"Christus gaat oordelen over ons antisemitisme"

God 29 april 2016
“Ik was mij vroeger niet bewust van de voorgeschiedenis van de Holocaust in het christelijke Europa. We zullen ons moeten verdiepen in onze kerkgeschiedenis,” vindt Wim Verwoerd. De auteur van het boek ‘Weg uit Babylon’ heeft zich verdiept in het antisemitisme dat zich in het christendom heeft afgespeeld. Hij beschouwt het als zijn taak om christenen hiervan bewust te maken en de Kerk wakker te schudden.

“Christus gaat oordelen over ons antisemitisme en al het onschuldig vergoten bloed van miljoenen Joden en getuigen van Jezus," zegt hij verwijzend naar Openbaring 17:6.

Chrysostomos was een kerkvader uit de vierde eeuw die het erg bont maakte als het gaat om Jodenhaat. Op welke manier misbruikte hij de Bijbel om Joden zwart te maken?
“Deze kerkvader stond bekend als een geweldige spreker en zachtmoedige man. Maar veel mensen weten niet dat hij acht preken heeft besteed aan het zwart maken van Joden. Zo misbruikte hij onder andere Mattheüs 21, waar het bekende gedeelte over de tempelreiniging staat. Hij schreef: ‘Als iemand hun plaats van aanbidding (de synagoge red.) tegenwoordig een bordeel, een schuilplaats voor bandieten, een woonplaats van duivels, een kuil van complete vernietiging of bij welke naam dan ook zou noemen, dan spreekt hij vriendelijker dan de plaats verdient.’ En zo heeft hij op veel meer manieren Joden en synagogen gestigmatiseerd.”

Verwoerd verwijst ook naar Cyprianus, een belangrijke bisschop uit de derde eeuw. “Hij liet de Bijbel buikspreken. Jakob ontving twee vrouwen. Lea schilderde hij af als ‘een type van de blinde synagoge’, omdat zij slechte ogen had. De prachtige Rachel beschreef hij als ‘een type van de kerk’.” Deze kerkvaders legden de basis voor de vervangingstheologie: de Joden hebben afgedaan en de kerk heeft hun plaats ingenomen. Dat zagen ze helaas helemaal fout. Als gelovigen uit de heidenen zijn we geënt op die ene olijfboom: het Verbond van God met Israël. We zijn mede-erfgenamen en geen plaatsvervangers.”
"Christus gaat oordelen over ons antisemitisme en al het onschuldig vergoten bloed van miljoenen Joden en getuigen van Jezus"

Onlangs nam de PKN afstand van de antisemitische uitlatingen van Maarten Luther. Wat vind je daarvan en zou de kerk nog meer moeten doen dan woorden uitspreken?
“Luther heeft gruwelijke uitspraken gedaan over Joden. Zijn oproep om synagogen in brand te steken was één van de vele. Het is een goede zaak dat de PKN daarvan afstand heeft genomen. Daar wil ik wel een kanttekening bij plaatsen: de kerk is 75 jaar te laat. Wat mij betreft zou de PKN nog verder kunnen gaan door afstand te nemen van wat er op antisemitische concilies is besloten. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van de Joodse feesten. Onlangs sprak ik een Messiaanse Jood die ons land bezocht. ‘Denk je dat wij jaloers worden op christenen die heiligen aanbidden of kerst vieren met een kerstboom?’ Het antwoord is: nee.”

Hoe zie je het antisemitisme vandaag de dag voortwoekeren in de naam van het christendom?
“We zien nu een stroming die ik beschrijf als het antizionisme. In de linkerflank van de kerk wordt opgeroepen om Israël te boycotten,” zegt Verwoerd, verwijzend naar de Kairos beweging. “Ik denk ook aan kritische reacties op de documentaire ‘Breng de Joden thuis’. Een predikant maakte in deze blog duidelijk dat de Zoon van God al Koning is over Israël. Hij legde heel sterk de nadruk op het heden in plaats van de toekomst. Met zulke theologische visies kun je het Joodse volk niet steunen, bemoedigen of tot jaloersheid wekken – zoals Paulus oproept. ‘Stil zijn waar kwaad heerst, is ook een kwaad’, zei Dietrich Bonnhoefer. Dat heeft het gros van de christenen ook gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit soort visies werkt deze houding in de hand.”
"Wat mij betreft zou de PKN nog verder kunnen gaan door afstand te nemen van wat er op antisemitische concilies is besloten"

Openbaring maakt duidelijk dat het ‘onschuldige bloed van het Joodse volk’ gewroken zal worden. Hoe duid jij dit met betrekking tot onze kerkgeschiedenis?
“In Openbaring 17 lezen we over een vrouw, een hoer die dronken is van het bloed. Onze reformatoren waren er in hun tijd al van overtuigd dat dit het beeld is van de valse kerk, die zoals vers 6 zegt; “dronken was van het bloed van de heiligen, en van het bloed van de getuigen van Jezus.” Wie die “getuigen van Jezus” zijn, is voor iedereen wel duidelijk. Maar wie die “heiligen” zijn, wiens bloed ook door die “vrouw’ vergoten is, daar staan we nog te weinig bij stil. In Daniël 7:21, 22, 25, 27 en 8:24 wordt Israël, en met name het Joodse volk, als ‘het heilige volk’ benoemd. Het Joodse volk, als afgezonderd en geheiligd volk door Gods Verbond, heeft onnoemelijk veel geleden, juist van hen die geacht werden hen barmhartigheid en liefde te bewijzen. Dit komt ook naar voren in het boekje ‘De vrouw dronken van het bloed’ wat afgelopen jaar in diverse landen in is Europa verspreid.”

“In plaats dat het Joodse volk een schuilplaats vond in kerken en kloosters, zoals pas in het RD door een schrijver werd beweerd, was het ‘christendom’ in het voetspoor van de kerkvaders juist de oorzaak van zoveel onschuldig bloedvergieten. Getto’s, het dragen van een herkenningsteken, de pogroms etc. werden niet door Hitler en consorten uitgevonden, maar zij waren al zo oud als de weg naar Rome. De Heere Jezus laat ons in het boek Openbaring zien, dat ook al dit onschuldig vergoten bloed van het Joodse volk, gewroken zal worden. De dronken vrouw met de naam Babylon op haar voorhoofd, die vele volken en naties beïnvloed heeft, wordt vooral vanwege het rechtvaardig vergoten bloed gestraft (zie onder andere Openbaring 16:6 en 17:6).”

Praatmee

Beluister onze podcast

#386 Daniël van Deutekom & Elmar Hofstee discussiëren over genezingsdiensten
Of beluister op:

Meerartikelen

india
Nieuws

Spanningen lopen op in India na weigering christelijke begrafenissen

Twee christelijke families in de Indiase deelstaat Chhattisgarh kregen begin november te horen dat zij hun overleden dierbaren niet mochten begraven in hun eigen dorp. Dorpsbewoners versperden de toegang tot de begraafplaatsen en stonden alleen toest

Nigeria
Nieuws

Honderden christelijke schoolkinderen ontvoerd in Nigeria, tientallen weten te ontsnappen

In Nigeria zijn in enkele dagen tijd honderden kinderen en meerdere volwassenen ontvoerd bij aanvallen op een katholieke kostschool en een christelijke gemeente. Het gaat vooral om christelijke leerlingen en kerkgangers. Een deel van de kinderen kon

Dit is de week
Nieuws

Discussie over christelijke cultuur, kerkklokken en Jezus in EO-programma krijgt bizar einde

"Ik vind het apart dat er mensen zijn die niet zoveel met Christus hebben, maar wel een christelijke cultuur verdedigen. We kunnen het christendom niet verdedigen zonder Christus." Dat zei voormalig CU-leider Gert-Jan Segers zaterdagavond tijdens een

KPop Demon Hunters
Nieuws

Christelijke vraagt ouders om terughoudendheid rond 'anti-christelijke' Netflix-film

Een Anglicaanse basisschool in het Engelse Poole heeft ouders gevraagd hun kinderen te ontmoedigen om op school liedjes te zingen uit de nieuwe Netflix-film KPop Demon Hunters. Volgens de school botst de nadruk op demonen in de film met de christelij

Ds. C.G. Vreugdenhil
Video

Ds. C.G. Vreugdenhil: “Jezus redt en Hij maakt echt gelukkig”

De Gereformeerde Gemeente van Bodegraven vierde dit najaar haar 100-jarig bestaan. Dit is een bijzondere mijlpaal in de geschiedenis van de plaatselijke kerk. Ter gelegenheid van dit jubileum werd een reeks ontmoetingen georganiseerd waarin gemeentel

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vertelt over Katwijkse drenkeling die zich niet liet redden

"Vriend, driemaal stak ik Mijn hand naar je uit en je hebt het niet gezien", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee deelde in een recente preek een opvallend verhaal over een plaatsgenoot die tijdens een storm op zee in d

Thomas Quartier
Nieuws

Voormalig Theoloog der Nederlanden treedt uit als monnik na misbruikonderzoek

Theoloog en hoogleraar Thomas Quartier is uit zijn ambt als diaken gezet en heeft zelf verzocht om dispensatie van zijn kloostergeloften. Daarmee is hij officieel uitgetreden bij de benedictijnen en teruggekeerd naar de lekenstaat. Dat bevestigt abt-

Chris Verhagen
Video

Christelijke apologeet ziet Nederland afglijden naar 'doodscultuur'

