De Geest gaat schuil achter de Vader en de Zoon: Hij voltooit het goddelijke Huisgezin

God 26 mei 2023 Ds. J. Muller, De Waarheidsvriend
Ds. J. Muller

De Heilige Geest doet Zijn werk in stilte, zonder gerucht. Hij doet Zijn werk in het verborgene. Hij eist geen publiciteit voor Zichzelf op, maar richt de aandacht enkel op de Vader en de Zoon. Hij schijnt van Zichzelf af en laat het licht vallen op de Vader en de Zoon, opdat zij verheerlijkt worden.

Het geloof beweegt zich langs de heilsfeiten. Met Kerst horen we dat God Zijn Zoon zendt: ‘Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en u zult Hem de Naam Immanuel geven; vertaald betekent dat: God met ons.’ (Matt.1:23) Met Pasen horen we dat Christus, nadat Hij stierf voor onze zonden, is opgestaan tot onze rechtvaardiging en heiliging: God voor ons. Met Pinksteren horen we van de vervulling met de Heilige Geest: God in ons. Hoe verhoudt zich dit alles?

Van de Vader en de Zoon
In de Vroege Kerk wees Augustinus op het eigene van de Heilige Geest: Hij ging uit van de Vader en van de Zoon. We horen de Heere Jezus in het Johannesevangelie aan de ene kant zeggen: ‘Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam’ (Joh.14:26) en aan de andere kant zegt Hij: ‘Maar wanneer de Trooster is gekomen, Die Ik u zenden zal van de Vader’ (Joh.15:26). Achter het heilsfeit van Pinksteren staat het ‘zenden’ van de Geest, zowel door de Vader als door Christus.

Christus en de Geest zijn en blijven twee onderscheiden Personen, maar ze horen onlosmakelijk bij elkaar.

Elke zondag belijden we het geloof in de drie-enige God: de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Van God de Vader belijden we dat Hij onze Schepper is, van God de Zoon dat Hij onze Verlosser is en van de Heilige Geest dat Hij onze Heiligmaker is. Tegelijk belijden we dat als er Eén in de wereld werkt, ze dan allemaal werken. Niet alleen de Vader schept, maar ook de Zoon en de Heilige Geest (zie Gen.1:1-2; Joh.1:1-3).

In deze gemeenschappelijke werking zijn de drie Personen van de drie-eenheid niet als een commissie die verschillende dingen doet om gezamenlijk hetzelfde doel te bereiken. Ieder doet het werk volgens Zijn persoonlijke hoedanigheid. De Vader werkt vanuit Zichzelf, de Zoon werkt vanuit de Vader en de Geest en de Geest werkt vanuit de Vader en de Zoon. Dus wat de Heilige Geest doet, wordt ook gedaan door de Vader en de Zoon. De Geest, Die met Pinksteren wordt uitgestort, is de Geest Die eeuwig van de Vader en de Zoon uitgaat. Er is geen ‘meerder’ van de Geest, want Hij neemt het uit Christus. Hij spreekt niet uit Zichzelf. Hij bindt Zich aan het Woord van de drie-enige God.

Van, in en door Christus
De teksten over de Heilige Geest in het Johannesevangelie leren ons nog meer over de relatie tussen Christus en de Geest. Allereerst leggen deze teksten over de Heilige Geest, als de Parakleet, de nadruk op wat Christus doet door de Geest (Joh.14:26; 15:26-27; 16:7-15). De Geest is de Geest van Christus, Die door Hem wordt verworven, en ook gezonden of gegeven. Christus staat achter het werk van de Geest. Hij is Degene Die handelt. En Hij is het Die door de Geest verheerlijkt wordt.

Daarnaast is er in het Nieuwe Testament een andere lijn: wat de Geest doet in en door Christus. Christus wordt door de Geest in de wereld gebracht. Op Christus daalt de Geest neer. Hij kwam in de wereld doordat Hij ontvangen werd uit de Heilige Geest. Hij verrichtte wonderen door de kracht van de Geest. Alles wat Christus was en deed, was en deed Hij door de Geest. Het leven van Jezus is ondenkbaar zonder de Geest. Oftewel: ‘God met ons’ en ‘God voor ons’ zijn ondenkbaar zonder de Heilige Geest. ‘Wanneer de Geest niet erkend wordt als de Geest van Christus, maar als Iemand Die eigen wegen gaat, dan hebben we het niet meer over dezelfde Geest’ (dr. M.J. Kater).

