Dr. Steven Paas schuift christenen met Israëlliefde van alles in de schoenen

‘De christelijke visie op de heilsgeschiedenis houden geen uitzonderlijke religieuze verwachtingen in, die alleen zouden gelden voor het volk en het land van het na-Bijbelse Israël. Als Israëlvisies de spits verleggen van die universele missie van Jezus naar het idoliseren van Israël, is dat schadelijk voor jood en christen’, stelde dr. Steven Paas in zijn opinieartikel ‘Idoliseren van Israël schaadt joden en christenen’. Wat opvalt is dat hij de zogenaamde Israëlisten, zionisten en mensen die nog in een aardse toekomst voor Israël geloven van alles in de schoenen wordt geschoven en daarna onder ongeveer één en dezelfde noemer bestreden worden.

Paas schreef daarover eerder een boek, Israëlvisies in beweging. Deze reactie is mede gebaseerd op dat boek. Eén van de eerste aannames is dat er maar één verbond is, 'het' genadeverbond. Het uitgangspunt zal wel zijn dat er ook een werkverbond was onder de eerste Adam. Nu is er in de Bijbel af en toe wel sprake van een verbond én genade (bv. in Psalm 106:45) maar niet van 'het' genadeverbond. Minstens had dhr. Paas moeten uitleggen hoe hij daaraan komt en hoe hij dat Bijbels fundeert. Nu ben ik bang dat hij dat niet doet omdat al te letterlijk lezen van de Bijbel in feite zonde is die tot Israëlisme zou leiden.

Het subkopje van hoofdstuk 2 in zijn boek is dan ook 'Letterlijkheidswaan'. Het te letterlijk lezen van de Bijbel leidt volgens hem tot een foute Israëlvisie. Land hoeft niet altijd land te zijn en Israël niet altijd Israël. Om vervolgens Augustinus aan te halen als iemand die niet meeging in de 'letterlijkheidshermeneutiek' is een gotspe. Juist Augustinus allegoriseert er dikwijls zo op los dat er wel andere hermeneutische kritieken op hem te leveren zijn. En wie zijn 'belijdenissen' heeft gelezen weet ook dat hij zich meer dan eens schuldig maakt aan letterlijkheidswaan. Het proces van vergeestelijking verloopt dan vervolgens 'progressief', dat wil zeggen dat het tot aan de laatste bijbelboeken en met name Openbaring een geheel geestelijk verstaan is geworden. Wie nog gelooft dat er een toekomst is voor Israël (als etnisch volk), dat het evangelie ook gaat over de landbelofte, is in feite niet geestelijk. Dat klopt volgens Paas ook wel, want als je dit soort dingen gelooft zoek je in feite ruzie, misleidt je de kerk en ben je dus niet geestelijk. Volgens Paas zegt Paulus wel dat Joden in alle opzichten wat voor hebben op de anderen (de heidenen), maar onder alle opzichten valt dan niet het heilsordelijk opzicht. Het is geen Israëlvisie in beweging, maar een in beton gegoten kerkleer die alleen maar uitgaat van de veronderstelling dat er voor Israël géén plaats meer is.

Ook ik geloof dat de huidige staat Israël niet het Israël Gods is. Dat het huidige Israël een zondige natie is met een maximum aan porneia (in alle vormen) en alle andere zonden waaronder de grootste zonde (in de zin van doel missen) dat zij niet geloven in Jeshoea, als hun Messias. Ook geloof ik dat Israël geen doel van de geschiedenis van God is, maar een middel. Alhoewel God in mijn letterlijkheidswaan toch tegen dat etnische volk zegt dat Hij ze liefheeft, gehuwd heeft en tot bruid zal nemen voor eeuwig. Maar geestelijk gezien hoort de nog onbekeerde natie zeker niet tot de gemeente van Jezus Christus. Overigens zijn er vandaag veel kerken waar dat geloof ook wankelt. Meer woke dan wakker.

