Huiselijk geweld en de rol van de kerk: doorbreek het taboe

Verdieping 12 juli 2024 3 minuten Andries Scherpenzeel
echtscheiding

De kerk heeft een belangrijke rol te spelen in het aanpakken van huiselijk geweld binnen christelijke gezinnen. Het bieden van een veilige ruimte waar slachtoffers terechtkunnen zonder angst voor veroordeling, is een eerste stap. De kerk kan echter nog veel meer doen.

Echtscheiding is een complex en emotioneel geladen proces, dat gepaard kan gaan met huiselijk geweld, helaas ook in christelijke gezinnen. Ambtsdragers binnen de kerkelijke gemeente spelen een cruciale rol in het ondersteunen van mensen die te maken krijgen met deze moeilijke situatie. Het is van groot belang om met lef en moed op te treden, waarbij het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van een veilige ruimte voor slachtoffers centraal staan.

Kindermishandeling
Het doorbreken van het stilzwijgen rond (vermoedens van) huiselijk geweld begint met open communicatie. Een ambtsdrager, de wijkouderling bijvoorbeeld, kan gesprekken op gang brengen door een vertrouwelijke en ondersteunende omgeving te bieden, bijvoorbeeld door te laten merken dat je beschikbaar bent om te luisteren zonder oordeel. Het is essentieel om te begrijpen dat huiselijk geweld niet beperkt blijft tot bepaalde sociale of religieuze groepen; het is van belang deze realiteit onder ogen te zien.

Wanneer een ambtsdrager of contactpersoon vermoedens heeft van huiselijk geweld, is het van belang om lef en moed te tonen door dóór te vragen. Vaak vinden slachtoffers het moeilijk om over hun situatie te praten, uit angst voor oordeel of represailles van de (ex-)partner. Empathie tonen helpt om een 
brug te slaan. Het aannemen van een tegenovergestelde positie kun je het beste vermijden, zowel letterlijk als figuurlijk. Naast slachtoffers staan en begrip 
tonen voor hun pijn en worstelingen, is belangrijk. Vanuit meerzijdige partijdigheid kun je samen (met behulp van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling) zoeken naar de stappen die gewenst en nodig zijn, om de veiligheid van de betrokken gezinsleden te garanderen. 

Voorlichting 
Echtscheiding en huiselijk geweld hebben niet alleen impact op de betrokken volwassenen, maar ook op de kinderen in het gezin. Voor een ambtsdrager is het 
van groot belang om alert te zijn op de mogelijke gevolgen voor de kinderen, zoals emotionele trauma’s en gedragsproblemen. 

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk.

Het inschakelen van preventieve hulp op een vroeg moment is cruciaal om verdere schade te voorkomen. Familie of gemeenteleden kunnen een belangrijke rol spelen door te ondersteunen. Ze kunnen bijvoorbeeld de kinderen af en toe opvangen, zodat er voor hen een veilige plek is waar ze tot rust kunnen komen.

Lef tonen
De kerk kan voorlichting en toerusting aanbieden aan haar gemeenteleden over de stappen van de meldcode, zodat er meer bewustzijn ontstaat over huiselijk geweld en de impact ervan op individuen en gezinnen. Om slachtoffers door te verwijzen 
naar passende ondersteuning kan de kerk in veel gevallen samenwerken met professionele hulpverleningsinstanties. Het implementeren van preventieve programma’s, zoals huwelijksbegeleiding en emotionele ondersteuning, kan bijdragen aan het verminderen van spanningen binnen gezinnen.

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk. Voor een ambtsdrager of andere pastoraal betrokkene is het van groot belang om actief betrokken te zijn, lef en moed te tonen in gesprekken en een veilige omgeving te bieden voor slachtoffers. De kerk kan een sleutelrol spelen in het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van concrete ondersteuning aan getroffen gezinnen. Het is een collectieve verantwoordelijkheid om een liefdevolle en ondersteunende gemeenschap te creëren, waarin mensen in tijden van crisis de helpende hand kunnen vinden die ze nodig hebben.

Andries Scherpenzeel is aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en coördinator van de minor Aanpak huiselijk geweld op de CHE.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

admirant
Nieuws

Ds. P. J. den Admirant (70) overleden

Ds. P. J. den Admirant is donderdag op 70-jarige leeftijd overleden. De emeritus-predikant van de Protestantse Kerk in Nederland was al geruime tijd ziek, maar bleef tot het laatst preken. “Als dienaar van het Woord ben je slechts een schakeltje, maa

Nigeria
Nieuws

Brand in Bethlehemkerk Nieuwerbrug: kerkdienst zondag afgelast

De Bethlehemkerk in Nieuwerbrug aan den Rijn is donderdag beschadigd geraakt door een brand. De uitgerukte brandweer kreeg de brand snel onder controle, maar er is toch schade ontstaan. Daardoor ziet de hervormde gemeente zich genoodzaakt de dienst v

Nigeria
Nieuws

24 Nigeriaanse schoolmeisjes bevrijd, maar honderden kinderen nog vermist na reeks ontvoeringen

In de Nigeriaanse staat Kebbi zijn zondag 24 schoolmeisjes bevrijd van hun gijzelaars, een week nadat ze vanuit hun middelbare meisjesschool Maga werden ontvoerd. In die bewuste week vonden in het noorden van Nigeria een reeks ontvoeringen en aanvall

Albanië
Nieuws

Albanië keurt gendergelijkheidswet goed: christenen luiden de noodklok

In Albanië maken christenen zich grote zorgen over de komst van een nieuwe gendergelijkheidswet. Volgens hen kan de wet leiden tot ideologische invloeden in het onderwijs en de afbraak van de traditionele visie op het gezin bestaande uit man en vrouw

 Herma van der Zedde en haar zoon Yorel
Video

Zondag zijn Herma van der Zedde en haar zoon Yorel te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Herma van der Zedde en haar zoon Yorel te gast. Jaren geleden raakte ze in een septische shock door een vleesetende bacterie en bracht een jaar door in het ziekenhuis, waarvan drie maanden in coma. Ze vertelt hoe ze dit heeft ov

Chris Develing
Video

Terugkijken: Chris Develing over onverdoofd aborteren van foetussen na 24 weken

Een foetus die na de grens van 24 weken geaborteerd wordt, krijgt niet altijd een verdoving. Dat blijkt uit een jaarrapport over 2024 van de beoordelingscommissie voor late zwangerschapsafbrekingen. De commissie schrijft het 'zeer wenselijk' te vinde

Sander & Angela - Alles
Video

Sander & Angela brengen nieuwe single uit: 'Alles'

Na het feestelijke Heerlijke Dag (Live) brengen Sander & Angela nu een heel nieuw facet van hun aankomende live-EP naar buiten: Alles (Live). De single is, net als de rest van de EP, opgenomen in een intieme kring van worshippers in het jeugdhonk van

Ds. J. C. den Ouden
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Arnemuiden brengt beroep uit op ds. J. C. den Ouden

De hersteld hervormde gemeente te Arnemuiden heeft een beroep uitgebracht op ds. J. C. den Ouden (foto). De predikant moet in het Zeeuwse dorp ds. G. Kater vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok eerder dit jaar naar Ridderkerk. Den Ouden is sind

Meerartikelen

Straatprediker
Nieuws

Nieuwe gedragscode voor Brits straatpredikers moet einde maken aan reeks arrestaties

In het Britse Parlement is een nieuwe gedragscode voor straatpredikers gepresenteerd. Dat meldt The Christian Post. Het document, dat de titel 'Street Preacher's Charter' draagt, is opgesteld door The Christian Institute na een reeks incidenten waarb

Peter Sinia en Teun van der Leer
Interview

Baptist en NGK’er verschillen van mening over de doop: “En toch zijn we broeders”

“Voor mij blijft het een raadsel dat mensen die de liefde van Christus met elkaar delen zo verschillend tegen de doop aan kunnen kijken”, vertelt dr. Teun van der Leer (rechts op de foto). De baptistenvoorganger gaat in de Cvandaag podcast in gesprek

Hans Reinders
Opinie

Tussen vrijzinnigheid en orthodoxie: barst de CGK?

Het bevindelijke deel van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) vindt dat het landelijke kerkverband in zijn huidige vorm niet meer functioneert. Een groep gemeenten, verbonden rond Rijnsburg, werkt daarom aan een nieuwe kerkelijke structuur die

Shutterstock/inzet: CGMV
Nieuws

Ik werk bij een uitzendbureau, maar wil in dienst. Wat is mijn opzegtermijn?

Beste Tonnis,  Ik werk nu ruim een halfjaar via een uitzendbureau. Inmiddels heb ik ander werk gevonden waarbij ik in dienst kan komen bij een werkgever zelf, zegt vragensteller Margot tegen Tonnis van CGMV. Wat is mijn opzegtermijn bij het uitzendbu

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP'er Bert-Jan Ruissen vraagt in Europees Parlement aandacht voor vergeten groep christenen

Geweld, verkrachting en zelfs moord: de totaal vergeten groep christenen onder de gevluchte Rohingya's in kamp Cox's Bazar (Bangladesh) heeft hier dagelijks mee te maken. Ook de VN kijkt weg. Daarom heeft SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen in ee

vrijheid van onderwijs
Nieuws

Motie VVD zet vrijheid van onderwijs opnieuw onder hoogspanning

Het debat over de vrijheid van onderwijs laait opnieuw fel op in de Tweede Kamer. Aanleiding is een motie van VVD-Kamerlid Arend Kisteman. Zij roept het kabinet op te onderzoeken hoe artikel 1 van de Grondwet (het verbod op discriminatie) leidend kan

Nigeriaanse kerk
Nieuws

38 Nigeriaanse christenen vrijgelaten na gewapende ontvoering door Fulani-militanten

In Nigeria zijn 38 christenen vrijgekomen die vorige week tijdens een gebedsdienst waren ontvoerd. De groep werd meegenomen uit de Christ Apostolic Church in Eruku, in het midden van het land. Tien gewapende mannen vielen de kerk binnen, openden het

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom tegenslagen helpen om geestelijk volwassen te worden

In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' benadrukt Wilkin van de Kamp dat iedere christen te maken krijgt met verschillende seizoenen in het leven. Volgens de spreker en schrijver ontstaat werkelijke geestelijke volwassenheid wann

Ds. B. Jongeneel
Nieuws

Hervormde gemeente Lelystad hoopt op komst ds. B. Jongeneel

De hervormde gemeente te Lelystad ('t Lichtschip) hoopt op de komst van ds. B. Jongeneel (foto). Op de predikant werd eerder deze week een beroep uitgebracht. In Lelystad moet hij ds. C. H. Hogendoorn opvolgen. Laatstgenoemde predikant nam vorig jaar

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden overwoog zijn spaargeld te beleggen totdat hij een krantenartikel las

Ds. G. van Zanden overwoog, mede op advies van zijn boekhouder, zijn spaargeld te beleggen. Maar de hervormde predikant zag er toch vanaf nadat hij in de krant een artikel las waarin een expert waarschuwde voor de schaduwkanten van het beleggen. Dit

Moskee in Pakistan
Nieuws

Christelijke familie in Pakistan vreest voor gedwongen bekering én huwelijk dochter

Een 21-jarige christelijke vrouw uit Rawalpindi (Pakistan) is volgens haar familie het slachtoffer van ontvoering, een gedwongen bekering én een schijnhuwelijk geworden. Monica Jennifer verdween op 17 november. Een paar dagen later verscheen ze in de

Ds. A. A. Egas
God

CGK-dominee bemoedigt via Refoweb twijfelende tiener over vergeving

Op Refoweb deelt een 19-jarig meisje haar diepe geloofsstrijd. Ze ervaart dat God in haar leven werkt en verlangt soms intens naar Christus’ wederkomst. Tegelijk blijft ze worstelen met één grote vraag: hoe weet ik zeker dat mijn zonden vergeven zijn