Vluchten kan niet meer: Hoe moet de kerk nu omgaan met transgenders?

Opinie 11 december 2023 Theologische studiegroep Rijnsburg
transgenderisme
Shutterstock

Hoe moet de kerk omgaan met transgender mensen? Als theologische werkgroep Rijnsburg verdiepen wij ons in heikele kwesties zoals deze. Wat kunnen we jongeren aanbieden die zoeken naar hun genderidentiteit? En, hoe zit het met de toegang voor transgenders tot de verschillende kerkelijke bedieningen?

Genesis vertelt ons dat onze identiteit ligt in het beelddrager zijn van God (Gen. 1:26). Het onderscheid tussen man en vrouw is hierbij noodzakelijk (Gen. 1:27). Als man én vrouw vervult de mens de opdracht tot beelddrager zijn. Deze functie is in eerste instantie biologisch bepaald want de eerste opdracht (Gen. 1:28) is alleen te vervullen juist door het biologische verschil tussen man en vrouw. Voor het beelddrager zijn van God heb je de biologisch andere nodig.

Omdat het biologische verschil het beelddrager zijn van God door man en vrouw mogelijk maakt kunnen we moeilijk concluderen dat sekse een zelf in te vullen onbepaalde entiteit is. Ook toeval en daarmee ‘foutjes’ heeft geen plaats binnen de Schrift (Psalm 139:13-16). Daarmee lijkt de Bijbel de mens als strikt binair te beschouwen.

Mensen met genderdysforie kunnen zich echter niet identificeren met hun biologische geslacht. Dit kan leiden tot depressieve klachten. Het kan zijn dat genderdysforie komt doordat men is geboren in het “verkeerde lichaam”. Deze zienswijze overheerst het publieke debat. Een andere mogelijkheid is dat veel mannen en vrouwen karaktertrekken hebben die worden geassocieerd met het andere geslacht en een zoektocht naar je “genderidentiteit” daarom heel normaal is, maar dat mensen daar verschillend mee omgaan. Hierbij spelen allerlei zaken een rol, groepsdenken, druk vanuit de maatschappij, vluchtgedrag, onzekerheid, opvoeding etc. Soms leidt dit tot genderdysforie, maar vaak kan iemand deze karaktertrekken tenslotte prima verzoenen met zijn biologische geslacht.

De menselijke identiteit wordt in de eerste plaats niet bepaald door gender of door hoe wij ons profileren in de wereld.

Wat kunnen we zeggen tegen hen die op zoek zijn naar hun identiteit als man of vrouw? Hoewel Gods evenbeeld wordt gevormd door man en vrouw in hun biologisch verschil heeft dit weinig te maken met wie iemand is als mens. Dus het ‘tegenover de ander’ draagt wel wat uit (Het beeld van God) maar zegt weinig over de persoon tegenover God. Dit zien we aan wat de Bijbel zegt over de zogenaamde ’eunuchen’, dit zijn mannen die om politieke redenen waren gecastreerd. Opmerkelijk is dat het voor God niet uitmaakt of iemand biologisch genderloos is, meer belangrijk is dat de eunuch:
‘…mijn sabbat in acht neemt…keuzes maakt naar mijn wil….vasthoudt aan mijn verbond’ (Jesaja 56:4).
Waardoor God de eunuch, die zonder nakomelingen zal zijn, zegent met:
‘…een eeuwige naam, een naam die onvergankelijk is’ (Jesaja 56:5).

De mens tegenover God lijkt hier dus prioriteit te hebben, de menselijke identiteit wordt in de eerste plaats niet bepaald door gender of door hoe wij ons profileren in de wereld. Uiteindelijk is hoe wij tegenover Christus staan bepalend, want zijn liefde zal ons vormen of niet:
‘Hierbij is geen sprake van Jood of Griek, van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk: Gij allen zijt immers één in Christus Jezus’ (Gal. 3:28).

God geeft ons een identiteit door de werking van Zijn liefde in de relatie tot Christus en tot elkaar, die iedere andere identiteit verre overstijgt (Gal. 3:28). Dit antwoord mogen we onze jongeren die op zoek zijn naar hun (gender-)identiteit geven en laten zien (Joh. 13:35).

Aangezien de vrucht uit de liefde is, zou je kunnen zeggen dat je als gemeente op deze manier de keus laat aan God.

Met betrekking tot het invullen van bedieningen in de kerk zouden we ter vermijding van een wettische benadering een ‘geloofssprong’ kunnen maken en een ieder, ook mensen met 'genderissues’, ‘beoordelen’ met het instrument dat Jezus ons zelf geeft:
aan de vruchten herkent men de boom (Matt. 7:15-20, Luc. 6:43-45, 1 Joh. 3:6).