Natuurlijk worden alle verbonden in en door Christus vervuld. Zeker weten is Hij de eeuwige Zoon van God door wie en tot wie alle dingen zijn geschapen. Zeker weten gaat alles wat in het Oude Testament wordt geschreven over de Christus der Schriften. Maar dat zegt allemaal niets over het Israëlisme. Paas geeft aan dat er in de geschiedenis nogal verschillend mee is omgegaan. Soms grenst dat aan ongeloof of is het dat gewoon. De tien stammen zijn weg en kunnen nooit meer gevonden worden dus wordt het oude Israël (Lo-ammi) nu weer Ammi als overblijfsel samen met de heidenen.

Door zijn boek heen wordt ook regelmatig opgemerkt dat anti-semitisme en filo-semitisme (liefhebben van de naam Israël) bijna hetzelfde zijn. Filo leidt tot anti. In de naoorlogse tijd wordt vooral de EO als boosdoener aangemerkt die ons geleerd heeft de Bijbel weer al te letterlijk te nemen. Welke conclusies trekt de schrijver? De toetssteen voor zijn conclusies is de volgende: ”Hebben de antwoorden van het Israëlisme positief ingewerkt op de kerken, op het geloof van de christenen en op de ontwikkelingen van de theologie?” Maar waarom zou je op grond daarvan conclusies trekken? In het hele betoog worden de eigen paradigma's steeds weer gesteld tegenover de breedte van de vermeende Israëlvisies.

Mijn mening is deze: Israël is nog niet het Israël Gods, doet zeker niet alles goed, en wacht nog op haar Messias, die Jeshoea zal blijken te zijn. Wij kunnen de wederkomst van de Heer niet in schema brengen, maar er zijn wel wat feiten te noemen. Dat wij Hem tegemoet gaan in de lucht staat vast. Om Hem binnen te halen of naar Hem toe te gaan - opname - laat ik hier in het midden. En dat Hij zal wederkomen op de Olijfberg ook wel (waarom eigenlijk daar? Wat gaat Hij daar doen als Hij terug is? Is er wel een wederkomst of gaan we met z’n allen ineens naar andere sferen om geoordeeld te worden?

Het Israëlisme verbreekt de eenheid van de Schrift, stelt Paas. Nu zit er in elke Schrift al een witte bladzijde tussen het Oude en het Nieuwe Testament. Maar een goed gefundeerde, hermeneutisch verantwoorde bijbeluitleg verbreekt nooit de eenheid van de Schrift. Ik heb het oude boekje van Maljaars (Niet allen Israël) en de reactie daarop van Ouweneel en Fijnvandraat toendertijd maar weer eens uit de kast genomen. In feite is dit boek er een nadere uitwerking van en wat meer geactualiseerd. In zijn boek geeft Paas aanbevelingen: 1. Neem de Bijbel niet al te letterlijk 2. Mensen die in het 1000-jarig rijk van vrede geloven zijn in de war (vloeit natuurlijk voort uit 1) en ten derde: Ga normaal om met Israël. Normaliseer de verhoudingen.

Ik probeer zelf altijd te horen wat alle kanten er van zeggen, Een Ander Joods Geluid (een stichting van Nederlandse Joden die kritisch zijn over het Israëlische regeringsbeleid), de rabbijnen, de niet-zionistische joden, de Palestijnen, Een schreeuw om recht (boek van Dries van Agt), de krant van elke dag. Ik zie het allemaal voorbijkomen. En ik zie opnieuw een kind, spartelend in het bloed van de nageboorte (Ezechiel 16:6). Ik zie de volken verdeeld. In oorlog, tegen elkaar, maar toch ook wel heel dikwijls tegen Israël. Ik zie onrecht bij de Palestijnen en Israël. Palestijnse christenen zijn onze broeders. Ik bezocht ze onlangs nog in het Bethlehem Bible College. Maar ik geloof (ja, echt!) dat Jezus zal terugkomen op de Olijfberg en op de Troon van David in Jeruzalem zal gaan zitten. Dat Hij zal heersen als Koning van Israël en de volken zullen optrekken naar Jeruzalem. Wat een dag zal dat zijn!

Simon van Groningen was bijna twintig jaar actief als predikant in Enkhuizen. Sins zijn emeritaat spreekt hij in diverse kerken als rondreizend prediker. Klik hier om zijn website te bezoeken.

Deel dit artikel op: