"Christus gaat oordelen over ons antisemitisme"

God 29 april 2016
“Ik was mij vroeger niet bewust van de voorgeschiedenis van de Holocaust in het christelijke Europa. We zullen ons moeten verdiepen in onze kerkgeschiedenis,” vindt Wim Verwoerd. De auteur van het boek ‘Weg uit Babylon’ heeft zich verdiept in het antisemitisme dat zich in het christendom heeft afgespeeld. Hij beschouwt het als zijn taak om christenen hiervan bewust te maken en de Kerk wakker te schudden.

“Christus gaat oordelen over ons antisemitisme en al het onschuldig vergoten bloed van miljoenen Joden en getuigen van Jezus," zegt hij verwijzend naar Openbaring 17:6.

Chrysostomos was een kerkvader uit de vierde eeuw die het erg bont maakte als het gaat om Jodenhaat. Op welke manier misbruikte hij de Bijbel om Joden zwart te maken?
“Deze kerkvader stond bekend als een geweldige spreker en zachtmoedige man. Maar veel mensen weten niet dat hij acht preken heeft besteed aan het zwart maken van Joden. Zo misbruikte hij onder andere Mattheüs 21, waar het bekende gedeelte over de tempelreiniging staat. Hij schreef: ‘Als iemand hun plaats van aanbidding (de synagoge red.) tegenwoordig een bordeel, een schuilplaats voor bandieten, een woonplaats van duivels, een kuil van complete vernietiging of bij welke naam dan ook zou noemen, dan spreekt hij vriendelijker dan de plaats verdient.’ En zo heeft hij op veel meer manieren Joden en synagogen gestigmatiseerd.”

Verwoerd verwijst ook naar Cyprianus, een belangrijke bisschop uit de derde eeuw. “Hij liet de Bijbel buikspreken. Jakob ontving twee vrouwen. Lea schilderde hij af als ‘een type van de blinde synagoge’, omdat zij slechte ogen had. De prachtige Rachel beschreef hij als ‘een type van de kerk’.” Deze kerkvaders legden de basis voor de vervangingstheologie: de Joden hebben afgedaan en de kerk heeft hun plaats ingenomen. Dat zagen ze helaas helemaal fout. Als gelovigen uit de heidenen zijn we geënt op die ene olijfboom: het Verbond van God met Israël. We zijn mede-erfgenamen en geen plaatsvervangers.”
"Christus gaat oordelen over ons antisemitisme en al het onschuldig vergoten bloed van miljoenen Joden en getuigen van Jezus"

Onlangs nam de PKN afstand van de antisemitische uitlatingen van Maarten Luther. Wat vind je daarvan en zou de kerk nog meer moeten doen dan woorden uitspreken?
“Luther heeft gruwelijke uitspraken gedaan over Joden. Zijn oproep om synagogen in brand te steken was één van de vele. Het is een goede zaak dat de PKN daarvan afstand heeft genomen. Daar wil ik wel een kanttekening bij plaatsen: de kerk is 75 jaar te laat. Wat mij betreft zou de PKN nog verder kunnen gaan door afstand te nemen van wat er op antisemitische concilies is besloten. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van de Joodse feesten. Onlangs sprak ik een Messiaanse Jood die ons land bezocht. ‘Denk je dat wij jaloers worden op christenen die heiligen aanbidden of kerst vieren met een kerstboom?’ Het antwoord is: nee.”

Hoe zie je het antisemitisme vandaag de dag voortwoekeren in de naam van het christendom?
“We zien nu een stroming die ik beschrijf als het antizionisme. In de linkerflank van de kerk wordt opgeroepen om Israël te boycotten,” zegt Verwoerd, verwijzend naar de Kairos beweging. “Ik denk ook aan kritische reacties op de documentaire ‘Breng de Joden thuis’. Een predikant maakte in deze blog duidelijk dat de Zoon van God al Koning is over Israël. Hij legde heel sterk de nadruk op het heden in plaats van de toekomst. Met zulke theologische visies kun je het Joodse volk niet steunen, bemoedigen of tot jaloersheid wekken – zoals Paulus oproept. ‘Stil zijn waar kwaad heerst, is ook een kwaad’, zei Dietrich Bonnhoefer. Dat heeft het gros van de christenen ook gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit soort visies werkt deze houding in de hand.”
"Wat mij betreft zou de PKN nog verder kunnen gaan door afstand te nemen van wat er op antisemitische concilies is besloten"

Openbaring maakt duidelijk dat het ‘onschuldige bloed van het Joodse volk’ gewroken zal worden. Hoe duid jij dit met betrekking tot onze kerkgeschiedenis?
“In Openbaring 17 lezen we over een vrouw, een hoer die dronken is van het bloed. Onze reformatoren waren er in hun tijd al van overtuigd dat dit het beeld is van de valse kerk, die zoals vers 6 zegt; “dronken was van het bloed van de heiligen, en van het bloed van de getuigen van Jezus.” Wie die “getuigen van Jezus” zijn, is voor iedereen wel duidelijk. Maar wie die “heiligen” zijn, wiens bloed ook door die “vrouw’ vergoten is, daar staan we nog te weinig bij stil. In Daniël 7:21, 22, 25, 27 en 8:24 wordt Israël, en met name het Joodse volk, als ‘het heilige volk’ benoemd. Het Joodse volk, als afgezonderd en geheiligd volk door Gods Verbond, heeft onnoemelijk veel geleden, juist van hen die geacht werden hen barmhartigheid en liefde te bewijzen. Dit komt ook naar voren in het boekje ‘De vrouw dronken van het bloed’ wat afgelopen jaar in diverse landen in is Europa verspreid.”

“In plaats dat het Joodse volk een schuilplaats vond in kerken en kloosters, zoals pas in het RD door een schrijver werd beweerd, was het ‘christendom’ in het voetspoor van de kerkvaders juist de oorzaak van zoveel onschuldig bloedvergieten. Getto’s, het dragen van een herkenningsteken, de pogroms etc. werden niet door Hitler en consorten uitgevonden, maar zij waren al zo oud als de weg naar Rome. De Heere Jezus laat ons in het boek Openbaring zien, dat ook al dit onschuldig vergoten bloed van het Joodse volk, gewroken zal worden. De dronken vrouw met de naam Babylon op haar voorhoofd, die vele volken en naties beïnvloed heeft, wordt vooral vanwege het rechtvaardig vergoten bloed gestraft (zie onder andere Openbaring 16:6 en 17:6).”

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

rechtbank
Nieuws

Dodelijke broedertwist in Gouda: 25-jarige verdachte naar Pieter Baan Centrum

In de Haagse rechtbank was donderdag de eerste inleidende zitting tegen A.M. uit Gouda. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de 25-jarige man ervan dat hij een half jaar geleden zijn broer in Gouda doodde. Het is nog niet duidelijk of er moord of do

embryo
Nieuws

Grote zorgen christelijke partijen over kweken van embryo's: Wat staat er op het spel?

De christelijke partijen zijn uitgesproken tegenstander, maar toch lijkt het kweken van embryo’s enkel en alleen voor wetenschappelijk onderzoek in de toekomst mogelijk te worden. Dat blijkt uit een rondgang van De Telegraaf. Woensdagavond debatteerd

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit

Jacques Brunt
Persbericht

Jacques Brunt en werkgroep organiseren opnieuw grootschalige Israël-manifestatie op De Dam

Aan het eind van een veelbewogen jaar, waarin alle nog levende gijzelaars zijn teruggekeerd, maakt de werkgroep ‘Op de bres voor Israël’ werk van een bijzonder initiatief. Zij organiseren opnieuw een landelijke Israël-manifestatie op De Dam in Amster

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Eemdijk beroept ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Eemdijk heeft een beroep uitgebracht op ds. S. P. Roosendaal (foto). De predikant moet in het Utrechtse dorpje ds. S. Griffioen opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Zeewolde. Roosendaal is momenteel verbonden aan Het A

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant refereert aan uitspraak Geert Wilders: "Zijn we vreemdeling in eigen land?"

"Een Nederlander voelt zich steeds vaker vreemdeling in eigen stad of dorp", deze uitspraak van PVV-leider Geert Wilders is veel in politiek geïnteresseerde Nederlanders wel bekend. HHK-predikant ds. J. Koppelaar refereerde onlangs in een preek aan d

Meerartikelen

Jennifer Melle
Nieuws

Geschorste christelijke verpleegkundige: "Dit is geen inclusie, maar discriminatie"

Een christelijke verpleegkundige uit Engeland zit al sinds april thuis na een conflict over het aanspreken van een transgenderpatiënt. Jennifer Melle weigerde de door de patiënt gekozen vrouwelijke aanspreekvorm te gebruiken en werd daarop geschorst.

