Agnes Kombrink is op ‘rouwreis’: "Ik wilde niet bitter, maar beter worden"

Interview 5 februari 2025 4 minuten Inge-Mirjam Bosveld Ester
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen

Agnes Kombrink heeft het geloof in Jezus door de diepte heen gevonden en hervonden. Twaalf jaar is ze mantelzorger geweest voor haar man voordat ze in 2021 afscheid van hem moest nemen. Nu is Agnes (71) actief als coach en rouwbegeleider. "Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen.”

"Als oudste dochter in een rooms-katholiek gezin in Amsterdam. Ik had een onveilige jeugd. Mijn ouders kwamen getraumatiseerd uit de oorlog. Ze praatten er niet over om mij te sparen. Al vrij snel kwamen er kreukels in hun huwelijk. Op mijn elfde zijn ze gescheiden en kwam er een nieuwe meneer in huis. Ik vond het een engerd en moest al snel papa zeggen. Hij misbruikte mij een jaar lang. Mijn moeder ontdekte dat misbruik en zei: ‘Het stopt nu.’ Het stopte, maar het ging direct in de doofpot. Ik kreeg geen vragen of hulp. Het maakte dat ik enorm aan het twijfelen sloeg over wat liefde is. Ondertussen deed ik alles om maar niet thuis te hoeven zijn. Ik was een eenzame tiener.”

Kreeg je het geloof van huis uit mee?
"Nee, mijn moeder ondervond afwijzing vanwege haar scheiding. Ze raakte verbitterd over het geloof en over de kerk. Maar – humor van God – de dochter van mijn stiefvader kwam tot geloof en zei tegen mij: ‘Agnes, Jezus houdt van jou!’ Het maakte me boos en opstandig, maar zij bleef getuigen over Gods liefde voor mij. Was God er dan voor mij? Was Hij écht liefde? Ik zocht en was wanhopig! Uiteindelijk kwam ik op zaterdag 23 oktober 1971 tot geloof. Dat was het grootste kantelpunt in mijn leven. En dat ik met mijn man Teun mocht trouwen.”

Ging het daarna beter?
"Teun was een grote lieverd. We zijn getrouwd op 18 juli 1975 en kregen vier kinderen. We waren actief in de kerk. Vijftien jaar lang stonden we elke zaterdag op de Dam in Amsterdam te evangeliseren. Het was een mooie tijd. Ik was gelukkig en tevreden, maar op het moment dat mijn dochter de leeftijd kreeg van mijn misbruik, sloegen alle stoppen door. Ik kreeg een burn-out. Daarna ben ik in therapie gegaan om de onveiligheid en het misbruik van mijn jeugd te verwerken. Ik vond dat ik mijn stiefvader moest vergeven, maar mijn psycholoog zei: ‘Jij gaat nog niks vergeven. Ga eerst maar eens boos worden.’ Mijn stiefvader betoonde geen spijt en zei: ‘Ik dacht dat jij het ook fijn vond.’ Met mijn verstand heb ik hem vergeven, maar vertrouwen: nee, en dat hoefde ook niet meer. Mijn hart is losgekomen uit zijn manipulatie. Ik was vrij!”

Na gelukkige jaren werd je in 2010 weer getroffen door groot verdriet.
"Teun bleek progressieve parkinson te hebben. Als mantelzorger kon ik hem niet meer alleen laten. Daardoor stopte ik met werken. Hij werd rolstoelafhankelijk en ook zijn spraak viel weg. Ik raakte hem kwijt in de mist, zo leek het. In Psalm 69 staat zoiets als: ‘Red mij, want ik verdrink.’ Nou, zo voelde het een beetje. Hoe ga je om met lijden? Dat is heel lastig. Mijn kinderen hebben veel gedaan, maar ze zeiden ook: ‘Mam, wij kunnen niet dragen wat jij moet dragen.’ De laatste vier jaar zat Teun in een verpleeghuis. Het voelde als verraad dat ik hem daar achterliet. Ik schreeuwde het uit naar de hemel, maar die leek wel van koper. Ik was in die tijd veel aan het mopperen. Op 18 maart 2021 is Teun overleden. Weet je wat ik de mooiste tekst in de Bijbel vind? ‘Jezus weende.’ En: ‘Gelukkig de treurenden. Zij zullen getroost worden.’ Door de hele situatie heen ben ik toch God gaan zoeken.”

Midden in die moeilijke tijd ben je gaan studeren. Waar haalde je de moed vandaan?
"Door de coronapandemie had ik meer tijd en ik realiseerde me dat ik na Teuns overlijden iets wilde betekenen voor anderen. Dus deed ik de coach-opleiding van Total Balance en daarna de Masterclass Rouw & Verlies. Ik wilde niet bitter, maar beter worden. Wat ik leerde, was zo mooi: dat wilde ik doorgeven. Nu bevraag ik mensen en luister zonder oordeel, in individuele gesprekken en in rouwgroepen. Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen. Er is geen put zo diep of Jezus ziet je!