In zijn nieuwste video waarschuwt Chris Verhagen, initiatiefnemer van De Christelijke Apologeet voor wat hij een groeiende 'doodscultuur' in Nederland noemt. Van het normaliseren van Halloween tot het uitstellen van kinderen en het afnemen van respec

Meerartikelen

De Ongelooflijke Geschiedenis
Persbericht

Nieuwe EO-podcast onthult de impact van 2000 jaar christendom

Nederland wordt steeds minder religieus, maar de invloed van het christendom op onze samenleving is nog altijd enorm. In de nieuwe zevendelige podcastserie De Ongelooflijke Geschiedenis neemt presentator David Boogerd samen met historicus Beatrice de

Ds. Kees Kant
Opinie

Nieuw Kairos-document: christelijke taal als wapen tegen Israël

Op 14 november brachten Palestijnse christenen een nieuw Kairos-document uit, voor het eerst sinds 2009. Onder de titel 'Geloof in een tijd van genocide' doen de opstellers een wereldwijde oproep aan kerken om zich te verzetten tegen wat zij omschrij

Elise van Hoek
Opinie

Draagmoederwet ondermijnt rechten van moeder en kind

In Nederland ligt een voorstel op tafel om draagmoederschap legaal te maken. Het voorstel ondermijnt de rechten van draagmoeder en kind, stelt Elise van Hoek. Ze sprak op een conferentie in het Europarlement en sluit zich aan bij een brede beweging d

Ds. A. A. Egas
Video

CGK-predikant vertelt hoe straatarme krantenverkoper tot geloof kwam

"Johannes 3 vers 16? Ik begrijp het niet, maar het is een woord dat een kleine jongen behouden kan", aldus ds. A. A. Egas. De CGK-predikant deelde in een recente preek een ontroerend verhaal van een jonge krantenverkoper. Het verhaal speelt zich in h

Peter Roosendaal
Nieuws

Terugluisteren: de vergeten waarheid achter het geweld in Nigeria

Het geweld in Nigeria haalt opnieuw het wereldnieuws, maar volgens Open Doors wordt een essentieel deel van het verhaal structureel gemist: de religieuze dimensie. Terwijl sommige media deze maand suggereerden dat vooral moslims slachtoffer zijn en d

Kees
Opinie

Is abortus normale medische zorg?

Bijna elke week komt de opmerking wel ergens langs. Abortus is normale medische zorg waar een vrouw in Nederland recht op heeft. Maar is abortus, het doelbewust doden van een ongeboren kind, hoe klein dan ook, wel normale medische zorg? In 1984 werd

Arjan Berkouwer
Video

Ondernemer Arjan Berkouwer over loslaten en luisteren naar Gods stem

Wat gebeurt er als God je roept voor iets waar je zelf geen enthousiasme voor voelt? Ondernemer Arjan Berkouwer ontdekte dat juist dát het begin kon zijn van iets groters dan hij ooit had gepland. In de deze aflevering van de In His Company Podcast v

Elbert Pogosjan
Video

Is er maar één Koran? Apologeet legt uit waarom dit niet klopt

Wat betekenen begrippen als Qira’at, Mushaf en Ahruf, en waarom zijn ze zo belangrijk als het gaat om de betrouwbaarheid van de Koran? In deze video van Christendom.nl legt apologeet Elbert Pogosjan stap voor stap uit wat deze termen inhouden en hoe

Vincent Scheurwater
Video

Wat betekent het zesde gebod? Politieagent Vincent Scheurwater antwoordt

Elke zondag horen veel christenen in de kerk de tien geboden, maar wat betekenen ze voor ons dagelijks leven? In deze aflevering van Daniël Online gaat Hannah in gesprek met Vincent Scheurwater, politieagent in Katwijk, over het zesde gebod. Ontdek h

Chris Wright
Persbericht

Langham Partnership wil kerken verbinden met Gods wereldwijde missie

Sinds april 2025 heeft de internationale organisatie Langham Partnership een Nederlandse tak: Langham Nederland. De stichting wil kerken, theologische opleidingen en christenen in Nederland helpen om zich te verbinden met Gods wereldwijde missie. In

Prof. dr. W. van Vlastuin
Verdieping

Prof. dr. W. van Vlastuin rekent af met moderne mensbeelden: “Geen ghost in a machine”

“De mens is geen ghost in a machine”. Met deze uitspraak zette prof. dr. W. van Vlastuin woensdag de toon in zijn lezing tijdens de conferentie van Bijbels Beraad M/V in Montfoort. Op heldere wijze zette Van Vlastuin uiteen wie de mens is in het lich

Kerk in crisis
Opinie

Leidt een verschil in visie op kerkzijn tot een breuk in de CGK?

De vraag is of er nog een uitweg is voor de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), gezien de ellendige toestand waarin ons kerkverband zich bevindt. Dan zullen we eerst onze ellende als kerk onder ogen moeten zien. Waaruit kent u uw ellende? (HC vr