Ingrijpen in het DNA van embryo’s: laat jij je mening ook horen?

Dagelijks leven 7 oktober 2019 Yvonne Geuze-van Horssen

‘Kiembaanmodificatie’ of ‘ingrijpen in embryo-DNA’. Voor velen zeggen deze begrippen nu nog niet zo veel, maar daar zal op korte termijn verandering in komen. Van 2019 tot 2020 zullen er door heel Nederland debatten en dialogen georganiseerd worden waarbij de vraag centraal staat: wat vindt Nederland van kiembaanmodificatie? Of, anders gezegd, vinden wij het wenselijk om de mogelijkheid te hebben het DNA van embryo’s veranderen? NPV-Zorg voor het leven doet mee aan het nationale project dat als doel heeft om de maatschappelijke dialoog over dit thema aan te wakkeren.

De uitkomsten van de maatschappelijke dialoog zullen leiden tot een advies aan de overheid. In dat advies wordt beschreven hoe wij als samenleving om willen gaan met nieuwe medisch-technologische ontwikkelingen. Voor christenen vormen de dialogen een cruciaal moment om op te komen voor de beschermwaardigheid van het leven. Laat jij je mening ook horen?

Het zal niemand ontgaan zijn dat de gezondheidstechnologie zich in een hoog tempo ontwikkelt. De mogelijkheden om de kwaliteit van het leven te verhogen breiden zich uit. Sinds 2015 wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar kiembaanmodificatie: het veranderen van DNA in menselijke embryo’s, waarbij de veranderingen doorgegeven worden aan het nageslacht. Bij kiembaanmodificatie worden ongewenste genen met een ingewikkelde techniek, de CRISPR-CAStechniek, uit het DNA ‘geknipt’ en vervangen door gewenste genen. Op deze manier kunnen er in theorie bijvoorbeeld erfelijke ziekten uit familielijnen gehaald worden. Het lijkt erop dat het niet lang meer duurt voordat de techniek klaar is voor gebruik. Wanneer de ontwikkelingen doorgaan, zal het in de toekomst misschien ook mogelijk worden om bepaalde uiterlijke kenmerken of persoonlijke eigenschappen van mensen te veranderen.

Wetenschap en politiek roepen op tot een maatschappelijke dialoog
De wereld stond op z’n kop toen de Chinese onderzoeker He Jiankui in 2018 meldde dat er een tweeling geboren was waarvan hij de genen had veranderd toen zij nog een embryo waren. De kinderen zouden door deze DNA verandering beschermd zijn tegen hiv-infecties. Dit klinkt veelbelovend. Toch zijn er veel wetenschappers en beleidsmakers die vraagtekens zetten bij onderzoeken rond het ingrijpen in DNA. Er is nog weinig bekend over de veiligheid van de technieken. En, is het ethisch verantwoord om veranderingen te maken in menselijk DNA? Gebruiken we de techniek om mensen beter te maken of om ‘betere mensen’ te maken? Omdat de gevolgen van DNA veranderingen verstrekkend kunnen zijn, menen velen dat een maatschappelijke dialoog nodig is voordat er verantwoorde besluiten gemaakt kunnen worden over het eventueel veranderen van de regelgeving op medisch-ethisch gebied. Daarom stelt de overheid de vraag: wat vindt Nederland van kiembaanmodificatie? Een belangrijke vraag! Hierover gaan we in gesprek tijdens de DNA-dialogen.

Waarom moeten christenen meedoen?
Met de DNA-dialogen staat er veel op het spel. De overheid vraagt om ‘de mening van Nederland’ vóórdat zij belangrijke (beleids-)keuzes maakt. En terecht, want als samenleving dragen wij een grote verantwoordelijkheid voor de maatschappij en onze toekomstige generaties. Voor christenen bieden de DNA-dialogen een unieke kans om met anderen na te denken over vele morele kwesties. De dialogen zorgen ervoor dat de Embryowet, waarin op dit moment is bepaald dat embryokweek voor onderzoeksdoeleinden verboden is, onder de volle aandacht is. Een wet die direct raakt aan de het principe van de beschermwaardigheid van het prille leven. Ook staan vragen centraal als: zal de wereld mooier worden wanneer ziekten en imperfecties niet meer hoeven te bestaan? Wie bepaalt welke aandoeningen ernstig genoeg zijn om ingrijpen te rechtvaardigen? Zullen toekomstige generaties leven in een wereld waarin zij te maken krijgen met de gevolgen en eventuele bijeffecten van het genetisch ingrijpen? Verdienen embryo’s bescherming? En, zijn de eerste kinderen waarvan het DNA aangepast wordt geen proefkonijnen van de wetenschap? Juist in deze dialogen kunnen wij benadrukken dat het leven, van begin tot eind, mét of zonder aandoening, bescherming verdient.

