PKN kiest geen kant in oorlog Gaza: 'Politieke opvattingen staan oplossingen in de weg'
De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft uit naam van scriba René de Reuver en directeur van Kerk in Actie Jurjen de Groot een uitgebreid statement gepubliceerd over de situatie in Israël en Gaza. Daarin stelt men geen partij te willen kiezen ondanks dat veel mensen en organisaties hen daartoe oproepen. 'De Protestantse Kerk is geroepen tot onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël, maar dat is expliciet niet hetzelfde als de staat Israël, laat staan de Israëlische regering.'
De kerk benadrukt zowel het lijden van Joden als Palestijnen onder ogen te willen zien en doet daarbij direct een oproep: ‘Volharding in politieke opvattingen draagt niet bij aan het verzachten van het leed van Joden, Palestijnen en alle anderen die direct of indirect geraakt worden door de oorlog in en rondom Gaza. Wanneer we anderen willen overtuigen van ons eigen gelijk, leidt dit vrijwel nooit tot meer genuanceerde opvattingen, maar juist bijna altijd tot meer spanningen. Een open en liefdevolle houding, geduld, vriendelijkheid, goedheid en geloof kunnen ons wel verder helpen.”
Volgens de PKN zijn er nauwelijks onderwerpen waar meer discussie over bestaat dan de situatie in Israël en Gaza: ‘Sinds de barbaarse aanslagen van Hamas in oktober vorig jaar en de naar aanleiding daarvan opgelaaide oorlog, krijgt de Protestantse Kerk uiteenlopende vragen en oproepen om partij te kiezen. Dat varieert van ‘noodhulp aan Gaza betekent steun aan de vijanden van Israël’ tot ‘veroordeel de genocide’. De kerk schetst vervolgens de schrijnende situatie voor zowel Palestijnen als de ‘voortdurende onzekerheid over het eigen bestaansrecht en de angst voor terroristische aanslagen’ in Israël. Daarbij stelt men ook dat het conflict de Joodse gemeenschap en Palestijnen in Nederland raakt.
Maar een kant kiezen doet de PKN niet. ‘Voor de Protestantse Kerk is het helder dat het nooit een kwestie van ‘kiezen tussen partijen’ kan zijn, maar dat het een blijvende zoektocht is hoe vrede en humaniteit gediend kan worden. De Protestantse Kerk is geroepen tot onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël, maar dat is expliciet niet hetzelfde als de staat Israël, laat staan de Israëlische regering. Kern van de verbondenheid is dat het christelijk geloof niet denkbaar is zonder joodse wortels en dat de kerk geroepen is tot gesprek met het jodendom.’
‘De Protestantse Kerk ziet (volken)recht en in internationale verdragen omschreven mensenrechten als het primaire oriëntatiepunt voor de oplossing van het Israëlische-Palestijns-Arabisch conflict. Een gebruik van religieuze argumenten om grondgebied te claimen, bijvoorbeeld vanuit een visie op ‘Groot-Israël’, blijft de kerk afwijzen, of zo’n claim nu op joods-zionistische, christen-zionistische of ook islamitische uitgangspunten berust.
De wederzijdse haat en onbegrip, het gepolariseerde debat en het vijanddenken - zowel daar als hier -, staan oplossingen en noodhulp in de weg, met alle gevolgen van dien. Voor het afwenden van een humanitaire ramp, is humaniteit nodig. We moeten ‘de ander’ altijd als mens blijven zien. Als kerk leren we dit verstaan vanuit Bijbelse grondwaarden. Juist met Pasen staan we erbij stil dat in de wonden en de trauma's de wonden van Christus zichtbaar worden. Concreet houdt dit in dat de Protestantse Kerk alles afwijst wat vrede en rechtvaardigheid in de weg staat en voorstander is van alles wat hier juist aan bijdraagt. De huidige politieke loopgraven staan dit in de weg.’
Vervolgens stelt de kerk voor een permanent staakt-het-vuren te zijn, net als het vrijlaten van de Israëlische gegijzelden en een samenleving waarin iedereen in vrijheid, gelijkheid, menselijke waardigheid en rechtvaardigheid kan leven. Ook veroordeelt men ‘buitensporig geweld van beide kanten’ en ‘onrecht en uitsluiting’. Verder distantieert de PKN zich van ‘directe of indirecte (financiële) steun aan kolonisten en geweld door hen op de Westbank’. ‘De Israëlische nederzettingen zijn illegaal’, maakt de kerk duidelijk. Tot slot veroordeelt de kerk het feit dat de Joodse gemeenschap in Nederland wordt bedreigd en verantwoordelijk wordt gehouden voor de situatie in Israël en Gaza: ‘Dit is antisemitisme.’
De Reuver en de Groot besluiten hun statement met een oproep: ‘We roepen iedereen op die op wat voor wijze ook daar een bijdrage aan kan leveren, om alles te doen om honger, ontheemding, vluchtelingenstromen, doden en andere vormen van rampspoed te voorkomen. Politieke opvattingen en vooronderstellingen staan oplossingen veelal in de weg. Elk mens is geliefd door God en naastenliefde begint met het leren aanraken van elkaars wonden. Herkenning en erkenning van elkaars leed zijn noodzakelijk om samen verder te komen.’
Praatmee