Video: wat iedere christen zou moeten weten over de synagoge

De synagoge is een Joods gebedshuis. ‘Synagoge’ is een oud-Grieks woord en betekent zoiets als ‘plaats van samenkomst’. In Israël spreekt men over een ‘beth knesset’, dat betekent ongeveer hetzelfde. Sommige Joden in Nederland noemen een synagoge ook wel een ‘sjoel’.
De sjoel is voor Joden erg belangrijk. Veel religieuze Joodse mannen bidden drie keer per dag in de synagoge. Verder zijn er in de synagoge bijeenkomsten op sabbat en tijdens de Bijbelse feesten.
Een van de beroemdste en mooiste synagogen ter wereld is de Churba-synagoge. Deze synagoge staat in de Joodse wijk van de Oude Stad van Jeruzalem. De koepel van deze beeldbepalende synagoge is maar liefst 24 meter hoog.
Ontstaan
In het Nieuwe Testament wordt geregeld gesproken over een synagoge. In het Lukas-evangelie gaat het bijvoorbeeld over de synagoge van Kapernaüm die betaald is door een Romeinse officier (Luk. 7:1-10).
In het Oude Testament daarentegen kom je helemaal geen synagogen tegen. Dit betekent dus dat de synagoge is ontstaan in de tijd tussen het Oude en het Nieuwe Testament.
Deskundigen vinden het lastig om precies te zeggen wanneer de eerste synagogen zijn ontstaan. De meesten denken dat het te maken heeft met de ballingschap. Het Joodse volk was weggevoerd naar Babel. Het was daardoor onmogelijk om de tempel in Jeruzalem te bezoeken. In plaats daarvan begon men bijeenkomsten te houden in een gewoon gebouw: de synagoge werd geboren.
De synagoge bleek een blijvertje. Het is tegenwoordig een plaats van gebed, studie, rechtspraak en ontmoeting.
Bekijk de video van De Verkenners:
Ark
De belangrijkste plek van de synagoge is de ‘aron ha kodesh’, de ‘heilige ark’. Het woord ‘ark’ verwijst naar de ark uit de Bijbel. Daarin werden de Tien Geboden bewaard. In de synagoge is het de plaats waar de Thora-boekrollen worden bewaard. Met ‘de thora’ bedoelen we in dit geval de eerste vijf boeken van het Oude Testament.
De Thorarollen zijn erg belangrijk. Daarom is de ark vaak mooi versierd. Doordeweeks is de ark gesloten door middel van een gordijn of deuren. Soms zelfs met een stevig slot.
De ark bevindt zich meestal op een speciale plaats in de synagoge: tegen de muur in de richting van de Tempelberg in Jeruzalem. Vaak is dat een onafgewerkte muur. Op sommige plekken zit bijvoorbeeld geen pleisterwerk. Dat is bewust gedaan. Die muur herinnert het Joodse volk eraan
dat de synagoge een tijdelijke gebedsplaats is. Het houdt het verlangen naar de herbouw van de tempel levend.
Bima
Nadat de Thora-rollen zijn rondgedragen door de synagoge wordt de rol op de ‘bima’ gelegd. De bima is, zo zou je kunnen zeggen, de preekstoel van de synagoge. Net als een preekstoel is de bima vaak iets hoger, zodat iedereen de ‘chazan’, de voorganger en voorzanger tijdens de dienst, goed kan horen en zien.
Omdat de Thorarollen soms best heel groot zijn, is het belangrijk dat er bij de bima een soort tafeltje is. Daarop kan de Thorarol worden neergelegd en afgerold, zodat een van de volwassen mannen kan voorlezen uit de Bijbel.
Miniatuurtempel
In veel synagogen zitten de mannen en vrouwen gescheiden. Vaak wonen de vrouwen en meisjes die dienst bij vanaf de galerij. De mannen en jongens zitten beneden.
Hiervoor is natuurlijk een reden. Voor Joden beschouwen de synagoge als een soort miniatuur-tempel. En zoals vroeger in de tempel te Jeruzalem de vrouwen niet overal mochten komen, geldt dat ook nu voor de synagoge.
Het is voor vrouwen en meisjes niet verplicht om naar de synagoge te gaan. Voor mannen en jongens geldt die verplichting wel.
Deze informatie is afkomstig uit het informatieblad dat hoort bij deze video van De Verkenners. Klik hier voor meer informatie. De Verkenners is een gezamenlijk initiatief van Steunfonds Israël / Isaac da Costa, Stichting Steun Messiasbelijdende Joden en het Centrum voor Israëlstudies.
Praatmee