Raad van Kerken vliegt uit de bocht: durven we het beest in de bek te kijken?

Nieuws15 maart 2023 Aline Pennewaard
Aline Pennewaard

Hoofdschuddend las ik het opiniestuk van Johan van den Berg en Theo Brand in het Nederlands Dagblad. Een reactie op de rel rondom de Raad van Kerken en de Holocaust, waarin Brand en Van den Berg zeiden de Palestijnse kwestie niet met de Holocaust te willen vergelijken, maar dat stiekem toch nog steeds deden door hun betoog in een ‘echo’ van ‘historische en geografische lotsverbondenheid’ te gieten.

Daar moest nog even op vileine toon aan worden toegevoegd, dat Joodse organisaties ‘uiteraard’ niets over het leed van de Palestijnen zeggen. Een nutteloze opmerking, gezien het feit dat de betreffende Joodse organisaties enkel een oproep deden om gebeurtenissen niet te vergelijken met de Holocaust. Dat roept vanzelfsprekend de vraag op, of de heren Brand en Van den Berg ook bij Palestijnse belangenorganisaties staan te vingerwapperen dat er geen oog is voor de Israelische kant van het verhaal. Ik vrees dat ik het antwoord wel weet.

Zijn we zó egocentrisch geworden dat we oprecht van mening zijn dat elk leed kan worden gelijkgesteld aan een systematische, industriële genocide die in de gehele geschiedenis zijn gelijke niet kent?

Het is de laatste jaren in Nederland een ware epidemie, de oneindige stroom vergelijkingen met de Holocaust. Debat wordt tegenwoordig niet meer gevoerd op inhoud en feiten, maar op gevoel en emotie. Dat zien we terug in het eindeloze gesmijt met superlatieven, waarbij vooral dankbaar gebruik wordt gemaakt van de Holocaust en alle daaraan gelieerde zaken. Gaza is ‘het getto van Warschau’ of ‘het grootste openlucht-concentratiekamp ter wereld’. Israël is een ‘apartheidsstaat’ die ‘genocide’ pleegt. Iedereen met wie ik het niet eens ben is een ‘nazi’ of een ‘fascist’. De vergelijkingen van politici met Hitler zijn niet van de lucht. En elke groep die zich op wat voor manier dan ook benadeelt voelt bombardeert zichzelf stante pede tot ‘de nieuwe Joden’. Kunnen we gebreken en onrechtvaardigheden in deze wereld dan werkelijk niet meer op een normale manier benoemen? Zijn we zó egocentrisch geworden dat we oprecht van mening zijn dat elk leed kan worden gelijkgesteld aan een systematische, industriële genocide die in de gehele geschiedenis zijn gelijke niet kent?

Wie oog heeft voor het leed van de Palestijnen is uiteraard volkomen vrij om daarbij de conclusie te trekken dat Israël zich als een onderdrukker gedraagt. Toegegeven, het is een nogal eenzijdige weergave van de situatie, maar soit, dat is niet verboden. Maar daar heeft onze prachtige Nederlandse taal dan dus (jawel!) gewoon een woord voor: onderdrukking. Of oppressie. Onrechtvaardigheid, kan ook nog. Overheersing, zo je wilt. Tirannie zelfs, als je de zaken graag een beetje fermer wilt aanzetten. U ziet, keuze te over. Waarom voldoet dat niet meer? Er valt in zo’n geval tenminste nog een inhoudelijk gesprek over de situatie te voeren. Maar wat moet je nog bediscussiëren wanneer iemand met termen begint te smijten als ‘Holocaust’ en ‘genocide’? Het doet ook wat hysterisch aan: alsof je over amputatie praat bij een ontstoken teen.

Laat de Holocaust met rust als het op hedendaagse politieke kwesties aankomt.

Wie echter dieper graaft bij dit soort uitspraken, komt uiteindelijk altijd weer ons eigen nationale trauma tegen: het verpletterende besef dat wij als natie, gezegende uitzonderingen daargelaten, maar bitter weinig hebben ondernomen om onze Joodse landgenoten van de vernietigingsmachine te redden. Het gelijkstellen van de Palestijnse kwestie aan de Holocaust vrijwaart ons een beetje van dat schuldgevoel. Als die Joden zelf eigenlijk geen haar beter zijn, wel, dan was het misschien niet zo erg dat we ze niet hebben gered. Durven we dat beest in de bek te kijken?

Laat de Holocaust met rust als het op hedendaagse politieke kwesties aankomt. Er zijn meer dan genoeg andere woorden om je punt mee te maken en de discussie mee aan te zwengelen, woorden die veel constructiever zijn voor de dialoog en het toewerken naar een oplossing. Want wie werkelijk denkt dat de Palestijnse kwestie en de Holocaust op één lijn kunnen worden gezet, laat daarmee vooral twee dingen zien: dat hij geen idee heeft wat de Holocaust was én dat hij geen flauw benul heeft wat er nu eigenlijk in het Midden-Oosten gebeurt.

Aline Pennewaard is voorlichter namens Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), Holocaust-historica, schrijfster en onderzoekster.

Praatmee

Beluister onze podcast

#304 Patrick & Jeffrey over de verkiezingsuitslag, kanselruil en tramincident
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant stelt indringende vraag: "Wat doe jij voor de gemeente?"

"Mag ik zo eens aan iedereen, ook thuis, vragen wat uw bijdrage aan de gemeente is? Geef er maar een antwoord op. Ik hoop niet dat je moet zeggen: ‘Niks. Ik zit hier en verder niks'", merkte ds. P. den Ouden onlangs op in een preek. De hersteld hervo

Bijbel op slot
Nieuws

Amerikaans christelijke school klaagt staat aan na verbod vanwege Bijbelse visie op seksualiteit en gender

De Mid Vermont Christian School klaagt staatsfunctionarissen aan omdat ze de school en haar leerlingen verbieden deel te nemen aan het staatsonderwijsprogramma en de sportcompetitie. De staat legde dit verbod op vanwege de Bijbelse visie van de schoo

Kerk Canada
Nieuws

Canadees mensenrechtenrapport: 'Kerstmis en Pasen vieren is religieuze discriminatie'

In Canada maken leden van de Canada Human Rights Commission zich druk om de viering van Kerstmis en Pasen. Volgens hen kunnen deze christelijke feesten gezien worden als een vorm van 'religieuze intolerantie' wanneer ze gevierd worden. In een rapport

Het schilderij 'Christus bespot'
Nieuws

Louvre koopt 13e-eeuws schilderij van Jezus dat bijna in de vuilnisbak belandde

Een 13e-eeuws schilderij van Jezus dat een paar jaar geleden ontdekt werd in de keuken van een oudere vrouw en bijna de in vuilnisbak belandde, is aangekocht door het Louvre na een vier jaar durende poging om het zeldzame kunstwerk voor Frankrijk te

Hindoes
Nieuws

Protesterende hindoes maken het Indiase christenen onmogelijk hun doden te begraven

Christenen in de Indiase regio Bastar wordt het onmogelijk gemaakt om hun doden te begraven. Dat meldt The Christian Post. In de afgelopen drie weken alleen al dwarsboomden protesterende hindoes tot vijf keer toe dat christenen in rust hun dierbaren

Jacques Brunt
Video

Waarom gaat het ongelovige mensen voor de wind? Bekijk de video

'Hoe kan het dat het mensen die aan God noch gebod doen het zo voorspoedig gaat en ik met tegenslagen te maken heb?' Die vraag stelt de bekende dichter van Psalm 73, Asaf, in diezelfde Psalm aan God. Het is een vraag die je in je eigen leven als chri

olijfboom
Verdieping

Waarom de olijfboom voor iedere christen relevant is

Het is een van de bomen die we deze zomer veelvuldig kunnen zien op vakantie in Zuid-Europa: de olijfboom. In het land van de Bijbel komt de boom ook veel voor. In Psalm 52 vergelijkt David zich met 'een groene olijfboom in Gods huis'. De achtergrond

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag podcast over de verkiezingsuitslag, kanselruil en tramincident

Redacteur Patrick Simons bespreekt een opmerkelijk geweldsincident in een Haagse tram. Uiteraard komt in deze nieuwspodcast van Cvandaag ook Wilders' monsterzege ter sprake. Patrick en presentator Jeffrey Schipper zoomen in op de verkiezingsuitslag v

Meerartikelen

Pater Hans Joachim Lohre
Nieuws

Duitse priester jaar na kidnapping in Mali vrijgelaten

De Duitse priester Hans Joachim Lohre (66) is bevrijd uit zijn gevangenschap in Mali. Dat melden diverse bronnen. Lohre was al een jaar vermist en vooralsnog eiste geen groepering zijn ontvoering op. Een jaar geleden, in november 2022, bleek de Duits