Waar het prachtig is om ziekten te kunnen voorkomen, blijft het ook van groot belang om besef te hebben van onze verantwoordelijkheden in Gods schepping. Juist nu er fundamentele vragen en morele kwesties gelanceerd worden, mogen wij ons niet onttrekken. Wanneer wij onze standpunten inbrengen, komt er iets in beweging. ‘De mening van Nederland’ moet ook gekleurd zijn door de visie van christenen.

Hoe kan ik meedoen?
Graag nodig ik iedereen van harte uit om aanwezig te zijn bij de DNA-dialogen. Ook is het mogelijk om je actief te mengen in een online discussie. De eerste DNA-dialoog - de kick-off - zal D.V. woensdagavond 9 oktober plaatsvinden in Rotterdam, daarna volgen nog vele andere dialogen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

Australië
Nieuws

Christelijke leiders tonen solidariteit na dodelijke aanslag op Chanoeka in Sydney

Christelijke leiders in Australië hebben hun diepe medeleven uitgesproken na de dodelijke aanslag op een Chanoeka viering op Bondi Beach in Sydney. Bij de aanval kwamen zeker vijftien mensen om het leven, onder wie een tienjarig meisje en een Holocau

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Enschede mag nieuwe dominee verwelkomen: ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Enschede-Oost mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. S. P. Roosendaal (foto) volgt in de Renatakerk ds. D. Dunsbergen op. Laatstgenoemde predikant ging vorig jaar met emeritaat. Roosendaal was sinds mei 2018 verbonden aan Het

Diederik van Dijk
Nieuws

Kamer wil verder met Transgenderwet, SGP-Kamerlid: "Onze jongeren verdienen beter"

De Tweede Kamer wil dat het kabinet de verruiming van de Transgenderwet opnieuw indient. Een motie van GroenLinks-PvdA kreeg deze week steun van een Kamermeerderheid. SGP-Kamerlid Diederik van Dijk (foto) reageert scherp en spreekt zijn zorg uit over

Nigeria christen
Nieuws

Waarschuwing voor nieuw kerstgeweld tegen christenen in Nigeria

Voorstanders van godsdienstvrijheid waarschuwen dat christenen in Nigeria opnieuw het doelwit kunnen worden van grootschalig geweld rond Kerstmis. Tijdens een noodbijeenkomst in het Amerikaanse Capitool klonk de alarmerende oproep om snel in te grijp

IJzeren hanger met menorah
Nieuws

Zeldzame hanger met menorah wijst op verborgen Joodse eredienst in Jeruzalem

Archeologen hebben bij de Westelijke Muur in Jeruzalem een bijzondere vondst gedaan. Dat schrijft All Israel News. Het gaat om een 1.300 jaar oude hanger met een menorah. De vondst suggereert dat Joden Jeruzalem bleven bezoeken en er mogelijk eredien

Ds. A. T. Vergunst
Video

Ds. Vergunst: "Mijn kinderen legden tekeningen en teddyberen in hun moeders kist"

Ds. A. T. Vergunst verloor in 1996 zijn eerste vrouw ten gevolge van een ernstige hersentumor. Ze werd slechts 29 jaar oud en de predikant bleef met vijf jonge kinderen achter. In een recente lezing, waarin rouw centraal stond, vertelde de GerGem-pre

Kerk
Nieuws

Rechtbank verplicht kerk in Kampen tot betaling achterstallige toeslag aan ontslagen koster

De Bazuinkerk in Kampen moet een voormalig koster alsnog een bedrag van bijna 60.000 euro uitbetalen. Dat heeft de rechtbank in Zwolle bepaald, schrijft het Nederlands Dagblad. Volgens de rechter heeft de Nederlandse Gereformeerde Kerk (NGK) nagelate

Ds. G. W. S. Mulder
Nieuws

Nieuwe predikant voor gereformeerde gemeente Gouda: ds. G. W. S. Mulder

De gereformeerde gemeente te Gouda beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Ds. G. W. S. Mulder (foto) nam het op hem uitgebrachte beroep aan. In de Zuid-Hollandse stad volgt Mulder ds. G. Clements op. Laatstgenoemde predikant vertrok, na e

