninkrijk. Alleen al in de evangeliën komt het begrip ruim ho

rechtbank
Nieuws

Dodelijke broedertwist in Gouda: 25-jarige verdachte naar Pieter Baan Centrum

In de Haagse rechtbank was donderdag de eerste inleidende zitting tegen A.M. uit Gouda. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de 25-jarige man ervan dat hij een half jaar geleden zijn broer in Gouda doodde. Het is nog niet duidelijk of er moord of do

embryo
Nieuws

Grote zorgen christelijke partijen over kweken van embryo's: Wat staat er op het spel?

De christelijke partijen zijn uitgesproken tegenstander, maar toch lijkt het kweken van embryo’s enkel en alleen voor wetenschappelijk onderzoek in de toekomst mogelijk te worden. Dat blijkt uit een rondgang van De Telegraaf. Woensdagavond debatteerd

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

CGK kerkscheuring
Nieuws

Kerkscheuring CGK: Theologen waarschuwen voor geestelijke schade

Nu de scheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) binnen enkele maanden werkelijkheid lijkt te worden, doen drie invloedrijke stemmen uit de gereformeerde gezindte een opvallende oproep. In een gezamenlijk opinieartikel in het Nederla

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit