Van den Brink schrok van proefschrift GerGem-predikant: ‘Ernstig en onwetenschappelijk’

Nieuws 25 januari 2024 4 minuten Jeffrey Schipper
ds. G. W. S. Mulder
YouTube

Een predikant uit de Gereformeerde Gemeenten heeft 'ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk' geleverd door teksten uit werken van theologen te kopiëren, concludeert dr. Gert van den Brink in de vragenrubriek van Refoweb.nl. Hij verdiepte zich in een proefschrift van ds. G. W. S. Mulder (foto) over de vraag hoe predikanten tussen 1600 en 1800 vanuit de Bijbeltekst tot de toepassing van de preek kwamen. De hersteld hervormde predikant spreekt van ‘een ernstige zaak, een academicus onwaardig’.

“Ik heb twaalf handboeken voor predikkunde bestudeerd. Ik zocht naar theologische, liefst Bijbelse argumenten voor de preekopbouw en toepassing”, stelde Mulder vorig jaar in gesprek met het Reformatorisch Dagblad. Naar eigen zeggen onderzocht de predikant mannen als William Perkins, Guilielmus Amesius, Gisbertus Voetius, Johannes Hoornbeeck, Guiljelmus Saldenus, David Knibbbe, Everhardus van der Hooght, Friedrich Adolph Lampe en anderen die over de preek schreven. Dit zijn theologen uit de periode 1600 tot 1800.

‘Met de bespreking van Saldenus in het boek van ds. Mulder is iets merkwaardigs aan de hand’, zo merkt Van den Brink op. ‘Niet minder dan 12 pagina's (blz. 166-177) in zijn dissertatie worden aan Saldenus’ Latijnse boek gewijd, zonder dat er ook maar één voetnoot is opgenomen die naar de inhoud van het geschrift verwijst. Ik vrees dat de schrijver geen Latijn beheerst, gezien het feit dat hij de titel helemaal verkeerd vertaald heeft. Zijn weergave van de inhoud van het boek lijkt een parafrase te zijn van de samenvatting die G. van den End (een in 2001 overleden hervormde predikant, red.) in diens dissertatie uit 1991 over Saldenus gegeven heeft. Ik ben in Mulders proefschrift niets over Saldenus’ geschrift tegengekomen wat niet eveneens in het werk van Van den End staat.’

‘Alles wijst erop dat Mulder het boek van Saldenus niet bestudeerd heeft, hoewel hij de indruk wil wekken dat wel te hebben gedaan’, vervolgt de hersteld hervormde predikant. ‘Er zijn nog meer aanwijzingen dat niet Saldenus' geschrift maar de samenvatting van Van den End de basis is van het hoofdstuk over Saldenus. Mulder verwijst (evenals Van den End) naar de zeer zeldzame editie van 1677 en niet naar de veel algemenere editie van 1678. Hij vermeldt niet (evenmin als Van den End) dat de editie van 1678 een andere titel had dan de uitgave van 1677. Enkele keren schrijft Mulder “volgens Van den End...”, terwijl wat er dan volgt gewoonlijk letterlijk in het boek van Saldenus zelf staat. Dat maakt duidelijk dat Mulder de bron zelf niet heeft onderzocht.

Ik heb niet uitvoerig onderzocht of Mulder andere werken (o.a. van Martinus, Knibbe, Lampe) wel in het Latijn heeft gelezen. De steekproef die ik deed met het boek van Knibbe was teleurstellend: in de dissertatie wordt soms een evident onjuiste weergave gegeven van wat Knibbe zegt. De bespreking van Lampes Latijnse werk omvat 12 pagina's (blz. 246-257), en ook hier geen enkele verwijzing naar het geschrift. Als Mulder inderdaad (zoals ik vermoed) geen Latijn beheerst, kan hij ook deze geschriften niet nauwkeurig en zelfstandig hebben bestudeerd.  

Bij geschriften waarvan er een Engelse vertaling bestaat (Hyperius en Hemmingius), verwijst Mulder in de voetnoten naar de Engelse vertaling en niet naar het Latijnse origineel. Daarmee wekt hij opnieuw de indruk dat hij de originele Latijnse tekst niet heeft gelezen. Ik vond een voetnoot waarin Mulder naar de Latijnse tekst van Hyperius verwijst (blz. 47 noot 134), maar de verwijzing klopt niet; de verwijzing komt wel precies overeen met die in een boek van Van 't Spijker (een in 2021 overleden christelijke gereformeerde predikant, red.) over Hyperius. Van 't Spijker heeft een andere editie gebruikt dan die Mulder zegt te hebben gebruikt (Mulder verwijst naar de editie van 1614, maar die bestaat niet). Dus Mulder heeft niet Hyperius geraadpleegd, maar simpelweg de voetnoot van Van 't Spijker gekopieerd. 
 
Mulder heeft bijna 40 Latijnse titels in zijn bibliografie opgenomen. Hoeveel daarvan heeft hij geraadpleegd, laat staan gelezen, laat staan bestudeerd...? Daarnaast komen er titels in de bibliografie voor, die in de dissertatie niet voorkomen. Waar heeft hij die vandaan? Kortom, Mulder heeft ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk geleverd. Hij weet dat hij Saldenus (en wellicht ook meerdere andere auteurs) zelf niet heeft bestudeerd alhoewel hij de suggestie wekt dat wel te hebben gedaan. Dat is een ernstige zaak, een academicus onwaardig’, stelt Van den Brink vast.

Cvandaag nam contact op met Van den Brink. In antwoord op de vraag of er sprake is van plagiaat, antwoordt hij: “Dat is een juridische kwestie. Daar gaat de Vrije Universiteit Amsterdam over.” Ook nam Cvandaag contact op met ds. Mulder zelf. De predikant van de GerGem in Ridderkerk was niet bereikbaar voor commentaar.

Lees de volledige vragenbeantwoording op de site van Refoweb.

Praatmee

Beluister onze podcast

#337 Patrick & Jeffrey over dominee Olaf Latzel, de Tempelberg en Donald Trump
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant vertelt dat wedergeboorte en zondebesef geen voorwaarden zijn om tot Jezus te komen

Moet je wedergeboren zijn en voldoende zondebesef hebben om tot Jezus te kunnen komen? Ds. J. Koppelaar stond onlangs in een preek kort bij deze vraag stil. De hersteld hervormde predikant wees in zijn preek op voorbeelden uit de Bijbel. Jezus nodigd

Ds. Yme Horjus
Verdieping

Een boodschap voor christenen met een tatoeage

Tatoeages zijn in. Overal zijn ze te zien. Bijvoorbeeld in een Sterreclame waarin zanger Douwe Bob een gevoelig liedje ten gehore bracht. Zijn beide armen waren volledig bedekt met tatoeages. Is het neutraal en onschuldig om je huid te gebruiken als

Karun
Levensverhaal

Drugscrimineel bad tot God: "Als U mij kunt horen, help mij dan!"

God kan ieder levensverhaal gebruiken in Zijn missie. Toen Karun tiener was, wees niets er nog op dat God deze crimineel, drugsverslaafde en hindoe zou gaan inzetten. Tot het moment dat Karun twee bevriende bendeleden verloor. Karuns vader was in zij

GG Lisse
Verdieping

Bezorgde kerkgangers dreigen GerGem te verlaten: hoe hoog is de geestelijke nood?

‘Spanningen in Gereformeerde Gemeente van Lisse: groep kerkleden wil hersteld-hervormd worden’, was vorige week te lezen in het Nederlands Dagblad. Ogenschijnlijk lijkt het te gaan om een lokaal nieuwsbericht, dat alleen relevant is voor mensen uit h

Ds. Jelle Nutma
Video

Video: Hoe CGK-Gorinchem omziet naar statushouders

"Ik begreep dat jullie als kerk voor de wijk van betekenis willen zijn, kunnen we met elkaar niets iets doen voor statushouders?", die vraag kreeg ds. Jelle Nutma een paar jaar terug van de voedselbank uit Gorinchem. In onderstaande vlog vertelt de p

ChatGPT
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller: 'Is het Bijbels verantwoord om ChatGPT te gebruiken?'

'Ik ben een boek aan het schrijven dat gaat over de seculariserende wereld om ons heen. Nu is mijn vraag, omdat ik dit boek leesvriendelijk wil houden, kun je het verantwoorden tegenover God dat je teksten die je eerst naar eigen inzicht hebt opgesch

Stichting TOVV
Nieuws

Tweedaagse verdiepingsconferentie voor christenvrouwen

Op vrijdag 4 en zaterdag 5 oktober hoopt 'Stichting TOVV' haar eerste verdiepingsconferentie voor vrouwen te organiseren in 'de Schildhoeve' in Fluitenberg, nabij Hoogeveen. Een dergelijke vrouwenconferentie wordt al jaren in het midden van het land

Walsdorf
Nieuws

Vakantiepark Beter Uit in Luxemburg wordt verkocht en verliest christelijk profiel

De christelijke reisorganisatie Beter Uit verkoopt haar camping in Luxemburg. Dat maakt eigenaar Jan van den Bosch bekend in een videoboodschap. Camping Walsdorf was één van de drie vakantieparken van Beter Uit en zal niet verder gaan als christelijk

Meerartikelen

Opperrabbijn Jacobs
Column

Ik wacht nog steeds op een volledige boycot van Israël en alles wat Joods is

Als er zo'n hongersnood heerst in Gaza, waarom zien de kinderen op het NOS-journaal er dan totaal niet ondervoed uit? Dat vraagt opperrabbijn Jacobs zich af in zijn nieuwe dagboek. Ook merkt hij fijntjes op dat het vaccin dat nu aan vele 'Hamas-kinde

