Van den Brink schrok van proefschrift GerGem-predikant: ‘Ernstig en onwetenschappelijk’

Nieuws 25 januari 2024 4 minuten Jeffrey Schipper
ds. G. W. S. Mulder
YouTube

Een predikant uit de Gereformeerde Gemeenten heeft 'ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk' geleverd door teksten uit werken van theologen te kopiëren, concludeert dr. Gert van den Brink in de vragenrubriek van Refoweb.nl. Hij verdiepte zich in een proefschrift van ds. G. W. S. Mulder (foto) over de vraag hoe predikanten tussen 1600 en 1800 vanuit de Bijbeltekst tot de toepassing van de preek kwamen. De hersteld hervormde predikant spreekt van ‘een ernstige zaak, een academicus onwaardig’.

“Ik heb twaalf handboeken voor predikkunde bestudeerd. Ik zocht naar theologische, liefst Bijbelse argumenten voor de preekopbouw en toepassing”, stelde Mulder vorig jaar in gesprek met het Reformatorisch Dagblad. Naar eigen zeggen onderzocht de predikant mannen als William Perkins, Guilielmus Amesius, Gisbertus Voetius, Johannes Hoornbeeck, Guiljelmus Saldenus, David Knibbbe, Everhardus van der Hooght, Friedrich Adolph Lampe en anderen die over de preek schreven. Dit zijn theologen uit de periode 1600 tot 1800.

‘Met de bespreking van Saldenus in het boek van ds. Mulder is iets merkwaardigs aan de hand’, zo merkt Van den Brink op. ‘Niet minder dan 12 pagina's (blz. 166-177) in zijn dissertatie worden aan Saldenus’ Latijnse boek gewijd, zonder dat er ook maar één voetnoot is opgenomen die naar de inhoud van het geschrift verwijst. Ik vrees dat de schrijver geen Latijn beheerst, gezien het feit dat hij de titel helemaal verkeerd vertaald heeft. Zijn weergave van de inhoud van het boek lijkt een parafrase te zijn van de samenvatting die G. van den End (een in 2001 overleden hervormde predikant, red.) in diens dissertatie uit 1991 over Saldenus gegeven heeft. Ik ben in Mulders proefschrift niets over Saldenus’ geschrift tegengekomen wat niet eveneens in het werk van Van den End staat.’

‘Alles wijst erop dat Mulder het boek van Saldenus niet bestudeerd heeft, hoewel hij de indruk wil wekken dat wel te hebben gedaan’, vervolgt de hersteld hervormde predikant. ‘Er zijn nog meer aanwijzingen dat niet Saldenus' geschrift maar de samenvatting van Van den End de basis is van het hoofdstuk over Saldenus. Mulder verwijst (evenals Van den End) naar de zeer zeldzame editie van 1677 en niet naar de veel algemenere editie van 1678. Hij vermeldt niet (evenmin als Van den End) dat de editie van 1678 een andere titel had dan de uitgave van 1677. Enkele keren schrijft Mulder “volgens Van den End...”, terwijl wat er dan volgt gewoonlijk letterlijk in het boek van Saldenus zelf staat. Dat maakt duidelijk dat Mulder de bron zelf niet heeft onderzocht.

Ik heb niet uitvoerig onderzocht of Mulder andere werken (o.a. van Martinus, Knibbe, Lampe) wel in het Latijn heeft gelezen. De steekproef die ik deed met het boek van Knibbe was teleurstellend: in de dissertatie wordt soms een evident onjuiste weergave gegeven van wat Knibbe zegt. De bespreking van Lampes Latijnse werk omvat 12 pagina's (blz. 246-257), en ook hier geen enkele verwijzing naar het geschrift. Als Mulder inderdaad (zoals ik vermoed) geen Latijn beheerst, kan hij ook deze geschriften niet nauwkeurig en zelfstandig hebben bestudeerd.  

Bij geschriften waarvan er een Engelse vertaling bestaat (Hyperius en Hemmingius), verwijst Mulder in de voetnoten naar de Engelse vertaling en niet naar het Latijnse origineel. Daarmee wekt hij opnieuw de indruk dat hij de originele Latijnse tekst niet heeft gelezen. Ik vond een voetnoot waarin Mulder naar de Latijnse tekst van Hyperius verwijst (blz. 47 noot 134), maar de verwijzing klopt niet; de verwijzing komt wel precies overeen met die in een boek van Van 't Spijker (een in 2021 overleden christelijke gereformeerde predikant, red.) over Hyperius. Van 't Spijker heeft een andere editie gebruikt dan die Mulder zegt te hebben gebruikt (Mulder verwijst naar de editie van 1614, maar die bestaat niet). Dus Mulder heeft niet Hyperius geraadpleegd, maar simpelweg de voetnoot van Van 't Spijker gekopieerd. 
 