Dansen
Gods woord speelt een grote rol: ik eet van Gods Woord. Ook geef ik lessen door uit onder andere de boeken van C.S. Lewis, Manu Keirse en Henri Nouwen. Zo kwam ik De Keuze van Edith Eva Eger tegen. Zij maakte de keuze om te dansen toen ze voor Mengele stond. Zij zei: ‘We kunnen de pijn niet uitwissen. Maar we zijn vrij om te accepteren wie we zijn en wat ons is overkomen, én om verder te gaan!’ Ondertussen zet ik mijn rouwreis voort. Soms ga ik gewoon een dag met Teun aan de gang. Dan bekijk ik de foto’s en stroomt de liefde. Ik ben rijk gezegend.”

Lees het gedicht dat Agnes schreef kort na het overlijden van haar man.

Ik heb ervan gedroomd.
Jij en ik, ik en jij. Samen wij, samen sterk.
En nu dan? Geen wij, maar ik.
Ik alleen, anders geen.

Geen antwoord, geen tegenspraak.
Geen voelen of goed bedoelen.
Help, mijn hoofd is te klein. Klein ben ik in mijn zijn.
Op en neer, heen en weer en dan weer terug.
Het verlangen naar jou.
Jouw ogen die zeggen: ik houd alleen van jou.
En nu? Rust – stilte – geen klankbord meer.
Heen en weer – door de wind bewogen
beweegt het brein. En snakt ernaar te ‘zijn’.
Hoofd en handen, kom doe es lief
Ik mis je zo, zo intens mijn lief.
Ga terug naar de pijn. In de mist van mijn brein
en adem groot en adem klein. Het gemis zal er altijd zijn.
Het hoort bij mij – en ik, ik omarm jou – bedank jou
dat jij er wilde zijn voor mij, voor mij alleen.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het Elisabeth magazine. Wil jij meer van deze interviews? Ontvang nu het boek 'Houvast' bij een jaarabonnement.

Praatmee

Beluister onze podcast

#385 Patrick & Jeffrey over Nigeriaanse christenen, David de Vos & de Week van het Leven
Of beluister op:

Meerartikelen

kremlin
Nieuws

"Heksenjacht" op baptistenkerken in Rusland

De Russische autoriteiten gaan door met hard optreden tegen ongeregistreerde kerken. In oktober zijn opnieuw drie baptistenkerken in de zuidelijke regio Krasnodar verboden. Dat meldt de waakhond Forum 18, die wereldwijd de vrijheid van godsdienst vol

kerk
Nieuws

Twaalfjarige christelijke jongen gedood en kerk afgebrand bij aanvallen in Nigeria

In Nigeria zijn opnieuw christenen het doelwit geworden van gewelddadige aanvallen. In de noordwestelijke staat Kaduna werden zaterdag zeven gelovigen, onder wie een jongen van twaalf, vermoord door gewapende Fulani-herders. Op dezelfde dag staken ex

Nadeen Flaveney
Getuigenis

Van duisternis naar licht: ex-moslima Nadeen vindt vrijheid in Jezus

De Amerikaanse Nadeen Flaveney groeide op in een moslimgezin vol geweld en angst. Later raakte ze verstrikt in New Age en occultisme, maar uiteindelijk vond de vrouw echte vrijheid in Jezus Christus. Haar indrukwekkende getuigenis vertelde ze in de p

Irak
Nieuws

Christelijke partijen boycotten Iraakse verkiezingen: "Zetels zijn ons afgepakt"

Vrijwel alle christelijke partijen boycotten deze week de parlementsverkiezingen in Irak. Zij stellen dat de vijf zetels die in het parlement voor christenen zijn gereserveerd, in werkelijkheid worden ingenomen door kandidaten met banden met een sjii

Ds. A. T. Vergunst
Video

GerGem-predikant deelt herinnering aan levensles van zijn vader in de tropen

"Toen dacht ik: dat is wat het geloof is. Je neemt van alles in jezelf afstand en je legt je gewicht als het ware op de Heere Jezus", aldus ds. A. T. Vergunst. De GerGem-predikant deelde in een recente preek een indrukwekkende levensles die zijn vade

Ds. H. C. Bezemer
Nieuws

CGK Ouderkerk aan de Amstel brengt beroep uit op ds. H. C. Bezemer

De CGK te Ouderkerk aan de Amstel heeft een beroep uitgebracht op ds. H. C. Bezemer (foto). De predikant moet in het Noord-Hollandse dorp ds. W. J. van Gent opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok in 2023 naar Alphen aan den Rijn. Bezemer is op zi

Jafeth en Sifra Bekx
Persbericht

ZERA Worship start landelijke toerusting voor muziek- en aanbiddingsteams

In 2026 organiseert stichting ZERA worship zes identieke regionale trainingsdagen voor muziek- en aanbiddingsteams uit kerken in Nederland en België. Op zes locaties komen we samen om te groeien in aanbidding, praktische vaardigheden en teamdynamiek.