Wie de Geest heeft, die deelt in wat Christus verworven heeft door Zijn kruis en opstanding: vergeving en eeuwig leven. Die heeft toekomst.

Christus en de Geest zijn en blijven twee onderscheiden Personen, maar ze horen onlosmakelijk bij elkaar. En wel zo innig dat je moet zeggen: wie Christus heeft, heeft de Geest; en wie de Geest heeft, heeft Christus. Wie de Geest van Christus niet heeft, die heeft Christus niet, die behoort Hem niet toe. Maar wie de Geest heeft, die deelt in wat Christus verworven heeft door Zijn kruis en opstanding: vergeving en eeuwig leven. Die heeft toekomst.

Schijnende lantaarn
Wij belijden met de geloofsbelijdenis van Nicea te geloven in de Heilige Geest, Die Heere is en levend maakt, Die van de Vader en de Zoon uitgaat. Achter Hen gaat Hij schuil. Dan is Hij in Zijn element. Om samen met het oog op de Vader en de Zoon God te zijn. Hij voltooit het goddelijke Huisgezin. Hij vervolmaakt, vervult het werk van de Vader en de Zoon. Het is opvallend hoe vaak Lukas dit woord ‘vervullen’ gebruikt: de dag van het pinksterfeest wordt vervuld, het huis wordt vervuld, de discipelen worden vervuld. De Heilige Geest maakt vol van God.

Met zondag 20 belijden we dat de Heilige Geest samen met de Vader en de Zoon eeuwig God is. In dat woord ‘samen’ zit ook de betekenis dat de Heilige Geest Zich op dezelfde manier aan ons bekendmaakt als de Vader en de Zoon. Hoe dan? Hoe is de Heilige Geest God in ons? Samen met de Vader en de Zoon. Nooit los van elkaar. Iemand die met een fel schijnende lantaarn in het donker loopt, blijft zelf onzichtbaar zolang hij van zichzelf afschijnt. Maar hoe onzichtbaar de persoon met de lantaarn mag zijn, zijn werk is wel ontzettend belangrijk. Hij geeft licht, zodat de weg gezien en bewandeld kan worden. Zo is de Heilige Geest bezig.

Bijzondere toerusting
Nadat Christus is heengegaan naar Zijn Vader, zendt Hij de Geest. Petrus horen we zeggen: ‘Hij dan, Die door de rechterhand van God verhoogd is en de belofte van de Heilige Geest ontvangen heeft van de Vader, heeft dit uitgestort wat u nu ziet en hoort.’ (Hand.2:33) Met Pinksteren ontvangen de discipelen de Geest in een volheid en overvloed die zij eerder niet kenden. Het woord ‘uitstorten’, dat Petrus gebruikt, wijst daarop. Het is een vervuld worden met de Heilige Geest.

Hij geeft licht, zodat de weg gezien en bewandeld kan worden. Zo is de Heilige Geest bezig.

Wat houdt dat vervuld worden in? Bij Lukas houdt dat een bijzondere toerusting om te getuigen in (Luk.24:49). Ook in Handelingen 1:8 vinden we dit verband tussen het getuige-zijn en het ontvangen van de Heilige Geest. Dat lezen we in Handelingen 2:4: ‘En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen te spreken in andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken.’ De vervulling met de Heilige Geest is duidelijk gericht op het spreken (vs.4) alsook op het horen (vs.11). De christelijke gereformeerde theoloog dr. L. Floor geeft aan dat dit spreken in andere talen op het terrein ligt van het gebed. Het verschil tussen Handelingen 2 en 1 Korinthe 12 en 14 (over de gaven, waaronder die van talen, zie p.10) ligt in de toevoeging ‘andere’ bij talen. We hebben dus in Handelingen 2 met iets unieks te maken. Dit unieke teken verschilt van de glossolalie (tongentaal), dat hoort bij het unieke heilsfeit van de uitstorting van de Heilige Geest (J.P. Versteeg). Dit spreken in andere talen en horen in de eigen taal wordt gevolgd door de prediking van Petrus. Maar hoewel het spreken in andere talen en het horen in de eigen taal indruk maakte onder de hoorders, was het Petrus’ preek van het Woord die de bekering van de drieduizend bewerkte.

Beheerst door de Geest
Dr. A. Noordegraaf schrijft dat in Handelingen 2 de pinkstergeschiedenis uitmondt in de schildering van het gemeenteleven. In Handelingen is de Heilige Geest ook de Geest Die het nieuwe leven werkt dat zich openbaart in de gemeente. Het gemeenteleven is een direct gevolg van het werk van de Heilige Geest. In Handelingen valt er echter grote nadruk op de toerusting door de Heilige Geest om de grote werken van God te kunnen verkondigen.

