Midden-Oosterse gastvrijheid: een cultuurshock in de keuken

Dagelijks leven 7 april 2021 Anna Noteboom
Anna Noteboom

Tijdens de dagelijkse uitlaatronde van onze hond, sta ik vaak bij Jaffa Gate, een van de acht poorten die langs de muren van de Oude Stad van Jeruzalem bestaan, even stil. Het is een van de meest circulerende poorten die door de lokale bewoners wordt gebruikt, wat een samenkomst van klanken en talen als resultaat heeft. Ik probeer te herkennen welke talen ik allemaal hoor. Hebreeuws is natuurlijk overal en Arabisch is ook prominent aanwezig. Overal in de stad hoor je tevens veel Russisch, Engels en Frans, alsook Amhaars, en Jiddisch. In de Oude Stad, en in het bijzonder hier in de christelijke wijk, hoor ik vaak Grieks, Spaans, Aramees, Armeens, en Roemeens.

Als Grieks en Arabische moedertaalsprekers spreken mijn buren haast geen woord Engels en onze communicatie verloopt dan ook behoorlijk stroef. Het gaat helaas vaak niet verder dan de standaard ‘’Hallo, hoe gaat het?’’ begroeting. Desondanks brengen zij, sinds ik hier in de oude stad woon, wekelijks een dienblad met borden vers eten langs en nodigen ze me daarnaast regelmatig uit om binnen mee te komen eten.

Wat blijkt: het is een gewoonte om bij een uitgebreide maaltijd de buren het eerste bord met eten te geven.

De eerste keer dat de buurvrouw met zo’n dienblad aan mijn deur klopte, stond ik nogal met de mond vol tanden. ‘‘Hadi elak’’, dit is voor jou. Wat blijkt: het is een gewoonte om bij een uitgebreide maaltijd de buren het eerste bord met eten te geven. De gewoonte schrijft voor dat hetgeen wat jij hebt, aanbiedt aan een ander. En dat je de ander te allen tijde voor zult laten gaan. Zulke gastvrijheid komt veel voor in het Midden-Oosten en is voornamelijk geworteld in historische en religieuze oorzaken. Gastvrijheid speelt een grote rol op het gebied van bijbelse ethiek. In de oudheid betekende het beoefenen van gastvrijheid het vriendelijk ontvangen van een vervreemd persoon in zijn land, huis of gemeenschap en het rechtstreeks voorzien in de behoeften van die persoon. Het verrassende aan deze vrijgevigheid is dat mijn buren het elke keer weer doen zonder er een punt van te maken. En ondanks dat we niet echt in een gemeenschappelijke taal kunnen communiceren, worden onze taalbarrières zo toch overwonnen met ambachtelijk handen- en voetenwerk, waardoor we een warme band ontwikkelden.

Het lag me echter zwaar op de maag dat ik niet goed wist hoe mijn buren te bedanken of iets terug te geven. Ik ben geen culinair heldin zoals mijn buurvrouw en mijn snelle hap maaltijden vallen maar in het niets bij hun uitgebreide en unieke gerechten. Gekruid, maar niet erg pittig, geuren met oneindig veel kruiden, zoals munt, peterselie, tijm en een consistent gebruik van knoflook en ui. Gevulde courgette en wijnbladeren, Sfeeha, Koube en Kebab.

De vriendelijkheid van vreemden doet meer dan een smakelijk hapje of een verfrissend kopje thee.

Na de eerste twee keer genoten te hebben van deze vrijgevigheid, stapelden de gewassen borden zich op en vergat ik deze alsmaar terug te brengen. Een cultuurshock in de keuken 2.0 vond vervolgens plaats: de buurdame klopt aan, loopt naar binnen (want hoe vraag of je je serviesgoed terug mag hebben als je geen gemeenschappelijke taal spreekt?), vindt haar eigen borden en neemt deze vervolgens weer mee. Hoewel het hier het gebruik is om een vol bord niet leeg terug te geven, werd mij door mijn schoonfamilie verteld dat de buren het niet van mij, als Nederlandse die geen uitgebreide familiemaaltijden kookt, verwachten dat hun gastvrijheid een wekelijkse tegenprestatie vereist. Daarbij kan ik de borden ook niet meer vol terugbrengen omdat ze sinds het vergeten-borden-terug-te-brengen incident het eten serveren op plastic wegwerp bordjes.

Komend uit een overgeorganiseerd land, met een nuchtere-Hollander mentaliteit ben ik wellicht meer gewend aan de ‘’elk huis zijn eigen bord’’ houding. Toch probeer ik mijn uiterste best om ook eens een hapje meer te koken en mee te delen, uit respect voor de culturele norm, om de buurvriendschap te onderhouden en omdat ik het een prachtige gewoonte vind. De eindeloze gastvrijheid van de lokale bevolking en hun oprechte interesse en bekommernis zijn eigenschappen waar ik alleen maar waardering voor kan hebben. Want zó kan het dus ook, veel gezelliger! En dat kan je eigen keuken, maar ook je leven zomaar enorm verrijken. De vriendelijkheid van vreemden doet meer dan een smakelijk hapje of een verfrissend kopje thee; het vernieuwt bovenal onze oriëntatie op de ander. Bedankt buren!

Anna en Jeannette vormen het schrijversduo van het blog www.chamsin.nl. Op dit blog wordt informatie en beeld over het leven in Jeruzalem gedeeld; van innovatie tot coëxistentie en van ouderschap tot duurzaamheid. Volg de meiden via Instagram en blijf op de hoogte.

Praatmee

Beluister onze podcast

#371 Jeffrey & mr. Lineke Blijdorp over kerkstrijd in Driedorp, juridische strijd David de Vos en Tom de Wal
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ara
Nieuws

Iraanse pastor in VS: ‘Deportaties geven me flashbacks'

De Iraans-Amerikaanse pastor Ara Torosian slaat alarm over de deportatie van christelijke asielzoekers in de Verenigde Staten. De evangelische voorganger, die zelf meer dan tien jaar geleden aan vervolging in Iran ontsnapte, roept president Trump op

Dato Steenhuis
Video

Kan iedere christen spreken en bidden in tongen? Dato Steenhuis geeft antwoord

Het is een vraag die veel gelovigen bezighoudt: is spreken en bidden in tongen een gave voor enkelen, of voor iedereen weggelegd? In een nieuwe video van Groeien in Geloof gaat Dato Steenhuis in op dit onderwerp. Met een open Bijbel en duidelijke uit

Martine Versteeg
Nieuws

Geestelijke manipulatie: MissieNederland spreekt zich uit

'De recente oproep van veertien Twentse burgemeesters om sektarische misstanden aan te pakken, legt een pijnlijke realiteit bloot: geestelijke manipulatie en psychische dwang komen ook voor binnen religieuze contexten die zich christelijk noemen. De

Manga
Video

Aangrijpend: vader van Manga werd vermoord door moslimterroristen

In deze aangrijpende aflevering van ChristenDOM? spreekt Samuël met Manga Usujiu Ghumdia, die als 22-jarige werd aangevallen door de islamitische terreurgroep Boko Haram vanwege zijn christelijk geloof. Boko Haram is een extremistische groepering in

Connolly
Nieuws

Amerikaan veroordeeld tot celstraf vanwege stil gebed bij abortuskliniek

Een Amerikaanse pro‑life‑activist is veroordeeld tot 90 dagen cel omdat hij in stilte bad buiten een abortuskliniek in de stad Southfield. Matthew Connolly (42) zou volgens de plaatselijke wet voor “onrust” hebben gezorgd in de openbare ruimte. Hij g

Joël
Video

Moeten christenen bezorgd zijn over het postmodernisme? Bekijk de video

Wat is postmodernisme eigenlijk - en waarom zou het ertoe doen voor christenen vandaag? In deze video duikt Joël namens ChristenDOM? in de oorsprong en invloed van het postmodernisme op ons denken, onze levensstijl en het functioneren van de kerk. Is

Spurgeon College
Nieuws

Door Charles Spurgeon opgerichte theologische school sluit na 169 jaar de deuren

Spurgeon’s College in Londen, een van de meest invloedrijke baptistische opleidingsinstituten van het Verenigd Koninkrijk, heeft donderdag aangekondigd per direct de deuren te sluiten. Het theologisch opleidingscentrum, dat in 1856 werd opgericht doo

De Wereld Rond
Podcast

Zendingswerker Johan Egas deelt ervaringen in podcast

Voor zending hoef je niet altijd ver weg. In deze podcastaflevering van 'De Wereld Rond' hoor je het bijzondere verhaal van kapitein Johan Egas. Tijdens zijn verlof bezoekt hij zeevarenden van over de hele wereld in de Rotterdamse haven, namens de Se

