"Christus gaat oordelen over ons antisemitisme"

God 29 april 2016
“Ik was mij vroeger niet bewust van de voorgeschiedenis van de Holocaust in het christelijke Europa. We zullen ons moeten verdiepen in onze kerkgeschiedenis,” vindt Wim Verwoerd. De auteur van het boek ‘Weg uit Babylon’ heeft zich verdiept in het antisemitisme dat zich in het christendom heeft afgespeeld. Hij beschouwt het als zijn taak om christenen hiervan bewust te maken en de Kerk wakker te schudden.

“Christus gaat oordelen over ons antisemitisme en al het onschuldig vergoten bloed van miljoenen Joden en getuigen van Jezus," zegt hij verwijzend naar Openbaring 17:6.

Chrysostomos was een kerkvader uit de vierde eeuw die het erg bont maakte als het gaat om Jodenhaat. Op welke manier misbruikte hij de Bijbel om Joden zwart te maken?
“Deze kerkvader stond bekend als een geweldige spreker en zachtmoedige man. Maar veel mensen weten niet dat hij acht preken heeft besteed aan het zwart maken van Joden. Zo misbruikte hij onder andere Mattheüs 21, waar het bekende gedeelte over de tempelreiniging staat. Hij schreef: ‘Als iemand hun plaats van aanbidding (de synagoge red.) tegenwoordig een bordeel, een schuilplaats voor bandieten, een woonplaats van duivels, een kuil van complete vernietiging of bij welke naam dan ook zou noemen, dan spreekt hij vriendelijker dan de plaats verdient.’ En zo heeft hij op veel meer manieren Joden en synagogen gestigmatiseerd.”

Verwoerd verwijst ook naar Cyprianus, een belangrijke bisschop uit de derde eeuw. “Hij liet de Bijbel buikspreken. Jakob ontving twee vrouwen. Lea schilderde hij af als ‘een type van de blinde synagoge’, omdat zij slechte ogen had. De prachtige Rachel beschreef hij als ‘een type van de kerk’.” Deze kerkvaders legden de basis voor de vervangingstheologie: de Joden hebben afgedaan en de kerk heeft hun plaats ingenomen. Dat zagen ze helaas helemaal fout. Als gelovigen uit de heidenen zijn we geënt op die ene olijfboom: het Verbond van God met Israël. We zijn mede-erfgenamen en geen plaatsvervangers.”
"Christus gaat oordelen over ons antisemitisme en al het onschuldig vergoten bloed van miljoenen Joden en getuigen van Jezus"

Onlangs nam de PKN afstand van de antisemitische uitlatingen van Maarten Luther. Wat vind je daarvan en zou de kerk nog meer moeten doen dan woorden uitspreken?
“Luther heeft gruwelijke uitspraken gedaan over Joden. Zijn oproep om synagogen in brand te steken was één van de vele. Het is een goede zaak dat de PKN daarvan afstand heeft genomen. Daar wil ik wel een kanttekening bij plaatsen: de kerk is 75 jaar te laat. Wat mij betreft zou de PKN nog verder kunnen gaan door afstand te nemen van wat er op antisemitische concilies is besloten. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van de Joodse feesten. Onlangs sprak ik een Messiaanse Jood die ons land bezocht. ‘Denk je dat wij jaloers worden op christenen die heiligen aanbidden of kerst vieren met een kerstboom?’ Het antwoord is: nee.”

Hoe zie je het antisemitisme vandaag de dag voortwoekeren in de naam van het christendom?
“We zien nu een stroming die ik beschrijf als het antizionisme. In de linkerflank van de kerk wordt opgeroepen om Israël te boycotten,” zegt Verwoerd, verwijzend naar de Kairos beweging. “Ik denk ook aan kritische reacties op de documentaire ‘Breng de Joden thuis’. Een predikant maakte in deze blog duidelijk dat de Zoon van God al Koning is over Israël. Hij legde heel sterk de nadruk op het heden in plaats van de toekomst. Met zulke theologische visies kun je het Joodse volk niet steunen, bemoedigen of tot jaloersheid wekken – zoals Paulus oproept. ‘Stil zijn waar kwaad heerst, is ook een kwaad’, zei Dietrich Bonnhoefer. Dat heeft het gros van de christenen ook gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit soort visies werkt deze houding in de hand.”
"Wat mij betreft zou de PKN nog verder kunnen gaan door afstand te nemen van wat er op antisemitische concilies is besloten"

