Agnes Kombrink is op ‘rouwreis’: "Ik wilde niet bitter, maar beter worden"

Interview 5 februari 2025 4 minuten Inge-Mirjam Bosveld Ester
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen

Agnes Kombrink heeft het geloof in Jezus door de diepte heen gevonden en hervonden. Twaalf jaar is ze mantelzorger geweest voor haar man voordat ze in 2021 afscheid van hem moest nemen. Nu is Agnes (71) actief als coach en rouwbegeleider. "Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen.”

"Als oudste dochter in een rooms-katholiek gezin in Amsterdam. Ik had een onveilige jeugd. Mijn ouders kwamen getraumatiseerd uit de oorlog. Ze praatten er niet over om mij te sparen. Al vrij snel kwamen er kreukels in hun huwelijk. Op mijn elfde zijn ze gescheiden en kwam er een nieuwe meneer in huis. Ik vond het een engerd en moest al snel papa zeggen. Hij misbruikte mij een jaar lang. Mijn moeder ontdekte dat misbruik en zei: ‘Het stopt nu.’ Het stopte, maar het ging direct in de doofpot. Ik kreeg geen vragen of hulp. Het maakte dat ik enorm aan het twijfelen sloeg over wat liefde is. Ondertussen deed ik alles om maar niet thuis te hoeven zijn. Ik was een eenzame tiener.”

Kreeg je het geloof van huis uit mee?
"Nee, mijn moeder ondervond afwijzing vanwege haar scheiding. Ze raakte verbitterd over het geloof en over de kerk. Maar – humor van God – de dochter van mijn stiefvader kwam tot geloof en zei tegen mij: ‘Agnes, Jezus houdt van jou!’ Het maakte me boos en opstandig, maar zij bleef getuigen over Gods liefde voor mij. Was God er dan voor mij? Was Hij écht liefde? Ik zocht en was wanhopig! Uiteindelijk kwam ik op zaterdag 23 oktober 1971 tot geloof. Dat was het grootste kantelpunt in mijn leven. En dat ik met mijn man Teun mocht trouwen.”

Ging het daarna beter?
"Teun was een grote lieverd. We zijn getrouwd op 18 juli 1975 en kregen vier kinderen. We waren actief in de kerk. Vijftien jaar lang stonden we elke zaterdag op de Dam in Amsterdam te evangeliseren. Het was een mooie tijd. Ik was gelukkig en tevreden, maar op het moment dat mijn dochter de leeftijd kreeg van mijn misbruik, sloegen alle stoppen door. Ik kreeg een burn-out. Daarna ben ik in therapie gegaan om de onveiligheid en het misbruik van mijn jeugd te verwerken. Ik vond dat ik mijn stiefvader moest vergeven, maar mijn psycholoog zei: ‘Jij gaat nog niks vergeven. Ga eerst maar eens boos worden.’ Mijn stiefvader betoonde geen spijt en zei: ‘Ik dacht dat jij het ook fijn vond.’ Met mijn verstand heb ik hem vergeven, maar vertrouwen: nee, en dat hoefde ook niet meer. Mijn hart is losgekomen uit zijn manipulatie. Ik was vrij!”

Na gelukkige jaren werd je in 2010 weer getroffen door groot verdriet.
"Teun bleek progressieve parkinson te hebben. Als mantelzorger kon ik hem niet meer alleen laten. Daardoor stopte ik met werken. Hij werd rolstoelafhankelijk en ook zijn spraak viel weg. Ik raakte hem kwijt in de mist, zo leek het. In Psalm 69 staat zoiets als: ‘Red mij, want ik verdrink.’ Nou, zo voelde het een beetje. Hoe ga je om met lijden? Dat is heel lastig. Mijn kinderen hebben veel gedaan, maar ze zeiden ook: ‘Mam, wij kunnen niet dragen wat jij moet dragen.’ De laatste vier jaar zat Teun in een verpleeghuis. Het voelde als verraad dat ik hem daar achterliet. Ik schreeuwde het uit naar de hemel, maar die leek wel van koper. Ik was in die tijd veel aan het mopperen. Op 18 maart 2021 is Teun overleden. Weet je wat ik de mooiste tekst in de Bijbel vind? ‘Jezus weende.’ En: ‘Gelukkig de treurenden. Zij zullen getroost worden.’ Door de hele situatie heen ben ik toch God gaan zoeken.”

Midden in die moeilijke tijd ben je gaan studeren. Waar haalde je de moed vandaan?
"Door de coronapandemie had ik meer tijd en ik realiseerde me dat ik na Teuns overlijden iets wilde betekenen voor anderen. Dus deed ik de coach-opleiding van Total Balance en daarna de Masterclass Rouw & Verlies. Ik wilde niet bitter, maar beter worden. Wat ik leerde, was zo mooi: dat wilde ik doorgeven. Nu bevraag ik mensen en luister zonder oordeel, in individuele gesprekken en in rouwgroepen. Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen. Er is geen put zo diep of Jezus ziet je!

Dansen
Gods woord speelt een grote rol: ik eet van Gods Woord. Ook geef ik lessen door uit onder andere de boeken van C.S. Lewis, Manu Keirse en Henri Nouwen. Zo kwam ik De Keuze van Edith Eva Eger tegen. Zij maakte de keuze om te dansen toen ze voor Mengele stond. Zij zei: ‘We kunnen de pijn niet uitwissen. Maar we zijn vrij om te accepteren wie we zijn en wat ons is overkomen, én om verder te gaan!’ Ondertussen zet ik mijn rouwreis voort. Soms ga ik gewoon een dag met Teun aan de gang. Dan bekijk ik de foto’s en stroomt de liefde. Ik ben rijk gezegend.”

Lees het gedicht dat Agnes schreef kort na het overlijden van haar man.

Ik heb ervan gedroomd.
Jij en ik, ik en jij. Samen wij, samen sterk.
En nu dan? Geen wij, maar ik.
Ik alleen, anders geen.

Geen antwoord, geen tegenspraak.
Geen voelen of goed bedoelen.
Help, mijn hoofd is te klein. Klein ben ik in mijn zijn.
Op en neer, heen en weer en dan weer terug.
Het verlangen naar jou.
Jouw ogen die zeggen: ik houd alleen van jou.
En nu? Rust – stilte – geen klankbord meer.
Heen en weer – door de wind bewogen
beweegt het brein. En snakt ernaar te ‘zijn’.
Hoofd en handen, kom doe es lief
Ik mis je zo, zo intens mijn lief.
Ga terug naar de pijn. In de mist van mijn brein
en adem groot en adem klein. Het gemis zal er altijd zijn.
Het hoort bij mij – en ik, ik omarm jou – bedank jou
dat jij er wilde zijn voor mij, voor mij alleen.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het Elisabeth magazine. Wil jij meer van deze interviews? Ontvang nu het boek 'Houvast' bij een jaarabonnement.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Kerstmarkt Duitsland
Nieuws

Beveiliging Duitse kerstmarkten aangescherpt: groeiend geweld tegen christenen

In heel Duitsland openen deze weken weer de traditionele kerstmarkten. De pleinen van steden als Magdeburg, Leipzig, Neurenberg en Dresden vullen zich met licht, muziek en de geur van warme chocolademelk. Maar dit jaar liggen er ook zware veiligheids

Situatie CGK
Nieuws

Kerkscheuring CGK steeds meer zichtbaar: tientallen kerken nemen ingrijpend besluit

In Veenendaal hebben ruim zestig Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), verbonden rond de groep ‘Rijnsburg’, zaterdag besloten dat er op 21 maart 2026 een eigen Algemene Vergadering komt. Deze vergadering, bijeengeroepen door de CGK Rijnsburg, krij

Video
Nieuws

Soedanese bekeerling verstoten in Oeganda terwijl kerken in thuisland worden aangevallen

Een jonge Soedanese man die zich eerder dit jaar tot het christelijk geloof bekeerde, is eind oktober door familie uit huis gezet in Oeganda. Tegelijkertijd maken christenen in Soedan zich grote zorgen na nieuwe gevallen van vandalisme tegen kerken i

De Leskamer
Verdieping

Wierd Duk en apologeet vinden het tijd voor actie: "Te veel christenen volgen Jezus op afstand"

Te weinig christenen zijn zich bewust van het feit dat er sprake is van een geestelijke (cultuur)oorlog. Dit stelden de christelijke apologeet Chris Verhagen en opiniemaker Wierd Duk. Zij spraken zich afgelopen vrijdag uit tijdens de bezinningsavond

Ds. R. de Jong
Video

CGK-predikant vertelt over Franse politieagent die zich opofferde om gijzelaars te bevrijden

Ds. R. de Jong was deze zomer met zijn gezin onderweg naar Spanje toen hij vanwege bosbranden genoodzaakt was om uit te wijken naar Frankrijk. Toen de CGK-predikant uit Sliedrecht op de bebording de plaatsnaam 'Trèbes' zag staan, voerde zijn gedachte

St Cuthbert’s Cave
Nieuws

Christelijke organisaties uiten zorgen na weigering filmopnames bij heilige plaats

De christelijke mensenrechtenorganisatie Voice for Justice UK slaat alarm over de National Trust. Een katholieke filmmaker kreeg geen toestemming om te filmen bij historisch christelijk erfgoed. Het gaat om St Cuthbert’s Cave in Northumberland, een p

patriarch Bechara al-Rahi
Nieuws

Patriarch roept op tot vrede tussen Libanon en Israël: “We kunnen niet in deze situatie blijven”

De Maronitische patriarch Bechara al-Rahi heeft in een televisie-interview opnieuw benadrukt dat Libanon dringend stappen moet zetten richting vrede met Israël. Volgens hem is directe onderhandeling noodzakelijk om het land uit de huidige crisis te h

Ds. Ron van der Spoel
Interview

Ds. Ron van der Spoel geïnspireerd door Leger des Heils: “Elke kerk zou zoiets moeten doen”

