Ingrijpen in het DNA van embryo’s: laat jij je mening ook horen?

Dagelijks leven 7 oktober 2019 Yvonne Geuze-van Horssen

‘Kiembaanmodificatie’ of ‘ingrijpen in embryo-DNA’. Voor velen zeggen deze begrippen nu nog niet zo veel, maar daar zal op korte termijn verandering in komen. Van 2019 tot 2020 zullen er door heel Nederland debatten en dialogen georganiseerd worden waarbij de vraag centraal staat: wat vindt Nederland van kiembaanmodificatie? Of, anders gezegd, vinden wij het wenselijk om de mogelijkheid te hebben het DNA van embryo’s veranderen? NPV-Zorg voor het leven doet mee aan het nationale project dat als doel heeft om de maatschappelijke dialoog over dit thema aan te wakkeren.

De uitkomsten van de maatschappelijke dialoog zullen leiden tot een advies aan de overheid. In dat advies wordt beschreven hoe wij als samenleving om willen gaan met nieuwe medisch-technologische ontwikkelingen. Voor christenen vormen de dialogen een cruciaal moment om op te komen voor de beschermwaardigheid van het leven. Laat jij je mening ook horen?

Het zal niemand ontgaan zijn dat de gezondheidstechnologie zich in een hoog tempo ontwikkelt. De mogelijkheden om de kwaliteit van het leven te verhogen breiden zich uit. Sinds 2015 wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar kiembaanmodificatie: het veranderen van DNA in menselijke embryo’s, waarbij de veranderingen doorgegeven worden aan het nageslacht. Bij kiembaanmodificatie worden ongewenste genen met een ingewikkelde techniek, de CRISPR-CAStechniek, uit het DNA ‘geknipt’ en vervangen door gewenste genen. Op deze manier kunnen er in theorie bijvoorbeeld erfelijke ziekten uit familielijnen gehaald worden. Het lijkt erop dat het niet lang meer duurt voordat de techniek klaar is voor gebruik. Wanneer de ontwikkelingen doorgaan, zal het in de toekomst misschien ook mogelijk worden om bepaalde uiterlijke kenmerken of persoonlijke eigenschappen van mensen te veranderen.

Wetenschap en politiek roepen op tot een maatschappelijke dialoog
De wereld stond op z’n kop toen de Chinese onderzoeker He Jiankui in 2018 meldde dat er een tweeling geboren was waarvan hij de genen had veranderd toen zij nog een embryo waren. De kinderen zouden door deze DNA verandering beschermd zijn tegen hiv-infecties. Dit klinkt veelbelovend. Toch zijn er veel wetenschappers en beleidsmakers die vraagtekens zetten bij onderzoeken rond het ingrijpen in DNA. Er is nog weinig bekend over de veiligheid van de technieken. En, is het ethisch verantwoord om veranderingen te maken in menselijk DNA? Gebruiken we de techniek om mensen beter te maken of om ‘betere mensen’ te maken? Omdat de gevolgen van DNA veranderingen verstrekkend kunnen zijn, menen velen dat een maatschappelijke dialoog nodig is voordat er verantwoorde besluiten gemaakt kunnen worden over het eventueel veranderen van de regelgeving op medisch-ethisch gebied. Daarom stelt de overheid de vraag: wat vindt Nederland van kiembaanmodificatie? Een belangrijke vraag! Hierover gaan we in gesprek tijdens de DNA-dialogen.

Waarom moeten christenen meedoen?
Met de DNA-dialogen staat er veel op het spel. De overheid vraagt om ‘de mening van Nederland’ vóórdat zij belangrijke (beleids-)keuzes maakt. En terecht, want als samenleving dragen wij een grote verantwoordelijkheid voor de maatschappij en onze toekomstige generaties. Voor christenen bieden de DNA-dialogen een unieke kans om met anderen na te denken over vele morele kwesties. De dialogen zorgen ervoor dat de Embryowet, waarin op dit moment is bepaald dat embryokweek voor onderzoeksdoeleinden verboden is, onder de volle aandacht is. Een wet die direct raakt aan de het principe van de beschermwaardigheid van het prille leven. Ook staan vragen centraal als: zal de wereld mooier worden wanneer ziekten en imperfecties niet meer hoeven te bestaan? Wie bepaalt welke aandoeningen ernstig genoeg zijn om ingrijpen te rechtvaardigen? Zullen toekomstige generaties leven in een wereld waarin zij te maken krijgen met de gevolgen en eventuele bijeffecten van het genetisch ingrijpen? Verdienen embryo’s bescherming? En, zijn de eerste kinderen waarvan het DNA aangepast wordt geen proefkonijnen van de wetenschap? Juist in deze dialogen kunnen wij benadrukken dat het leven, van begin tot eind, mét of zonder aandoening, bescherming verdient.

Waar het prachtig is om ziekten te kunnen voorkomen, blijft het ook van groot belang om besef te hebben van onze verantwoordelijkheden in Gods schepping. Juist nu er fundamentele vragen en morele kwesties gelanceerd worden, mogen wij ons niet onttrekken. Wanneer wij onze standpunten inbrengen, komt er iets in beweging. ‘De mening van Nederland’ moet ook gekleurd zijn door de visie van christenen.

Hoe kan ik meedoen?
Graag nodig ik iedereen van harte uit om aanwezig te zijn bij de DNA-dialogen. Ook is het mogelijk om je actief te mengen in een online discussie. De eerste DNA-dialoog - de kick-off - zal D.V. woensdagavond 9 oktober plaatsvinden in Rotterdam, daarna volgen nog vele andere dialogen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Baby Lieke
Interview

Rond kerst koos Lieke voor het leven: “Mijn dochter is het licht dat bleef”

Vijf jaar geleden stond Lieke, toen negentien jaar, voor de deur van een abortuscentrum. Het was vlak voor kerst. Onder zware druk van haar toenmalige partner was ze gekomen om haar zwangerschap af te breken. Maar juist op dat beslissende moment werd

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Meerartikelen

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant pleit voor sobere kerstviering: "Gevolg van onze val in Adam"

"Het kerstfeest is het gevolg van onze val in Adam. Daarom zou de adventstijd dus ook een tijd van grote verootmoediging, inkeer en berouw moeten zijn", aldus ds. K. den Boer. De hersteld hervormde predikant uit Goedereede pleitte onlangs in een pree

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Jac de Gooijer
Interview

Messiasbelijdende Jood roept kerk op tot inkeer: "We hebben de stam verlaten"

Hij groeide op in een gereformeerd gezin waar God vooral werd gevreesd. Pas veel later ontdekte Jac de Gooijer dat hij Joodse wortels had. Tegenwoordig woont hij op een afgelegen eiland in Indonesië, waar hij christelijke voorgangers lesgeeft in het

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde

Jacobs
Column

Chanoeka heeft ons geleerd dat er wonderen kunnen plaatsvinden

Chanoeka is achter de rug. In zijn meest recente dagboek blikt opperrabbijn Jacobs terug op de afgelopen periode. Daarbij vertelt hij onder meer dat hij kampt met een schuldcomplex dat hij probeert van zich af te schrijven. Ook vertelt de opperrabbij

SGP
Nieuws

Besluit over vrouwen op SGP-kieslijsten wordt overgelaten aan volgend kabinet

Het demissionaire kabinet neemt geen definitief standpunt in over het wettelijk verplichten van vrouwen op de kieslijsten van de SGP. Die beslissing wordt overgelaten aan een volgend kabinet. Dat blijkt uit een brief van minister Rijkaart van Binnenl