Congres
Persbericht

Congres op komst: wetenschappers bespreken nieuwe inzichten over schepping

Wat zegt de moderne wetenschap over schepping, bewustzijn en het eeuwige leven? Die vraag staat centraal tijdens het congres De mens & zijn Maker, dat op 22 november plaatsvindt in Apeldoorn. Wetenschappers uit verschillende disciplines delen daar hu

Meerartikelen

Fred de Vries
Opinie

Tijd om af te kicken van ons commentaar op David de Vos

Hij stopt dus. Althans, dat lijkt het beeld dat achterblijft. “Wie ben ik als niemand kijkt?” vraagt hij zich af in een filmpje, waarin hij met de koffer van zijn vrouw het podium van een lege zaal oploopt. Volle zalen? Ooit trok hij hele stadions. E

 Gerard den Hertog
Nieuws

CGK-theoloog: 'Kwaad van de kerkscheuring lijkt ten volle besloten'

Theoloog prof. dr. Gerard den Hertog spreekt in een indringende open brief zijn grote zorg uit over de koers van de groep ‘Rijnsburg’ binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Deze groep werkt aan een nieuwe kerkelijke structuur en wil eind

Roos
Interview

Roos veranderde van pro-choice naar pro-life: "We moeten vrouwen nooit veroordelen"

Roos Sparreboom (29) zet zich in om jonge mensen op universiteiten te helpen het gesprek over abortus open en respectvol te voeren. Vanuit haar eigen zoektocht naar waarheid ging ze van pro-choice naar pro-life. Hoe keek je vroeger naar abortus? "Tie

Israëlcentrum
Nieuws

Christelijke activisten voor de rechter om bekladding Israëlcentrum

Vijf leden van het Christelijk Collectief zijn maandag in Arnhem voor de rechter verschenen wegens het bekladden van het Israëlcentrum van Christenen voor Israël (CvI) in Nijkerk. Het Openbaar Ministerie eist voorwaardelijke geldboetes van 200 tot 60

Soedan
Persbericht

EO Metterdaad start noodhulpactie voor Soedan

De situatie in Soedan is dramatisch. Ruim 14 miljoen mensen zijn op de vlucht. Door aanhoudend geweld, honger en ziekte dreigen miljoenen mensen in Soedan het leven te verliezen. EO Metterdaad is daarom een noodhulpactie gestart om samen met Tearfund

Don Ceder
Nieuws

CU-Kamerlid stelt Kamervragen over geweld tegen Ethiopische christenen

Tweede-Kamerlid Don Ceder (ChristenUnie) heeft de minister van Buitenlandse Zaken schriftelijke vragen gesteld over het geweld tegen leden van de Ethiopisch-Orthodoxe Kerk. In de Ethiopische regio Arsi, Oromia, zouden volgens meerdere media vorige ma

china
Nieuws

Chinese autoriteiten arresteren opnieuw leiders van verboden kerk

In de Chinese stad Xi’an zijn drie leiders van de onofficiële Church of Abundance opnieuw gearresteerd. Volgens mensenrechtenorganisatie ChinaAid gaat het om de predikanten Lian Xuliang en Lian Changnian en gemeentelid Fu Juan. Ze werden afgelopen zo

Bijbel
Nieuws

Onderzoek: 'Mensen die regelmatig de Bijbel lezen zijn milder en vrijgeviger'

Mensen die regelmatig de Bijbel lezen, blijken vaak milder, liefdevoller en vrijgeviger te zijn. Dat staat in een nieuw onderzoek van de American Bible Society (ABS). Het rapport laat zien dat de Bijbel veel invloed heeft op hoe mensen met anderen om

Wilma Kralt en Irene Blom
Interview

God redde Wilma Kralt na een overdosis: "Als Hij mij kon redden, kan Hij iedereen redden”

Meer dan 23 jaar leefde Wilma Kralt in de greep van verslaving. Opgegroeid in een strenggelovig gezin in Katwijk, zette ze zich als tiener af tegen kerk en familie. Wat begon met wat drinken, eindigde in een dagelijkse strijd om te overleven. “Ik geb

Wilkin van de Kamp
Video

Waarom ons geweten volgens Wilkin van de Kamp een door God ingebouwde alarmcentrale is

"Het geweten is het ons door God gegeven onderscheidingsvermogen dat ons waarschuwt om niet het verkeerde te doen. Je zou het ook onze door God ingebouwde alarmcentrale kunnen noemen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie '

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant: "Stop met bidden of God een nieuw hart wil geven"

"Wilt U mij een nieuw hartje geven?", het is een veelgehoord gebed. Maar volgens ds. J. R. van Vugt is het een vloek in de kerk. In een recente preek stelde de hersteld hervormde predikant dat we op basis van Gods verbond mogen weten en verwachten da

Ds. M. Maas
Nieuws

Hervormde gemeente Ede brengt beroep uit op ds. M. Maas

De hervormde gemeente te Ede (Sionskerk) heeft een beroep uitgebracht op ds. M. Maas (foto). De predikant moet in Ede ds. L. de Wit vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Veenendaal. Maas is op zijn beurt sinds september 2021 ver