Hoofdlettergebruik in de Statenvertaling is geen achterhoedediscussie

God 29 september 2022 Lourens Dorst
Statenvertaling

De eerste druk van de Statenvertaling dateert van het jaar 1637. In de negentiende eeuw, dus twee eeuwen later, is er een bepaald hoofdlettergebruik geïntroduceerd in de Statenvertaling* dat betrekking heeft op de persoonlijke voornaamwoorden (mij, hij) en de bezittelijke voornaamwoorden (mijn, zijn), de zogenaamde eerbiedskapitalen. En sindsdien heeft de Statenvertaling dat specifieke hoofdlettergebruik.

Mijn stelling is nu dat deze eerbiedskapitalen een meer gelaagde en daardoor veel rijkere lezing van de Heilige Schrift verhinderen. Deze stelling wil ik graag toelichten met een Schriftuurlijk voorbeeld uit het Bijbelboek Richteren, hoofdstuk 14, waarin het gaat over Simson, de Nazireeër Gods en richter.

De verzen 5 en 6 zijn hierna weergegeven in drie Bijbelvertalingen, waarvan de eerste twee, de Authorized Version en de Statenvertaling 1657, de eerbiedskapitalen niet kennen.

Mijn stelling is nu dat deze eerbiedskapitalen een meer gelaagde en daardoor veel rijkere lezing van de Heilige Schrift verhinderen.

5. Then went Samson down, and his father and his mother, to Timnath, and came to the vineyards of Timnath: and, behold, a young lion roared against him.
6. And the Spirit of the LORD came mightily upon him, and he rent him as he would have rent a kid, and he had nothing in his hand: but he told not his father or his mother what he had done.

Judges 14 Authorized Version

what he had done
1. what the Spirit of the LORD had done
2. what Samson had done

5. Alsoo gingh Simson met sijnen vader ende sijne moeder henen af, na Thimnath: als sy nu quamen tot aen de wijngaerden van Thimnath; siet daer, een jonge leeuw, brullende hem te gemoete.

6. Doe wert de Geest des HEEREN veerdigh over hem, dat hy hem van een scheurde, gelijck men een bocksken van een scheurt, ende daer en was niets in sijne hant: doch hy en gaf sijnen vader ende sijner moeder niet te kennen, wat hy gedaen hadde.

Richteren 14 Statenvertaling 1657

wat hy gedaen hadde
1. wat de Geest des HEEREN gedaen hadde
2. wat Simson gedaen hadde

5. Alzo ging Simson met zijn vader en zijn moeder henen af naar Timnath. Als zij nu kwamen tot aan de wijngaarden van Timnath, ziedaar, een jonge leeuw, brullende hem tegemoet.
6. Toen werd de Geest des HEEREN vaardig over hem, dat hij hem vaneenscheurde gelijk men een bokje vaneenscheurt, en er was niets in zijn hand; doch hij gaf zijn vader en zijn moeder niet te kennen wat hij gedaan had.

Richteren 14 Statenvertaling

wat hij gedaan had
1. wat Simson gedaan had

En het is niet nodig om een keuze te maken, want deze twee betekenissen, die naar mijn overtuiging beide waar zijn, laten de gelaagdheid en de ongekende rijkdom van de Heilige Schrift zien.

Nu, wat ik wil duidelijk maken is het volgende: tijdens mijn persoonlijk Bijbellezen in de Authorized Version, in Judges 14, las ik de woorden: what he had done. En toen heb ik mij de 'kinderlijke' vraag gesteld: who is he?

Toen ging ik terug naar het begin van het Bijbelvers, en toen wist ik het antwoord: the Spirit of the LORD! Zo mooi vond ik dat, om te ontdekken dat Simson aan zijn vader en moeder had kunnen vertellen wat God, de HEERE, wat de Geest van God, gedaan had! Eerst God alle eer!

Maar he is ook Simson zelf, want hij, Simson, was er ook helemaal bij betrokken. Daarom ook: wat Simson gedaan had, in de tweede plaats.

Eerst God, dan de mens.

En het is niet nodig om een keuze te maken, want deze twee betekenissen, die naar mijn overtuiging beide waar zijn, laten de gelaagdheid en de ongekende rijkdom van de Heilige Schrift zien.

Echter, dit alles gaat niet op voor de huidige Statenvertaling - zoals hierboven is te zien -want in die Bijbelvertaling verwijst het woord hij - met een kleine letter - altijd uitsluitend naar een mens.