Burkina Faso
Dagelijks leven

Christenen Burkina Faso zuchten onder islamitisch geweld: "We leven in constante terreur"

In slechts tien jaar tijd is Burkina Faso een epicentrum van terroristisch geweld geworden. De regering heeft geen controle over ruim 40 procent van het land. De katholieke Kerk blijft echter materiële en geestelijke steun bieden. Twee Burkinese prie

Chris en Voorkom
Nieuws

Chris en Voorkom organiseert webinar voor jeugdleiders en catecheten

Als jeugdleider werk je met hart en ziel aan de invulling van een leuke club- of jeugdverenigingsavond. Je hebt zin om de jongeren van je gemeente weer te ontmoeten. Vandaar dat je het tot in de puntjes hebt voorbereid. Dat verdienen de jongeren ook!

Quiboloy
Nieuws

Omstreden kerkleider geeft zich over aan Filipijnse politie na wekenlange klopjacht

Na een gespannen patstelling van twee weken met de Filipijnse politie heeft de omstreden kerkleider Apollo Quiboloy, leider van het 'Kingdom of Jesus Christ', zich zondag overgegeven aan de autoriteiten. Quiboloy wordt beschuldigd van kinderhandel en

Zamar musiq
Video

Zamar musiq lanceert nieuwe single: 'Vision'

Afgelopen vrijdag bracht Zamar musiq een nieuwe single uit: Vision. Dit keer betreft het een instrumentale improvisatie met gitaar en tin whistle. Het is alweer de zevende release van Zamar musiq dit jaar. Eerder kwamen  de singles 'Fonkelnieuw gelui

Studenten Texas A&M University-Corpus Christi
Nieuws

Tientallen Amerikaanse studenten gedoopt tijdens nieuwe 'opwekking' op Amerikaanse universiteit

Op een Amerikaanse universiteitscampus zijn onlangs 62 studenten gedoopt. Dat meldt CBN News. De studenten kwamen in de Texas A&M University-Corpus Christi tijdens een bijeenkomst tot geloof en besloten zich vervolgens te laten dopen. Sommige Amerika

Ds. M. Maas
Video

Ds. Maas: "Het vijfde gebod geeft ouders geen recht om slaafse gehoorzaamheid te eisen"

'Eert uw vader en uw moeder', luidt het vijfde gebod. Ds. M. Maas stond onlangs in een leerdienst bij dit gebod stil. De hervormde predikant uit Rijssen merkte onder meer op dat het vijfde gebod ouders niet het recht geeft om slaafse gehoorzaamheid v

Mirjam Bikker
Verdieping

'Hoop voor een ongenadige tijd': ChristenUnie presenteert nieuwe visie

Vandaag presenteert ChristenUnie haar visie en plannen voor de toekomst. De partij stelt dat we in 'een ongenadige tijd' leven en wil als christelijke politieke beweging hoop brengen. Men geeft aan 'Christus te willen volgen in de politiek' en een ko

Wilkin van de Kamp
Video

Volgens Wilkin van de Kamp weegt het plezier van de zonde niet op tegen een leven met Jezus

Niet de wet en de dreiging van het oordeel, maar enkel Gods bovennatuurlijke liefde kan ons voor de zonde bewaren. Dat stelt Wilkin van de Kamp in de 96e aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. Volgens de christelijke spreker en schrijver wee

TUA-studenten
Interview

Opvallend: zeven eindexamenleerlingen van de Driestar starten aan de TUA

Een opvallend grote groep vwo-leerlingen van het Driestar College in Gouda schreef zich dit jaar in voor een studie theologie in Apeldoorn. Vier van hen vertellen wat hen daartoe bewoog. "Mensen bij Jezus brengen: dat is het enige wat ik wil doen." J

Marcus 7:33-34
Verdieping

Wat dit genezingswonder van Jezus tot ons te zeggen heeft

In Marcus 7:32-35 brengen de mensen een man bij Jezus. Hij was doof en sprak gebrekkig. Men smeekte Jezus om deze man de handen op te leggen. Dove mensen hebben het in de maatschappij niet eenvoudig. Niet iedereen ziet het aan je dat je doof bent. En

Mannenzangavond
Nieuws

Mannenzangavond in de Brugkerk te Waddinxveen

Op 12 oktober wordt er weer een mannenzang georganiseerd in de Brugkerk te Waddinxveen tot eer van God. Peter Burger is als dirigent aanwezig. De avond zal geleid worden door Leon Koppelman, Kees de Bruin en Jorrit Woudt. Inloop is vanaf 19.30 uur. S