Agnes Kombrink is op ‘rouwreis’: "Ik wilde niet bitter, maar beter worden"

Interview 5 februari 2025 4 minuten Inge-Mirjam Bosveld Ester
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen

Agnes Kombrink heeft het geloof in Jezus door de diepte heen gevonden en hervonden. Twaalf jaar is ze mantelzorger geweest voor haar man voordat ze in 2021 afscheid van hem moest nemen. Nu is Agnes (71) actief als coach en rouwbegeleider. "Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen.”

"Als oudste dochter in een rooms-katholiek gezin in Amsterdam. Ik had een onveilige jeugd. Mijn ouders kwamen getraumatiseerd uit de oorlog. Ze praatten er niet over om mij te sparen. Al vrij snel kwamen er kreukels in hun huwelijk. Op mijn elfde zijn ze gescheiden en kwam er een nieuwe meneer in huis. Ik vond het een engerd en moest al snel papa zeggen. Hij misbruikte mij een jaar lang. Mijn moeder ontdekte dat misbruik en zei: ‘Het stopt nu.’ Het stopte, maar het ging direct in de doofpot. Ik kreeg geen vragen of hulp. Het maakte dat ik enorm aan het twijfelen sloeg over wat liefde is. Ondertussen deed ik alles om maar niet thuis te hoeven zijn. Ik was een eenzame tiener.”

Kreeg je het geloof van huis uit mee?
"Nee, mijn moeder ondervond afwijzing vanwege haar scheiding. Ze raakte verbitterd over het geloof en over de kerk. Maar – humor van God – de dochter van mijn stiefvader kwam tot geloof en zei tegen mij: ‘Agnes, Jezus houdt van jou!’ Het maakte me boos en opstandig, maar zij bleef getuigen over Gods liefde voor mij. Was God er dan voor mij? Was Hij écht liefde? Ik zocht en was wanhopig! Uiteindelijk kwam ik op zaterdag 23 oktober 1971 tot geloof. Dat was het grootste kantelpunt in mijn leven. En dat ik met mijn man Teun mocht trouwen.”

Ging het daarna beter?
"Teun was een grote lieverd. We zijn getrouwd op 18 juli 1975 en kregen vier kinderen. We waren actief in de kerk. Vijftien jaar lang stonden we elke zaterdag op de Dam in Amsterdam te evangeliseren. Het was een mooie tijd. Ik was gelukkig en tevreden, maar op het moment dat mijn dochter de leeftijd kreeg van mijn misbruik, sloegen alle stoppen door. Ik kreeg een burn-out. Daarna ben ik in therapie gegaan om de onveiligheid en het misbruik van mijn jeugd te verwerken. Ik vond dat ik mijn stiefvader moest vergeven, maar mijn psycholoog zei: ‘Jij gaat nog niks vergeven. Ga eerst maar eens boos worden.’ Mijn stiefvader betoonde geen spijt en zei: ‘Ik dacht dat jij het ook fijn vond.’ Met mijn verstand heb ik hem vergeven, maar vertrouwen: nee, en dat hoefde ook niet meer. Mijn hart is losgekomen uit zijn manipulatie. Ik was vrij!”

Na gelukkige jaren werd je in 2010 weer getroffen door groot verdriet.
"Teun bleek progressieve parkinson te hebben. Als mantelzorger kon ik hem niet meer alleen laten. Daardoor stopte ik met werken. Hij werd rolstoelafhankelijk en ook zijn spraak viel weg. Ik raakte hem kwijt in de mist, zo leek het. In Psalm 69 staat zoiets als: ‘Red mij, want ik verdrink.’ Nou, zo voelde het een beetje. Hoe ga je om met lijden? Dat is heel lastig. Mijn kinderen hebben veel gedaan, maar ze zeiden ook: ‘Mam, wij kunnen niet dragen wat jij moet dragen.’ De laatste vier jaar zat Teun in een verpleeghuis. Het voelde als verraad dat ik hem daar achterliet. Ik schreeuwde het uit naar de hemel, maar die leek wel van koper. Ik was in die tijd veel aan het mopperen. Op 18 maart 2021 is Teun overleden. Weet je wat ik de mooiste tekst in de Bijbel vind? ‘Jezus weende.’ En: ‘Gelukkig de treurenden. Zij zullen getroost worden.’ Door de hele situatie heen ben ik toch God gaan zoeken.”

Midden in die moeilijke tijd ben je gaan studeren. Waar haalde je de moed vandaan?
"Door de coronapandemie had ik meer tijd en ik realiseerde me dat ik na Teuns overlijden iets wilde betekenen voor anderen. Dus deed ik de coach-opleiding van Total Balance en daarna de Masterclass Rouw & Verlies. Ik wilde niet bitter, maar beter worden. Wat ik leerde, was zo mooi: dat wilde ik doorgeven. Nu bevraag ik mensen en luister zonder oordeel, in individuele gesprekken en in rouwgroepen. Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen. Er is geen put zo diep of Jezus ziet je!

Dansen
Gods woord speelt een grote rol: ik eet van Gods Woord. Ook geef ik lessen door uit onder andere de boeken van C.S. Lewis, Manu Keirse en Henri Nouwen. Zo kwam ik De Keuze van Edith Eva Eger tegen. Zij maakte de keuze om te dansen toen ze voor Mengele stond. Zij zei: ‘We kunnen de pijn niet uitwissen. Maar we zijn vrij om te accepteren wie we zijn en wat ons is overkomen, én om verder te gaan!’ Ondertussen zet ik mijn rouwreis voort. Soms ga ik gewoon een dag met Teun aan de gang. Dan bekijk ik de foto’s en stroomt de liefde. Ik ben rijk gezegend.”

Lees het gedicht dat Agnes schreef kort na het overlijden van haar man.

Ik heb ervan gedroomd.
Jij en ik, ik en jij. Samen wij, samen sterk.
En nu dan? Geen wij, maar ik.
Ik alleen, anders geen.

Geen antwoord, geen tegenspraak.
Geen voelen of goed bedoelen.
Help, mijn hoofd is te klein. Klein ben ik in mijn zijn.
Op en neer, heen en weer en dan weer terug.
Het verlangen naar jou.
Jouw ogen die zeggen: ik houd alleen van jou.
En nu? Rust – stilte – geen klankbord meer.
Heen en weer – door de wind bewogen
beweegt het brein. En snakt ernaar te ‘zijn’.
Hoofd en handen, kom doe es lief
Ik mis je zo, zo intens mijn lief.
Ga terug naar de pijn. In de mist van mijn brein
en adem groot en adem klein. Het gemis zal er altijd zijn.
Het hoort bij mij – en ik, ik omarm jou – bedank jou
dat jij er wilde zijn voor mij, voor mij alleen.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het Elisabeth magazine. Wil jij meer van deze interviews? Ontvang nu het boek 'Houvast' bij een jaarabonnement.

Praatmee

Beluister onze podcast

#374 Jeffrey & Patrick over ds. Paul Visser en vermeend grensoverschrijdend gedrag
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Duitsland vlag
Nieuws

Bijna één op de drie Duitsers gelooft dat God het universum schiep

Een nieuwe peiling van onderzoeksinstituut INSA-Consulere laat zien dat bijna een derde van de Duitsers (31 procent) gelooft dat God de schepper van het universum is. Daar tegenover staat dat 41 procent dit niet gelooft. Een kwart (25 procent) weet h

Israël-Palestijnen
Nieuws

Amerikaanse christelijke leiders spreken zich uit tegen oorlog in Gaza

Meer dan zeventig Amerikaanse christelijke leiders en organisaties hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin zij zich uitspreken tegen de oorlog in Gaza. Zij beschuldigen westerse christenen die Israël steunen ervan dat zij het zionisme g

Bijbelverhalen in LEGO
Positief nieuws

Bijbelverhalen in LEGO: nieuw project bereikt duizenden jongeren

Een bijzonder evangelisatieproject uit Engeland bereikt steeds meer jongeren met de boodschap van de Bijbel door middel van LEGO-animaties. Sinds kort worden ook Spaanssprekenden aangesproken door dit creatieve initiatief, meldt Christian Daily Inter

Ds. K. Hak
Video

Ds. Hak legt uit waarom hij pas na veertien jaar voor het eerst uit Ruth preekte

Er zijn weinig dominees die uit het Bijbelboek Ruth preken, zo maakte ds. K. Hak in een recente preek duidelijk. Dat geldt overigens ook voor de hervormde predikant zelf. In zijn veertien jaar als predikant preekte Hak nooit eerder uit dit Bijbelboek

Donald Trump
Nieuws

Trump roept Amerikanen op tot gezamenlijk gebed voor het land

De Amerikaanse president Donald Trump wil dat gelovigen in het hele land samen gaan bidden. Eerder deze maand kondigde hij tijdens een toespraak in het Museum of the Bible in Washington het programma “America Prays” aan. Volgens Trump is het de bedoe

Bob Vylan
Nieuws

Christenen spreken zich uit tegen optreden Bob Vylan: 'Walgelijk en gevaarlijk'

Dominee Oscar Lohuis heeft fel gereageerd op het optreden van de Britse punkrapper Bob Vylan in Paradiso, Amsterdam. Volgens hem werd er tijdens het concert niet alleen gespot met de moord op de Amerikaanse christen en activist Charlie Kirk, maar ook

Nmecha
Nieuws

Duitse voetbalclub roept christelijke speler op het matje na steunbetuiging aan Charlie Kirk