Israël
Persbericht

IKC faciliteert gesprek over Israël in kerkelijk jeugdwerk

Het gesprek over Israël is sinds de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 thuis en in de kerk ingewikkelder geworden. Dat constateren jeugdwerkadviseurs van het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC). De organisatie publiceert vrijdag daarom handreikingen vo

Johan Schep
Interview

Johan Schep evangeliseerde in Israël: “God opent soms letterlijk deuren”

Wie Johan Schep hoort spreken, hoort niet slechts verhalen, maar levenslessen. De 77-jarige evangelist, bekend van zijn werk onder Joden en Arabieren in Israël, spreekt nog altijd met dezelfde passie als toen hij decennia geleden zijn rugzak pakte en

Wierd Duk
Nieuws

Zien conservatieve christenen Wierd Duk terecht als een bondgenoot?

De oproep van opiniemaker Wierd Duk om orthodoxe christenen nadrukkelijker hun stem te laten horen, zorgt voor stevige discussies binnen christelijk Nederland. Hij pleit voor een nieuwe zuil waarin christenen en seculiere conservatieven samenwerken.

Jan-Jaap van Peperstraten
Preekverslag

Een verrassende les: wat zandkastelen ons leren over advent

In de adventstijd keren we even terug naar de eenvoud van wachten en verwachten. Priester Jan-Jaap van Peperstraten grijpt in zijn overweging terug op iets heel herkenbaars: een zomerse dag aan het strand, waar zandkastelen verrijzen en weer verdwijn

Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische zuster niet neergestoken door migrant, maar verwondde zichzelf

In Kroatië groeit de verbazing nu blijkt dat de 35-jarige non Marija Tatjana Zrno zichzelf verwondde. Aanvankelijk beweerde de zuster dat ze door een man was neergestoken. Verschillende Kroatische media schreven dat de dader een islamitische migrant

abortus
Nieuws

Raad van State: Burgemeester mag demonstraties direct voor abortuskliniek verbieden

De Raad van State heeft woensdag een belangrijke uitspraak gedaan over protesten bij abortusklinieken. Volgens de hoogste bestuursrechter mogen burgemeesters voortaan demonstraties direct voor de ingang van een kliniek verbieden, mits demonstranten o

Ds. N. W. van den Houten
Nieuws

Hervormde gemeente Sliedrecht brengt beroep uit op ds. N. W. van den Houten

De hervormde gemeente te Sliedrecht (Wijk 1) heeft een beroep uitgebracht op ds. N. W. van den Houten (foto). De predikant moet in de Grote Kerk ds. G. J. Mink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging eerder dit jaar met emeritaat. Van den Houten is s

India
Nieuws

Indiaas Hooggerechtshof handhaaft ontslag christelijke legerofficier

Het Hooggerechtshof van India heeft het ontslag van de christelijke legerofficier Samuel Kamalesan bevestigd. De hoogste rechter noemde hem ongeschikt voor het Indiase leger en benadrukte dat zijn houding de discipline en eenheid binnen de krijgsmach

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus spreekt zich in Midden-Oosten krachtig uit voor tweestatenoplossing

Paus Leo XIV heeft tijdens zijn reis door het Midden-Oosten opnieuw duidelijk gemaakt dat het Vaticaan de tweestatenoplossing ziet als de enige weg naar duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. Op de vlucht van Turkije naar Libanon zei de paus

NFL
Nieuws

NFL-speler getuigt na wereldwedstrijd: "Ik heb mijn Heer en Heiland teruggevonden"

NFL-speler Ernest Jones speelde afgelopen weekend een van de allerbeste wedstrijden uit zijn leven. Toen hij na afloop door zijn coach werd verkozen tot de man van de wedstrijd, kwam hij met een opvallende verklaring dat het zo goed ging: “Ik heb mij

Pakistan
Nieuws

Historische petitie moet christelijke rioolwerkers in Pakistan beschermen

In Pakistan is een belangrijke stap gezet om de veiligheid van vooral christelijke schoonmakers en rioolwerkers te verbeteren. Dat meldt Christian Daily International. De Nationale Mensenrechtencommissie (NCHR) diende onlangs een historische petitie