“Sommige mensen liepen met hun ziel onder de arm bij het Leger des Heils binnen. We dronken koffie. Na een tijdje stelden ze zichzelf open. Dat was prachtig werk, heerlijk om te doen. Eigenlijk zou elke kerk zoiets moeten doen.” Dominee Ron van der S

Meerartikelen

Media Iran
Verdieping

Van satelliet tot smartphone: christelijke uitzendingen doorbreken censuur in Iran

Media zijn een essentieel hulpmiddel om Iraniërs te bereiken met het evangelie, om bekeerlingen te discipelen en om leiders te ondersteunen bij het stichten van kerken. Media bieden veiligheid en anonimiteit, én gemakkelijke, gratis en snelle toegang

Willem J. Ouweneel
Verdieping

De doop: waarom dit eeuwenoude twistpunt mij nog steeds bezighoudt

Er zijn van die thema’s waar de kerk maar niet over uitgepraat raakt. De waterdoop is er zo één. Op de studiedag van Dutch Biblebelt Network mocht ik er zaterdag iets over zeggen, maar het onderwerp houdt mij al een heel leven lang bezig. Dat komt om

Gerry Velema
Column

Verwarring over seksualiteit: durven we nog te staan voor Gods waarheid?

Menige kerk is er nog niet over uit hoe zij wil omgaan met homoseksualiteit. De druk van de LHBTI-gemeenschap om de verschillende genders als variant van heteroseksualiteit te accepteren, stopt niet bij de kerkdeur. Bij Mozaïek zagen we hoe de beste

Nigeria
Nieuws

In Nigeria ontvoerde Anglicaanse priester om het leven gekomen

De Anglicaanse kerkleiding in Nigeria heeft bevestigd dat de ontvoerde predikant Edwin Achi is overleden in gevangenschap. Zijn vrouw en dochter zijn nog steeds vast in handen van de ontvoerders. De dood van de predikant valt samen met een nieuwe gol

Soli Deo Gloria Urk
Video

Soli Deo Gloria Urk zingt het prachtige 'De Heere onze gerechtigheid'

Het lied 'De Heere onze gerechtigheid' benadrukt dat niet onze inspanning, maar Gods genade de basis vormt van ware gerechtigheid. We erkennen dat we tekortschieten en schuldig zijn, maar tegelijkertijd mogen we de toevlucht tot God nemen én weten da

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp daagt je uit om God in je leven te laten investeren

In een nieuwe aflevering van 'Begin je dag met God' behandelt Wilkin van de Kamp een bijzonder geestelijk principe: de kracht van zaaien en oogsten. Of het nu gaat om relaties, vriendschap, huwelijk of geestelijke groei: alles begint met investeren.

Ds. M. A. van Leeuwen
Nieuws

Nieuwe predikant voor NGK Delft: ds. M. A. van Leeuwen

De NGK te Delft mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. M. A. van Leeuwen (foto) nam het op hem uitgebrachte beroep aan. De predikant komt over de NGK te Rotterdam-Zuid. Van Leeuwen zal overigens in deeltijd verbonden blijven aan #Hill,

Opvoeding
Dagelijks leven

Godsdienstdocent reageert op zorgen moeder over media in de opvoeding

Op Refoweb stelt een bezorgde moeder een herkenbare vraag: hoe ga je als christelijke ouder om met kinderfilms en stripverhalen waarin elementen voorkomen die niet passen bij een christelijke levensstijl? Zij en haar man denken hierover anders. Zij w

Advent
Persbericht

Advent staat voor de deur: NBG helpt gezinnen en kerken mee vieren

Zondag begint Advent, de periode waarin christenen uitkijken naar de geboorte van Jezus. De NBG-adventskalender is terug en gaat over ‘Welkom’. Ook is er een kerststal-met-boekje voor kinderen, een kunstkerstkaart en een dagboek. "Zo hopen we iederee

Doopplaats Heere Jezus
Nieuws

Jordanië maakt zich op voor 2000-jarig jubileum van Jezus’ doop in 2030

Jordanië werkt in hoog tempo aan de voorbereidingen voor een bijzonder moment in de wereldwijde christenheid. In 2030 is het precies 2000 jaar geleden dat Jezus werd gedoopt bij Bethanië aan de overkant van de Jordaan, de plek waar volgens de Bijbel

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant deelt bijzondere ontmoeting met getatoeëerde vrouw in Sliedrecht

"Maar hoeveel kost die Bijbel dan?' We antwoordden: 'Die krijgt u. Wij geven hem gewoon weg. De Heere geeft ook alles voor niks weg.' Vervolgens barstte ze in tranen uit", aldus ds. K. Hoefnagel. De CGK-predikant deelde in een recente preek een bijzo

Willem Lingeman
Video

Wat leert de Bijbel echt over hertrouwen? Willem Lingeman legt uit

Wat zegt de Bijbel nu echt over echtscheiding en hertrouwen? In een nieuwe video gaat Bijbelleraar Willem Lingeman in op een vraag die veel christenen bezighoudt. Hij bespreekt Deuteronomium 24 en legt uit waarom deze woorden niet zomaar toepasbaar z