De reacties op de opmerkelijke stap van dominee Prosman buitelden over elkaar heen. Er was veel instemming: ‘Eindelijk!’ En afkeuring: ‘Ach, iedereen kan zich vergissen!’ De aanmelding van dominee Prosman maakte nogal wat los. Blijkbaar is Forum voor Democratie niet onomstreden. Dat is wel verklaarbaar. In het partijprogramma van de club van Thierry Baudet staat bijvoorbeeld dat ‘ouderen die hun leven voltooid achten, recht krijgen op hulp bij het waardig beëindigen van hun leven’.

Toch klonk in de kritische reacties vooral door dat Forum voor Democratie racistisch is. Dat komt niet uit de lucht vallen. De partij maakt zich sterk voor een strikt migratiebeleid, want Baudet vreest een ‘homeopathische verdunning’ van de Westerse cultuur. Die gedachte komt terug in uitspraken van andere partijprominenten. Er wordt zelfs gesuggereerd dat er sprake is van een complot. De tsunami van migranten moet de Europese mens mengen tot een volgzaam soort, zodat de bestuurlijke elite de macht kan behouden!

Hoe zit dat, dominee Prosman? Kunt u mij uitleggen hoe u ertoe komt om lid te worden van een partij met zulke wonderlijke ideeën en vreemde snoeshanen? Prosman is niet zomaar een dominee. Hij maakt zich druk over de politiek. Dat blijkt uit zijn media-optredens en zijn pennenvruchten. Er wordt op hem gelet. De vraag is niet hoe het nu allemaal precies zit met het Forum voor Democratie, maar of kerkgangers nog onbevangen naar hem kunnen luisteren als het Evangelie ter sprake komt: ‘Oh…, dat is die dominee die bij Forum voor Democratie hoort’.

Dominee in de politiek. Het is niks nieuws. Er verscheen ooit een boekje met die titel. Het gaat over dominee Hette Abma die van 1963-1981 lid was van de Tweede Kamer voor de SGP. Hij stopte met zijn pastorale bezoekjes, maar bleef wel preken. Nederland telde aan het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw veel dominees in de landelijke politiek. Abma was de laatste van orthodoxe snit. Na hem kwam de rode dominee, Ab Harrewijn. Hij was voor GroenLinks lid van de Tweede Kamer van 1998-2002.

Op lokaal niveau is er bijvoorbeeld de Amersfoortse dominee Ron van der Spoel. Hij zit in de gemeenteraad voor de ChristenUnie. Waarom? Hij wil graag doordeweeks in praktijk brengen wat hij ’s zondags preekt. Van der Spoel is geen gemeentepredikant meer. Hij zit twee dagen per week in Brussel om bij het Europees Parlement aandacht te vragen voor de positie van vervolgde christenen. Van der Spoel is nog wel een veelgevraagde voorganger in diensten van allerlei snit.

In sommige kringen weegt het advies van een dominee of voorganger nog heel zwaar. Daar speelt bijvoorbeeld de SGP handig op in. Dominees krijgen een plekje op lokale kandidatenlijsten. Hun positie is een verkapt stemadvies. Prosman deed een Trumpje. Wat bezielde hem om de hele wereld te vertellen dat hij lid was geworden van Forum voor Democratie? Ondersteunt het zijn missie als predikant? Ik zeg tegen mezelf: ‘Schoenmaker blijf bij je leest’. Dominees en voorgangers moeten zelf hun houding ten opzichte van de politiek bepalen. Zij weten heel goed hoe zij moeten voorkomen dat gemeenteleden in verwarring raken of zich buitengesloten voelen. Het zijn doorgaans verstandige mensen.

Nico Schipper is communicatieadviseur voor overheid en politiek. Klik hier voor meer informatie.