Daphne werkt als beeldend therapeut bij Eleos: "Lijden hoort bij het leven"

Gesponsord 16 december 2022
Daphne van der Ziel

ā€œEr is inderdaad meer vraag naar psychische hulp. Maar die vraag is niet altijd terecht. Ik denk dat er ook een groep jongeren en kinderen is die normaal gesproken geen hulp zou krijgen en nu wel hulp krijgt.ā€ Beeldend therapeut Daphne van der Ziel van Eleos gebruikt verschillende teken- en schildertechnieken om jongeren met psychische klachten te helpen. Ze vertelt in gesprek met Cvandaag waarom de wachtlijsten van de geestelijke gezondheidszorg volgens haar veel korter kunnen. Ze ziet daarin een belangrijke rol weggelegd voor de samenleving zelf.

Daphne begint haar verhaal door te vertellen wat er tijdens een therapiesessie gebeurt. ā€œEr worden dingen besproken maar we zijn vooral aan het doen. Door het proces van ā€˜maken’ kun je namelijk meer inzicht krijgen in jezelf en de manier waarop je de dingen aanpakt.ā€

Onderwerpt Daphne de tekeningen en schilderijen daarbij aan een grondige analyse? ā€œNou, dat niet per se. Het gaat echt om wat de persoon die het gemaakt heeft er over wil zeggen. Het is dus niet zo dat als je de kleur zwart gebruikt, je depressief bent. Ik sluit vaak aan bij wat een ander gemaakt heeft door te benoemen wat ik zie. Wat betekent dit of dat precies voor je? Het kan gaan om een emotie, gedachte of situatie die iemand heeft meegemaakt en afbeeldt. Tussendoor praten we hier dan over.ā€

"Het kleine poppetje dat ze tekende klopte gewoon heel erg met hoe nietig zij zich voelde"

Pijlen
De ene keer is iemand al bekend met de manier van werken en laat Daphne diegene zelf aan de slag gaan. Maar zeker in het begin begeleidt en stuurt ze de opdracht van de werkvorm aan. ā€œIk vraag dan bijvoorbeeld of ze een landschap kunnen maken dat betrekking heeft op waar iemand nu in zijn leven staat. Hoe ziet zoiets eruit? Is dat een woestijn of een dicht berggebied waar je niet doorheen komt? Zo kun je ze iets van een richtpunt en houvast geven. In het begin structureer je dus wat meer.ā€

Daphne vertelt wat haar recent nog heeft aangesproken in een werkvorm. ā€œLaatst tekende iemand een klein poppetje op een heel groot vel. Er kwamen allemaal pijlen op diegene af. In haar leven vonden heel veel veranderingen plaats en er was veel onrust. Diegene voelde zich aangevallen en dat kon je ook duidelijk aan de tekening zien. Vervolgens zijn we gaan kijken of er in dat beeld iets toegevoegd kon worden om dat kleine poppetje te beschermen. Uiteindelijk maakte ze een soort schild in de vorm van een hutje om het poppetje heen die deze pijlen concreet afweerde. Daarna bespraken we wat zoiets zou kunnen zijn in het echte leven. Dat ze op dat moment bij mij was die middag en even niets hoefde kon al iets van rust geven bijvoorbeeld. Of dat ze later die dag ā€˜s avonds even lekker thuis op de bank zou zitten zonder iets te moeten. Dat vond ik dus wel indrukwekkend. Het kleine poppetje dat ze tekende klopte gewoon heel erg met hoe nietig zij zich voelde. Als cliĆ«nten dat kunnen laten zien in beeld, word ik daar wel door geraakt.ā€

Met welke indicaties kloppen cliĆ«nten over het algemeen bij Daphne aan? ā€œHet zijn niet altijd diagnoses maar wel vaak bepaalde thema’s. Sommige jongeren willen bijvoorbeeld bepaalde emoties beter leren reguleren of werken aan hun zelfbeeld. Het aangeven van grenzen is ook vaak iets waar veel jongeren mee worstelen. Dit zijn zaken die kunnen spelen bij een depressie of angststoornis. Het zijn de onderliggende vragen en thema’s waar je dan mee aan de slag gaat. De meeste jongeren komen gedurende een half jaar, ƩƩn keer in de twee weken langs. Eerst vindt er dan voorafgaand aan de sessie een intakegesprek bij een collega plaats. We wisselen de therapie ook wel af, dat ze de ene week cognitieve gedragstherapie volgen en de week erop bij mij komen bijvoorbeeld. Maar een sessie kan ook eenmalig zijn.ā€

"Een jongere gaat bijvoorbeeld eerder naar bed of gaat anders met zijn ouders om. Dan zie je dat diegene het geleerde echt gaat toepassen"

