Huiselijk geweld en de rol van de kerk: doorbreek het taboe

Verdieping 12 juli 2024 3 minuten Andries Scherpenzeel
echtscheiding

De kerk heeft een belangrijke rol te spelen in het aanpakken van huiselijk geweld binnen christelijke gezinnen. Het bieden van een veilige ruimte waar slachtoffers terechtkunnen zonder angst voor veroordeling, is een eerste stap. De kerk kan echter nog veel meer doen.

Echtscheiding is een complex en emotioneel geladen proces, dat gepaard kan gaan met huiselijk geweld, helaas ook in christelijke gezinnen. Ambtsdragers binnen de kerkelijke gemeente spelen een cruciale rol in het ondersteunen van mensen die te maken krijgen met deze moeilijke situatie. Het is van groot belang om met lef en moed op te treden, waarbij het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van een veilige ruimte voor slachtoffers centraal staan.

Kindermishandeling
Het doorbreken van het stilzwijgen rond (vermoedens van) huiselijk geweld begint met open communicatie. Een ambtsdrager, de wijkouderling bijvoorbeeld, kan gesprekken op gang brengen door een vertrouwelijke en ondersteunende omgeving te bieden, bijvoorbeeld door te laten merken dat je beschikbaar bent om te luisteren zonder oordeel. Het is essentieel om te begrijpen dat huiselijk geweld niet beperkt blijft tot bepaalde sociale of religieuze groepen; het is van belang deze realiteit onder ogen te zien.

Wanneer een ambtsdrager of contactpersoon vermoedens heeft van huiselijk geweld, is het van belang om lef en moed te tonen door dóór te vragen. Vaak vinden slachtoffers het moeilijk om over hun situatie te praten, uit angst voor oordeel of represailles van de (ex-)partner. Empathie tonen helpt om een 
brug te slaan. Het aannemen van een tegenovergestelde positie kun je het beste vermijden, zowel letterlijk als figuurlijk. Naast slachtoffers staan en begrip 
tonen voor hun pijn en worstelingen, is belangrijk. Vanuit meerzijdige partijdigheid kun je samen (met behulp van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling) zoeken naar de stappen die gewenst en nodig zijn, om de veiligheid van de betrokken gezinsleden te garanderen. 

Voorlichting 
Echtscheiding en huiselijk geweld hebben niet alleen impact op de betrokken volwassenen, maar ook op de kinderen in het gezin. Voor een ambtsdrager is het 
van groot belang om alert te zijn op de mogelijke gevolgen voor de kinderen, zoals emotionele trauma’s en gedragsproblemen. 

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk.

Het inschakelen van preventieve hulp op een vroeg moment is cruciaal om verdere schade te voorkomen. Familie of gemeenteleden kunnen een belangrijke rol spelen door te ondersteunen. Ze kunnen bijvoorbeeld de kinderen af en toe opvangen, zodat er voor hen een veilige plek is waar ze tot rust kunnen komen.

Lef tonen
De kerk kan voorlichting en toerusting aanbieden aan haar gemeenteleden over de stappen van de meldcode, zodat er meer bewustzijn ontstaat over huiselijk geweld en de impact ervan op individuen en gezinnen. Om slachtoffers door te verwijzen 
naar passende ondersteuning kan de kerk in veel gevallen samenwerken met professionele hulpverleningsinstanties. Het implementeren van preventieve programma’s, zoals huwelijksbegeleiding en emotionele ondersteuning, kan bijdragen aan het verminderen van spanningen binnen gezinnen.

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk. Voor een ambtsdrager of andere pastoraal betrokkene is het van groot belang om actief betrokken te zijn, lef en moed te tonen in gesprekken en een veilige omgeving te bieden voor slachtoffers. De kerk kan een sleutelrol spelen in het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van concrete ondersteuning aan getroffen gezinnen. Het is een collectieve verantwoordelijkheid om een liefdevolle en ondersteunende gemeenschap te creëren, waarin mensen in tijden van crisis de helpende hand kunnen vinden die ze nodig hebben.

Andries Scherpenzeel is aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en coördinator van de minor Aanpak huiselijk geweld op de CHE.

Praatmee

Beluister onze podcast

#384 David ten Voorde & Wim Verkerk over de vergeten strategie van Jezus (en kerkgroei in Iran)
Of beluister op:

Meerartikelen

Lydia en Gerard de Groot
Boekfragment

God geeft christenen gezag: ontdek de kracht van geestelijke autoriteit

Na mijn bijzondere bekering, was ik er al snel van overtuigd dat ik iets miste in mijn persoonlijke geloofswandel met de Heer. Ik had een handicap, ik stotterde, en dat had een enorme impact op mijn dagelijkse leven. Na de middelbare school werden mi

Azhar Feily, beeld Niek Stam
Verdieping

Azhar werd christen: "Ik wist: Jezus is God en Jezus is mijn God!"

Deze week is het de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Vijf organisaties roepen ons ertoe op voor hen te bidden. Vandaag gaat het over Azhar Feily. Ze kwam vanuit Iran naar Nederland. Haar verhaal met God begon tien jaar later. Nu

Het Omega Project
Verdieping

Wat is een gezonde relatie tussen verstand en geloof?

Hoe is de link tussen dat wat we met ons verstand begrijpen en wat we geloven? Verstand en geloof worden steeds vaker losgekoppeld, laat Johan Vink in deze tutorial zien, en dat moet een christen voorkomen. 'Op het natuurlijke vlak stelt men het vers

Juman Al Qawasmi
Getuigenis

Ex-vrouw van Hamasleider getuigt: "In een droom zag ik Jezus"

Een indrukwekkend getuigenis van Juman Al Qawasmi, dochter van een van de oprichters van Hamas en jarenlang echtgenote van een Hamas-strijder in Gaza, raakt wereldwijd duizenden christenen. In een interview met de Amerikaanse christelijke zender CBN

Ds. G. van Zanden
Video

Volgens ds. Van Zanden hebben christenen moeite met het vijfde gebod

'Eert uw vader en uw moeder opdat uw dagen verlengd worden in het land dat Ik de Heere uw God u geven zal', zo zegt het vijfde gebod. Veel christenen horen elke zondag deze woorden van de preekstoel klinken, maar in de praktijk vinden we het moeilijk

Vluchtelingenkamp Soedan
Nieuws

Christelijke hulporganisatie slaat alarm na bloedbad in Soedan

De internationale hulporganisatie Christian Aid waarschuwt voor een snel groeiende vluchtelingencrisis in Zuid-Soedan na een bloedbad in de Soedanese stad El Fasher. Volgens berichten zijn bij de aanval van de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF)

Maria
Nieuws

Vaticaan komt met document over 'rol' Maria in heilsplan God

Het Vaticaan heeft een nieuw document uitgebracht waarin de 'rol' van Maria in het heilsplan van God centraal staat. Dat meldt The Catholic World Report. Het gaat vooral over de vraag hoe Maria 'heeft meegewerkt aan het verlossingswerk van Jezus'. So

Prop. W. Rijneveld
Nieuws

Hervormde gemeente Klaaswaal verwelkomt nieuwe predikant: proponent W. Rijneveld

De hervormde gemeente te Klaaswaal beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Proponent W. Rijneveld (foto) uit Gorinchem heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Klaaswaal volgt Rijneveld ds. C. H. Buitink op. Laatstgenoemde predi

Meerartikelen

India
Nieuws

Predikant in India gearresteerd na aanval door hindoenationalisten

Tijdens een kerkdienst in het noorden van India is eind september een groep christenen aangevallen door een menigte hindoenationalisten. In plaats van de aanvallers te arresteren, hield de politie de voorganger, ds. Wazir Singh, vast en klaagde hem e

myanmar
Nieuws

Situatie christenen in Myanmar verslechtert in rap tempo

De situatie voor christenen in Myanmar verslechtert snel. Volgens mensenrechtenorganisatie Christian Solidarity Worldwide (CSW) voert het leger sinds de staatsgreep van februari 2021 een meedogenloze campagne tegen christelijke en andere religieuze m

Nigeri
Nieuws

Nederlandse organisaties: media zaaien verwarring over christenvervolging in Nigeria

Volgens de Nederlandse organisaties Open Doors, SDOK en Stichting HVC is er de afgelopen week verwarring gezaaid over christenvervolging in Nigeria. Nadat de Amerikaanse president Donald Trump dreigde militair in te grijpen in het land, publiceerden

Dr. C. A. van der Sluijs
Column

Eenheid in verscheidenheid: samen onderweg in godzaligheid

Ik begrijp de radeloosheid van velen over de redeloosheid en reddeloosheid van kerkelijke verdeeldheid, zowel interkerkelijk als binnenkerkelijk. Maar al te vaak geldt het woord van Paulus in Galaten 5:15: “Maar indien gij elkander bijt en verslindt,

Kruis Jezus
Boekfragment

Een lijdende Messias? Dat paste niet in het wereldbeeld van de apostelen

Heel wat mensen zijn gestorven voor een goede zaak. In 1960 verbrandde een groot aantal boeddhisten zichzelf om wereldwijd de aandacht te vestigen op de onrechtvaardige praktijken in Zuidoost-Azië. Begin jaren zeventig verbrandde een student in San D

ELINE
Interview

Zangeres ELINE veranderde van Martha in Maria: "Ik wilde altijd maar een betere christen worden"

Met haar nieuwe album Zielsgeluk laat zangeres ELINE zich recht in haar hart kijken. Thema’s als eenzaamheid, onzekerheid en streberig zijn gaat ze daarbij niet uit de weg. In een openhartig interview met Cvandaag vertelt ze over haar nieuwe album, s

Beeld van bijbelstudie bij OM
Verdieping

Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen: zie wat Jezus ziet

Deze week is het de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Vijf organisaties roepen ons ertoe op voor hen te bidden. Wat heeft mijn directe omgeving nodig? Wie van mijn buren heeft Gods liefde nodig? Stel die vragen eens in gebed. En v

Bijbel
Nieuws

Britse atheïst lanceert website die de Bijbel 'zichzelf laat tegenspreken'

Een Britse ontwikkelaar heeft een website gemaakt die beweert te laten zien dat de Bijbel zichzelf tegenspreekt. De website, Bible Both Ways, is half oktober gelanceerd door Jon James, een agnostische atheïst. Volgens James kan zijn site aantonen dat

Patricia
Getuigenis

Patricia getuigt hoe Jezus haar bevrijdde uit occulte gebondenheid

Als jong meisje groeide Patricia op in een omgeving van angst, misbruik en geestelijke duisternis. Wat begon als een jeugd vol pijn, eindigde dankzij de kracht van Jezus in een leven vol vrijheid. “De mensen die je het meest hoort te kunnen vertrouwe

Jaap Smit
Interview

Voormalig commissaris van de Koning: "Ben ik mijn broeders hoeder? Het antwoord is ja"

Hij begon als godsdienstdocent, werd daarna predikant, vakbondsvoorzitter en uiteindelijk commissaris van de Koning in Zuid-Holland. Jaap Smit (66) noemt zichzelf een bevoorrecht mens, maar vooral iemand die zijn talenten niet heeft willen begraven.

Ds. A. T. Vergunst
Video

Ds. A. T. Vergunst vertelt over zijn eerste vrouw die op 29-jarige leeftijd overleed

Ds. A. T. Vergunst verloor in 1996 zijn eerste vrouw ten gevolge van een ernstige hersentumor. Ze werd slechts 29 jaar oud en de predikant bleef met vijf jonge kinderen achter. In een recente lezing, waarin rouw centraal stond, merkte de GerGem-predi

Nigeria
Nieuws

17 christenen gedood bij aanvallen in Nigeria kort na waarschuwing Trump

In de nacht van vrijdag op zaterdag zijn in de grensregio tussen de Nigeriaanse staten Plateau en Kaduna zeker zeventien christenen om het leven gekomen bij aanvallen van vermoedelijk islamitische Fulani-milities. De aanslagen vonden plaats slechts e