Piet Vergunst las een enquête over de hel: Jezus sprak vaak over de laatste ernst

‘Is het vuur van de hel uitgedoofd?’ Deze vraag is de kop boven het artikel waarmee De Nieuwe Koers haar enquête over het denken aangaande de hel aankondigt. Over een beladen thema als dit kun je slechts met ingehouden adem spreken. En tóch, juist de Heere Jezus bracht dit thema ter sprake, schrijft Piet Vergunst in De Waarheidsvriend.

De Waarheidsvriend is het huisorgaan van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland.

Ontvang De Waarheidsvriend!

Moet dat nu, opnieuw een enquête houden over de hel, zoals de voorloper van De Nieuwe Koers in 2004 ook deed? En mogen we dan concluderen dat het goed of juist minder goed is dat 38 procent van de 290 predikanten die reageerden, wel eens uitvoerig over de hel preekte? Is het gepast om ‘een mening’ over de hel te hebben? Het was mijn eerste reflex, toen ik over de enquête las. Nee, laten we liever samen de Bijbel openen en ontdekken wat Jezus en de apostelen ons leren over degenen die onrecht doen, die Zijn geboden níet bewaren, die Zijn Naam níet belijden maar verachten of negeren, die het Evangelie ongehoorzaam zijn.

Grote vragen
Een beladen thema is tegelijk een belangrijk thema. Want het eeuwige leven is essentieel in het christelijk geloof: God of duivel, hemel of hel, gevonden of verloren, een geopende deur of een gesloten deur. Ons denken erover moet altijd weer gevoed worden door de Bijbel zelf, omdat de tijd die we meemaken grote vragen aan ons stelt: ‘Hoe zal het zijn met de miljoenen die het Evangelie nooit hoorden? Hoe zal het zijn met die vriendelijke mensen in mijn straat die op bed liggen als zondags de kerkklok luidt?’ En dichter op je huid, ‘hoe moet het met mijn kind dat God de rug toekeerde, met mijn kleinkind dat ‘andere wegen ging’?’ Je bent soms geneigd om die vragen niet toe te laten.

Onze tijd heeft ook de neiging de eeuwigheid te verdringen, omdat onze bezittingen onderhouden moeten worden, onze baan veel van ons eist, sociale media tijd slurpen, het geleefde leven zelf al zo intensief is dat de rust in je hoofd ontbreekt om de vraag van Robert Murray M’Cheyne te stellen: ‘Mijn ziele, doorziet gij uw lot, hoe zult gij rechtvaardig verschijnen voor God?’ Dan raakt de eeuwigheid zomaar uit het vizier.

Vaak en indringend
Het kan niet anders dan dat deze uitkomsten ons raken, omdat het om zoveel meer gaat dan om een boeiend gesprek, zelfs om meer dan om verschuivingen in kerkelijk Nederland. Het is zoals ds. J. Belder het ‘Woord vooraf’ besluit van zijn boekje De laatste ernst. Over de plaats van hemel en hel in prediking en pastoraat: ‘Hemel en hel. Jezus heeft over beide vaak en vooral indringend gesproken. In een van beide zullen we straks zijn om onze verdere toekomst door te brengen.’

Is dat niet de bewogenheid van Jezus als Hij weent over de stad Jeruzalem, als Hij uitroept: ‘Hoe vaak heb Ik uw kinderen bijeen willen brengen…, maar u hebt niet gewild!’ Hier raken we aan de diepe motivatie van vrouwen en mannen die hun leven gegeven hebben in de dienst van de zending, hier raken we aan de drive van degenen die zich vandaag inzetten in het missionaire werk. Hier raken we ook aan de essentie van de eredienst, als we met Paulus weten dat ‘wij allen voor de rechterstoel van Christus openbaar worden’, en hij daarom mensen beweegt tot het geloof.

Neergedaald tot in de hel
In navolging van Calvijn en zijn Institutie mogen we het positieve van de zaligheid alle aandacht geven, waarbij hij opmerkt dat ons bevattingsvermogen de heerlijkheid van het leven bij God niet aan kan. ‘Wij gevoelen wel hoe een onmatige begeerte ons prikkelt om meer te weten dan behoorlijk is.’ Ook daarom ingetogenheid, het besef dat het om God gaat, om Zijn toekomst.

Als de kerk belijdt dat Christus nedergedaald is tot in de hel, dan vat zij dit niet letterlijk op. Ze bedoelt ermee te zeggen dat Zijn plaatsvervangende lijden en sterven ‘een hel’ was, de plaats waar God afwezig is, waar van Zijn genade geen vonkje gevonden wordt. De overdenking daarvan, juist in deze lijdensweken, maakt ons stil: Hij voor mij!?

De Amerikaanse theoloog R.C. Sproul schreef eens dat ‘het meeste wat wij over de hel weten, van de lippen van Jezus komt’. Dat is veelzeggend. De Heiland verhaalt over de rijke man die Lazarus negeerde en zijn ogen opsloeg in de hel. Hij onderwijst dat degenen die tegen Hem in opstand komen, het onuitblusbare vuur ontmoeten zullen, een woord waar veel Schriftplaatsen naar wijzen.

De inhoud van de prediking is dit niet, wel de achtergrond ervan. Juist dan gaat het Evangelie oplichten, komt er plaats voor het wónder dat God Zijn Zoon naar de aarde zond, dat Jezus kwam om te lijden, dat de Geest geduldig is en rusteloos werkt, omdat Hij niet wil dat enigen verloren gaan, maar dat állen tot bekering komen (2 Petr.3:9).

Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Lees hier het volledige artikel.

Deel dit artikel op: