Raad van Kerken vliegt uit de bocht: durven we het beest in de bek te kijken?

Nieuws 15 maart 2023 Aline Pennewaard
Aline Pennewaard

Hoofdschuddend las ik het opiniestuk van Johan van den Berg en Theo Brand in het Nederlands Dagblad. Een reactie op de rel rondom de Raad van Kerken en de Holocaust, waarin Brand en Van den Berg zeiden de Palestijnse kwestie niet met de Holocaust te willen vergelijken, maar dat stiekem toch nog steeds deden door hun betoog in een ‘echo’ van ‘historische en geografische lotsverbondenheid’ te gieten.

Daar moest nog even op vileine toon aan worden toegevoegd, dat Joodse organisaties ‘uiteraard’ niets over het leed van de Palestijnen zeggen. Een nutteloze opmerking, gezien het feit dat de betreffende Joodse organisaties enkel een oproep deden om gebeurtenissen niet te vergelijken met de Holocaust. Dat roept vanzelfsprekend de vraag op, of de heren Brand en Van den Berg ook bij Palestijnse belangenorganisaties staan te vingerwapperen dat er geen oog is voor de Israelische kant van het verhaal. Ik vrees dat ik het antwoord wel weet.

Zijn we zó egocentrisch geworden dat we oprecht van mening zijn dat elk leed kan worden gelijkgesteld aan een systematische, industriële genocide die in de gehele geschiedenis zijn gelijke niet kent?

Het is de laatste jaren in Nederland een ware epidemie, de oneindige stroom vergelijkingen met de Holocaust. Debat wordt tegenwoordig niet meer gevoerd op inhoud en feiten, maar op gevoel en emotie. Dat zien we terug in het eindeloze gesmijt met superlatieven, waarbij vooral dankbaar gebruik wordt gemaakt van de Holocaust en alle daaraan gelieerde zaken. Gaza is ‘het getto van Warschau’ of ‘het grootste openlucht-concentratiekamp ter wereld’. Israël is een ‘apartheidsstaat’ die ‘genocide’ pleegt. Iedereen met wie ik het niet eens ben is een ‘nazi’ of een ‘fascist’. De vergelijkingen van politici met Hitler zijn niet van de lucht. En elke groep die zich op wat voor manier dan ook benadeelt voelt bombardeert zichzelf stante pede tot ‘de nieuwe Joden’. Kunnen we gebreken en onrechtvaardigheden in deze wereld dan werkelijk niet meer op een normale manier benoemen? Zijn we zó egocentrisch geworden dat we oprecht van mening zijn dat elk leed kan worden gelijkgesteld aan een systematische, industriële genocide die in de gehele geschiedenis zijn gelijke niet kent?

Wie oog heeft voor het leed van de Palestijnen is uiteraard volkomen vrij om daarbij de conclusie te trekken dat Israël zich als een onderdrukker gedraagt. Toegegeven, het is een nogal eenzijdige weergave van de situatie, maar soit, dat is niet verboden. Maar daar heeft onze prachtige Nederlandse taal dan dus (jawel!) gewoon een woord voor: onderdrukking. Of oppressie. Onrechtvaardigheid, kan ook nog. Overheersing, zo je wilt. Tirannie zelfs, als je de zaken graag een beetje fermer wilt aanzetten. U ziet, keuze te over. Waarom voldoet dat niet meer? Er valt in zo’n geval tenminste nog een inhoudelijk gesprek over de situatie te voeren. Maar wat moet je nog bediscussiëren wanneer iemand met termen begint te smijten als ‘Holocaust’ en ‘genocide’? Het doet ook wat hysterisch aan: alsof je over amputatie praat bij een ontstoken teen.

Laat de Holocaust met rust als het op hedendaagse politieke kwesties aankomt.

Wie echter dieper graaft bij dit soort uitspraken, komt uiteindelijk altijd weer ons eigen nationale trauma tegen: het verpletterende besef dat wij als natie, gezegende uitzonderingen daargelaten, maar bitter weinig hebben ondernomen om onze Joodse landgenoten van de vernietigingsmachine te redden. Het gelijkstellen van de Palestijnse kwestie aan de Holocaust vrijwaart ons een beetje van dat schuldgevoel. Als die Joden zelf eigenlijk geen haar beter zijn, wel, dan was het misschien niet zo erg dat we ze niet hebben gered. Durven we dat beest in de bek te kijken?