Paulus belicht een andere invalshoek van de vervulling: wie met de Geest vervuld is, wordt door de Geest beheerst. ‘De vervulling met de Heilige Geest betekent dus, dat iemand door de Geest beheerst wordt, geheel door de Geest in beslag genomen is, volledig door de Geest gebruikt en geleid wordt.’ (dr. L. Floor) De Geest is de Geest van Christus. Het geloof in Christus en het leven uit Hem vormen de weg om met de Geest vervuld te worden.

Het gevolg hiervan is dat de vervulling met de Geest slechts in de gemeenschap met Christus wordt ontvangen. Hoe meer Christus ons leven is, hoe meer de Geest beslag legt op ons leven, ons beheerst en leidt en wij ‘vol’ zijn van de Heilige Geest. Zo werkt Hij in ons. Dit vraagt om een aanhoudend gebed om met de Geest vervuld te worden (Luk.11:13).

Ds. J. Muller is predikant van de hervormde gemeente te Bleskensgraaf en lid van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond. Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#369 Ds. Bram Hofland & ds. John de Groot over de hel, eeuwige straf en het laatste oordeel
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

 Proponent L. Schouten
Nieuws

Preekbevoegdheid verleend aan PKN-proponent door Hersteld Hervormde Kerk

Het breed moderamen van de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft proponent L. Schouten uit Elspeet per dinsdag preekbevoegdheid toegekend. Dat meldt het kerkverband op haar website. Schouten is al zo’n 35 jaar als proponent actief binnen de voormalige

Willem Lingeman
Video

Echtpaar noemt huwelijk "één groot drama": Willem Lingeman reageert

Bijbelleraar Willem Lingeman reageert in een videoboodschap op een pijnlijke huwelijksgeschiedenis van een echtpaar. Volgens het stel was hun huwelijk “zeker niet Gods wil” en noemt men het “één groot drama”. Inmiddels zijn ze gescheiden en beiden he

Apollinaris Darmawan
Nieuws

Indonesische christen op leeftijd vrijgelaten na jarenlange gevangenisstraf

Na meer dan vier jaar gevangenschap is de christelijke bekeerling Apollinaris Darmawan vrijgelaten uit de Kebon Waru-gevangenis in Indonesië. De man werd in november 2024 vervroegd vrijgelaten, nadat hij meerdere strafverminderingen kreeg. Darmawan z

Indonesische vlag
Nieuws

Honderden moslims protesteren tegen bouw Indonesische kerk

In het Indonesische Kalibaru, een dorp in de stad Depok (West-Java), protesteerden op 5 juli honderden moslims tegen de bouw van een christelijke kerk. Dit gebeurde ondanks dat de kerk alle benodigde vergunningen bezit. Op videobeelden is te zien hoe

Ds. P. den Ouden
Video

Waaraan kun je genade in je hart herkennen? HHK-predikant antwoordt

Waaraan kun je herkennen dat er genade in je hart gekomen is? Op die vraag gaf ds. P. den Ouden in een recente preek antwoord. De HHK-predikant uit Katwijk aan Zee gebruikte in zijn antwoord een citaat van Augustinus. De kerkvader had ooit een briefw

Ann Michelle Lee
Video

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee is aanstaande zondag te gast bij Hour of Power. Ze vertelt daar hoe ze God echt leerde kennen. Ook deelt ze haar droom en boodschap voor de jongere generatie. "Ik wil zoveel mogelijk mensen brengen naar het hart v

Mexico
Nieuws

Mexico: een jaar ontheemd en geen zicht op terugkeer

De maand juli markeert de trieste ‘verjaardag’ van de vlucht van honderden christenen uit hun gemeenschappen in de Mexicaanse deelstaat Chiapas. Ze moesten vrijwel alles achterlaten: hun land, huizen en dieren. Meer dan honderd christenen - van piepj

Arthur Alderliesten
Nieuws

Dolle Mina’s verstoren bijeenkomst Schreeuw om leven: directeur reageert

Afgelopen maandag verstoorden pro-abortus demonstranten een bijeenkomst van Schreeuw om leven in Gouda. De avond was bedoeld om mensen uit de achterban te informeren over het waken bij abortusklinieken. De circa 25 demonstranten - die zich presenteer

Meerartikelen

Syrie
Interview

Syrische christenen houden stand in vijandige omgeving: "God gebruikt de kerk"