Mijn pleidooi is om het in de negentiende eeuw ingevoerde hoofdlettergebruik, de eerbiedskapitalen, volledig uit de Statenvertaling te halen, opdat een meer gelaagde en rijkere lezing van de Heilige Schrift ontsloten wordt.

Conclusie
Met de woorden over Simson uit het Bijbelboek Richteren heb ik willen aantonen, wat (naar mijn overtuiging) voor de Heilige Schrift als geheel geldt, namelijk: In een Bijbelvertaling zonder eerbiedskapitalen zijn er, voor de woorden mij en mijn of hij (hem) en zijn, voorkomende in een bepaald Bijbelvers, telkens de volgende drie mogelijkheden:

1. De woorden verwijzen naar God alleen (Jesaja 51:3).
2. De woorden verwijzen naar God en naar de mens (Psalm 22:9*).
3. De woorden verwijzen naar de mens alleen (Psalm 51:4-5).
* Dit zeiden zij van David en van de Christus.

De leiding van de Heilige Geest, de Geest van God, kennis van de Heilige Schrift en van de geloofsleer, en geoefend zijn in het Bijbellezen, zijn benodigd om per uniek woordje mij / mijn (en soortgelijke woorden) de keuze te maken tussen deze drie opties.

Op grond van de (nu toegelichte) stelling wil ik het volgende pleidooi houden: Mijn pleidooi is om het in de negentiende eeuw ingevoerde hoofdlettergebruik, de eerbiedskapitalen, volledig uit de Statenvertaling te halen, opdat een meer gelaagde en rijkere lezing van de Heilige Schrift ontsloten wordt, welke dan is tot de meerdere eer en glorie van de Naam aller namen, de Naam van God, de HEERE.

Lourens Dorst (rechtsboven op de kleine foto) is belijdend lid van de Hersteld Hervormde Kerk.

* bron: Gereformeerde Bijbelstichting | bron Schriftplaatsen: www.Statenvertaling.nl

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Billy Graham
Nieuws

Politieke organisatie biedt excuses aan voor gebruiken Graham-preken in anti-Trump-campagne

De politieke organisatie Evangelicals for Harris, inmiddels omgedoopt tot Evangelicals for America, heeft excuses aangeboden. De groep gebruikte preekfragmenten van de in 2018 overleden evangelist Billy Graham in een campagne tegen president Donald T

Ds. W. A. Zondag
Video

Volgens ds. Zondag kun je weten of je wel of niet uitverkoren bent

'Ben ik wel of niet uitverkoren?' Het is een vraag die met name christenen uit de rechterflank van de refogezindte bezighoudt. Volgens ds. W. A. Zondag kun je echter wél weten of je wel of niet uitverkoren bent. In onderstaand preekfragment noemt de

Henk Willem Laan
Video

Henk-Willem Laan aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Henk-Willem Laan is aanstaande zondag te zien bij Hour of Power. De directeur van Stichting Het Gehandicapte Kind heeft zelf een zoon die meervoudig gehandicapt is. "Joas is mijn geliefde zoon en inspiratiebron, waardoor ik dit werk ben gaan doen. Er

Uitgezet
Nieuws

Amerika zet vader én voorganger na twintig jaar uit: "We zijn uit elkaar gerukt"

Pastor Maurilio Ambrocio is na een verblijf van meer dan twintig jaar in Amerika uitgezet naar Guatemala. De 42-jarige vader van vijf kinderen leidde jarenlang de Iglesia de Santidad Vida Nueva in Florida. In april werd hij tijdens een routinematige

LHBTI
Video

Wat zegt de Bijbel over het LHBTI-denken? Documentaire op komst

In een tijd waarin liefde vooral wordt verbonden aan gevoel, zelfexpressie en identiteit, rijst de vraag: is er nog ruimte voor een andere stem? Wat zegt de Bijbel over liefde, identiteit en waarheid - en hoe verhouden die zich tot thema’s als homose

Syrie
Nieuws

Raad van Kerken vraagt in brief aan ministers steun voor Syrische christenen

De Raad van Kerken heeft in een brief aan het demissionaire kabinet om steun gevraagd voor christelijke minderheden in Syrië. Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Reden daarvoor is dat de positie van christenen in het land steeds benarder l

pastor
Nieuws

Baptistenpredikant en gemeentelid vermoord tijdens kerkdienst in Nigeria

Tijdens een kerkelijke bijeenkomst op maandag 7 juli zijn een predikant en een gemeentelid van de Bege Baptistenkerk in Yaribori (Katsina, Noordwest-Nigeria) doodgeschoten. De aanval werd uitgevoerd door vermoedelijk islamitische extremisten. Een vro

pakistan
Nieuws

Twee christelijke jongens in Pakistan vrijgesproken van blasfemie na jarenlange rechtszaak

Twee jonge christenen uit Pakistan zijn dinsdag 8 juli vrijgesproken van blasfemie, bijna twee jaar nadat ze op grond van valse beschuldigingen werden gearresteerd. De katholieke jongens Adil Babar en Simon Nadeem waren nog maar 18 en 14 jaar oud toe

Meerartikelen

Jacobs
Column

Voor het bouwen van een brug zijn twee kades nodig

Opperrabbijn Jacobs was in Friesland bij een bijeenkomst als onderdeel van zijn opdracht op bruggen te bouwen. Maar dat bouwen van bruggen gaat vaak erg moeizaam, zo zet hij uiteen in zijn nieuwe onderstaande dagboek. 'Om een verbinding te maken tuss

Jan Pieter Verweij
Opinie

Tegen de stroom in: op zoek naar profetische politiek

Het kabinet is gevallen, de eerste congressen zijn geweest en de eerste lijsttrekkers benoemd. De race is begonnen. Het regent al verkiezingsbeloften: “deze keer niet met de PVV”, “deze keer maken we “het strengste asielbeleid wel waar”, “deze keer r

Diederik van Dijk
Opinie

Willekeur in wetshandhaving: liefdevol protest bestraft, haat gedoogd

Terwijl de politie toekijkt hoe activisten Joden en christenen intimideren, wordt een stille, liefdevolle pro-lifewaker ingerekend en urenlang opgesloten in een politiecel. Dit is totale willekeur. Belangrijke grondrechten zijn in het geding. Verbran

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

Europees Parlement roept op tot betere bescherming christenen in Syrië

Het Europees Parlement heeft donderdag met grote meerderheid ingestemd met een gezamenlijke resolutie van vijf fracties waarmee de overgangsregering van Syrië wordt opgeroepen christenen en andere (religieuze) minderheden beter te beschermen. SGP-Eur

Pakistan
Nieuws

Ter dood veroordeelde christen in Pakistan na 23 jaar vrijgesproken

Na meer dan twee decennia gevangenschap is de Pakistaanse katholiek Anwar Kenneth onlangs vrijgesproken van blasfemie door het Hooggerechtshof van Pakistan. De man, die kampt met mentale problemen, zat sinds 2001 vast op beschuldiging van godslasteri

Kerk
Nieuws

Grote Duitse kerken verliezen enorme aantallen leden

Het aantal Duitsers dat lid is van de twee grote kerken in het land daalt drastisch. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die dinsdag door de Duitse nieuwsdienst Idea werden gepubliceerd. Vooral in het oosten daalt het aantal mensen dat lid is van een kerk

Israe
Nieuws

SGP Staphorst spreekt steun uit aan Israël: "Woord 'genocide' is misplaatst en ongepast"

De SGP in Staphorst heeft in de gemeenteraad een statement afgegeven waarin men morele steun uitspreekt aan Israël, de inwoners van Israël en Joodse Nederlanders. “Het gebruik van het woord genocide en de eenzijdige veroordeling van Israël door Neder

Regenboogzebrapad
Nieuws

Engelse christen spant rechtszaak tegen gemeente aan vanwege regenboogzebrapad

Een christelijke vrouw uit het Engelse Camden, Blessing Olubanjo, spant een rechtszaak aan tegen haar gemeente. Aanleiding daarvoor is een zebrapad in de kleuren van de regenboogvlag. Volgens Olubanjo is het zebrapad een politiek statement dat haar r

Ds. D. Breure
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. D. Breure

De hervormde gemeente te Kesteren heeft een beroep uitgebracht op ds. D. Breure. De predikant moet in het Gelderse dorp de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok. Ds. Breure is sinds november 2020 verbonden aan d

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant over mensen die zelfmoord plegen: "Laat het oordeel aan God over"

Als iemand zelfmoord pleegt, hebben we als christenen soms al heel snel ons oordeel klaar. Maar volgens ds. K. Hoefnagel is het helemaal niet aan ons om in zo'n geval te oordelen, dat stelde hij onlangs in een preek. De christelijke gereformeerde eme

Amir Tsarfati
Column

Israël tart elke logica: God is geen mythe

Er is ‘iets’ met Israël wat politici en opiniemakers ongemakkelijk maakt. En het is niet wat ze zeggen dat het is. Zij wijzen naar politiek, nederzettingen, grenzen en oorlogen. Maar graaf onder die uitgesproken verontwaardiging en je zult iets diepe

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen werden vervuld met Gods Geest

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d