Laat de Holocaust met rust als het op hedendaagse politieke kwesties aankomt. Er zijn meer dan genoeg andere woorden om je punt mee te maken en de discussie mee aan te zwengelen, woorden die veel constructiever zijn voor de dialoog en het toewerken naar een oplossing. Want wie werkelijk denkt dat de Palestijnse kwestie en de Holocaust op één lijn kunnen worden gezet, laat daarmee vooral twee dingen zien: dat hij geen idee heeft wat de Holocaust was én dat hij geen flauw benul heeft wat er nu eigenlijk in het Midden-Oosten gebeurt.

Aline Pennewaard is voorlichter namens Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), Holocaust-historica, schrijfster en onderzoekster.

Praatmee

Beluister onze podcast

#373 Jeffrey & Petra van de Weetering over Israël, de kerk en geloven vanuit de schuilkelder
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

GNR
Persbericht

Groot Nieuws Radio lanceert eigen nieuwspodcast

Groot Nieuws Radio start op vrijdag 5 september met een nieuwe podcast: Groot Nieuws van de Week. Hierin hoor je de actualiteit op een manier die kenmerkend is voor Groot Nieuws Radio: met ruimte voor kritische vragen, maar altijd met een geluid van

Robin M. Westman
Nieuws

Schutter katholieke kerk Minneapolis worstelde met identiteit

De katholieke gemeenschap van Minneapolis is diep geschokt door de schietpartij van vorige week in de Annunciation Catholic School and Church. Tijdens de openingsmis van het schooljaar opende een oud-leerling het vuur op kinderen en andere gelovigen.

SGP
Verdieping

Verkiezingsprogramma SGP: dit zijn de belangrijkste standpunten

De SGP heeft dinsdag het conceptverkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen gepresenteerd. Opkomen voor kwetsbaar leven en het gezin zijn belangrijke speerpunten van de partij. Ook streeft men naar christelijke waarden in Nederland en is er

Josh Sullivan
Nieuws

Amerikaanse zendeling keert terug naar land waar hij eerder ontvoerd werd

De Amerikaanse zendeling Josh Sullivan (34) is tijdelijk teruggekeerd naar zijn zendingspost in Zuid-Afrika. In april werd hij daar nog door vier gewapende mannen ontvoerd en zes dagen lang vastgehouden. Na een schietpartij werd hij uiteindelijk door

Politie
Nieuws

Tiener aangeklaagd voor moord op petekind van bekende pastor uit Chicago 

In Chicago is een 18-jarige jongen aangeklaagd voor de moord op Christion Tucker (21). Hij was het petekind van Corey Brooks, een bekende Amerikaanse voorganger van de New Beginnings Church en leider van de organisatie Project HOOD. De politie meldt

Júlia Herku
Interview

Is er hoop voor generatie Z? Jonge Theoloog des Vaderlands Júlia Herku geeft antwoord

"Ik kijk ernaar uit om Jezus te ontmoeten", zegt Júlia Herku (21) zonder aarzeling. Haar geloof staat stevig op een fundering die door de jaren heen is gegroeid. Als Jonge Theoloog des Vaderlands reist ze door heel Nederland om haar generatie te vert

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over indringende uitnodiging van Jezus

"Drinken is een actief proces", zegt Wilkin van de Kamp. "Je kunt de doop in de Heilige Geest niet vanuit een negatieve of passieve houding ontvangen. Niemand kan drinken met gesloten mond. Zoals in het natuurlijke, zo is het ook in het geestelijke."

familie Kooijman
Video

Hoe de familie Kooijman zich voorbereidt op zendingswerk in Japan

Hoe bereid je je voor op een verhuizing naar de andere kant van de wereld? De familie Kooijman deelt in deze video van Daniël Online hun verhaal over de roeping naar Japan. Ze vertellen hoe ze Gods leiding ervoeren, hoe de kinderen reageren op het ve

Meerartikelen

Heilige Grond
Podcast

Theologie in de modder: verbonden met de aarde

Hoe zijn wij als mensen verbonden met de aarde waarop we leven? In deze podcastaflevering van Heilige Grond gaan Mirella Klomp en David Onnekink in gesprek over grote vraagstukken rondom klimaat, consumptie, voedselproductie en duurzaamheid. Ze laten

bijbelapp
Nieuws

's Werelds meest populaire Bijbel-app verzamelt veel data van gebruikers

De ‘Holy Bible’ app van YouVersion is wereldwijd de meest gebruikte Bijbelapp. Ook in Nederland is de app ontzettend populair. Maar experts maken zich zorgen omdat deze app gevaren oplevert voor de privacy van gebruikers. De app wordt veelvuldig gebr

