Hoe denken Messiasbelijdende Joden over de doop?

God 23 oktober 2020 Prof. dr. A. Siebesma
Prof. dr. A. Siebesma

Christenen in Nederland denken verschillend over de waterdoop. De traditionele kerken hangen de kinderdoop aan, maar baptisten en evangelische kerken en groeperingen zijn voorstander van de doop op belijdenis. Dat kan problemen veroorzaken binnen families, wanneer kinderen die als baby zijn gedoopt zich in een evangelische of baptistengemeente opnieuw laten dopen. Hoe denken Messiasbelijdende Joden over de doop? Welke doopvisie hangen zij aan?

Wanneer je boeken raadpleegt over Messiaanse theologie valt allereerst op dat zij nauwelijks aandacht besteden aan de waterdoop. In het standaardwerk over Messiaanse theologie, geschreven door de Messiasbelijdende theoloog Richard Harvey wordt het woord doop niet eens genoemd! Hij schrijft hoofdstukken lang over de Thora, de sabbat en over de toekomst van Israël, maar de doop is blijkbaar niet relevant voor zijn studie. Andere schrijvers noemen wel de doop, vaak in relatie met het mikve (het rituele bad), maar ook bij hen vormt het geen belangrijk onderdeel. Waarom?

Eerste generatie
Vanzelfsprekend hechten Messiasbelijdende Joden aan de doop en hebben zij hier ook een mening over. Er zijn verschillende redenen te noemen, waarom de doop geen onderwerp van discussie is. Veel Messiasbelijdende Joden zijn eerste generatie christenen. Zij zijn als Jood geboren, in een Joods gezin groot geworden en hebben op een bepaald moment in hun leven de Messias leren kennen. Na hun bekering zijn ze gedoopt. Voor velen betekende dit een breuk met hun familie en hun Joodse omgeving. Nog steeds is het ergste scheldwoord onder Joden ‘mesjommed’ (gedoopte). Je mag sympathie hebben voor het christelijk geloof, maar op het moment dat je je laat dopen, betekent dat in de ogen van Joden een definitieve breuk.

Vanuit deze evangelische achtergrond valt te begrijpen dat ze de evangelische doopvisie, doop op belijdenis, hebben.

De huidige Messiaanse beweging is ontstaan vanuit een opwekkingsbeweging in de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Binnen de Jesus Movement in de Verenigde Staten kwamen veel Joodse jongeren tot geloof. Van daaruit ontstonden evangelische organisaties als ‘Jews for Jesus’ en Messiaanse gemeenten. Vanuit deze evangelische achtergrond valt te begrijpen dat ze de evangelische doopvisie, doop op belijdenis, hebben. Daarom hangen vandaag de dag de meeste Messiasbelijdende gemeenten zowel in Israël als daarbuiten de doop op belijdenis aan, ook al zijn er uitzonderingen.

Messiasbelijdende Joden binnen de kerken
Maar dit is niet het gehele plaatje. Niet alle Messiasbelijdende Joden zijn immers lid van een Messiaanse gemeente. Er zijn ook binnen de traditionele kerken christenen met een Joodse achtergrond die zich zelf als Messiasbelijdend Jood beschouwen. Zij hangen veelal de doopvisie van hun kerk aan. Het zou wel eens kunnen zijn dat het aantal Messiasbelijdende Joden binnen de kerken talrijker is dan binnen de Messiaanse beweging. Een opmerkelijke en weinig bekende groep zijn de Hebreeuwse katholieken. Ze hebben hun eigen organisaties. Je vindt ze vooral in Noord- en Zuid-Amerika, maar ook in Israël. Op YouTube kun je veel filmpjes bekijken, waarin Joodse priesters, nonnen, kloosterlingen en anderen hun getuigenis geven hoe zij Jezus als Messias hebben leren kennen en daarna Rooms-katholiek zijn geworden. Een voorbeeld (ik ken hem persoonlijk) is de Jezuïet David Neuhaus, geboren in Johannesburg uit Duits-Joodse ouders die op 26-jarige leeftijd tot geloof kwam. Hij is nu Israëlische staatsburger en was belast met de pastorale zorg van de Ivriet sprekende katholieken in Israël. Hij vertelde me dat hij ook les gaf aan Arabische studenten op de Westbank. Hij was voor deze studenten de eerste Israëlische Jood die ze persoonlijk leerden kennen en kon zo begrip kweken voor het Joodse volk. In het begin vond ik dat wel vreemd. Waarom zou je als
je tot geloof komt rooms-katholiek worden? Maar later realiseerde ik mij dat het rooms-katholicisme met haar rituelen en feestdagen veel meer op het orthodoxe jodendom lijkt dan het protestantisme. Mogelijk is dit een reden, dat voor bekeerlingen de Rooms-Katholieke Kerk aantrekkelijk is.

Evenmin bekend is dat ook binnen de Russisch-orthodoxe kerk er Messiasbelijdende Joden zijn. Een nieuwe studie laat zien dat in Rusland in de negentiende eeuw ongeveer 84.500 Joden tot het christendom zijn overgegaan. en ook vandaag de dag zijn er Russisch orthodoxe priesters die in een Joods gezin zijn geboren en opgegroeid.

Dat Messiasbelijdende gemeenten de doop op belijdenis aanhangen valt ook te verklaren vanuit het feit dat ze hun zonen laten besnijden.

Doop en mikve
Dat Messiasbelijdende gemeenten de doop op belijdenis aanhangen valt ook te verklaren vanuit het feit dat ze hun zonen laten besnijden. Wat is dan de relatie tussen doop en besnijdenis? Niet dat de doop in plaats is gekomen van de besnijdenis, want de besnijdenis vindt nog steeds plaats.

Nu kent het orthodoxe Jodendom zelf ook onderdompelingen in water. Een vrouw na de geboorte van een kind of na de maandelijkse menstruatie dompelt zich zelf onder in het mikve (het rituele bad) om zo weer rein te worden. Het gaat hier om een rituele reiniging want van haar wordt verwacht dat ze voordat ze het mikve bezoekt, zichzelf
eerst goed schoon maakt. Ook mannen maken gebruik van een mikve, bijvoorbeeld als toewijding aan God. Een mikve mag alleen stromend water bevatten uit een bron of rivier en geen stilstaand water.

Bekeerlingen tot het Jodendom uit de volkeren, dienen voordat ze officieel Joods worden en zo tot het volk van Israël gaan behoren, zich eerst in het mikve onder te dompelen. Er zijn Messiaanse theologen die daarom stellen dat de opvatting dat gelovigen uit de volkeren door de doop deel gaan uit maken van het lichaam van Christus, de gemeente, niet voor Messiasbelijdende Joden opgaat. Zij maken immers al deel uit van Israël. Voor hen is de doop door onderdompeling een symbool van de toewijding van de gelovige aan Christus. Door zich te laten dopen laten zij zien dat zij Jezus als Messias hebben geaccepteerd en Zijn koninkrijk verwachten.

Prof. dr. A. Siebesma studeerde Semitische talen en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij is hoogleraar godsdienstwetenschappen aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) te Leuven. Bovenstaand artikel verscheen eerder in het magazine van Stichting Messiasbelijdende Joden.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

John MacArthur
Nieuws

Predikant en Bijbelleraar John MacArthur op 86-jarige leeftijd overleden

De bekende Amerikaanse predikant en Bijbelleraar John MacArthur is gisteren op 86-jarige leeftijd overleden. Zijn kerk, Grace Community Church in Los Angeles, maakte zijn overlijden bekend. Een week geleden werd MacArthur vanwege een longontsteking o

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant trekt vergelijking met Donald Trump: "Ook wij willen groot zijn"

"Trump zegt: 'Make America great again', maar ten diepste wil hij vooral zichzelf groot maken. We zijn wat dat betreft allemaal een beetje Donald Trump. We willen allemaal groot worden", aldus ds. P. den Ouden. In een recente preek waarschuwde de HHK

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit wat het betekent om te leven met de Heilige Geest

Wat betekent het om te leven met de Heilige Geest – niet alleen in ons, maar ook op ons? In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' werpt spreker Wilkin van de Kamp een inspirerend licht op dit onderscheid. In deze video maakt hij d

Henk-Willem Laan
Interview

Henk-Willem Laan ontving een gehandicapte zoon: "God is te vertrouwen"

"Bel 112", zei de verloskundige tegen Henk-Willem Laan toen zijn zoon Joas net geboren was. Terwijl zij Joas reanimeerde belde Henk-Willem de ambulance. De directeur van stichting Het Gehandicapte Kind vertelde afgelopen zondag bij Hour of Power over

katholieke priester
Nieuws

Amerikaanse bisdommen springen in de bres voor ongedocumenteerde migranten

Twee katholieke bisdommen in de Verenigde Staten hebben ongedocumenteerde migranten vrijstelling gegeven van hun zondagse kerkplicht, uit angst voor immigratierazzia's. De maatregel komt te midden van een toegenomen immigratiehandhaving onder het bel

Kandidaat H. J. Ymker
Nieuws

CGK Soest verwelkomt nieuwe dominee: kandidaat H. J. Ymker

De CGK te Soest beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Kandidaat H. J. Ymker uit Meppen heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Soest volgt Ymker ds. J. L. de Jong op die in 2023 vertrok. De kandidaat gaat in het Utrechtse dor

Soedan
Nieuws

Drie Soedanese kerken gebombardeerd: 5 doden

In het noorden van Soedan zijn begin juni drie kerken getroffen door luchtaanvallen van de Rapid Support Forces (RSF). De bombardementen, tussen 9 en 11 juni in El Fasher, kostten minstens vijf mensen het leven, onder wie priester Luka Jumu. Tientall

Upgrade Festival 2025
Persbericht

Upgrade Festival keert terug: Groeien, aanbidden en verbinden in Kapelle

Op 5, 6 en 7 september 2025 is het weer zover: Upgrade Festival 2025 gaat van start! Na het succes van de vorige edities keert het festival voor de derde keer terug, wederom op de prachtige locatie in Kapelle, Zeeland. Het driedaagse festival present

Meerartikelen

azc
Nieuws

Kamervragen SGP na flinke toename discriminatie Syrische christenen in azc's

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk stelt Kamervragen over de situatie van Syrische christenen in asielzoekerscentra in Nederland. Stichting Gave stelde eerder deze week dat discriminatie van Syrische christenen in Nederlandse azc’s flink is toegenomen. S

Afina
Nieuws

Nigeria: Boko Haram ontvoert katholieke priester tijdens hulpactie voor vervolgde christenen

De Nigeriaanse katholieke priester Daniel Alphonsus Afina (41) is op 1 juni ontvoerd door de islamitische terreurgroep Boko Haram. De ontvoering vond plaats tijdens een gewelddadige aanval op een konvooi nabij Maiduguri, in het noordoosten van Nigeri

China
Nieuws

China intensiveert christenvervolging: 'Gezichtsherkenning in kerken, predikanten opgepakt'

De Chinese overheid voert opnieuw de druk op christenen op. In een poging de groei van het christelijk geloof te stoppen, grijpt het regime van president Xi Jinping naar vergaande maatregelen. Onder meer gezichtsherkenningscamera’s in kerken, arresta

Kees van Helden
Opinie

Hoe het ongemakkelijker is een ongeboren haan te doden dan een ongeboren kind

Wanneer er in een podcast gesproken wordt over het doden van een ongeboren haantje, merkt Kees van Helden dat er een bepaald ongemak heerst. Maar datzelfde ongemak is nergens te bekennen wanneer het over abortus gaat, zo merkt hij op. In onderstaande

Farshid Seyed Mehdi
Podcast

Farshid Seyed Mehdi: “Wat ik in de Bijbel las, was een enorme schok”

Farshid Seyed Mehdi ontdekte dat fundamentele Bijbelse waarheden in de islamitische leer zijn verdraaid. “Er zijn veel waarheden in de Koran” zegt hij, “maar ze zijn dan ook grotendeels overgenomen uit de Thora. Tegelijkertijd zijn er ernstige onjuis

Fred de Vries
Opinie

Twee rel-evangelisten vallen refogezindte aan: terecht?

Er is op het topje van de Bijbelbelt een rel gaande op straat. Evangelisten richtten hun pijlen eerst op de Gereformeerde Gemeente van Werkendam. Kennelijk is dat bolwerk nogal gesloten en slaan de pijlen erop stuk. Dus dan maar een andere kerk als d

gevangenen
Getuigenis

Honderden gevangenen geven leven aan Jezus in Amerikaanse gevangenis

In de Amerikaanse staat Oklahoma werkt God op bijzondere wijze tijdens een grootschalige gevangenis-outreach van Victory Christian Center uit Tulsa. Meer dan zevenhonderd gedetineerden kwamen samen voor aanbidding, gebed en onderwijs over het evangel

Mirjam Cappon
Interview

Mirjams dochter werd geboren met genetische aandoening: "Abortus was voor ons geen optie"

Toen Mirjam Cappon op haar veertigste zwanger raakte, was de vreugde groot. Maar al snel bleek er medisch iets aan de hand met haar kindje. Artsen noemden haar dochter "niet levensvatbaar", maar Rachel werd geboren én leefde. Haar korte leven liet di

Ds. P. D. Teeuw
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormde gemeente Arnemuiden: ds. P. D. Teeuw

De hervormde gemeente Arnemuiden verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. P. D. Teeuw uit Sliedrecht heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In het Zeeuwse stadje volgt hij ds. M. Klaassen op die in 2022 vertrok en sinds juni 2024 ver

Regenboogvlag
Nieuws

Duitsers verdeeld over regenboogvlag op kerken: slechts 2 op de 10 zijn voor

Slechts twintig procent van de Duitsers vindt het gepast om de regenboogvlag te hijsen. Deze vlag is een symbool van de LHBTI-beweging en wordt op sommige overheidsgebouwen en kerken geplaatst. Een opiniepeiling van Insa-Consulere, uitgevoerd in opdr

Politieagent Amerikaanse immigratiedienst
Nieuws

Christelijke asielzoekers opgepakt tijdens bezoek aan Amerikaans immigratiekantoor

Pastor Ara Torosian van de Cornerstone Church in West-Los Angeles is diep geschokt na de arrestatie van een Iraans christelijk gezin uit zijn gemeente. De ouders en hun 3-jarig kind werden vorige maand opgepakt tijdens een afspraak bij een immigratie

Benjamin Netanyahu
Nieuws

Onderzoek: Ben-Gurion verwees vaker naar Bijbel dan Netanyahu

Uit een nieuwe studie blijkt dat David Ben-Gurion, Israëls eerste premier, in zijn toespraken tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog (1948–1949) vaak verwees naar de Bijbel en Joodse geschiedenis. De huidige premier Benjamin Netanyahu (foto) doet dat mi