Openbaring maakt duidelijk dat het ‘onschuldige bloed van het Joodse volk’ gewroken zal worden. Hoe duid jij dit met betrekking tot onze kerkgeschiedenis?
“In Openbaring 17 lezen we over een vrouw, een hoer die dronken is van het bloed. Onze reformatoren waren er in hun tijd al van overtuigd dat dit het beeld is van de valse kerk, die zoals vers 6 zegt; “dronken was van het bloed van de heiligen, en van het bloed van de getuigen van Jezus.” Wie die “getuigen van Jezus” zijn, is voor iedereen wel duidelijk. Maar wie die “heiligen” zijn, wiens bloed ook door die “vrouw’ vergoten is, daar staan we nog te weinig bij stil. In Daniël 7:21, 22, 25, 27 en 8:24 wordt Israël, en met name het Joodse volk, als ‘het heilige volk’ benoemd. Het Joodse volk, als afgezonderd en geheiligd volk door Gods Verbond, heeft onnoemelijk veel geleden, juist van hen die geacht werden hen barmhartigheid en liefde te bewijzen. Dit komt ook naar voren in het boekje ‘De vrouw dronken van het bloed’ wat afgelopen jaar in diverse landen in is Europa verspreid.”

“In plaats dat het Joodse volk een schuilplaats vond in kerken en kloosters, zoals pas in het RD door een schrijver werd beweerd, was het ‘christendom’ in het voetspoor van de kerkvaders juist de oorzaak van zoveel onschuldig bloedvergieten. Getto’s, het dragen van een herkenningsteken, de pogroms etc. werden niet door Hitler en consorten uitgevonden, maar zij waren al zo oud als de weg naar Rome. De Heere Jezus laat ons in het boek Openbaring zien, dat ook al dit onschuldig vergoten bloed van het Joodse volk, gewroken zal worden. De dronken vrouw met de naam Babylon op haar voorhoofd, die vele volken en naties beïnvloed heeft, wordt vooral vanwege het rechtvaardig vergoten bloed gestraft (zie onder andere Openbaring 16:6 en 17:6).”

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

admirant
Nieuws

Ds. P. J. den Admirant (70) overleden

Ds. P. J. den Admirant is donderdag op 70-jarige leeftijd overleden. De emeritus-predikant van de Protestantse Kerk in Nederland was al geruime tijd ziek, maar bleef tot het laatst preken. “Als dienaar van het Woord ben je slechts een schakeltje, maa

Nigeria
Nieuws

Brand in Bethlehemkerk Nieuwerbrug: kerkdienst zondag afgelast

De Bethlehemkerk in Nieuwerbrug aan den Rijn is donderdag beschadigd geraakt door een brand. De uitgerukte brandweer kreeg de brand snel onder controle, maar er is toch schade ontstaan. Daardoor ziet de hervormde gemeente zich genoodzaakt de dienst v

Nigeria
Nieuws

24 Nigeriaanse schoolmeisjes bevrijd, maar honderden kinderen nog vermist na reeks ontvoeringen

In de Nigeriaanse staat Kebbi zijn zondag 24 schoolmeisjes bevrijd van hun gijzelaars, een week nadat ze vanuit hun middelbare meisjesschool Maga werden ontvoerd. In die bewuste week vonden in het noorden van Nigeria een reeks ontvoeringen en aanvall

Albanië
Nieuws

Albanië keurt gendergelijkheidswet goed: christenen luiden de noodklok

In Albanië maken christenen zich grote zorgen over de komst van een nieuwe gendergelijkheidswet. Volgens hen kan de wet leiden tot ideologische invloeden in het onderwijs en de afbraak van de traditionele visie op het gezin bestaande uit man en vrouw

 Herma van der Zedde en haar zoon Yorel
Video

Zondag zijn Herma van der Zedde en haar zoon Yorel te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Herma van der Zedde en haar zoon Yorel te gast. Jaren geleden raakte ze in een sceptische shock door een vleesetende bacterie en bracht een jaar door in het ziekenhuis, waarvan drie maanden in coma. Ze vertelt hoe ze dit heeft o

Chris Develing
Video

Terugkijken: Chris Develing over onverdoofd aborteren van foetussen na 24 weken

Een foetus die na de grens van 24 weken geaborteerd wordt, krijgt niet altijd een verdoving. Dat blijkt uit een jaarrapport over 2024 van de beoordelingscommissie voor late zwangerschapsafbrekingen. De commissie schrijft het 'zeer wenselijk' te vinde

Sander & Angela - Alles
Video

Sander & Angela brengen nieuwe single uit: 'Alles'

Na het feestelijke Heerlijke Dag (Live) brengen Sander & Angela nu een heel nieuw facet van hun aankomende live-EP naar buiten: Alles (Live). De single is, net als de rest van de EP, opgenomen in een intieme kring van worshippers in het jeugdhonk van

Ds. J. C. den Ouden
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Arnemuiden brengt beroep uit op ds. J. C. den Ouden

De hersteld hervormde gemeente te Arnemuiden heeft een beroep uitgebracht op ds. J. C. den Ouden (foto). De predikant moet in het Zeeuwse dorp ds. G. Kater vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok eerder dit jaar naar Ridderkerk. Den Ouden is sind

Meerartikelen

Straatprediker
Nieuws

Nieuwe gedragscode voor Brits straatpredikers moet einde maken aan reeks arrestaties

In het Britse Parlement is een nieuwe gedragscode voor straatpredikers gepresenteerd. Dat meldt The Christian Post. Het document, dat de titel 'Street Preacher's Charter' draagt, is opgesteld door The Christian Institute na een reeks incidenten waarb

Hans Reinders
Opinie

Tussen vrijzinnigheid en orthodoxie: barst de CGK?