Meerartikelen

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 72

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

Indonesia
Nieuws

Kerkelijk gebouw Indonesië aangevallen door moslims: twee kinderen gewond

Een kerkelijk gebouw in Padang (West-Sumatra) is zondag 27 juli aangevallen door een groep moslims. Twee kinderen van 7 en 11 jaar raakten hierbij ernstig gewond. De aanval vond plaats terwijl politieagenten toekeken, zo blijkt volgens Morning Star N

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

Waarom grijpt God niet in? Makkelijke antwoorden zijn er niet

Jaren geleden zei onze huisarts tegen mij: ‘U hebt behoorlijk wat voor de kiezen gekregen, meneer van de Kamp.’ Op dat moment snapte ik niet wat hij bedoelde. Toen ik er later over nadacht begreep ik waar hij op doelde. Ik was onvruchtbaar, maar God

online bijbel
Nieuws

Unicum: Bijbel voor het eerst in de geschiedenis vaker digitaal dan gedrukt verspreid

Wereldwijd werden in 2024 ongeveer evenveel Bijbeledities verspreid als in 2023. 22,5 miljoen mensen kregen een complete Bijbel in bezit en het online Bijbelgebruik blijft groeien. Dat meldde United Bible Societies, het samenwerkingsverband van de 15

Anne Borkent
Interview

Wat te lezen deze zomer? De boekenplank van Anne Borkent

De zomervakantie is een heerlijk moment om te lezen. Maar er zijn zo gigantisch veel boeken, dat het soms lastig kiezen is. In de zomerse rubriek 'De boekenplank van..' legt Cvandaag predikanten, voorgangers en andere bekende christenen vier vragen v

Hour of Power
Video

Gideon Luciana aanstaande zondag te gast bij Hour of Power

Zanger Gideon Luciana is aanstaande zondag te gast bij Hour of Power. Hij won enkele jaren geleden een belangrijke talentenjacht op SBS6. De zanger is ook elke zondag in de kerk te vinden in het aanbiddingsteam. Jan vraagt hem onder andere hoe hij zi

ds. Bram Hofland
Video

Videoboodschap ds. Bram Hofland: geneest God iedereen?

'God wil dat iedereen geneest', 'als je bij mij in de genezingsdienst komt, is morgen alles weer OK'. Veel christenen doen dergelijke uitspraken. Helaas ziet ds. Bram Hofland veel mensen erop stuklopen. In de Bijbel lezen we hoe Jezus mensen geneest.

Jelthe Kloens
Nieuws

Omstreden evangelist negeert kritiek en plant gebedsavond in Katwijk

Jelthe Kloens organiseert binnenkort een gebedsavond op het strand van Katwijk. De gemeente liet hem eerder weten dat hij daar niet welkom is. Toch zet hij zijn plannen door. Met zijn genezingsdiensten trekt hij in het land honderden bezoekers, maar

Ds. Anne van Olst
Video

Hoe kijkt God naar mij? Ds. Anne van Olst antwoordt

Is de mens van nature goed of slecht? Ds. Anne van Olst onderzoekt in deze videoboodschap wat de Bijbel werkelijk zegt over ons mens-zijn. Vanuit Bijbelse perspectieven - schepping, zonde, verlossing en vernieuwing - laat hij zien hoe een eerlijk men

Indonesische boeren
Video

Hoe de kerk het werk en positie van Indonesische boeren versterkt

Het is niet eenvoudig om als boer in Zuid-Sumatra het hoofd boven water te houden. Veel boeren zijn arm en de verbouw van exportgewassen heeft de grond uitgeput. Yabima, de diaconale organisatie van de kerk van Zuid-Sumatra, stimuleert boeren om voed

archeologie
Nieuws

Spectaculaire ontdekking: inscriptie in Egyptische grot is mogelijk verwijzing naar Mozes

In de Sinaï-woestijn is een ontdekking gedaan die de Bijbelse geschiedenis mogelijk in een nieuw licht kan zetten. De Israëlische onderzoeker Michael Bar-Ron onderzocht jarenlang een eeuwenoude turkoois-mijn bij de historische plaats Serabit el-Khadi

munt
Nieuws

Zeldzame munt met inscriptie ‘Voor de verlossing van Sion’ gevonden in Jeruzalem

Archeologen in Jeruzalem hebben een bijzondere ontdekking gedaan. In de zuidwestelijke hoek van de Tempelberg werd een zeldzame bronzen munt gevonden, geslagen vlak voor de verwoesting van de Tweede Tempel door de Romeinen in het jaar 70 na Christus.