Agnes Kombrink is op ‘rouwreis’: "Ik wilde niet bitter, maar beter worden"

Interview 5 februari 2025 4 minuten Inge-Mirjam Bosveld Ester
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen
Agnes met haar man Teun, beeld Henrieke van Assen

Agnes Kombrink heeft het geloof in Jezus door de diepte heen gevonden en hervonden. Twaalf jaar is ze mantelzorger geweest voor haar man voordat ze in 2021 afscheid van hem moest nemen. Nu is Agnes (71) actief als coach en rouwbegeleider. "Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen.”

"Als oudste dochter in een rooms-katholiek gezin in Amsterdam. Ik had een onveilige jeugd. Mijn ouders kwamen getraumatiseerd uit de oorlog. Ze praatten er niet over om mij te sparen. Al vrij snel kwamen er kreukels in hun huwelijk. Op mijn elfde zijn ze gescheiden en kwam er een nieuwe meneer in huis. Ik vond het een engerd en moest al snel papa zeggen. Hij misbruikte mij een jaar lang. Mijn moeder ontdekte dat misbruik en zei: ‘Het stopt nu.’ Het stopte, maar het ging direct in de doofpot. Ik kreeg geen vragen of hulp. Het maakte dat ik enorm aan het twijfelen sloeg over wat liefde is. Ondertussen deed ik alles om maar niet thuis te hoeven zijn. Ik was een eenzame tiener.”

Kreeg je het geloof van huis uit mee?
"Nee, mijn moeder ondervond afwijzing vanwege haar scheiding. Ze raakte verbitterd over het geloof en over de kerk. Maar – humor van God – de dochter van mijn stiefvader kwam tot geloof en zei tegen mij: ‘Agnes, Jezus houdt van jou!’ Het maakte me boos en opstandig, maar zij bleef getuigen over Gods liefde voor mij. Was God er dan voor mij? Was Hij écht liefde? Ik zocht en was wanhopig! Uiteindelijk kwam ik op zaterdag 23 oktober 1971 tot geloof. Dat was het grootste kantelpunt in mijn leven. En dat ik met mijn man Teun mocht trouwen.”

Ging het daarna beter?
"Teun was een grote lieverd. We zijn getrouwd op 18 juli 1975 en kregen vier kinderen. We waren actief in de kerk. Vijftien jaar lang stonden we elke zaterdag op de Dam in Amsterdam te evangeliseren. Het was een mooie tijd. Ik was gelukkig en tevreden, maar op het moment dat mijn dochter de leeftijd kreeg van mijn misbruik, sloegen alle stoppen door. Ik kreeg een burn-out. Daarna ben ik in therapie gegaan om de onveiligheid en het misbruik van mijn jeugd te verwerken. Ik vond dat ik mijn stiefvader moest vergeven, maar mijn psycholoog zei: ‘Jij gaat nog niks vergeven. Ga eerst maar eens boos worden.’ Mijn stiefvader betoonde geen spijt en zei: ‘Ik dacht dat jij het ook fijn vond.’ Met mijn verstand heb ik hem vergeven, maar vertrouwen: nee, en dat hoefde ook niet meer. Mijn hart is losgekomen uit zijn manipulatie. Ik was vrij!”

Na gelukkige jaren werd je in 2010 weer getroffen door groot verdriet.
"Teun bleek progressieve parkinson te hebben. Als mantelzorger kon ik hem niet meer alleen laten. Daardoor stopte ik met werken. Hij werd rolstoelafhankelijk en ook zijn spraak viel weg. Ik raakte hem kwijt in de mist, zo leek het. In Psalm 69 staat zoiets als: ‘Red mij, want ik verdrink.’ Nou, zo voelde het een beetje. Hoe ga je om met lijden? Dat is heel lastig. Mijn kinderen hebben veel gedaan, maar ze zeiden ook: ‘Mam, wij kunnen niet dragen wat jij moet dragen.’ De laatste vier jaar zat Teun in een verpleeghuis. Het voelde als verraad dat ik hem daar achterliet. Ik schreeuwde het uit naar de hemel, maar die leek wel van koper. Ik was in die tijd veel aan het mopperen. Op 18 maart 2021 is Teun overleden. Weet je wat ik de mooiste tekst in de Bijbel vind? ‘Jezus weende.’ En: ‘Gelukkig de treurenden. Zij zullen getroost worden.’ Door de hele situatie heen ben ik toch God gaan zoeken.”

Midden in die moeilijke tijd ben je gaan studeren. Waar haalde je de moed vandaan?
"Door de coronapandemie had ik meer tijd en ik realiseerde me dat ik na Teuns overlijden iets wilde betekenen voor anderen. Dus deed ik de coach-opleiding van Total Balance en daarna de Masterclass Rouw & Verlies. Ik wilde niet bitter, maar beter worden. Wat ik leerde, was zo mooi: dat wilde ik doorgeven. Nu bevraag ik mensen en luister zonder oordeel, in individuele gesprekken en in rouwgroepen. Omdat ik zelf zo diep gezeten heb, heb ik hoop voor mensen. Er is geen put zo diep of Jezus ziet je!