Mulder heeft bijna 40 Latijnse titels in zijn bibliografie opgenomen. Hoeveel daarvan heeft hij geraadpleegd, laat staan gelezen, laat staan bestudeerd...? Daarnaast komen er titels in de bibliografie voor, die in de dissertatie niet voorkomen. Waar heeft hij die vandaan? Kortom, Mulder heeft ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk geleverd. Hij weet dat hij Saldenus (en wellicht ook meerdere andere auteurs) zelf niet heeft bestudeerd alhoewel hij de suggestie wekt dat wel te hebben gedaan. Dat is een ernstige zaak, een academicus onwaardig’, stelt Van den Brink vast.

Cvandaag nam contact op met Van den Brink. In antwoord op de vraag of er sprake is van plagiaat, antwoordt hij: “Dat is een juridische kwestie. Daar gaat de Vrije Universiteit Amsterdam over.” Ook nam Cvandaag contact op met ds. Mulder zelf. De predikant van de GerGem in Ridderkerk was niet bereikbaar voor commentaar.

Lees de volledige vragenbeantwoording op de site van Refoweb.

Praatmee

Beluister onze podcast

#360 Gerdien Lassche en ds. M. Messemaker over LHBTI en refoscholen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

CvI-gebouw Nijkerk
Nieuws

ChristenUnie, SGP en JA21 stellen Kamervragen na ongeregeldheden bij CvI-lezing

De ChristenUnie, JA21 en SGP hebben Kamervragen gesteld over de ongeregeldheden die donderdag bij de lezing van Christenen voor Israël (CvI) in Zaltbommel plaatsvonden. Bezoekers werden door pro-Palestijnse demonstranten zowel verbaal als non-verbaal

Eva Simons
Positief nieuws

Eva speelde Maria in The Passion, kwam tot geloof en kreeg een miskraam: "Hij draagt mijn pijn"

Ze speelde in The Passion de rol van Maria en kreeg tijdens de repetities daarvan een miskraam. Maar God droeg haar pijn, zo vertelde Eva Simons zondagavond bij de talkshow Humberto. De zangeres getuigde rondom haar rol in The Passion meermaals van h

Ds. C. G. Visser
Nieuws

Hervormde gemeente Putten hoopt op komst ds. C. G. Visser

De hervormde gemeente van Putten (wijk 5) hoopt op de komst van ds. C. G. Visser (foto). De predikant is momenteel verbonden aan de hervormde gemeente van Kootwijk-Kootwijkerbroek. Visser moet in Putten de opvolger worden van ds. C. Mijderwijk die be

Amerikaanse school
Nieuws

Amerikaanse staat wil tien geboden op openbare scholen verplicht stellen

De Amerikaanse staat Alabama zet stappen om de tien geboden weer zichtbaar te maken op openbare scholen. Dat schrijft The Christian Post. Afgelopen donderdag stemde het Huis van Afgevaardigden in met een wetsvoorstel dat scholen verplicht om de Bijbe

Josh Sullivan
Nieuws

Ontvoerde Amerikaanse zendeling spreekt voor het eerst na bevrijding: “God heeft mij gered"

De Amerikaanse zendeling Josh Sullivan (34) heeft voor het eerst van zich laten horen sinds hij vorige week bevrijd werd uit de handen van zijn ontvoerders in Zuid-Afrika. Dat schrijft The Christian Post. Sullivan dankt God dat hij nog leeft én al di

Advertentie
Nieuws

CU-jongeren scharen zich achter linkse partijen: "Israëlische regering overschrijdt grens op grens"

‘Er is wél een rode lijn in Gaza: houd je eraan’. Deze directe oproep aan premier Schoof en zijn kabinet prijkte zaterdag paginagroot in een aantal kranten. Ondertekend door (linkse) oppositiepartijen en hun jongerenafdeling. Ook de naam van de jonge

Ds. G. J. Baan
Video

GerGem-predikant: "Ook bij niet verhoorde gebeden moeten we God aanbidden"

Ook als onze gebeden niet door God verhoord worden, moeten we Hem aanbidden. Dat stelde ds. G. J. Baan in een recente preek. De GerGem-predikant uit Rotterdam merkte op dat het er uiteindelijk om gaat dat Gods wil in ons leven geschiedde. Ook als dat

Ds. A. A. Egas
God

Refoweb-vragensteller over CGK-crisis: 'Is ruimte voor beide standpunten een oplossing?'

'De huidige situatie met betrekking tot vrouwen in het ambt zit in een impasse. Een situatie waar velen het moeilijk mee hebben. Zou de volgende oplossing een mogelijkheid bieden om ruimte te bieden voor beide standpunten? Met elkaar een dag zich ver

Meerartikelen

paus
Verdieping

Dit was de volledige laatste boodschap van paus Franciscus aan de wereld

Paus Franciscus overleed Tweede Paasdag op 88-jarige leeftijd. Een dag eerder sprak hij op het balkon van de Sint-Pieterbasiliek. Daar sprak de paus de bekende paaszegen uit. Zijn traditionele paasboodschap sprak hij niet meer zelf uit, een kardinaal

Kees van Helden
Opinie

Je wilt toch geen kind van een verkrachter?

Het zal je maar gebeuren dat je verkracht wordt. Dat is een enorm traumatische ervaring en ik hoop dat geen vrouw zoiets ooit zal meemaken. Volgens Slachtofferhulp en het CBS werd in 2023 2.415 keer melding gemaakt van een daadwerkelijke verkrachting

Sebastiaan van Wessem
Opinie

Tijd voor theologische schoonmaak om scheidingsmuur te slopen

Iedereen lijkt een mening over Israël en over de Joden te hebben. Sommige christenen staan vierkant achter de staat Israël, en zullen nooit en te nimmer kritiek uitoefenen op Netanyahu en zijn beleid. Anderen zijn juist heel kritisch op Netanyahu en

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp: "God is geen hemelse banketbakker is die steeds dezelfde christen-koekjes maakt"

"De Amerikaanse predikant Charles Swindoll zegt dat God geen hemelse banketbakker is die steeds dezelfde christen-koekjes uit het deeg vormt. Nee, God wil niet dat we allemaal hetzelfde denken, er hetzelfde uitzien of hetzelfde zeggen of doen", aldus

Paus
Nieuws

Paus Franciscus op 88-jarige leeftijd overleden na indrukwekkende laatste boodschap

Paus Franciscus is op 88-jarige leeftijd overleden. Dat maakt het Vaticaan bekend. Zondag liet hij zich nog zien op het balkon van de Sint-Pieterbasiliek in Vaticaanstad om het urbi et orbi uit te spreken. Een van zijn laatste woorden waren dat we ni

Open Doors - Het teken van het kruis
Video

Open Doors deelt in aanloop naar Pasen prachtige single: 'Het teken van het kruis'

"Ik strek mijn handen uit en roep om U, mijn Heer. U heeft mijn hart gehoord en antwoordt elke keer. Uw woord is het begin en geeft mijn leven zin. Van U komt de genade waar ik mijn rust in vind." Deze woorden zijn afkomstig uit het lied 'Het teken v

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vertelt over christen die bekering voor zich uitschoof: "Totdat het te laat was"

"Wij hebben nog tijd. Maar eens zal het te laat wezen", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant vertelde in een recente preek over een christen bij wie het nooit tot een bekering kwam. Niet vanwege een prediking waarbij bekering slechts voor

Joël Boertjens
Video

Joël Boertjens: "Overal waar de Rabbi gaat, reist reuring met Hem mee"

"Overal waar de Rabbi gaat, reist reuring met Hem mee", aldus Joël Boertjens. De voorganger van Mozaiek020 zoomde afgelopen zondag in op de bekende gelijkenis van de verloren zoon. Daar waar de jongste zoon het familievermogen verkwist, leeft de ouds

Israëlische vlag met daarachter Jeruzalem
Nieuws

Nieuw onderzoek: Ierse christenen hebben 'zorgwekkende opvattingen' over Joden 

Een nieuw onderzoek naar christelijke opvattingen over Joden stelt dat antisemitisme onder Ierse christenen aanzienlijk hoger zou liggen dan onder Amerikaanse gelovigen. Dat schrijft Christian Today. “Het lijkt alsof we terug zijn in de middeleeuwen"

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp roept je op om te leven uit de wet van de vrijheid

"Telkens als je spreekt en handelt, mag je jezelf afvragen: ademen mijn woorden en mijn daden de vrijheid van Christus? Als je daar door de Geest 'ja' op kunt zeggen, leef je volgens Jakobus volgens de wet van de vrijheid", aldus Wilkin van de Kamp.

Ds. Paul Visser
Video

Videoboodschap ds. Paul Visser: "Jezus werd in het gezicht gespuwd"

"Op het moment dat de waarheid aan het licht komt, barst de woede los. Dat kan gebeuren. In het lijdensverhaal van Jezus, maar ook vandaag de dag", vertelt ds. Paul Visser. "Als jij voor de waarheid uitkomt kan het gebeuren dat het niet verdragen wor

Bram Moszkowicz
Video

Mozaiek020 Ontmoet: in gesprek met Bram Moszkowicz

Onlangs verwelkomde Mozaiek020 tijdens een nieuwe editie van Mozaiek Ontmoet een bijzondere gast: Bram Moszkowicz. De bekende oud-strafpleiter en mediapersoonlijkheid deelde in deze dienst openhartig over zijn leven, zijn zoektocht en het belang van