Piet Vergunst
Verdieping

Psalm 74 is hoogst actueel: ‘Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’

Een oorlog die we ook kunnen volgen via de opiniepeilingen in eigen land: hoe vaak lazen we al niet waar de sympathie van Nederlanders ligt in de oorlog die woedt in Israël en Gaza. Daarbij komen hiermee samenhangende uitbarstingen van geweld in heel

De Wereld Rond
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Wim Tollenaar

 In deze podcast van 'De Wereld Rond' vertelt Wim Tollenaar onder meer over het belang van het betrekken van jongeren in de kerk en bij Gods koninkrijk. Ook vertelt hij ons hoe hij zijn vrouw Sijtje ontmoette, hoe hij God heel persoonlijk leerde kenn

Sela
Nieuws

Luister naar dit schitterende nieuwe adventslied van Sela!

Aanstaande zondag is het eerste advent. Sela heeft naar aanleiding van deze bijzondere tijd tot Kerstmis een prachtig lied geschreven en uitgebracht. Onder begeleiding van een Latijns zingend kinderkoor klinkt een hoopvol geluid vol verheuging over w

Hour of Power
Nieuws

Elisabeth van Zijl leed aan anorexia en boulimia: "Het was een houvast"

"Mijn moeder stak mij op mijn vijftiende aan met lijnen, dat wilde ik ook wel eens proberen." Elisabeth van Zijl leed aan anorexia en boulimia en vertelde daar afgelopen zondag bij Hour of Power over. Ze probeert nu anderen bij te staan in hun strijd

Jan van den Bosch
Nieuws

Jan van den Bosch over de hel van de Sahel: "Ik dacht dat ik een enorme vergissing had gemaakt"

Jan van den Bosch ging toen hij een jaar of dertig was voor de EO naar de Sahel in Afrika. Daar aangekomen verloor hij zowat zijn geloof door alles wat hij daar zag en aantrof. Jan wist niet hoe hij de ellende die hij zag een plekje moest geven, totd

Ds. Willem Glashouwer
Boekfragment

Vertrouwt Israël op zijn wapens of op God? Het antwoord is cruciaal

Wat zijn volgens de Bijbel de grenzen van dat Beloofde Land? Die worden niet heel precies aangegeven, maar wel globaal.  Van de rivier van Egypte (Wadi el Arish, of de oostelijke tak van de Nijl) tot de grote rivier, de rivier de Eufraat. Het gebied

Ds. Belder
Column

De effectieve propaganda van Hamas: Wordt Europa straks alsnog 'Judenfrei'?

Israël is de laatste witte koloniale bezetter in de geschiedenis. Het uitroepen en erkennen van een eigen staat in 1948 is een grote historische vergissing geweest. Palestina dient dan ook gedekoloniseerd te worden. Bovendien pleegt de joodse bezette

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp leerde bijzondere les van de zoon van een schapenboer

In de tiende aflevering van de serie 'Begin je dag met God' van Stichting Vrij Zijn behandelt Wilkin van de Kamp ditmaal het tweede vers van Psalm 23. De bekende christelijke auteur en spreker vertelt als het om die Psalm gaat, hij een bijzondere les

Vrouw in de keuken
Nieuws

Reformatorische dominees niet blij met emanciperende christenvrouwen

Door middel van een eenzijdige visie op huwelijk, seksualiteit en vrouwen, zijn reformatorische dominees bezig met "een achterhoedegevecht", zo stelde prof. dr. Miranda Klaver onlangs. Ook SGP-wethouder Paula Schot zette vraagtekens bij de manier waa

Pakistaanse moslims
Nieuws

Pakistaanse christen in eigen huis doodgeschoten door moslimextremist

De 20-jarige Farhan Ul Qamar, een Pakistaanse christen, is begin deze maand door een moslimextremist in zijn eigen huis doodgeschoten. Dat meldt Morning Star News. Farhans vader stelt dat de moordenaar van zijn zoon gedreven werd door een sterke haat

Middelburg
Nieuws

GerGem Middelburg verzet zich tegen opening winkels op zondag

De Gereformeerde Gemeente in Middelburg wil niet dat de winkels in de Zeeuwse hoofdstad voortaan op zondag opengaan. Dat heeft de kerk laten weten in een brief aan de gemeente. Een voorstel om de opening van winkels op zondag vanaf volgend jaar toe t