Dansen
Gods woord speelt een grote rol: ik eet van Gods Woord. Ook geef ik lessen door uit onder andere de boeken van C.S. Lewis, Manu Keirse en Henri Nouwen. Zo kwam ik De Keuze van Edith Eva Eger tegen. Zij maakte de keuze om te dansen toen ze voor Mengele stond. Zij zei: ‘We kunnen de pijn niet uitwissen. Maar we zijn vrij om te accepteren wie we zijn en wat ons is overkomen, én om verder te gaan!’ Ondertussen zet ik mijn rouwreis voort. Soms ga ik gewoon een dag met Teun aan de gang. Dan bekijk ik de foto’s en stroomt de liefde. Ik ben rijk gezegend.”

Lees het gedicht dat Agnes schreef kort na het overlijden van haar man.

Ik heb ervan gedroomd.
Jij en ik, ik en jij. Samen wij, samen sterk.
En nu dan? Geen wij, maar ik.
Ik alleen, anders geen.

Geen antwoord, geen tegenspraak.
Geen voelen of goed bedoelen.
Help, mijn hoofd is te klein. Klein ben ik in mijn zijn.
Op en neer, heen en weer en dan weer terug.
Het verlangen naar jou.
Jouw ogen die zeggen: ik houd alleen van jou.
En nu? Rust – stilte – geen klankbord meer.
Heen en weer – door de wind bewogen
beweegt het brein. En snakt ernaar te ‘zijn’.
Hoofd en handen, kom doe es lief
Ik mis je zo, zo intens mijn lief.
Ga terug naar de pijn. In de mist van mijn brein
en adem groot en adem klein. Het gemis zal er altijd zijn.
Het hoort bij mij – en ik, ik omarm jou – bedank jou
dat jij er wilde zijn voor mij, voor mij alleen.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het Elisabeth magazine. Wil jij meer van deze interviews? Ontvang nu het boek 'Houvast' bij een jaarabonnement.

Praatmee

Beluister onze podcast

#386 Daniël van Deutekom & Elmar Hofstee discussiëren over genezingsdiensten
Of beluister op:

Meerartikelen

Kansel
Nieuws

Richtingenstrijd in GerGem Tricht-Geldermalsen: betrokkenen spreken zich uit

In de Gereformeerde Gemeente van Tricht-Geldermalsen blijft de onrust aanhouden. Nadat de volledige kerkenraad vorige week aftrad en de classis Utrecht tijdelijk het bestuur heeft overgenomen, spreken betrokken gemeenteleden en omstanders zich steeds

Meester voor de klas
Nieuws

ChristenUnie in actie om meer meesters voor de klas te krijgen

De Tweede Kamer spreekt deze week opnieuw over het tekort aan mannelijke leerkrachten in het basisonderwijs, een probleem dat ook in christelijke scholen breed wordt herkend. ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder dient een nieuwe motie in die al op ruime s

Dakloos
Persbericht

ChristenUnie-jongeren luiden noodklok: dakloosheid onder jongeren stijgt

PerspectieF, ChristenUnie-jongeren ziet dakloosheid toenemen en eist een veilig en stabiel thuis voor alle jongeren. De ChristenUnie-jongeren roept samen met de jongeren van SGP, BBB, CDA, D66, Volt, GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren de former

China
Nieuws

Chinese pastor na 12 jaar op vrije voeten: 'Elke dag Heilige Geest ervaren in gevangenis'

De Chinese voorganger Zhang Shaojie is op 16 november vrijgelaten. Hij heeft een gevangenisstraf van twaalf jaar volledig uitgezeten. De nu 59-jarige pastor uit de provincie Henan zei na zijn vrijlating diep dankbaar te zijn en bedankte onder meer de

Soedan
Nieuws

Extremistische moslims jagen gevluchte christelijke familie op in Oeganda

Een gevluchte christelijke familie uit Soedan leeft in Oeganda in voortdurende angst. Safaa Abdalla Yousif vertelt dat extremistische moslims uit Soedan en Somalië haar gezin willen doden omdat ze zich bekeerd hebben en andere christenen helpen. De b

Peter en Ilona Pauwe
Interview

DoorBrekers-oprichters Ilona en Peter Paauwe: "Ons geloof richt zich op wie God is"

"Ik heb ontdekt dat liefhebben een werkwoord is." Met die ene zin vat Peter Paauwe veel samen van de weg die hij en zijn vrouw Ilona hebben afgelegd. In de uitzending van Hour of Power van afgelopen zondag vertelde het echtpaar Paauwe, de voorgangers

Ds. M. Klaassen
Video

Waarom ds. Klaassen aan zijn zoontje dacht toen hij Psalm 131 las

"Hij gaat zitten in de stoel, speelt ondertussen zachtjes met een autootje en vraagt niks van mij. Hij heeft alleen maar behoefte om bij mij te zijn", aldus ds. M. Klaassen. De hersteld hervormde predikant vertelde onlangs in een preek waarom hij bij

Paus Leo XIV
Nieuws

Vaticaan spreekt zich in nieuw nota expliciet uit voor huwelijk tussen man en vrouw

Het Vaticaan heeft zich deze week duidelijk uitgesproken voor het traditionele huwelijk tussen man en vrouw. Dat meldt The Christian Post. In een nieuwe nota onderstreept de Rooms-Katholieke Kerk dat het huwelijk een 'exclusieve verbintenis' is tusse

Meerartikelen

Ds. A. J. T. Ruis
Nieuws

CGK Urk brengt beroep uit op ds. A. J. T. Ruis

De CGK te Urk (Eben-Haëzer) heeft een beroep uitgebracht op ds. A. J. T. Ruis (foto). De predikant moet op Urk ds. A. van Heteren opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging in januari 2024 met emeritaat. Op Urk kan Ruis de directe collega van ds. A. C.

Herfst
Video

Indrukwekkende natuurvideo: de wonderlijke logica achter de herfst

De herfst is weer in volle gang: gouden bladeren, vurige roodtinten en bomen die langzaam hun bladerdek verliezen. Maar waarom gebeurt dit eigenlijk? Wat is het nut van vallende bladeren? En waar komen die schitterende kleuren vandaan? In een nieuwe

Ds. M. M. van Campen
Opinie

Doopwater mag christenen niet scheiden

Door de jaren heen heb ik veel mensen gesproken die met vragen rondlopen over de doop. Soms gaat het over leeftijd: moet je dopen als kind of als volwassene? Soms gaat het over de hoeveelheid water: is besprenkelen wel genoeg of moet je onderdompelen

Ds. Ernst Leeftink
Opinie

Nieuw kerkverband op komst: rechtmatige stap of kerkrechtelijke chaos?

Op 29 november aanstaande voltrekt zich de breuk binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Op die dag komen zo'n 70 van de 181 CGK-kerken op uitnodiging van de 'Rijnsburggroep' bij elkaar in een "algemene vergadering die hetzelfde gezag heef

Ds. Bram Hofland
Opinie

Bijbel en politiek: de gevaren van snelle exegese en oppervlakkige meningen

“Heb je hem al gezien?”, werd me gevraagd. Het ging om het nieuwe filmpje van De Christelijke Apologeet. De afgelopen jaren is Chris Verhagen met zijn kanaal behoorlijk viraal gegaan. Hij raakt allerlei thema’s aan om mensen te bemoedigen in hun gelo

Matthijs Schuurman
Nieuws

Dominee zegt lidmaatschap Theologievereniging op na winst ‘Het einde van de hel’

Dominee Matthijs Schuurman uit Oldebroek heeft zijn lidmaatschap van de Vereniging voor Theologie opgezegd. Dat bevestigt hij via sociale media naar aanleiding van de verkiezing van Het einde van de hel van theoloog Reinier Sonneveld tot ‘beste theol

Opperrabbijn
Column

Wij weigeren om het Joodse zuivere vlammetje te doven

In zijn nieuwe dagboek vertelt opperrabbijn Jacobs onder meer over zijn jetlag en waar hij de afgelopen periode druk mee is geweest. Ook deelt hij hoe zijn (schoon)kleinzoon met een keppeltje terechtkwam in een pro-Palestina demonstratie in Amsterdam

Biddende moslims
Nieuws

Straatevangelist in VS veroorzaakt ophef na confrontatie met biddende moslimjongeren

In de Amerikaanse staat Texas is een video van een straatevangelist viraal gegaan nadat hij een groep moslimjongeren aansprak tijdens hun gebed, zo laat de Christian Post weten. Voor veel mensen was het een botsing van culturen, maar voor evangelist

Iznik
Nieuws

Turkse basiliek komt door dalend waterpeil na eeuwen boven water

In het Turkse Iznik is een eeuwenoude basiliek opnieuw zichtbaar geworden. De kerk uit de vierde eeuw lag jarenlang volledig onder water, maar door een dalend waterpeil is zij nu weer op het droge gekomen. Archeoloog Mustafa Sahin spreekt van een zee

Trump
Nieuws

President Trump verhoogt druk op Nigeria wegens geweld tegen christenen

De Amerikaanse president Donald Trump heeft opnieuw fel uitgehaald naar de regering van Nigeria vanwege het aanhoudende geweld tegen christenen. In een interview met Fox News Radio zei hij dat hij “echt boos” is over de situatie. Hij stelde dat de Ni

Shaun O’Sullivan
Nieuws

Britse straatprediker vrijgesproken na beschuldigingen van islamofobie

De Britse straatevangelist Shaun O’Sullivan is volledig vrijgesproken. Hij werd ervan beschuldigd een islamitische familie te hebben lastiggevallen tijdens het evangeliseren in het centrum van Swindon. De familie beweerde dat hij uitspraken deed als

Wilkin van de Kamp
Video

Hoe kan een christen vrucht dragen? Wilkin van de Kamp legt het je uit

'Vrucht dragen', het is een term die de meeste christenen wel kennen. Maar hoe draag je eigenlijk vrucht en wat is daarvoor nodig? Spreker en schrijver Wilkin van de Kamp legt het je uit in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. "