De Duitse christelijke voetballer Felix Nmecha (24), middenvelder van Borussia Dortmund, ligt onder vuur. Dit komt door zijn uitlatingen op Instagram over de moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk. Zijn berichten, waarin hij zijn medeleven uit

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over geloof dat bergen verzet

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit wat Jezus bedoelt met geloof dat bergen kan verplaatsen. Aan de hand van Mattheüs 17:20 legt hij uit dat Jezus niet spreekt over geloofsvertrouwen dat langzaam groeit. In plaats daarvan verwijst Hij naa

Meerartikelen

PKN
Nieuws

Nieuwe app versterkt pionierende kerken

Sinds deze maand is de interkerkelijke app Lerenpionieren beschikbaar in de appstores. De app is ontwikkeld door Donkey Mobile, op initiatief van de Protestantse Kerk en met brede steun van het Landelijk Team Pionieren. Daarbij zijn onder meer de IZB

Jafeth en Sifra Bekx
Interview

Aanbidden doe je niet alleen op zondag: "Het is een levenshouding"

Ga je zondag naar de kerk en begint het 'gewone' leven weer op maandag? Jafeth en Sifra Bekx organiseerden afgelopen maand het eerste ZERA worship festival, om de kerk in Nederland te zegenen. “Aanbidding is niet iets wat je erbij doet. Het is een le

Jan Pool
Column

God is groter dan mijn ernstige ziekte

De afgelopen zeven maanden ben ik door verschillende fasen gegaan. Eerst de klap van de diagnose. Daarna een soort overlevingsmodus: ik wil leven! Vervolgens diepe dankbaarheid dat ik nog leef. Toen kwam er een golf van inspiratie en heb ik mijn boek

Christian Stier
Boekfragment

Israëls terugkeer: de vergeten sleutel in het begrijpen van profetieën

Welke plaats speelt de moderne staat Israël en de terugkeer van het Joodse volk in het plan van God? Christian Stier is ervan overtuigd dat de stichting van de staat Israël in 1948 vervulling is van profetie, maar ziet ook dat veel Israël-beloften vo

dominee A. P. Pors
Interview

Ds. Pors was actief in de autobranche: "Een man ontstak vloekend in woede"

“In de autobranche én in de kerk zijn drempels om het evangelie ter sprake te brengen. Wat dat betreft is de dynamiek vergelijkbaar”, zo vertelt dominee A. P. Pors. De hervormde predikant verhuisde vorig jaar van Nieuw-Beijerland naar Rouveen. Cvanda

Jan Martijn Abrahamse
Nieuws

Theoloog waarschuwt voor eenzijdige duiding van moord op Charlie Kirk

De moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk heeft wereldwijd voor opschudding gezorgd. Ook in Nederland wordt erover gesproken. Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, reageerde via LinkedIn op de gebeurteniss

Johan Schep
Video

Johan Schep legt uit waarom God Kaïns offer niet maar Abels offer wél aannam

In de vierde aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ behandelt evangelist Johan Schep Genesis 4. Hij legt uit hoe het leven van Abel vooruitwijst naar de Heere Jezus en laat zien dat Kaïns houding veel zegt over onze huidige maatschappi

Ds. A. C. Uitslag
Video

CGK-predikant wijst op enorm verdriet van ouders die hun kinderen zien afhaken

Kerkverlating trekt diepe sporen in kerken en gezinnen. Wellicht dat je er uit eigen ervaring over mee kan praten. Misschien heb je een kind dat voorheen met grote vreugde God diende, maar inmiddels het geloof verlaten heeft. Ds. A. C. Uitslag stond

Wilkin van de Kamp
Video

Twijfel niet: Wilkin van de Kamp over de kracht van de gave van geloof

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit hoe de gave van geloof werkt in een specifiek moment of situatie. Aan de hand van Marcus 11:23 benadrukt hij dat twijfel vaak opkomt, maar dat Jezus ons uitnodigt om te vertrouwen op wat God heeft geope

Lennard Elenbaas
Video

Welvaart in verdrukking: evangelist deelt lessen uit Ecuador

In deze themalezing van Daniël Online neemt Lennard Elenbaas ons mee naar Ecuador, waar hij jarenlang als evangelist werkte. Hij laat zien hoe christenen, zelfs in moeilijke omstandigheden en onder druk, toch diepe welvaart en geestelijke rijkdom kun

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker Annette Waagemans deelt ervaringen in podcast

In deze aflevering van De Wereld Rond is Annette Waagemans te gast. Zij kwam op een bijzondere manier in aanraking met het gevangeniswerk. Tijdens haar zendingsopleiding werd ze gevraagd een preek te houden in de gevangenis, waar ze sprak over het Va

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 75

Symfonie van het hart is de Psalmen Challenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken