Van den Brink schrok van proefschrift GerGem-predikant: ‘Ernstig en onwetenschappelijk’

Nieuws 25 januari 2024 4 minuten Jeffrey Schipper
ds. G. W. S. Mulder
YouTube

Een predikant uit de Gereformeerde Gemeenten heeft 'ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk' geleverd door teksten uit werken van theologen te kopiëren, concludeert dr. Gert van den Brink in de vragenrubriek van Refoweb.nl. Hij verdiepte zich in een proefschrift van ds. G. W. S. Mulder (foto) over de vraag hoe predikanten tussen 1600 en 1800 vanuit de Bijbeltekst tot de toepassing van de preek kwamen. De hersteld hervormde predikant spreekt van ‘een ernstige zaak, een academicus onwaardig’.

“Ik heb twaalf handboeken voor predikkunde bestudeerd. Ik zocht naar theologische, liefst Bijbelse argumenten voor de preekopbouw en toepassing”, stelde Mulder vorig jaar in gesprek met het Reformatorisch Dagblad. Naar eigen zeggen onderzocht de predikant mannen als William Perkins, Guilielmus Amesius, Gisbertus Voetius, Johannes Hoornbeeck, Guiljelmus Saldenus, David Knibbbe, Everhardus van der Hooght, Friedrich Adolph Lampe en anderen die over de preek schreven. Dit zijn theologen uit de periode 1600 tot 1800.

‘Met de bespreking van Saldenus in het boek van ds. Mulder is iets merkwaardigs aan de hand’, zo merkt Van den Brink op. ‘Niet minder dan 12 pagina's (blz. 166-177) in zijn dissertatie worden aan Saldenus’ Latijnse boek gewijd, zonder dat er ook maar één voetnoot is opgenomen die naar de inhoud van het geschrift verwijst. Ik vrees dat de schrijver geen Latijn beheerst, gezien het feit dat hij de titel helemaal verkeerd vertaald heeft. Zijn weergave van de inhoud van het boek lijkt een parafrase te zijn van de samenvatting die G. van den End (een in 2001 overleden hervormde predikant, red.) in diens dissertatie uit 1991 over Saldenus gegeven heeft. Ik ben in Mulders proefschrift niets over Saldenus’ geschrift tegengekomen wat niet eveneens in het werk van Van den End staat.’

‘Alles wijst erop dat Mulder het boek van Saldenus niet bestudeerd heeft, hoewel hij de indruk wil wekken dat wel te hebben gedaan’, vervolgt de hersteld hervormde predikant. ‘Er zijn nog meer aanwijzingen dat niet Saldenus' geschrift maar de samenvatting van Van den End de basis is van het hoofdstuk over Saldenus. Mulder verwijst (evenals Van den End) naar de zeer zeldzame editie van 1677 en niet naar de veel algemenere editie van 1678. Hij vermeldt niet (evenmin als Van den End) dat de editie van 1678 een andere titel had dan de uitgave van 1677. Enkele keren schrijft Mulder “volgens Van den End...”, terwijl wat er dan volgt gewoonlijk letterlijk in het boek van Saldenus zelf staat. Dat maakt duidelijk dat Mulder de bron zelf niet heeft onderzocht.

Ik heb niet uitvoerig onderzocht of Mulder andere werken (o.a. van Martinus, Knibbe, Lampe) wel in het Latijn heeft gelezen. De steekproef die ik deed met het boek van Knibbe was teleurstellend: in de dissertatie wordt soms een evident onjuiste weergave gegeven van wat Knibbe zegt. De bespreking van Lampes Latijnse werk omvat 12 pagina's (blz. 246-257), en ook hier geen enkele verwijzing naar het geschrift. Als Mulder inderdaad (zoals ik vermoed) geen Latijn beheerst, kan hij ook deze geschriften niet nauwkeurig en zelfstandig hebben bestudeerd.  

Bij geschriften waarvan er een Engelse vertaling bestaat (Hyperius en Hemmingius), verwijst Mulder in de voetnoten naar de Engelse vertaling en niet naar het Latijnse origineel. Daarmee wekt hij opnieuw de indruk dat hij de originele Latijnse tekst niet heeft gelezen. Ik vond een voetnoot waarin Mulder naar de Latijnse tekst van Hyperius verwijst (blz. 47 noot 134), maar de verwijzing klopt niet; de verwijzing komt wel precies overeen met die in een boek van Van 't Spijker (een in 2021 overleden christelijke gereformeerde predikant, red.) over Hyperius. Van 't Spijker heeft een andere editie gebruikt dan die Mulder zegt te hebben gebruikt (Mulder verwijst naar de editie van 1614, maar die bestaat niet). Dus Mulder heeft niet Hyperius geraadpleegd, maar simpelweg de voetnoot van Van 't Spijker gekopieerd. 
 
Mulder heeft bijna 40 Latijnse titels in zijn bibliografie opgenomen. Hoeveel daarvan heeft hij geraadpleegd, laat staan gelezen, laat staan bestudeerd...? Daarnaast komen er titels in de bibliografie voor, die in de dissertatie niet voorkomen. Waar heeft hij die vandaan? Kortom, Mulder heeft ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk geleverd. Hij weet dat hij Saldenus (en wellicht ook meerdere andere auteurs) zelf niet heeft bestudeerd alhoewel hij de suggestie wekt dat wel te hebben gedaan. Dat is een ernstige zaak, een academicus onwaardig’, stelt Van den Brink vast.

Cvandaag nam contact op met Van den Brink. In antwoord op de vraag of er sprake is van plagiaat, antwoordt hij: “Dat is een juridische kwestie. Daar gaat de Vrije Universiteit Amsterdam over.” Ook nam Cvandaag contact op met ds. Mulder zelf. De predikant van de GerGem in Ridderkerk was niet bereikbaar voor commentaar.

Lees de volledige vragenbeantwoording op de site van Refoweb.

Praatmee

Beluister onze podcast

#345 Patrick & Jeffrey over de 'zondagsschoolpolitie', NGK en Urk als baken van hoop
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

quartier
Nieuws

Voormalig Theoloog des Vaderlands Thomas Quartier beschuldigd van misbruik

Voormalig Theoloog des Vaderlands en monnik Thomas Quartier is beschuldigd van misbruik en grensoverschrijdend gedrag. Die beschuldigingen waren er al voordat hij werd verkozen tot Theoloog des Vaderlands. Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands

kerk
Nieuws

Kerk in Kampen viert non-stop kerkdienst om uitzetting asielzoekers te voorkomen

De Protestantse Wijkgemeente Open Hof in Kampen geeft onderdak aan een christelijk gezin uit Oezbekistan dat Nederland uitgezet dreigt te worden. Het gezin krijgt geen verblijfsvergunningen en daarom besloot de PKN-gemeente in te grijpen en ze kerkas

Netanyahu
Nieuws

Hoe christenen reageren op het arrestatiebevel tegen Netanyahu

Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag heeft vanwege vermeende oorlogsmisdaden in de Gazastrook arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Israëlische voormalige minister van Defensie Yoav Gallant. Ch

Joke Bakke
Video

79-jarige onderwijzeres Joke Bakker-Oudshoorn zondag te gast in Hour of Power

In Hour of Power is Joke Bakker-Oudshoorn te gast. De 79-jarige onderwijzeres is nog steeds werkzaam als invalkracht in het basisonderwijs. Ze vertelt in een persoonlijk gesprek wat haar motiveert en kracht geeft: "Er is een groot tekort aan leerkrac

Kees Postma
Video

Kees Postma schreef boek over voorganger die vanwege grensoverschrijdend gedrag gecanceld werd

De ene na de andere bekende persoon wordt tegenwoordig gecanceld en tot persona non grata verklaard. Ook binnen christelijke kring worden vooraanstaande voorgangers vaak bij een overtreding gecanceld. Dit was voor voorganger en auteur Kees Postma red

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen vertelt over jonge christen die elke zondag drie keer naar de kerk gaat

"Het was geen moeten voor hem, maar een vreugde", aldus ds. M. Klaassen. De hersteld hervormde predikant vertelde onlangs in een preek over een jongen die elke zondag drie keer naar de kerk gaat. Zijn vrienden vroegen hem waarom hij dit nou eigenlijk

Soli Deo Gloria Urk
Video

Soli Deo Gloria Urk zingt het prachtige 'Lichtstad met Uw paarlen poorten'

'Daar zal ik mijn Heer ontmoeten, luist'ren naar Zijn liefdesstem. Daar geen rouw meer en geen tranen, in het nieuw Jeruzalem.' Deze woorden - die spreken van het verlangen om God te ontmoeten - zijn afkomstig uit het voor veel christenen bekende lie

Rumana
Video

Rumana (9) uit Bangladesh wordt gepest omdat ze christen is: "Klasgenootjes mogen niet met mij omgaan"

Rumana (9) uit Bangladesh wordt regelmatig op school gepest omdat ze christen is. Ook mogen klasgenootjes niet met haar omgaan. Dat vertelt ze in een video van Open Doors. Bij pesterijen alleen blijft het echter niet, zo heeft het gezin van Rumana ze

Meerartikelen

Australisch parlement
Nieuws

Australische christenen bezorgd over aanstaande wet die online bewegingsvrijheid mogelijk beperkt

De Australian Christian Lobby (ACL) slaat alarm over een nieuw wetsvoorstel dat naar eigen zeggen de vrijheid van meningsuiting bedreigt en kritiek op abortus en genderideologie kan muilkorven. Dat meldt The Christian Post. De wet, die er moet komen

orgaandonatie
Dagelijks leven

Wel of geen orgaandonatie? Refoweb-vragensteller wijst op wederopstanding

'Ik moet binnenkort gaan kiezen voor wel of geen orgaandonatie omdat ik bijna 18 ben. Het punt waar ik het meeste moeite mee heb, is de wederopstanding bij de wederkomst van Christus. Ik geloof dat iedereen zal opstaan met een vernieuwd lichaam. Maar

Arthur Alderliesten
Podcast

Terugluisteren: Arthur Alderliesten wijst abortus als mensenrecht af

De zesde aflevering van ‘De Podcast van je Leven!’ staat nu online! In de maandelijkse podcast van NPV – Zorg voor het Leven worden allerlei onderwerpen rondom abortus besproken. Dit keer een boeiend gesprek met Arthur Alderliesten (foto), directeur

Nederland Zingt
Positief nieuws

Ontroerende beelden: 105-jarige vrouw zingt Psalm 116

Een indrukwekkend moment bij de Evangelische Omroep. Het programma Nederland Zingt besloot een bezoek te brengen aan de 105-jarige Jannie Oskam-Van der Veen vanwege haar verjaardag. De vrouw is een fervent luisteraar van De Muzikale Fruitmand en haar

podcast LCJ
Podcast

LCJ zoekt hart van jongere rond hete hangijzers synode CGK

In aanloop naar de synode van de CGK, vorige week vond de eerste zittingsweek plaats, publiceerde het Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ) een serie video’s en een podcast over thema’s die spelen binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. In ‘Hete Han

Piet Vergunst
Verdieping

Protestantse Kerk kiest vóór Joden en Palestijnse christenen

In 2008 aanvaardde de Protestantse Kerk ‘Het Israëlisch-Palestijnse conflict in de context van de Arabische wereld van het Midden-Oosten’. Vorige week donderdag stond ‘Uw koninkrijk kome. Als pelgrims onderweg met Joden en Palestijnse christenen’ op

colombia
Nieuws

Pater Gersaín Paz is pastoor in één van de gevaarlijkste wijken van Colombia

Pater Gersaín Paz, pastoor van een van de gevaarlijkste wijken in heel Colombia, vertelt aan Kerk in Nood (ACN) hoe geloof en muziek het leven van veel kinderen in Cali hebben veranderd. Beiden houden hen weg van drugs en de verleiding van zelfmoord

Annemiek Stam
Interview

IFES Nederland viert 65-jarig jubileum: "We brengen studenten dicht bij God" 

In haar rol als directeur van IFES Nederland ziet Annemiek Stam dagelijks hoe studenten tot geloofsgroei en bloei komen. “Ik zie het als onze roeping om deze jonge mensen te begeleiden, zodat zij geworteld en weloverwogen in hun geloof staan”, zegt z

Bikker
Nieuws

Christelijke partijen geïrriteerd na uitspraken VVD-leider: 'Ze duwt geloof achter de voordeur'

Wat de VVD betreft wordt de vrijheid van onderwijs én de rol van religie in de samenleving ingeperkt. Dat stelde fractievoorzitter Dilan Yesilgöz in gesprek met een honderdtal VVD-leden. Christelijke politici reageren als door een adder gestoken op d

Arnoud den Boer
Interview

Christenen worstelen met lijdensvraag: Arnoud den Boer deelt verrassend perspectief

Als God goed is, waarom is er dan zoveel lijden in de wereld? Het is een vraag die de mensheid al eeuwen bezighoudt. Ook wiskundige Arnoud den Boer boog zich in een jarenlange zoektocht over deze vraag. Het resulteerde uiteindelijk in zijn boek Theod

Conny Luchtenburg-van Cappellen
Column

De zegenrijke werking van Niet Invullen Voor Een Ander (NIVEA)

Via sociale media buitelen duizenden meningen per minuut over elkaar heen. Door de massamedia zijn we in staat om onszelf in allerlei hoedanigheden te presenteren. Er is weinig voor nodig om een open riool te creëren, maar opbouwend schrijven is een

Ds. M. M. van Campen
Interview

Ds. Van Campen bezocht Egypte: "Ik sprak een broeder die de littekens van Jezus in zijn lichaam had"

"Het ontroerde mij om een broeder in Christus te ontmoeten met littekens van de Heere Jezus in zijn lichaam", aldus ds. M. M. van Campen. De hervormde dominee uit Goes bezocht onlangs met SDOK de Egyptische hoofdstad Caïro. Hier sprak Van Campen met