Terugkijken: Amerika-kenner Wim Kranendonk over afschaffen landelijk abortusrecht Amerika

Als het aan het Amerikaanse Hooggerechtshof ligt, wordt het landelijk recht op abortus voor vrouwen in de Verenigde Staten afgeschaft. In een uitgelekte kladversie van een uitspraak, die de Amerikaanse nieuwssite Politico in handen kreeg, zou het Amerikaanse Hooggerechtshof ervoor pleiten de besluitvorming omtrent abortusbeleid over te laten aan de vijftig staten zelf. Dat vertelt Amerika-deskundige van het Reformatorisch Dagblad, Wim Kranendonk tijdens een uitzending van het actualiteitenprogramma Uitgelicht!.
āIn het voorstel dat uitgelekt is staat onder meer dat het huidige recht op abortus, dat voor heel Amerika geldt, ongrondwettig is en men terug wil naar de situatie dat het volk zelf daarover besluit. Het recht op abortus zal dan niet meer voor het hele land geregeld worden, maar het gaat dan terug naar de individuele staat zelfā, vertelt Kranendonk.
Tot dusver is het Amerikaanse beleid omtrent abortus gebaseerd op de zogenoemde āRoe vs. Wadeā-uitspraak van het hof uit 1973. Kranendonk legt uit wat dit betekent: āIn het kort komt het er op neer dat een vrouw in Amerika het recht heeft om een abortus uit te laten voeren. In de praktijk wordt er nu een grens van vierentwintig weken gehanteerd. Nadien mag het niet meer. De discussie die nu mede ontstaat is of die termijn van vierentwintig weken strakker geformuleerd moet worden of het recht op abortus geheel wordt afgeschaft.āā
āDe oorspronkelijke bedoeling van de uitspraak uit 1973 was dat vrouwen in elke Amerikaanse staat de mogelijkheid hebben om een abortus uit te laten voeren. Dat betekent dus ook dat op grond daarvan abortusklinieken gesubsidieerd werden door de overheid. Hier kwam in het jaar 1992 volgens weer discussie omā, vervolgt Kranendonk zijn verhaal.
Opperrechter Samuel Alito stelt dat de uitspraken van het hof uit 1973 waarin het recht op abortus tijdens de beruchte zaak āRoe vs. Wadeā werd vastgelegd en in 1992 tijdens de zaak āPlanned Parenthood vs. Caseyā nog eens bekrachtigd werden, āenorme fouten zijn geweest.ā
Kranendonk is niet verrast door de uitspraken van Alito. āHij heeft altijd een pro-life standpunt ingenomen, ook toen er geen meerderheid bestond. De wet van de staat Mississippi, die de grens van vierentwintig weken wil terugbrengen naar vijftien weken, is wat hem betreft een stap in de goede richting.ā
āVanuit zijn pro-life overtuiging is het geen nieuws dat Alito dat standpunt heeft. Maar doordat er nu een conservatieve meerderheid in het hof bestaat, lijkt het standpunt van Alito overgenomen te worden. Zes rechters van het Hooggerechtshof zijn conservatief, de positie van de voorzitter, John Roberts, is daarentegen onduidelijk. Hij wil niet meegezogen worden in de politieke en maatschappelijke discussie die nu in Amerika gaande is. Of je bent voor of je bent tegen abortus. Roberts wil rust in de tent en dat kan betekenen dat hij zoekt naar een compromis. Enerzijds het recht op het handhaven van abortus, anderzijds door door de wet van Mississippi niet ongeldig te verklaren.ā
Het Amerikaanse Hooggerechtshof krijgt flinke kritiek. Zo stelt de voorzitter van het huis van afgevaardigden, Nancy Pelosi, dat een aantal rechters die tijdens het presidentschap van Donald Trump aangesteld werden āleugenaars zijn die de grondwet aan flarden scheurenā, vertelt Kranendonk.
Op de vraag hoe de ontwikkelingen binnen de afzonderlijke staten vallen, zegt Kranendonk: āOp dit moment zijn er naar verluidt 31 staten bezig om een strengere wet te maken of de regels in te perken zoals die er nu zijn. De opties daarbij zijn van teruggaan van vierentwintig naar een lager aantal weken, dan wel totale afschaffing van het abortusrecht."
"Daar tegenover staat dat er ook een aantal staten zijn die het recht op abortus op basis van de grondwet willen verankeren. De staat CaliforniĆ« heeft bijvoorbeeld al gezegd dat men een toevluchtsoord wil zijn voor vrouwen uit heel Amerika die een abortus willen plegen en men overweegt dat ook vanuit de overheid te gaan financierenā, vertelt Kranendonk.
Over zo`n anderhalve maand volgt de definitieve uitspraak in deze slepende kwestie. āIk sluit niet uit dat wat nu voorligt ook definitief de uitspraak wordt. Het feit dat het uitgelekt is wijst erop dat er binnen het Hooggerechtshof libertijnse opvattingen heersen en iemand uit dat kamp waarschijnlijk het document bewust gelekt heeft. Die conceptversie lijkt naar buiten te zijn gekomen om politieke druk te organiseren tegen dit standpunt. De rechters stellen nog altijd hun uitspraken onafhankelijk te doen, maar dit alles zal veel politieke commotie geven."
Benieuwd naar de volledige uitzending? Deze is hieronder te zien.
Praatmee