Huiselijk geweld en de rol van de kerk: doorbreek het taboe

Verdieping 12 juli 2024 3 minuten Andries Scherpenzeel
echtscheiding

De kerk heeft een belangrijke rol te spelen in het aanpakken van huiselijk geweld binnen christelijke gezinnen. Het bieden van een veilige ruimte waar slachtoffers terechtkunnen zonder angst voor veroordeling, is een eerste stap. De kerk kan echter nog veel meer doen.

Echtscheiding is een complex en emotioneel geladen proces, dat gepaard kan gaan met huiselijk geweld, helaas ook in christelijke gezinnen. Ambtsdragers binnen de kerkelijke gemeente spelen een cruciale rol in het ondersteunen van mensen die te maken krijgen met deze moeilijke situatie. Het is van groot belang om met lef en moed op te treden, waarbij het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van een veilige ruimte voor slachtoffers centraal staan.

Kindermishandeling
Het doorbreken van het stilzwijgen rond (vermoedens van) huiselijk geweld begint met open communicatie. Een ambtsdrager, de wijkouderling bijvoorbeeld, kan gesprekken op gang brengen door een vertrouwelijke en ondersteunende omgeving te bieden, bijvoorbeeld door te laten merken dat je beschikbaar bent om te luisteren zonder oordeel. Het is essentieel om te begrijpen dat huiselijk geweld niet beperkt blijft tot bepaalde sociale of religieuze groepen; het is van belang deze realiteit onder ogen te zien.

Wanneer een ambtsdrager of contactpersoon vermoedens heeft van huiselijk geweld, is het van belang om lef en moed te tonen door dóór te vragen. Vaak vinden slachtoffers het moeilijk om over hun situatie te praten, uit angst voor oordeel of represailles van de (ex-)partner. Empathie tonen helpt om een 
brug te slaan. Het aannemen van een tegenovergestelde positie kun je het beste vermijden, zowel letterlijk als figuurlijk. Naast slachtoffers staan en begrip 
tonen voor hun pijn en worstelingen, is belangrijk. Vanuit meerzijdige partijdigheid kun je samen (met behulp van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling) zoeken naar de stappen die gewenst en nodig zijn, om de veiligheid van de betrokken gezinsleden te garanderen. 

Voorlichting 
Echtscheiding en huiselijk geweld hebben niet alleen impact op de betrokken volwassenen, maar ook op de kinderen in het gezin. Voor een ambtsdrager is het 
van groot belang om alert te zijn op de mogelijke gevolgen voor de kinderen, zoals emotionele trauma’s en gedragsproblemen. 

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk.

Het inschakelen van preventieve hulp op een vroeg moment is cruciaal om verdere schade te voorkomen. Familie of gemeenteleden kunnen een belangrijke rol spelen door te ondersteunen. Ze kunnen bijvoorbeeld de kinderen af en toe opvangen, zodat er voor hen een veilige plek is waar ze tot rust kunnen komen.

Lef tonen
De kerk kan voorlichting en toerusting aanbieden aan haar gemeenteleden over de stappen van de meldcode, zodat er meer bewustzijn ontstaat over huiselijk geweld en de impact ervan op individuen en gezinnen. Om slachtoffers door te verwijzen 
naar passende ondersteuning kan de kerk in veel gevallen samenwerken met professionele hulpverleningsinstanties. Het implementeren van preventieve programma’s, zoals huwelijksbegeleiding en emotionele ondersteuning, kan bijdragen aan het verminderen van spanningen binnen gezinnen.

Huiselijk geweld bij echtscheiding is een ernstige kwestie, die niet genegeerd mag worden, zelfs niet binnen de kerk. Voor een ambtsdrager of andere pastoraal betrokkene is het van groot belang om actief betrokken te zijn, lef en moed te tonen in gesprekken en een veilige omgeving te bieden voor slachtoffers. De kerk kan een sleutelrol spelen in het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld en het bieden van concrete ondersteuning aan getroffen gezinnen. Het is een collectieve verantwoordelijkheid om een liefdevolle en ondersteunende gemeenschap te creëren, waarin mensen in tijden van crisis de helpende hand kunnen vinden die ze nodig hebben.

Andries Scherpenzeel is aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en coördinator van de minor Aanpak huiselijk geweld op de CHE.

Praatmee

Beluister onze podcast

#385 Patrick & Jeffrey over Nigeriaanse christenen, David de Vos & de Week van het Leven
Of beluister op:

Meerartikelen

Livorno
Nieuws

Ophef over plan om Nederlandse kerk in Italië om te bouwen tot moskee

In de Italiaanse havenstad Livorno is flinke ophef ontstaan over het plan om een Nederlandse kerk in het centrum om te bouwen tot moskee. De lokale bevolking wil niet dat de kerk een gebedsruimte wordt voor moslims en komt daarom in opstand. De Teleg

Kerk
Nieuws

Aantal geweldsdelicten tegen christenen in Europa neemt toe

Christenen in Europa waren vorig jaar vaker slachtoffer van geweldsdelicten, waaronder zelfs moord. In 2024 ging het om 274 geweldsdelicten, tegen 232 in 2023. Deze cijfers presenteerde Anja Tang-Hoffmann, directeur van waarnemingscentrum OIDAC Europ

Afghanistan
Nieuws

Pakistaanse provincie neemt wet tegen kindhuwelijk aan ondanks islamitische protesten

In Pakistan heeft de provincie Balochistan een mijlpaal bereikt in de strijd tegen kindhuwelijken. Het provinciale parlement nam vrijdag een wet aan die de minimumleeftijd voor een huwelijk op 18 jaar stelt. Daarmee krijgt de armste provincie van het

Ds. H. J. T. Lubbers
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. H. J. T. Lubbers

De hervormde gemeente te Kesteren heeft een beroep uitgebracht op ds. H. J. T. Lubbers. De predikant moet in het Gelderse dorp de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok. Lubbers is op zijn beurt sinds 2019 verbon

Widya Soraya
Levensverhaal

Widya Soraya kiest radicaal voor Jezus: "De vrouw die ik was, is gestorven"

Ze heeft bijna 248.000 volgers op TikTok en 119.000 op Instagram. Widya Soraya was jarenlang een van de bekendste Nederlandse influencers binnen de New Age-beweging. Ze sprak over manifesteren, hogere energieën, kristallen en het universum. Totdat ha

Ds. A. Simons
Video

Ds. Simons verzet zich tegen voorwaardelijke zaligheid: "Niets goeds in ons"

Sommige christenen leren dat de mens eerst moet buigen onder Gods recht om genade te ontvangen. Maar volgens ds. A. Simons is dat een grove vergissing. De ware grond van behoud ligt niet in de mens, maar in Christus, zo stelde de hervormde predikant

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp roept je op om in God te blijven: "Uit onszelf dragen we geen vrucht"

In Johannes 15 spreekt Jezus over het leven dat voortkomt uit verbondenheid met Hem. Hij noemt Zichzelf de ware Wijnstok en ons de ranken die geroepen zijn om vrucht te dragen. Maar wat betekent het om werkelijk 'in Hem te blijven'? En waarom snoeit

Nigeria
Nieuws

Priester ontvoerd en meisjesschool aangevallen in Nigeria

In de onrustige Nigeriaanse staat Kaduna is opnieuw een priester ontvoerd. De 39-jarige pater Bobbo Paschal, parochiepriester van de St. Stephen-parochie in Kagarko, werd samen met meerdere anderen uit zijn woning meegenomen. Tijdens dezelfde aanval

Meerartikelen

Citrus Bowl Stadium
Nieuws

Christelijke school verliest zaak over luidsprekergebed bij Amerikaanse sportwedstrijd

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft besloten geen uitspraak te doen in de zaak van de Cambridge Christian School uit Florida. De school had het Hof gevraagd in te grijpen nadat zij geen gebed mocht uitspreken via de luidspreker tijdens een kampioen

De Leskamer
Persbericht

Bezinningsavond: Hoe spreken christenen met moed in een seculiere tijd?

Hoe verhouden christenen zich tot de tijdgeest? En wat vraagt deze tijd van hen? Over die vraag gaat een bijeenkomst die Stichting Leskamer op vrijdag 28 november organiseert in Driestar Educatief in Gouda. Het thema van de avond luidt: ‘Geloof, moed

Theoloog Gijsbert van den Brink
Interview

De dood hoort volgens theoloog Gijsbert van den Brink niet bij het leven

Sinds mensenheugenis vecht de mens tegen de laatste vijand: de dood. In zijn boek Het experiment van broeder Juniper bezint theoloog en schrijver Gijsbert van den Brink zich onder meer op de rol die de dood in de theologie speelt. “Christenen zetten

Arch Kennedy
Getuigenis

Voormalig weerman worstelde jaren met homogevoelens en vindt vrijheid in Christus

De Amerikaanse auteur en voormalig meteoroloog Arch Kennedy vertelt openhartig hoe zijn leven veranderde toen hij Jezus ontmoette. Jarenlang leefde hij als homoseksuele man en worstelde hij met verslaving, maar door een eenvoudige uitnodiging van zij

Cvandaag podcast
Nieuws

Cvandaag podcast: Discussie over christenvervolging Nigeria na harde woorden Trump

De recente uitspraken van Donald Trump over het extreme geweld tegen christenen in Nigeria hebben wereldwijd, en ook in Nederland, een golf aan reacties veroorzaakt. De Amerikaanse president waarschuwde de Nigeriaanse regering dat de VS zou ingrijpen

Premier Nikol Pashinyan
Nieuws

Spanningen met nationale kerk overschaduwen eerste nationale gebedsontbijt Armenië

Premier Nikol Pashinyan kreeg afgelopen weekend veel waardering van Amerikaanse en Britse evangelicale leiders tijdens het eerste nationale gebedsontbijt van Armenië. Tegelijkertijd klinkt er scherpe kritiek vanuit mensenrechtenorganisaties over de a

Schots parlement
Nieuws

Christelijke organisaties waarschuwen tegen Schots plan voor abortus tot aan geboorte

Christelijke en pro-life organisaties roepen de Schotse regering op om een nieuw voorstel af te wijzen dat abortus tot aan de geboorte mogelijk zou maken. De plannen komen volgens Christian Today uit een rapport van een door de regering ingestelde ad

Palestijnen-Israël
Nieuws

Palestijnse kerkleiders: ‘Zwijgen over genocide is medeplichtigheid’

In Bethlehem is vrijdag een vernieuwde versie gepresenteerd van de Kairos-verklaring, een document waarin Palestijnse christelijke leiders opnieuw aandacht vragen voor het lijden van het Palestijnse volk. 'We leven in een tijd van genocide en gedwong

Ds. A. T. Vergunst
Video

Ds. Vergunst trof een reformatorisch stelletje aan de waterkant: "Hun zoon was overleden"

"Hij vroeg mij of ik tijd had. Natuurlijk had ik dat. Ik ging naast hen zitten", aldus ds. A. T. Vergunst. In een recente lezing, waarin het thema 'rouw' centraal stond, vertelde de GerGem-predikant hoe hij op een dag langs een rivier liep en daar ee

Zeecontainer
Persbericht

Event SDOK: Tuwen zat zestien jaar gevangen in Eritrea en werd gemarteld

SDOK organiseert een event met een bijzondere gast. Tuwen zat zestien jaar opgesloten in verschillende Eritrese gevangenissen, omdat ze haar geloof niet wilde afzweren. Ze leefde onder erbarmelijke omstandigheden. “Ik heb twee jaar geen gevoel in mij

Hanna Smallenbroek
Levensverhaal

Zware hersenschudding verdiepte het geloofsleven van Hanna Smallenbroek

Wat doe je als je leven van de ene op de andere dag helemaal wordt stilgezet? En als dat bijna twee jaar duurt? Ik kreeg een zware hersenschudding, die maar niet overging. Een pittige tijd volgde, van bijna niks kunnen, frustratie, hard werken en ext

Jan Hoek
Interview

Theoloog Jan Hoek draait er niet omheen: “God heeft Israël niet losgelaten”

“De Heere laat zijn volk niet vallen. De weg van God met Israël is niet vervangen door de kerk, maar in Christus juist verdiept en verbreed”, zegt theoloog Jan Hoek. Na dit interview met hoogleraar Hans van Oort in het Nederlands Dagblad laaide opnie