Dit zijn de vruchten van de Geest (Gal. 5:22-23), die zijn gevormd zijn door de inwerking van de Geest én de keus van de mens. De inwoning (vervulling) van de Geest en hoe hij door de persoon ontvangen wordt is dus aan de vruchten te zien en vormde in de eerste gemeente de criteria voor het aanstellen van leiderschap. (Hand. 6:1-7).

Aangezien de vrucht uit de liefde is, zou je kunnen zeggen dat je als gemeente op deze manier de keus laat aan God, en dat de gemeente slechts tot taak heeft deze te (h)erkennen. Hoewel dit voorstel misschien revolutionair lijkt, kunnen we onszelf afvragen of dit werkelijk anders uitwerkt dan een beleid waarin bepaalde kerkelijke functies voor transgenders zijn gesloten. Als 'transgenderisme' inderdaad een zonde is, zal er geen goede vrucht zijn, en zal men dus niet in aanmerking komen voor de functie.

Bovenstaand artikel is afkomstig van de theologische studiegroep Rijnsburg, die bestaat uit Jan Valstar, Arthur Wassenaar, Henrieke Schutte-Meerdink en Willem Schutte.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Portland
Nieuws

Rechter buigt zich over vraag of Amerikaanse moeder haar dochter (12) mee naar de kerk mag nemen

Het Hooggerechtshof in de Amerikaanse staat Maine buigt zich de komende weken over de vraag of een moeder haar 12-jarige dochter mee naar de kerk mag nemen en haar mag laten omgaan met haar vrienden uit de kerk. Het was de vraag in december 2024: mag

Supporters in de Kuip
Positief nieuws

Terugkijken: christelijke Feyenoord-supporters getuigen van Gods ingrijpen

In een video van Rijnmond getuigen verschillende Feyenoord-supporters, de Christelijke Kameraden, van hun geloof in God. Ze deelden kerstpakketten uit aan supporters in nood en getuigen van hun geloof: "Feyenoord is lang mijn enige geloof geweest. Ma

Ds. W. Visscher
Video

Is gehoorzaamheid aan God een leven zonder vreugde? Ds. Visscher antwoordt

Vaak leeft de gedachte dat gehoorzaamheid aan God het plezier uit het leven wegneemt. Alsof Gods wil ons bestaan kleiner en somberder maakt. Maar legt deze gedachte niet iets bloots van ons eigen vermaak? En is die wel verbonden aan wat God goed noem

Nieuws scrollen
Redactie

Onderzoek: veel Nederlanders mijden oorlogsnieuws, maar betrokkenheid blijft groot

Bijna de helft van de Nederlanders klikt nieuws over oorlogen en rampen liever weg. Dat blijkt uit onderzoek van noodhulporganisatie ZOA, uitgevoerd door PanelWizard. Vooral onder jongvolwassenen is de neiging groot om oorlogsberichtgeving te vermijd

De Bron
Persbericht

Nieuwe Protestantse gemeente ‘De Goede Herder’ van start in Assen: “Een teken van hoop”

Terwijl in Nederland veel kerken te maken hebben met krimp en sluiting, klinkt er in Assen een hoopvol tegengeluid. Per 1 januari 2026 krijgt de geloofsgemeenschap De Goede Herder de officiële status van Protestantse Kerk in Nederland (PKN) gemeente

Kinderen uit Guinee-Bissau
Interview

Veldwerker Ria Hogendoorn: "Met Gods hulp kun je meer doen dan gedacht"

Ria Hogendoorn bereidt zich voor op haar uitzending naar Guinee-Bissau, waar ze gaat werken op project Jedidja. Op dit moment is Ria weer terug in Nederland, na een vrijwilligersperiode van anderhalf jaar in Afrika. Ze hoopt over enkele maanden als v

opstanding Jezus
Boekfragment

De opstanding van Jezus: feit of fictie? De wetenschap weegt mee

Nadat Jezus ter dood veroordeeld was, werd Hij volgens de Romeinse gebruiken van zijn kleding ontdaan en gegeseld, voor Hij gekruisigd werd. Gezien de wreedheid van de geseling en ook de daaropvolgende kruisiging en het doorstoken worden met een spee

Lydia en Gerard de Groot
Boekfragment

Hoe Lucifer viel: de oorsprong van strijd in de geestelijke wereld

‘U, toonbeeld van volkomenheid, vol wijsheid en volmaakt van schoonheid, u was in Eden, de hof van God. Allerlei edelgesteente was uw sieraad… Het werk van uw tamboerijnen en uw fluiten was bij u. Op de dag dat u geschapen werd, waren ze gereed’, zo

Meerartikelen

Irmgard Averesch
Opinie

Wat is anno 2025 het ongeboren kind nog waard?

Het jaar 2025 ligt al weer bijna achter ons. Een jaar waarin opnieuw ongeveer 40.000 kinderen zijn gedood door de abortusindustrie. 40.000 levens alleen al in Nederland, die niet de kans kregen om uit te groeien tot mensen met een toekomst. Als we ki

Oeganda
Nieuws

Evangelist (42) vermoord na dialoog tussen moslims en christenen

Moslimextremisten in Oeganda hebben op 12 december een evangelist (42) vermoord nadat hij deelnam een een dialoog tussen moslims en christenen. Volgens kerkleiders werd de sfeer vijandig toen verschillende moslims zich in het openbaar tot het christe

Levensreddende hulpdienst
Positief nieuws

Levensreddende hulpdienst: christenen en Joden slaan de handen ineen

In een tijd waarin Israël te maken heeft met terreur en het verlies van vele militairen, groeit de verbondenheid tussen christenen en Joden. Dat wordt zichtbaar in de steun aan Magen David Adom, de nationale hulpdienst van Israël. Deze organisatie ve

Nico van der Voet
Podcast

Theoloog heeft boodschap voor evangelischen én gereformeerden: “Erken dat de ander een punt heeft”

Theoloog Nico van der Voet pleit in de Cvandaag podcast voor een veel eerlijker én vrijmoediger gesprek over de doop. Niet door muren te bouwen tussen baptisten, evangelischen en gereformeerden, maar door te erkennen dat iedere traditie sterke kanten

Daniël en Mirjam Krol
Interview

Ouders van de vermiste Yoran Krol hielden vast aan God: “We laten elkaar en God niet los”

“Yorans fiets staat midden op de brug en diep van binnen voelde ik dat ons leven vanaf dat moment veranderd was.” In de laatste uitzending van dit jaar van Hour of Power vertelden Daniël en Mirjam Krol afgelopen zondag hoe de vermissing van hun zoon

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vraagt luisteraars wat ze zullen zeggen als ze God ontmoeten

'Wat zul je zeggen als je voor God komt te staan?', die vraag stelde ds. G. van Zanden onlangs in een preek. De hervormde predikant preekte over Amos 4 waar de profeet zegt: 'Zo schik u, o Israël! om uw God te ontmoeten.' De predikant wees zijn toeho

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom snelle geestelijke groei niet Gods werkwijze is

Als mensen willen we graag snelle groei en snelle oplossingen. Of dit nu onze carrière betreft, onze relaties met mensen of onze wens om in korte tijd veel overgewicht te verliezen. Geestelijk gezien is het niet anders, constateert Wilkin van de Kamp

De mikwe uit Jeruzalem
Nieuws

Vondst in Jeruzalem: ritueel bad uit laatste jaar van tweede tempel

Tijdens opgravingen in Jeruzalem hebben archeologen een bijzondere vondst gedaan: een in rotsen gehouwen mikwe die nog bestond in de laatste dagen van de tweede tempel. De opgraving van het rituele bad werpt meer licht op de vernietiging van Jeruzale

Inloophuis Rotterdam Delfshaven
Persbericht

Inloophuis opent deuren op nieuwe locatie in hart van Rotterdam Delfshaven

Een vertrouwde plek in Rotterdam Delfshaven krijgt een nieuw hoofdstuk: deze maand verhuisde Inloophuis De Brug naar de Spanjaardstraat. Na 34 jaar van groei, ontmoeting en ondersteuning kiest het inloophuis voor een locatie die nog beter aansluit bi

Jan Braal
Dagelijks leven

Als je eenmaal op straat leeft, verandert er iets fundamenteels

Soms komt er iemand binnenlopen bij onze inloop in Rotterdam en weet je meteen: dit wordt een ontmoeting die je bijblijft. Zo was het met Evan, schrijft Jan Braal, veldwerker bij Stichting Ontmoeting. Een man met een verleden vol geweld, misbruik en

Dr. Michael Mulder
Interview

Theoloog Michael Mulder: “Gods trouw aan Israël is ook onze hoop”

Volgens dr. Michael Mulder kunnen christenen het Nieuwe Testament niet begrijpen zonder de blijvende verbondenheid tussen God en Israël te erkennen. “Als God zijn belofte aan Israël zou intrekken, hoe zeker kan ik dan zijn van zijn belofte aan mij?”

Erik Bakker
Column

De vergeten oorsprong van ‘gender’: waarom christenen alert moeten zijn

In onze hedendaagse samenleving worden we overspoeld met nieuwe ideeën over identiteit, seksualiteit en gender. Wat ooit glashelder leek, namelijk dat God de mens schiep als man en vrouw, staat nu ter discussie. Maar hoe zijn we op dit punt beland? A