In memoriam Johan Frinsel: een 'reformatorische pinksterman' uit de Jordaan

Levensverhaal 15 oktober 2021 Krijn de Jong
Johan Frinsel

Wat was de meest opvallende gave van de op vrijdag 8 oktober overleden oud-directeur van Tot Heil des Volks? Dat is niet eenvoudig vast te stellen. Hij had er veel. Evangeliseren, spreken, preken, schrijven, tekenen en schilderen, muziek maken en tenslotte: vertellen. Als verhalenverteller is Johan Frinsel wellicht het bekendst geworden. En dan vooral verhalen uit de Jordaan. Met zijn warme stem en zijn Amsterdamse accent las hij voor de radio zijn boeken voor. Die jongen uit de Jordaan, dat was hij zelf. Geboren in de Eerste Bloemdwarsstraat. Om de hoek de Westertoren. Daar zat hij volgens eigen zeggen met zijn bretels aan vast. Aan die toren dan, niet aan de kerk. Toen Tot Heil des Volks in 1997 haar kerstfeest vierde in de Westerkerk, betrad hij voor het eerst van zijn leven het kerkgebouw.

De familie Frinsel woonden met z’n vijven op een éénkamer woninkje in een smal staatje. De dokter had gezegd dat het niet goed was voor zijn gezondheid om de hele dag in zo’n bedompte kamer te zitten. Naar de Bewaarschool gaan zou beter zijn. Om de hoek, in de Bloemstraat, was er zo’n school. Een Bewaarschool van Tot Heil des Volks. Wist hij veel? Pas toen Frinsel in 1967 directeur van tot Heil des Volks was geworden ontdekte hij het verband. Maar belangrijker dan dat was de juffrouw die hij daar kreeg. Juffrouw Huisman. Een onderwijzeres die de Here Jezus liefhad en die iets van die liefde wist over te brengen op ‘haar’ kinderen. Bij de kleine Johan viel het in toebereide aarde. Het was het prille begin van een lang leven met Christus. In zijn autobiografie heeft hij zijn juffrouw geëerd. ‘Met dank aan de juf’, luidt de titel.

Een Pr-afdeling was niet nodig. Frinsel schreef gewoon op wat er gedaan werd en de achterban doneerde met gulle hand.

Bekend was Johan Frinsel natuurlijk ook als directeur van Tot Heil des Volks. Hij wist de vereniging geheel te vernieuwen en tegelijkertijd helemaal in lijn te houden met de oorspronkelijk doelen. De scholen die Tot Heil des Volks bestuurde waren één voor één gesloten. Wat nu? Het waren de roerige zestigerjaren. Een tijd van opstand, maar ook een tijd van veel ellende. Drugs deden hun intrede. Al snel liepen de zwakken vast. Frinsel begon, zonder voorbeeld, een opvangcentrum voor mensen die kampten met verslaving. Het Opvangcentrum kwam in een van de scholen die leeg waren komen te staan. De twee andere scholen werden jeugdhotels. Vele duizenden mensen van over de hele wereld werden er gastvrij ontvangen en hoorden er het Evangelie. Er was nog meer werk te doen. Toen de meeste mensen op zijn best nog grappen maakten over homo’s bood Frinsel hen hulp. Er werd naar hen geluisterd en met de Bijbel in de hand werd er gezocht naar de wil van God voor hun leven. Weer later werd een werk begonnen onder prostituees: Het Scharlaken Koord. Het Heil was een bijzondere club. Wat was het geheim? Misschien dit. Het Heil wist wonderlijke tegenstellingen met elkaar te verbinden. Evangelische - en reformatorische christenen trokken er samen op. Hulpverlening en de tijdgeest bestrijden gingen hand in hand. Men was onafhankelijk en toch gebonden, modern en helemaal in de traditie. Frinsel belichaamde dit. Hij was de inspirator.

Een Pr-afdeling was niet nodig. Frinsel schreef gewoon op wat er gedaan werd en de achterban doneerde met gulle hand. Die giften werden jarenlang één voor één verantwoord in het maandblad De Oogst. Maar de mensen uit de achterban werden niet alleen gezien als sponsoren, ze waren medewerkers. Ze leefden mee en ze baden mee. Middels honderden spreekbeurten in het land was er ook direct contact. Het werk werd uiteengezet en de hoorders werden geïnspireerd en gestimuleerd om ook zelf in hun eigen omgeving naar de zwakkeren om te zien. Het maandblad De Oogst bond de mensen samen. Er werd verslag van het werk gedaan en achtergronden werden belicht. Maar de lezers trokken ook de (kerk)grenzen over. Wereldwijde zending kreeg veel aandacht en de vervolgde geloofsgenoten en natuurlijk Israël.

Verdrietig is het dat hij van veel van zijn werk is vervreemd geraakt. De draai bij de EO kon en wilde hij niet meemaken.

Een van de heiltradities die Frinsel uitdrukkelijk in ere hield was de Kerstviering. Dan meldde de achterban zich in groten getale. Het was een ontmoeting met alle betrokkenen. De werkers waren er en de gasten van de verschillende centra en de bestuurders. Allemaal verenigd rond het wonderlijke Kind. ‘Komt verwondert u hier mensen’. En Frinsel vertelde. Elk jaar een vers verhaal. Elk jaar een verhaal met een boodschap. En natuurlijk zingen. Het Urker mannenkoor was zijn koor. Die bovenstem bij het ‘Ere zij God’. Het deed zijn hart beven.

‘De jongen uit de Jordaan’ heeft zich op veel terreinen begeven. Bij de Evangelische Omroep werd hij vicevoorzitter. Van harte maakte hij deel uit van het bestuur van de Vrienden van het Cheider. Voor de toenmalige RPF zat hij bijna in de Tweede Kamer. Verdrietig is het dat hij van veel van zijn werk is vervreemd geraakt. De draai bij de EO kon en wilde hij niet meemaken. Hij trok zich terug. Ook de latere draai bij Tot Heil des Volks heeft hem veel pijn gedaan. Tot zijn verdriet zag hij De Oogst verdwijnen, de Bijbelse hulp aan mensen met homoseksuele problemen volgde. Het contact ging verloren. Het deed hem pijn. Hij herkende het Heil niet meer. Hij probeerde zich te troosten met het verleden. ‘Wat hebben we veel mogen doen’.

Profetische gaven had Frinsel zeker. Toen begin jaren zeventig het ‘Voorontwerp Wetsvoorstel Gelijke Behandeling’ aan de kamer werd aangeboden, was zijn directe reactie: ‘dit leidt tot een verbod van de Bijbel’. We zijn daar inmiddels veel dichterbij gekomen. Hoe lang mogen we ons nog vrijuit op de Bijbel beroepen? Maar hij keek niet alleen naar de seculiere wereld. Als pinksterchristen die dicht bij Gods Woord wilde blijven, doorzag hij scherp de zwakte van de opkomende charismatische beweging. De vele valkuilen. Het overspannen, opgeklopte geloof. Al die buitenbijbelse theorieën. Hij stelde het aan de kaak. Veel vrienden maakte hij er niet mee. Gelijk had hij wel. In sommige kringen had hij de bijnaam 'reformatorische pinksterman'. Altijd hield hij vast aan de Bijbel. Alleen de Bijbel, niet minder maar ook niet meer.

In sommige kringen had hij de bijnaam 'reformatorische pinksterman'. Altijd hield hij vast aan de Bijbel. Alleen de Bijbel, niet minder maar ook niet meer.

Begaafde mensen hebben ook hun zwakheden. Wonderlijk was het dat de spreker en verteller in kleiner gezelschap toch een verlegen man bleek te zijn. Zich mengen tussen de mensen? Liever hield hij zich afzijdig. Personeelsbeleid was niet zijn sterke kant. Dat leidde bij sommigen tot onnodige pijn. En zijn eindeloze activiteiten zijn wel erg in mindering gekomen op het gezinsleven. Het thuisfront mistte hem.

De laatste jaren van zijn leven waren moeilijk, zeker nadat hij in 2013 zijn steun en toeverlaat Aaf door de dood had verloren. Hij kon haar moeilijk missen. Zijn wereld werd kleiner en kleiner. Fysiek en geestelijk. Steeds minder spullen vulden zijn kamer. Daar lagen nog een bijna geheel versleten Bijbel, een aantal ingebonden jaargangen van de Oogst en zijn eigen boeken. En een mondharmonica. Daar speelde hij nog regelmatig op tot vreugde van zijn medebewoners. Maar beter nog was hij in zingen. Zijn stem had niet in kracht ingeboet. ‘Geest van God maak in dit uur al uw kind’ren vrij’ en ‘Ik zie een poort wijd open staan’. Maar wat was hij zwak geworden. ‘Mag ik nu naar de hemel?’, vroeg hij aan de zuster als hij 's avonds naar bed werd geholpen. Hij was geworden wat hij ook altijd benadrukte: nietig, klein en machteloos. Zo mocht hij die open poort binnengaan.

Bovenstaand artikel is aangeleverd door Krijn de Jong, één van de bloggers van Zaut.org.

Praatmee

Beluister onze podcast

#385 Patrick & Jeffrey over Nigeriaanse christenen, David de Vos & de Week van het Leven
Of beluister op:

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe je een vruchtbare rank aan de ware Wijnstok wordt

In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' neemt Wilkin van de Kamp ons mee in de woorden van Jezus uit Johannes 15: “Blijf in Mij en Ik in u.” De spreker en schrijver legt uit wat het betekent om als rank verbonden te zijn met de w

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen zat onder het gehoor van evangelische voorganger uit België

"Allereerst zei hij dat die moeders niet kunnen wassen, getuige de gekrompen kleding. Het tweede dat hij zei is dat die vaders geen leiding kunnen geven. Ik dacht: dat is raak", aldus ds. M. Klaassen. De hersteld hervormde predikant vertelde hoe hij

Johan Schep
Video

Johan Schep vertelt hoe de ark van Noach Jezus' reddingswerk symboliseert

In de zevende aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ bespreekt evangelist Johan Schep Genesis 7. In dit hoofdstuk komt onder meer de zondvloed aan bod. Enkel Noach en de zijnen bleven gespaard. Toch wijst Schep er ook op hoe in dit ver

Egyptische vrouw uit Caïro
Getuigenis

Van analfabeet naar getuige van Gods Licht in Caïro

Het leven in Caïro is zwaar. De stad bruist van lawaai, files en vervuilde lucht. Er is een tekort aan werk, hygiëne en zekerheid. Voor miljoenen inwoners van de Egyptische hoofdstad is elke dag een strijd om te overleven. Tussen de grijsbruine flatb

bangladesh
Nieuws

Bomaanslagen bij kerk en school vergroten angst onder christenen in Bangladesh

De kleine christelijke gemeenschap in Bangladesh leeft na twee nieuwe bomaanslagen opnieuw in angst. In Dhaka werden vorige week zowel de Sint Mariakathedraal als de door de kerk gerunde Sint Joseph School getroffen door zelfgemaakte explosieven. De

Soli Deo Gloria
Video

Soli Deo Gloria brengt Psalm 123 tot leven: bekijk de beelden

In de Grote Kerk van Epe klinkt Psalm 123 in een indrukwekkende uitvoering van Soli Deo Gloria Urk. Onder leiding van pianist Johan Bredewout, organist Harm Hoeve en fluitist Kees Alers klinkt de eeuwenoude bede “Ik hef tot U, die in den hemel zit”.

Johan Vink
Column

De boodschap van Jezus is meer dan een ticket naar de hemel

Naar aanleiding van het nieuws dat evangelist David de Vos stopt met evangeliseren, omdat volgens hem “alle mensen Gods kinderen zijn”, reageert spreker en schrijver Johan Vink met een krachtig pleidooi voor het volle Evangelie. Volgens Vink draait h

Liza van Loon
Opinie

In de tuin van D66-tolerantie is voor het ongeboren leven geen plek

“Het kan wel,” de trotse verkiezingsslogan van D66: gedragen als een etiket van vrijheid. De partij die zegt te staan voor vrijheid en ruimte voor iedere stem. Maar wat blijft er over van dat ideaal als één stem hardnekkig wordt doodgezwegen? De stem

Meerartikelen

Dr. Marten Visser
Interview

Dr. Marten Visser bezocht Nigeria: “Grootste bedreiging voor de kerk is niet vervolging”

Afgelopen maand bezocht dr. Marten Visser, hervormd predikant en directeur van de missionaire organisatie GlobalRize, Nigeria. Vanuit de hoofdstad Abuja trok hij door naar Jos, een stad in Centraal-Nigeria die de afgelopen jaren veelvuldig in het nie

staaij
Nieuws

Twee SGP'ers waren bij vorig kabinet bijna minister-president geworden

Bij het vorige kabinet stonden twee voormalig SGP’ers op de kandidatenlijst om minister-president van Nederland te worden. Dat blijkt uit het boek over premier Dick Schoof dat vrijdag verschijnt, zo meldt het Nederlands Dagblad. Bij het vorige kabine

Nigeria
Nieuws

Nigeriaanse pastor krijgt doodsbedreigingen nadat beelden van hem bij massagraf viral gaan

De Nigeriaanse pastor Ezekiel Dachomo ontvangt zware doodsbedreigingen nadat hij publiekelijk alarm heeft geslagen over het geweld tegen christenen in zijn land. Dat deed hij staand bij een massagraf van dodelijke christelijke slachtoffers van geweld

pakistan
Nieuws

Christelijke vrouw in Pakistan na meer dan een jaar gevangenschap vrijgelaten op borgtocht

De Pakistaanse christin Stella Khawar (29) is na ruim een jaar gevangenschap op borgtocht vrijgelaten. Ze werd beschuldigd van godslastering, maar volgens de rechter is er geen enkel bewijs tegen haar. De rechtbank in Lahore besloot op 6 november dat

Alexander Wurm (53) en zijn dochter Serena (22)
Nieuws

Amerikaanse zendeling en dochter omgekomen bij vliegtuigcrash tijdens vlucht naar Jamaica

Een tragische vliegtuigcrash in Florida heeft maandag het leven gekost aan de christelijke zendeling Alexander Wurm (53) en zijn dochter Serena (22). Dat melden diverse christelijke media. Vader en dochter waren onderweg om noodhulp te verlenen in Ja

boomsma
Getuigenis

Kersvers JA21-Kamerlid: "Jezus Christus is mijn inspiratiebron"

Afgelopen week werd de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd. Van de in totaal 150 Kamerleden waren er maar liefst 55 nieuw, de rest had eerder al een zetel. Dat laatste geldt ook voor JA21'er Diederik Boomsma die op de website van de Tweede Kamer een bi

Widya Soraya
Video

Komende zondag is influencer Widya Soraya te gast in Hour of Power

In Hour of Power is de 28-jarige influencer Widya Soraya te gast. Op TikTok heeft ze bijna 248K volgers en op Instagram 119K. Tot voor kort inspireerde ze mensen op spiritueel vlak en New Age totdat ze een heel andere bron ontdekt. Veel volgers zijn

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt waarom zijn mentor hem waarschuwde voor slagroompreken

"Slagroompreken zijn wel zoet en sappig, maar ze missen inhoud, diepte en voeding. Blijf daarom bij het evangelie van het kruis'", die waarschuwing kreeg ds. M. Messemaker als beginnend predikant van zijn mentor ds. M. van Campen. De hervormde predik

Vandaal
Nieuws

Persoon met LHBTI-vlag en regenboogmasker bekladt drie kerken in New York

In New York heeft een persoon begin oktober drie kerken beklad met anti-christelijke leuzen. Dat meldt The Christian Post. De dader, die nog niet is geïdentificeerd, droeg daarbij een LHBTI-vlag en een masker in regenboogkleuren. Op de kerken bracht

Soedan
Persbericht

Christelijke hulporganisatie start noodhulpactie voor Soedan

Soedan heeft te maken met een levensverwoestende crisis als gevolg van gewelddadige conflicten en een enorme hongersnood. De behoefte aan noodhulp in Soedan is zeer groot, merkt Tearfund op. De Verenigde Naties waarschuwen dat de bevolking lijdt onde

Nigeria
Nieuws

Vrouwen en kinderen ontvoerd uit christelijke dorpen in Nigeria

In de Nigeriaanse deelstaat Borno zijn opnieuw christelijke gezinnen getroffen door geweld. Lokale bronnen melden dat op 12 november zeven mensen, onder wie vrouwen en kinderen, zijn ontvoerd tijdens een aanval op Shikarkir Ward in het Chibok gebied.

VPE
Persbericht

VPE kiest nieuw landelijk bestuur

Tijdens de Algemene Ledenvergadering is een nieuw bestuur gekozen voor de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten (VPE). William Boné is benoemd tot voorzitter en Mendel Chiu als penningmeester. Daarnaast werden Ronald Lakhichand (nieuw) en Frank N