In memoriam Johan Frinsel: een 'reformatorische pinksterman' uit de Jordaan

Levensverhaal 15 oktober 2021 Krijn de Jong
Johan Frinsel

Wat was de meest opvallende gave van de op vrijdag 8 oktober overleden oud-directeur van Tot Heil des Volks? Dat is niet eenvoudig vast te stellen. Hij had er veel. Evangeliseren, spreken, preken, schrijven, tekenen en schilderen, muziek maken en tenslotte: vertellen. Als verhalenverteller is Johan Frinsel wellicht het bekendst geworden. En dan vooral verhalen uit de Jordaan. Met zijn warme stem en zijn Amsterdamse accent las hij voor de radio zijn boeken voor. Die jongen uit de Jordaan, dat was hij zelf. Geboren in de Eerste Bloemdwarsstraat. Om de hoek de Westertoren. Daar zat hij volgens eigen zeggen met zijn bretels aan vast. Aan die toren dan, niet aan de kerk. Toen Tot Heil des Volks in 1997 haar kerstfeest vierde in de Westerkerk, betrad hij voor het eerst van zijn leven het kerkgebouw.

De familie Frinsel woonden met z’n vijven op een éénkamer woninkje in een smal staatje. De dokter had gezegd dat het niet goed was voor zijn gezondheid om de hele dag in zo’n bedompte kamer te zitten. Naar de Bewaarschool gaan zou beter zijn. Om de hoek, in de Bloemstraat, was er zo’n school. Een Bewaarschool van Tot Heil des Volks. Wist hij veel? Pas toen Frinsel in 1967 directeur van tot Heil des Volks was geworden ontdekte hij het verband. Maar belangrijker dan dat was de juffrouw die hij daar kreeg. Juffrouw Huisman. Een onderwijzeres die de Here Jezus liefhad en die iets van die liefde wist over te brengen op ‘haar’ kinderen. Bij de kleine Johan viel het in toebereide aarde. Het was het prille begin van een lang leven met Christus. In zijn autobiografie heeft hij zijn juffrouw geëerd. ‘Met dank aan de juf’, luidt de titel.

Een Pr-afdeling was niet nodig. Frinsel schreef gewoon op wat er gedaan werd en de achterban doneerde met gulle hand.

Bekend was Johan Frinsel natuurlijk ook als directeur van Tot Heil des Volks. Hij wist de vereniging geheel te vernieuwen en tegelijkertijd helemaal in lijn te houden met de oorspronkelijk doelen. De scholen die Tot Heil des Volks bestuurde waren één voor één gesloten. Wat nu? Het waren de roerige zestigerjaren. Een tijd van opstand, maar ook een tijd van veel ellende. Drugs deden hun intrede. Al snel liepen de zwakken vast. Frinsel begon, zonder voorbeeld, een opvangcentrum voor mensen die kampten met verslaving. Het Opvangcentrum kwam in een van de scholen die leeg waren komen te staan. De twee andere scholen werden jeugdhotels. Vele duizenden mensen van over de hele wereld werden er gastvrij ontvangen en hoorden er het Evangelie. Er was nog meer werk te doen. Toen de meeste mensen op zijn best nog grappen maakten over homo’s bood Frinsel hen hulp. Er werd naar hen geluisterd en met de Bijbel in de hand werd er gezocht naar de wil van God voor hun leven. Weer later werd een werk begonnen onder prostituees: Het Scharlaken Koord. Het Heil was een bijzondere club. Wat was het geheim? Misschien dit. Het Heil wist wonderlijke tegenstellingen met elkaar te verbinden. Evangelische - en reformatorische christenen trokken er samen op. Hulpverlening en de tijdgeest bestrijden gingen hand in hand. Men was onafhankelijk en toch gebonden, modern en helemaal in de traditie. Frinsel belichaamde dit. Hij was de inspirator.

Een Pr-afdeling was niet nodig. Frinsel schreef gewoon op wat er gedaan werd en de achterban doneerde met gulle hand. Die giften werden jarenlang één voor één verantwoord in het maandblad De Oogst. Maar de mensen uit de achterban werden niet alleen gezien als sponsoren, ze waren medewerkers. Ze leefden mee en ze baden mee. Middels honderden spreekbeurten in het land was er ook direct contact. Het werk werd uiteengezet en de hoorders werden geïnspireerd en gestimuleerd om ook zelf in hun eigen omgeving naar de zwakkeren om te zien. Het maandblad De Oogst bond de mensen samen. Er werd verslag van het werk gedaan en achtergronden werden belicht. Maar de lezers trokken ook de (kerk)grenzen over. Wereldwijde zending kreeg veel aandacht en de vervolgde geloofsgenoten en natuurlijk Israël.

Verdrietig is het dat hij van veel van zijn werk is vervreemd geraakt. De draai bij de EO kon en wilde hij niet meemaken.

Een van de heiltradities die Frinsel uitdrukkelijk in ere hield was de Kerstviering. Dan meldde de achterban zich in groten getale. Het was een ontmoeting met alle betrokkenen. De werkers waren er en de gasten van de verschillende centra en de bestuurders. Allemaal verenigd rond het wonderlijke Kind. ‘Komt verwondert u hier mensen’. En Frinsel vertelde. Elk jaar een vers verhaal. Elk jaar een verhaal met een boodschap. En natuurlijk zingen. Het Urker mannenkoor was zijn koor. Die bovenstem bij het ‘Ere zij God’. Het deed zijn hart beven.

‘De jongen uit de Jordaan’ heeft zich op veel terreinen begeven. Bij de Evangelische Omroep werd hij vicevoorzitter. Van harte maakte hij deel uit van het bestuur van de Vrienden van het Cheider. Voor de toenmalige RPF zat hij bijna in de Tweede Kamer. Verdrietig is het dat hij van veel van zijn werk is vervreemd geraakt. De draai bij de EO kon en wilde hij niet meemaken. Hij trok zich terug. Ook de latere draai bij Tot Heil des Volks heeft hem veel pijn gedaan. Tot zijn verdriet zag hij De Oogst verdwijnen, de Bijbelse hulp aan mensen met homoseksuele problemen volgde. Het contact ging verloren. Het deed hem pijn. Hij herkende het Heil niet meer. Hij probeerde zich te troosten met het verleden. ‘Wat hebben we veel mogen doen’.

Profetische gaven had Frinsel zeker. Toen begin jaren zeventig het ‘Voorontwerp Wetsvoorstel Gelijke Behandeling’ aan de kamer werd aangeboden, was zijn directe reactie: ‘dit leidt tot een verbod van de Bijbel’. We zijn daar inmiddels veel dichterbij gekomen. Hoe lang mogen we ons nog vrijuit op de Bijbel beroepen? Maar hij keek niet alleen naar de seculiere wereld. Als pinksterchristen die dicht bij Gods Woord wilde blijven, doorzag hij scherp de zwakte van de opkomende charismatische beweging. De vele valkuilen. Het overspannen, opgeklopte geloof. Al die buitenbijbelse theorieën. Hij stelde het aan de kaak. Veel vrienden maakte hij er niet mee. Gelijk had hij wel. In sommige kringen had hij de bijnaam 'reformatorische pinksterman'. Altijd hield hij vast aan de Bijbel. Alleen de Bijbel, niet minder maar ook niet meer.

In sommige kringen had hij de bijnaam 'reformatorische pinksterman'. Altijd hield hij vast aan de Bijbel. Alleen de Bijbel, niet minder maar ook niet meer.

Begaafde mensen hebben ook hun zwakheden. Wonderlijk was het dat de spreker en verteller in kleiner gezelschap toch een verlegen man bleek te zijn. Zich mengen tussen de mensen? Liever hield hij zich afzijdig. Personeelsbeleid was niet zijn sterke kant. Dat leidde bij sommigen tot onnodige pijn. En zijn eindeloze activiteiten zijn wel erg in mindering gekomen op het gezinsleven. Het thuisfront mistte hem.

De laatste jaren van zijn leven waren moeilijk, zeker nadat hij in 2013 zijn steun en toeverlaat Aaf door de dood had verloren. Hij kon haar moeilijk missen. Zijn wereld werd kleiner en kleiner. Fysiek en geestelijk. Steeds minder spullen vulden zijn kamer. Daar lagen nog een bijna geheel versleten Bijbel, een aantal ingebonden jaargangen van de Oogst en zijn eigen boeken. En een mondharmonica. Daar speelde hij nog regelmatig op tot vreugde van zijn medebewoners. Maar beter nog was hij in zingen. Zijn stem had niet in kracht ingeboet. ‘Geest van God maak in dit uur al uw kind’ren vrij’ en ‘Ik zie een poort wijd open staan’. Maar wat was hij zwak geworden. ‘Mag ik nu naar de hemel?’, vroeg hij aan de zuster als hij 's avonds naar bed werd geholpen. Hij was geworden wat hij ook altijd benadrukte: nietig, klein en machteloos. Zo mocht hij die open poort binnengaan.

Bovenstaand artikel is aangeleverd door Krijn de Jong, één van de bloggers van Zaut.org.

Praatmee

Beluister onze podcast

#384 David ten Voorde & Wim Verkerk over de vergeten strategie van Jezus (en kerkgroei in Iran)
Of beluister op:

Meerartikelen

ADEM Project & Schrijvers voor Gerechtigheid
Video

Nieuwe single ‘Samen’ viert de veelkleurige rijkdom van de kerk

ADEM Project en Schrijvers voor Gerechtigheid hebben onlangs een gezamenlijke single uitgebracht: 'Samen'. Het lied is niet zomaar een lied, maar een getuigenis en gebed, als een viering van de veelkleurigheid binnen Gods wereldwijde gezin. Het numme

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant: "Stop met bidden of God een nieuw hart wil geven"

"Wilt U mij een nieuw hartje geven?", het is een veelgehoord gebed. Maar volgens ds. J. R. van Vugt is het een vloek in de kerk. In een recente preek stelde de hersteld hervormde predikant dat we op basis van Gods verbond mogen weten en verwachten da

Christendom abortus
Video

Wat zegt de Bijbel echt over abortus? Bekijk dit gesprek

In een nieuwe video van Christendom.nl wordt het gesprek over abortus niet uit de weg gegaan. Wat zegt de Bijbel werkelijk over het ongeboren leven? En hoe is Nederland terechtgekomen in een cultuur waarin abortus zo vanzelfsprekend lijkt? In deze af

Wittenberg
Persbericht

Nieuwe directeur voor leefgemeenschap De Wittenberg

Janno van den Ende (34 jaar) zal vanaf 1 november jl. Frans Hoogendijk gaan versterken als directeur leefgemeenschap en programma’s. Frans zelf zal als directeur verantwoordelijk blijven voor de bedrijfsvoering van de Wittenberg. Beide functies zijn

Phil Moore
Interview

Phil Moore wijst op vergeten strategie: “Jezus zei: ‘Maak discipelen’, niet: ‘Organiseer diensten’”

Toen de Britse voorganger en bijbelleraar Phil Moore tijdens de coronapandemie zijn gemeente op afstand moest leiden, werd het hem pijnlijk duidelijk: “We hadden mensen geleerd om bijeenkomsten te bezoeken, niet om Jezus te volgen.” Phil Moore, verbo

Afrika
Nieuws

Vervolgde christelijke vrouwen worden vaak afgewezen door eigen gemeenschap en kerk

Vrouwen en meisjes in landen waar christenen een minderheid vormen, worden niet alleen vervolgd om hun geloof, maar vaak ook afgewezen wanneer ze proberen terug te keren naar hun gemeenschap. Nadat ze ontvoerd, mishandeld of gedwongen tot bekering zi

Foto ter illustratie
Verdieping

Tahir startte Bijbelstudies in islamitisch land en kreeg een netwerk van tientallen kerken

Deze week is het de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Vijf organisaties roepen ons ertoe op voor hen te bidden. Vandaag gaat het over Tahir, die in een islamitisch land verschillende bijbelstudies startte. Zijn netwerk is uitgebre

pastor
Nieuws

Pastors en tientallen christenen vermoord bij nieuwe aanvallen in Nigeria

In Nigeria zijn in korte tijd opnieuw tientallen christenen om het leven gekomen bij aanvallen door gewapende Fulani-herders en andere militante groepen. In de deelstaten Kaduna, Plateau en Benue werden meerdere dorpen aangevallen, waarbij twee pasto

Meerartikelen

Eternal Wall of Answered Prayer
Nieuws

Bouw gestart van grootste christelijke monument ooit in Groot-Brittannië

In Groot-Brittannië is deze week officieel begonnen met de bouw van wat het grootste christelijke monument van het land moet worden. Het project draagt de naam Eternal Wall of Answered Prayer. Het komt te staan bij Coleshill, vlakbij de stad Birmingh

Erika Kirk
Nieuws

Indrukwekkend interview weduwe vermoorde Charlie Kirk: "Ik ben niet boos op God"

Een interview met Erika Kirk, weduwe van de in september doodgeschoten Amerikaanse christen, influencer en politieke activist Charlie Kirk (31), maakte deze week grote indruk. In de Fox News-special 'Erika Kirk: In her own words' vertelde Kirk dat ze

Ryan Lochte
Nieuws

12-voudig olympisch medaillewinnaar gedoopt: "Ik wilde het leven opgeven"

De Amerikaanse topzwemmer Ryan Lochte heeft zijn leven aan Jezus gegeven. Dat schrijft The Christian Post. De twaalfvoudig olympisch medaillewinnaar liet zich vorige week dopen in Canvas Church in Florida. Dat gebeurde terwijl hij midden in een echts

Irene Blom en Wilma Kralt bij Hour of Power
Video

De Hoop-voorzitter Irene Blom en ex-cliënt Wilma Kralt zondag te gast bij Hour of Power

Aanstaande zondag in Hour of Power twee bijzondere gasten: Irene Blom, voorzitter van het bestuur van onder meer stichting De Hoop, die dit jaar haar 50-jarig bestaan viert. Samen met haar schuift ex-cliënt Wilma Kralt aan, die nu als ervaringsdeskun

Ds. M. van Kooten
Video

Ds. Van Kooten vertelt over ouderling die te horen kreeg dat hij ongeneeslijk ziek was

"Ik hoef hier niet langer te wezen, ik mag naar Huis", aldus ds. M. van Kooten. De hervormde predikant uit Elspeet deelde in een recente preek een indrukwekkend verhaal van een ouderling die op een dag te horen kreeg dat hij ongeneeslijk ziek was.  "

rechter
Nieuws

Man die straatevangeliste mishandelde in Amsterdam krijgt celstraf

In Amsterdam heeft de politierechter een 45-jarige man veroordeeld tot een gevangenisstraf van zestien dagen, waarvan veertien voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaar. Dat meldt het Reformatorisch Dagblad. De straf komt voort uit een mishande

Mannenzang Veenendaal
Video

Mannenstemmen verenigd in lofzang: Psalm 68 weergalmt in Veenendaal

Beleef de indrukwekkende samenzang van Psalm 68 tijdens de Mannenzang Veenendaal 2025. Vanuit de historische Julianakerk klinkt het krachtige geluid van honderden mannenstemmen, geleid door dirigent Jan Hendrik van Schothorst en begeleid door organis

Chris Verhagen
Video

Is de Grondwet in strijd met christelijk onderwijs? Christelijke apologeet legt uit

De discussie over christelijk onderwijs laaide de afgelopen weken opnieuw op. In talkshows en nieuwsprogramma’s werd gesteld dat artikel 23 van de Grondwet (de vrijheid van onderwijs) in strijd zou zijn met het gelijkheidsbeginsel van artikel 1. In e

Ds. M. Riedijk
Nieuws

Nieuwe predikante voor drie protestantse gemeentes op Noord-Beveland: Ds. M. Riedijk

De drie protestantse gemeenten op Noord-Beveland, Kamperland, De Ontmoeting en Colijnsplaat, mogen binnenkort een nieuwe predikante verwelkomen. Ds. M. Riedijk (foto) nam het uitgebrachte beroep op haar aan. Riedijk was sinds oktober 2016 verbonden a

ND
Persbericht

De Nieuwe Koers vanaf 2026 vast magazine bij het Nederlands Dagblad

Vanaf 2026 verschijnt opinieblad De Nieuwe Koers tien keer per jaar als magazine bij het Nederlands Dagblad. Abonnees van De Nieuwe Koers ontvangen een jaar lang gratis de zaterdagkrant. Het Nederlands Dagblad en opinieblad De Nieuwe Koers gaan nauw

Daniël van Deutekom
Interview

Jongerenorganisatie Charlie Kirk krijgt Nederlandse tak: “Christenen moeten in het offensief”

"Het christendom in Nederland is al decennialang defensief en terugtrekkend ingesteld. Zodra we de kans hebben om iets te behouden of te heroveren, deinzen we vaak terug, uit angst om als onderdrukkend of totalitair te worden gezien”, stelt Daniël va

Lourens du Plessis
Boekfragment

De berg van beproeving: God vraagt soms eerst geloof voordat Hij voorziet

Toen sloeg Abraham zijn ogen op en keek om, en zie, achter hem zat een ram met zijn hoorns verstrikt in het struikgewas. Abraham ging erheen, nam die ram en offerde hem als brandoffer in de plaats van zijn zoon (Genesis 22:13). Het moment is voorbij.