Meerartikelen

Skillet
Video

Christelijke rockband steekt eeuwenoud adventslied in nieuw jasje

De populaire christelijke rockband Skillet heeft wereldwijd aandacht getrokken met hun eerste kerstsong: een krachtige rockversie van O Come, O Come Emmanuel. Het nummer wordt massaal omarmd door fans, maar zorgt online ook voor kritiek. Sommige luis

gebedsbijeenkomst
Persbericht

Schreeuw om leven organiseert gebedsbijeenkomst rond abortus

Op donderdagavond 18 december organiseert Schreeuw om leven een landelijke gebedsbijeenkomst rond het thema abortus. De bijeenkomst staat stil bij de invoering van de Wet afbreking Zwangerschap in 1980 en bij de gevolgen daarvan voor Nederland. Sinds

David Epema
Interview

Lijken we nog op de kerk uit Handelingen? De droom van voorganger David Epema

David Epema is voorganger van Wavemakers in Maassluis. Hij hoopt dat zijn kerk impact zal hebben in de omgeving. "Ik droom dat we niet naar de kerk gaan, maar dat we de kerk zijn. Dat daar een getuigenis van uitgaat van wie God is en wat Hij doet." "

Joël Boertjens
Column

#Hoedan? Waarom kerken vastlopen en hoe het anders kan

Twee jaar geleden reikte ik het eerste exemplaar van #Hoedan? uit aan Danielle Braun. Met deze gids voor een veilig gesprek over kerk, geloof en LHBTI+ wilde ik een goede poging doen om mensen, kerken en organisaties te ondersteunen bij het op gang b

embryokweek
Nieuws

Tienduizenden Nederlanders roepen CDA op om ‘embryokweekwet’ tegen te houden

Een dringende petitie roept het CDA en partijleider Henri Bontenbal op om tegen een omstreden wetsvoorstel te stemmen dat het mogelijk maakt om menselijke embryo’s speciaal te creëren voor wetenschappelijk onderzoek. Initiatiefnemer Karst Schaafsma w

Harun Ibrahim
Getuigenis

Ex-moslim Harun Ibrahim ziet grote honger naar Jezus' boodschap in Arabische wereld

De in Israël geboren Harun Ibrahim groeide op als kind van Arabisch-islamitische ouders. Hij bezocht een Joodse school en trouwde later met een christelijke vrouw. Jarenlang bestudeerde hij de drie religies van dichtbij. Uiteindelijk moest hij een ke

Opperrabbijn Jacobs
Nieuws

Opperrabbijn Jacobs na aanslag: "Antisemitisme verspreidt zich als een virus"

Na de dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering in het Australische Sydney zijn in Nederland geen aparte herdenkingen aangekondigd vanuit de Joodse gemeenschap. Wel wordt tijdens Chanoeka in synagogen en bijeenkomsten gebeden voor de slachtoffers en

Bondi Beach
Nieuws

Christenen geschokt na antisemitische aanslag: ‘Feest van licht werd daad van duisternis’

De dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering op Bondi Beach in Sydney heeft ook in Nederland diepe verontwaardiging en afschuw losgemaakt. Politici en theologen spreken hun steun uit aan de Joodse gemeenschap en waarschuwen voor het toenemende antise

Bijbels
Nieuws

Nicaragua verbiedt invoer van Bijbels voor toeristen

Toeristen die Nicaragua binnenkomen, mogen geen Bijbel meer meenemen. Ook andere boeken, kranten en tijdschriften zijn voortaan verboden bij de grens. Dat blijkt uit informatie van de Britse organisatie Christian Solidarity Worldwide (CSW). Religieuz

Pakistan
Nieuws

Nieuwe Pakistaanse wet moet christenen beter beschermen

Het Pakistaanse parlement heeft begin deze maand ingestemd met wetgeving voor de oprichting van een Nationale Commissie voor Minderheidsrechten. Daarmee wordt gehoor gegeven aan een al jaren bestaande oproep om de positie van religieuze minderheden,

LEEF! Deventer
Video

Feest bij doopdienst in Deventer: bekijk de beelden

In Deventer was het feest tijdens een doopdienst waarin vijf mensen zich lieten dopen en nog eens acht zich meldden voor een volgende doop. Veel van hen groeiden niet op met het christelijk geloof, maar kozen nu bewust voor een leven met Christus. Da

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vertelt over vrouw die tot geloof kwam na kapitale blunder op het werk

"Ze werd stilgezet, afgebogen en kwam in de kerk terecht. Uiteindelijk vond ze dezelfde God als haar manager, de God van Mozes", aldus ds. G. van Zanden. In een recente preek over de brandende braambos uit Exodus 3, deelde de hervormde predikant uit