Heilige Grond
Podcast

Wat als je kerkgebouw niet meer van jezelf is? Beluister deze podcast

Wat betekent een kerkgebouw voor de gemeenschap die er samenkomt? En wat gebeurt er als dat gebouw moet worden gedeeld, herbestemd of zelfs gesloten? In deze podcastaflevering van Heilige Grond spreekt Koos met Henk de Roest en Elza Kuyk over de pijn

Haren
Nieuws

Jonge twintiger in Brabant koopt kerk om te gebruiken waar deze voor bedoeld is

Kerken verdwijnen de laatste jaren in een rap tempo in Nederland. Vooral het aantal katholieke kerken neemt snel af. Zo vond in de Sint-Lambertuskerk in het Brabantse dorp Haren anderhalf jaar geleden de laatste kerkdienst plaat. Waar iedereen vermoe

india
Nieuws

Indiase dorpen verbieden christelijke activiteiten

In de Indiase deelstaat Chhattisgarh hebben zes dorpen in het district Kanker nieuwe regels ingevoerd die alles wat christelijk is verbieden. Bij de dorpsingangen zijn grote blauwe borden geplaatst met de waarschuwing dat christelijke activiteiten ni

Yvonne
Opinie

Menselijk leven kweek je niet, dat koester je

Komende woensdag debatteert de Tweede Kamer over het wetsvoorstel dat het mogelijk maakt om embryo’s te kweken, speciaal voor onderzoek. Wanneer embryokweek toegestaan wordt, gaat een belangrijke wissel om. Er ontstaat een nieuwe categorie van mensel

Hans Reinders
Verdieping

Symboliek of letterlijke profetie? De strijd om Gog uitgelegd

Gog in Ezechiël 38-39 maakt pennen los. Wie is Gog eigenlijk? Een bekende schrijver als Hal Lindsey (1929-2024) meent dat het voornamelijk om Rusland gaat. Andere schrijvers menen dat het om Turkije gaat. Er is dus verdeeldheid. Toch is de populairst

siloam
Nieuws

Archeologen ontdekken indrukwekkende muur bij badwater van Siloam

In Jeruzalem hebben archeologen een monumentale muur blootgelegd die deel uitmaakte van de oorspronkelijke waterwerken rond de vijver van Siloam. Dit is de plaats waar Jezus een man genas die vanaf zijn geboorte blind was en in het badwater zijn ogen

Oeganda
Nieuws

Oegandese man vermoord na bekering vanuit islam tot Christus

In Oost-Oeganda is een man die zich recent vanuit de islam tot het christelijk geloof had bekeerd, op gruwelijke wijze om het leven gebracht. De 38-jarige Mohammed Nagi uit het district Budaka werd op 19 augustus vermoord, nadat hij door een vroegere

Pearl Jozefzoon
Interview

Pearl Jozefzoon: "Ik zag hoe de kerk in Rwanda werkt aan verzoening en vrede"

Zangeres Pearl Jozefzoon bezocht als ambassadeur van Tearfund het Afrikaanse Rwanda, een land met een pijnlijke geschiedenis én zichtbare hoop. De verhalen van veerkracht, vergeving en wederopbouw maakten diepe indruk. Deze inspirerende ervaringen ne

Opperrabbijn
Dagelijks leven

O Nederland let op uw saeck

Opperrabbijn Jacobs mag de toekomst van Joods-Nederland dan somber inzien, hij is vastbesloten om niet te zwichten voor angst. Wel hoort hij steeds vaker om zich heen dat mensen zich zorgen maken over onder meer godsdienstvrijheid in de toekomst. Daa

Israël-Palestinaconflict
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller zet vraagtekens bij onvoorwaardelijke steun voor Israël

In de vragenrubriek van Refoweb stelde een lezer een indringende vraag over het Israël-Palestinaconflict. Hij vroeg zich af waarom christenen Bijbels gezien vaak aan de kant van Israël staan, terwijl Palestijnen door de geschiedenis heel hun land ver