Gedragsverandering
Wanneer ziet Daphne haar inspanningen beloond worden? ā€œAls iemand meer inzicht gekregen heeft in zichzelf en daar gezonder gedrag aan kan koppelen. Dat je in de acties van degene merkt dat hij/zij beter met zijn situatie om kan gaan. Een jongere gaat bijvoorbeeld eerder naar bed of gaat anders met zijn ouders om. Dan zie je dat diegene het geleerde echt gaat toepassen. Of jongeren dragen opeens andere kleren omdat ze die leuker vinden en zich minder aantrekken van wat anderen van hen vinden. Daar word ik erg blij van.ā€

Er zijn in Nederland enorme wachtlijsten op het gebied van psychische zorg. Vooral veel jongeren geven aan met mentale klachten te kampen tegenwoordig. Hoe kijkt Daphne hier tegenaan? ā€œEr is inderdaad meer vraag naar hulp. Maar die vraag is niet altijd terecht. Ik denk dat er ook een groep jongeren en kinderen is die normaal gesproken geen hulp zouden krijgen maar dat nu wel krijgt. Zij kampen met een vrij lichte problematiek zou je kunnen zeggen. Hierdoor raakt de zorg overbelast en blijft er minder tijd over voor de groep die met zwaardere problemen te maken heeft. Ik ben zelf ook ouder van twee jonge kinderen en je denkt dan al snel: ā€˜Oei, is mijn kind wel normaal? Kan het wel meekomen op school?’ Ik denk dat dit wel een trend is. We proberen ouders daarom te begeleiden in het normaliseren van bepaalde gevoelens. Maar ook te kijken waar het eigen netwerk ingezet kan worden en hoe andere jongeren van dezelfde leeftijd met dezelfde situaties omgaan. Het lijden hoort ook bij het leven. Maar we kunnen daar niet altijd goed mee omgaan in deze maatschappij.ā€

Tien jaar geleden lag de drempel voor het vragen van psychische hulp bij jongeren nog veel hoger volgens Daphne. ā€œOuders denken nu soms ook: ā€˜Als we er niet snel bij zijn, gaat het straks helemaal mis.’ De ernstige verhalen die je dan in de media hoort over middelengebruik en dergelijke kunnen heel beangstigend zijn voor ouders.ā€

Toch lijken er juist ook heel veel (overheids)campagnes gericht te zijn op het eerder aan de bel trekken bij psychische klachten. Hoe kijkt Daphne daar dan tegenaan? ā€œEr zijn ook schrijnende gevallen waarbij mensen te laat om hulp vragen. Maar je moet het complete systeem goed onder de loep nemen. Scholen, de huisarts, de gemeente, de kerk en familie kunnen ook allemaal een rol spelen bij sommige hulpvragen. Kan iemand daar ook terecht? Moet het altijd binnen de professionele hulpverlening opgelost worden? Of kan iemand ook ƩƩn keer in de twee weken met een tante iets gezelligs gaan doen? Of een tijdje bij opa en oma logeren? Ik zeg niet dat dit altijd de oplossing is, maar een deel van de jeugd zal er wel een stuk mee geholpen worden. Bespreek de problemen van je kind eerst eens als ouders onderling op een feestje of verjaardag bijvoorbeeld.ā€

"We zien dat jongeren tegenwoordig hele grote woorden gebruiken. Ze zeggen bijvoorbeeld sneller: ā€˜Ik ben depressief’, waar ze eerder nog ā€˜Ik heb een rotdag’ zeiden"

Individualisering
Zou de grotere vraag naar professionele hulp op psychisch gebied dan vooral komen door de individualisering van de maatschappij? Daphne antwoordt bevestigend. ā€œDat lijkt mij wel. We zien dat er veel minder een beroep wordt gedaan op het eigen netwerk. Het is niet meer normaal om op de koffie bij de buurvrouw je problemen te delen. Jongeren hebben daarnaast een klap gehad van corona waardoor ze minder mensen konden ontmoeten, terwijl dat juist voor hen zo belangrijk is. Ook zien we dat zij tegenwoordig hele grote woorden gebruiken. Ze zeggen bijvoorbeeld sneller: ā€˜Ik ben depressief’, waar ze eerder nog ā€˜Ik heb een rotdag’ zeiden. Daarom beantwoordt de helft van de jongeren de vraag of ze depressief zijn bevestigend. Maar als je dan alle kenmerken van een depressie afgaat heeft iemand niet een echte depressieve stoornis. Je kunt dan eerder spreken van een rotdag. Jongeren maken dingen soms heel groot in hun leven, dat mag ook best. Maar je moet dat wel in het juiste perspectief kunnen plaatsen.ā€

Wat maakt de hulpverlening die Daphne en Eleos verlenen specifiek christelijk? ā€œDat is vooral de hoop en het perspectief dat we hebben. We weten waar we onze kracht vandaan mogen halen. God ziet onze problemen, Hij heeft het goede met ons voor. Maar jongeren worstelen soms ook met hun geloof of hebben bepaalde vragen. Dat je weet welke achtergrond ze hebben en hier samen over kunt praten vormt dan al een groot deel van de behandelrelatie die je met elkaar hebt. Zo’n relatie maakt 80 procent van de hele therapie uit zeggen onderzoekers. Als je een goede klik hebt maakt het soort therapie of protocol dus niet eens zo heel veel uit. Daar helpt het christen zijn dus erg in mee. Je kunt er allerlei vragen over stellen en begrijpen waar jongeren vandaan komen.ā€

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israƫl-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Arie-Jan Mulder
Column

Hoe reageer je als christen op de zonde van een ander?

Zonde is in eerste instantie een zaak van tekortschieten in liefde, zo komt in deze columnreeks over de zonde naar voren. Als we dit begrijpen kan dat ons helpen met de vraag hoe we in het dagelijks leven omgaan met zonde. Laten we eens kijken hoe we

Geert Benedictus
Opinie

Is de Israƫl-vlag voor de kerk een steen des aanstoots?

Bij sommige kerken is de blauwwitte vlag met strepen en Davidster een vast onderdeel op het liturgisch podium. Bij andere kerken is dat beperkt tot dagen als de Israƫl-zondag, de eerste zondag van oktober. Hoe komt dat dit jaar? Kan een kerk het zich

Diederik van Dijk
Persbericht

Na lang aandringen SGP wordt Transgenderwet eindelijk ingetrokken

ā€œDit is de enige juiste uitkomst", aldus SGP-Kamerlid Diederik van Dijk in reactie op het intrekken van de verruiming van de Transgenderwet. ā€œEr waren twee moties Ć©n een interpellatie voor nodig, maar het resultaat is er.ā€ ā€œKwetsbare jongeren zijn ju

Kamerlid Pieter Grinwis
Persbericht

Aangenomen ChristenUnie-voorstel moet einde maken aan dakloosheid

De Tweede Kamer heeft vandaag met een breed gedragen steun het amendement van Kamerlid Pieter Grinwis c.s. (ChristenUnie) aangenomen, waarmee dakloze gezinnen met minderjarige kinderen worden toegevoegd aan de groepen woningzoekenden die gemeenten ve

Don Ceder
Nieuws

Kamer stemt in met strafbaarstelling illegaliteit: CU-Kamerlid Don Ceder uit stevige kritiek

De Tweede Kamer heeft dinsdag ingestemd met twee wetsvoorstellen die onderdeel zijn van het voorgenomen asielbeleid van het kabinet. Het betreft de strafbaarstelling van illegaliteit en het strafbaar stellen van hulp aan mensen zonder verblijfsvergun

Willem Ouweneel
Video

"Omdat Christus stierf, ben ik gered" - Christenen delen grootste geloofslessen

Wat was de grootste geloofsles die u leerde? Deze vraag stelden wij onlangs aan diverse christenen. Onder anderen CU-Tweede Kamerlid Don Ceder, EO-presentator Jurjen ten Brinke, SDOK-presentator Richard Groenenboom, theoloog Willem Ouweneel en presen

India
Nieuws

Indiase christenen in zee gedumpt: ā€œWe weten niet of ze nog levenā€

De onzekerheid is ondraaglijk voor Sadeq Shalom en andere Rohingya-christenen in India. Al bijna twee maanden hebben ze niets meer gehoord van hun geliefden die begin mei door de Indiase autoriteiten gedeporteerd werden – zonder waarschuwing en onder

Ds. B. Labee
Video

GerGem-predikant heeft boodschap voor jongeren die moeite hebben met bidden

"Ik hoor het nog wel eens dat jongeren het moeilijk vinden om te bidden. Gebruik dan maar deze woorden: 'Schep mij een rein hart, delg uit mijn ongerechtigheid en vernieuw in het binnenste van mij een vaste geest'", aldus ds. B. Labee. De GerGem-pred

Meerartikelen

N.T. Wright
Nieuws

Amerikaanse theoloog N.T. Wright: "God overstijgt gender"

De bekende Amerikaanse theoloog en voormalig bisschop van Durham, N.T. Wright, stelt dat God het menselijke begrip van gender overstijgt. Toch blijft het gebruik van mannelijke aanspreekwoorden als 'Vader' en 'Hij' volgens Wright Bijbels gezien veran

Bagtowar en Elias
Video

Wat houdt profetie in? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van de ChristenDOM? podcast gaan Bagtowar en Elias in gesprek over de aard en actualiteit van profetie. De Bijbel staat vol profetieƫn: boodschappen van God, vaak uitgesproken door profeten, die richting geven, waarschuwen of hoop

Hardstyle-dj Sefa
Video

Terugkijken: hardstyle-dj Sefa in gesprek met ds. Bart de Bruin

Hardstyle-dj Sefa ging onlangs met vijf predikanten in gesprek over grote levensvragen en zijn levensstijl. Sefa Jeroen Vlaarkamp (24) treedt op bij grote dancefestivals als Defqon.1 en begeeft zich daarmee in een omgeving die haaks lijkt te staan op

MissieNederland logo
Persbericht

Alliantiedag MissieNederland: ā€˜Vrede in tijden van onrust’

In een tijd waarin conflicten, spanningen en verdeeldheid toenemen, klinkt de stem van Jezus verrassend actueel: ā€œMijn vrede geef Ik uā€ (Johannes 14). Op zaterdag 5 juli 2025 organiseert MissieNederland een Alliantiedag in het VEZ-centrum in Zwolle,

Superbook
Getuigenis

Japanse kinderen leren Jezus kennen door Bijbelse animatieserie: ā€œHet raakte mijn hartā€

In Japan, waar religieuze programma’s op nationale televisie nauwelijks ruimte krijgen, is het uitzenden van een animatieserie over de Bijbel al op zich een wonder. Toch gebeurde het: Superbook, een animatieserie met Bijbelse verhalen, was in de jare

Ds. A. J. van den Herik
Interview

Is Israƫl-Iran oorlog te koppelen aan Ezechiƫl 38? Ds. A. J. van den Herik antwoordt

De oorlog tussen Israƫl en Iran hield de wereld twaalf dagen lang in haar greep. Ook christenen volgen de ontwikkelingen nauwlettend. Sommigen leggen een directe link tussen de oorlog en Ezechiƫl 38 waarin beschreven wordt hoe 'Gog uit het land Magog

operatiekamer
Column

Overgave in de operatiekamer: wat als je je kind moet loslaten?

Overgave op hoog niveau, dat is wat God van ons vraagt. Niet omdat Hij dat van ons eist, maar omdat Hij weet wat het beste voor ons is. Toen mijn zoontje op 3-jarige leeftijd met een geperforeerde blindedarmontsteking met spoed de operatiekamer in mo

Leo Smits
Opinie

Ziekte als teken van een zwak geloof? Tijd voor een tegengeluid

Er is de laatste tijd veel discussie binnen christelijk Nederland over een leer die stelt dat gelovigen gevrijwaard zouden zijn van ziekte en armoede. Deze zogenoemde gerealiseerde theologie legt sterk de nadruk op wat nu al zichtbaar is van Gods Kon

Donald Trump
Nieuws

Amerikaanse kerkleiders spreken zich fel uit tegen wetsvoorstel Trump: ā€œOnmenselijkā€

Een groep katholieke bisschoppen en evangelische Latino-leiders spreekt zich fel uit tegen het wetsvoorstel van president Donald Trump, bekend als de 'One Big Beautiful Bill'. Zij waarschuwen dat het plan - dat asiel in Amerika flink moet terugdringe

Ds. M. H. Bil
Nieuws

Ds. M. H. Bil aanvaardt beroep uit Veenendaal en verlaat Dodewaard

De hervormde gemeente te Veenendaal mag een nieuwe dominee verwelkomen. Ds. M. H. Bil heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Sionskerk volgt Bil ds. P. Hoogendam op die vorig jaar vanwege gezondheidsredenen vervroegd met emeritaat gin

Ds. A. A. Egas
Video

Ds. Egas ontving van de koster een bijzonder verzoek: "Kan het een plekje in de kerk krijgen?"

Onlangs ontving ds. A. A. Egas een bijzonder verzoek van de koster van de gemeente waaraan hij verbonden is. De koster toonde de CGK-predikant uit Damwoude een mooie ingelijste plaat waarop de brede en de smalle weg te zien is. Egas werd gevraagd of

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Gods Geest: "Hij wil dat we op Jezus gaan lijken"

Als we Jezus als onze Zaligmaker kennen, mogen we ook weten dat de Geest in ons wil werken. Op het moment dat de Geest in ons werkt, zal Hij ons van binnenuit veranderen zodat we steeds meer op Jezus gaan lijken. Dat vertelde spreker Wilkin van de Ka