"Voor veel mensen wordt de droom van een islamitische staat in Syrië steeds meer werkelijkheid. En daarin is geen plaats voor ongelovigen, zoals christenen." Aan het woord is Ibrahim Lahdo, tot voor kort woonachtig in Syrië. Cvandaag sprak met hem ov

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De wereld kijkt niet naar je preek, maar naar je daden

Tijdens een zendingsreis in Zuid-Afrika kreeg ik onverwacht de gelegenheid om een van de meest gevaarlijke townships in Kaapstad te bezoeken. Kolonel Bazil Vellai, lid van de kerk waar ik te gast was, had ons persoonlijk uitgenodigd om Manenberg - de

Ds. M. van Reenen
Column

Overvolle huizen: spullen verzamelen of schatten in de hemel?

Een verhuizing levert veel op: stress, chaos, drukte, dozen, helpers, een verhuiswagen die de bocht niet kan halen... Maar ook: bezinning. Al die spullen die je uit het ene huis haalt en in het andere weer neerzet, waar komt het vandaan, waar moet he

Kerk van de Heilige Familie
Nieuws

Drie doden bij aanval op katholieke kerk in Gaza: Israël start onderzoek

Bij een aanval op de Kerk van de Heilige Familie in Gaza-stad zijn donderdag drie mensen omgekomen en raakten er meerdere gewond, onder wie de priester van de parochie. De kerk, waar sinds het uitbreken van de oorlog honderden christenen schuilen, we

Jan Pool
Column

Dankbaarheid is geen luxe; het is een manier van leven

Het leven kent zowel prachtige als pijnlijke momenten. Onlangs kreeg ik de sleutel van een prachtige auto, een cadeau van een dierbare vriend voor wie ik al vijftien jaar een mentor mag zijn. Ik ontving hem met tranen van ontroering in mijn ogen. Wat

Josephat Gwajima
Nieuws

Tanzania sluit grote pinksterkerk na kritiek op mensenrechtenschendingen

De Tanzaniaanse overheid heeft de grote protestantse kerk Glory of Christ Tanzania Church gesloten. Reden: een preek waarin voorganger Josephat Gwajima sprak over mensenrechtenschendingen in het land. Zes weken na de sluiting is de kerk nog altijd di

Ds. D. J. Budding
Video

Hervormde predikant wijst op kerken waar het evangelie niet ten volle klinkt

Als je op het volmaakte offer van de Heere Jezus ziet, dan mag je weten dat je zalig wordt. Toch zijn er, met name aan de rechterflank van de reformatorische gezindte, christenen die zich afvragen of zij wel zalig kunnen worden. Die worsteling leidt

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp nodigt je uit om de Plaatsvervanger van Jezus beter te leren kennen

"De Heilige Geest is de Geest van Jezus in jou Die het leven van Jezus in en door jou wil leiden", aldus Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De spreker en schrijver nodigt je in deze aflevering - en in de

Päivi Räsänen
Nieuws

Finse politica overweegt om haar kerk te verlaten na jarenlange LHBTI-strijd

De Finse politica Päivi Räsänen overweegt een definitief afscheid van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. De aanleiding: de groeiende acceptatie van homorelaties binnen de kerk en het recente besluit van een bisschop om kerken open te stellen v

Naomi Oosterhof
Podcast

Wat houdt ware vriendschap in? Beluister deze podcast

In deze podcastaflevering staat Naomi Oosterhof (foto) stil bij een thema dat ons allemaal raakt: vriendschap. Wat onderscheidt een gewone vriend van een broeder of zuster voor het leven? En hoe kijkt God eigenlijk naar vriendschappen? Naomi neemt je

Groot Letter-uitgave
Persbericht

Bijbelvereniging introduceert Groot Letter Nieuwe Testament (HSV)

Sinds vorige maand is bij de Bijbelvereniging het Nieuwe Testament in Groot Letter-uitgave verkrijgbaar. Deze speciale editie is gedrukt in de Herziene Statenvertaling (HSV) en bedoeld voor mensen die gebaat zijn bij grotere letters, zoals ouderen en

Serhii Burlaka met Oekraïense militairen
Interview

Serhii werkt voor ZOA én is legerpredikant: "Er is een wonder nodig voor Oekraïne"

Als ZOA-medewerker voorziet Serhii Burlaka mensen in de ‘bevrijde gebieden’ rond Cherson (Oekraïne) van voedsel. Maar één week in de maand werkt hij als legerpredikant aan het front. “Ik preek in zo’n week soms maar twee minuten. Het is veel belangri