Aanleiding verklaringDe verklaring ‘Kerk tegen extremisme’ volgt enkele weken na de publicatie van , een initiatief van Micha Nederland. Deze verklaring, getiteld ‘Evangelie en extreemrechts gaan niet samen’, werd door ruim achthonderd predikanten en theologen ondertekend. Vanuit ‘de overtuiging dat alle mensen gelijkwaardig zijn’, verklaarden ondertekenaars dat het evangelie niet samen kan gaan met extreemrechts gedachtegoed. De verklaring stelde dat een gedachte van ‘eigen volk eerst’ onmogelijk kan samengaan met een Bijbelse boodschap van naastenliefde. ‘Met de verklaring ageren we tegen zondebokretoriek en leggen we het extreemrechtse gedachtegoed bloot. Zo maken we duidelijk dat mensen uitsluiten niet samengaat met het evangelie’, zei Micha Nederland-directeur Harmen Niemeijer . uitte historicus en godsdienstwetenschapper Hans van de Breevaart eerder al forse kritiek op de verklaring van Micha Nederland. 'Laten we beginnen met te erkennen dat er culturen bestaan die van geen gelijkwaardigheid willen weten.’ Opiniemaker Bart Jan Spruyt merkte in het Nederlands Dagblad op dat de ondertekenaars van de ‘extreemrechts’-verklaring volgens hem een linksgeoriënteerde voorkeur hebben, wat hen partijdig en niet representatief maakt. De auteur vindt dat ze geen duidelijke standpunten innemen bij gevoelige kwesties zoals antisemitisme, vrijheid van religie en onderwijs, en LHBTI-zaken. Het manifest sluit volgens de opiniemaker veel trouwe kerkgangers uit en is inhoudelijk zwak en achterhaald, wat volgens hem hun protest betekenisloos maakt. Volgens Micha Nederland-directeur Harmen Niemeijer laten de kritische reacties zien dat de verklaring ‘een gevoelige snaar heeft geraakt’.De ondertekenaars van de verklaring ‘Kerk tegen extremisme’ merken op dat de focus in het publieke debat vooral ligt op extreemrechts. ‘Dat baart ons zorgen, omdat islamitisch en linksextremisme net zo gevaarlijk zijn, zo niet gevaarlijker. Maar in de landelijke dialoog worden deze twee vormen van extremisme grotendeels genegeerd. Het valt ons op dat islamitisch en linksextremisme elkaar gevonden lijken te hebben. Een combinatie is ontstaan van roodgroene politiek en godsdienstig extremisme. Klimaatactivisten, maar ook ‘Queers for Palestine’, staan met Hamas- en jihadvlaggen te demonsteren. Zij vormen een alliantie die steeds radicalere vormen aanneemt. Zeker sinds 7 oktober (2023, red.) zien we dat publieke intimidatie en geweldpleging niet meer geschuwd wordt. Zelfs de bestuurders van onze universiteiten lijken te zwichten onder deze druk. Historisch gezien leidt deze combinatie van krachten enkel tot onheil. De Iraanse revolutie van 1979 is een schoolvoorbeeld. Onlangs hebben de ‘roodgroenen’ samen met islamitische extremen onder andere in Frankrijk zelfs verkiezingen gewonnen. In Nederland lijken deze groepen elkaar vooral te vinden in hun gedeelde haat tegen Israël, een haat die zich ook uit in Jodenhaat gericht op Joden die wonen in ons land en niet verantwoordelijk zijn voor de oorlog in het Midden-Oosten. De toekomstige leiders van ons land worden steeds vaker gevormd in een omgeving gekenmerkt door dit extremisme’, zo maken de ondertekenaars duidelijk.Tot de ondertekenaars behoren onder andere PKN-predikant Arenda Haasnoot, pastor Sebastiaan van Wessem, opiniemaker Kees van Velzen, dominee Oscar Lohuis en evangelist Daniël van Deutekom. Zij vinden de door hen geconstateerde samensmelting tussen islamitisch en linksextremisme uiterst zorgelijk ‘en geloven dat elke stem nodig is om de geest van antisemitisme weer terug in de fles te krijgen’. ‘Momenteel heerst er vooral stilte vanuit kerkelijk leiderschap. Wij geloven dat de kerk nú stelling moet nemen. Daarom roepen wij christelijk Nederland op deze verklaring te onderschrijven.’In de verklaring wordt benadrukt dat ‘christenen geloven in een objectieve waarheid, verankerd in de Bijbel en in Jezus als de Waarheid’. Ze verwerpen de postmoderne gedachte dat waarheid relatief is. De kerk heeft volgens de ondertekenaars de verantwoordelijkheid om de Bijbelse waarheid te verkondigen en onwaarheden te weerleggen, zelfs als dit niet gewaardeerd wordt. Ze wijzen cultuurrelativisme af en stellen dat niet alle culturen gelijkwaardig zijn; sommige zijn vijandiger tegenover het christendom. Empathie voor mensen met andere religies is belangrijk, maar de waarheid van Christus moet altijd worden gepredikt, zo stellen zij.Christenen volgens hen erkennen het gezag van de overheid, maar zien een rol voor het reguleren van immigratie, vooral uit islamitische landen waar radicale opvattingen heersen. Ze steunen Israël en staan tegen antisemitisme. Ondanks tegenstand en ridiculisering, moeten christenen in hun ogen blijven opkomen voor Bijbelse normen en waarden, zelfs als dit als controversieel wordt gezien. Volgens de verklaring heeft de kerk bovendien de profetische taak om dwaalideeën te weerleggen en de waarheid te verkondigen met nederigheid, terwijl zij zorg draagt voor de zwakken en vergeten mensen in de samenleving. licht Sebastiaan van Wessem, één van de initiatiefnemers, de verklaring als volgt toe: ‘Het is heel zorgelijk dat er extreemrechtse denkbeelden zijn. Aan de andere kant wordt dat label soms heel makkelijk op mensen geplakt. Om een voorbeeld te noemen: de gemiddelde SGP-stemmer wordt nu door al bepaalde groepen binnen de kerk als extreemrechts weggezet. Daarnaast druppelen allerlei thema’s als LHBTI en klimaat de kerk binnen. Dat zijn geen onbelangrijke thema’s, maar het mag niet afleiden van de kern van het evangelie. De focus moet liggen op de verkondiging van Gods Koninkrijk en de wederkomst van Jezus.’ en