Het bevindelijke deel van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) vindt dat het landelijke kerkverband in zijn huidige vorm niet meer functioneert. Een groep gemeenten, verbonden rond Rijnsburg, werkt daarom aan een nieuwe kerkelijke structuur die

Shutterstock/inzet: CGMV
Nieuws

Ik werk bij een uitzendbureau, maar wil in dienst. Wat is mijn opzegtermijn?

Beste Tonnis,  Ik werk nu ruim een halfjaar via een uitzendbureau. Inmiddels heb ik ander werk gevonden waarbij ik in dienst kan komen bij een werkgever zelf, zegt vragensteller Margot tegen Tonnis van CGMV. Wat is mijn opzegtermijn bij het uitzendbu

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP'er Bert-Jan Ruissen vraagt in Europees Parlement aandacht voor vergeten groep christenen

Geweld, verkrachting en zelfs moord: de totaal vergeten groep christenen onder de gevluchte Rohingya's in kamp Cox's Bazar (Bangladesh) heeft hier dagelijks mee te maken. Ook de VN kijkt weg. Daarom heeft SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen in de

vrijheid van onderwijs
Nieuws

Motie VVD zet vrijheid van onderwijs opnieuw onder hoogspanning

Het debat over de vrijheid van onderwijs laait opnieuw fel op in de Tweede Kamer. Aanleiding is een motie van VVD-Kamerlid Arend Kisteman. Zij roept het kabinet op te onderzoeken hoe artikel 1 van de Grondwet (het verbod op discriminatie) leidend kan

Nigeriaanse kerk
Nieuws

38 Nigeriaanse christenen vrijgelaten na gewapende ontvoering door Fulani-militanten

In Nigeria zijn 38 christenen vrijgekomen die vorige week tijdens een gebedsdienst waren ontvoerd. De groep werd meegenomen uit de Christ Apostolic Church in Eruku, in het midden van het land. Tien gewapende mannen vielen de kerk binnen, openden het

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom tegenslagen helpen om geestelijk volwassen te worden

In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' benadrukt Wilkin van de Kamp dat iedere christen te maken krijgt met verschillende seizoenen in het leven. Volgens de spreker en schrijver ontstaat werkelijke geestelijke volwassenheid wann

Ds. B. Jongeneel
Nieuws

Hervormde gemeente Lelystad hoopt op komst ds. B. Jongeneel

De hervormde gemeente te Lelystad ('t Lichtschip) hoopt op de komst van ds. B. Jongeneel (foto). Op de predikant werd eerder deze week een beroep uitgebracht. In Lelystad moet hij ds. C. H. Hogendoorn opvolgen. Laatstgenoemde predikant nam vorig jaar

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden overwoog zijn spaargeld te beleggen totdat hij een krantenartikel las

Ds. G. van Zanden overwoog, mede op advies van zijn boekhouder, zijn spaargeld te beleggen. Maar de hervormde predikant zag er toch vanaf nadat hij in de krant een artikel las waarin een expert waarschuwde voor de schaduwkanten van het beleggen. Dit

Moskee in Pakistan
Nieuws

Christelijke familie in Pakistan vreest voor gedwongen bekering én huwelijk dochter

Een 21-jarige christelijke vrouw uit Rawalpindi (Pakistan) is volgens haar familie het slachtoffer van ontvoering, een gedwongen bekering én een schijnhuwelijk geworden. Monica Jennifer verdween op 17 november. Een paar dagen later verscheen ze in de

Ds. A. A. Egas
God

CGK-dominee bemoedigt via Refoweb twijfelende tiener over vergeving

Op Refoweb deelt een 19-jarig meisje haar diepe geloofsstrijd. Ze ervaart dat God in haar leven werkt en verlangt soms intens naar Christus’ wederkomst. Tegelijk blijft ze worstelen met één grote vraag: hoe weet ik zeker dat mijn zonden vergeven zijn

Verbonden met elkaar
Nieuws

Krachtige Week van gebed: “Ik heb me nog nooit zo geliefd gevoeld”

De eerste week van november stond in het teken van de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Voor een groep schoolmoeders in Woudenberg een bijzondere tijd, waarin ze God direct aan het werk zagen. Na gebed voor Nederland, kwam één van