VU schrapt boek bekende theoloog: "Hij geeft Joden de schuld van de Holocaust"

Nieuws5 september 2023 Redactie
Prof. dr. Bram van de Beek

"De theologie van Bram van de Beek heeft in de geschiedenis antisemitisme tot gevolg gehad", aldus universitair hoofddocent Joodse studies Lieve Teugels. Al langer ageert ze tegen het boek ‘De kring rond de Messias’ van de in protestants-orthodoxe hoek invloedrijke theoloog Bram van de Beek. De Vrije Universiteit en Protestantse Theologische Universiteit hebben besloten om het boek van de literatuurlijst van theologiestudenten te halen, zo meldt dagblad Trouw.

Prof. dr. Van de Beek beschouwt het lijden van het Joodse volk als straf en als zonde. ‘Lijden kunnen we niet van zonde losmaken’, zo schrijft de theoloog in zijn boek. Volgens Van de Beek krijgen Joden straf omdat ze zich niet aan de wetten van God hebben gehouden en omdat ze Jezus niet accepteren. Ruben Vis protesteerde namens het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) al langere tijd tegen het boek. "In dit boek geeft Van de Beek Joden de schuld van de Holocaust", zo zegt hij tegenover Trouw.

Vis beschuldigt de theoloog van antisemitisme, maar zover wil Teugels niet gaan: "Hij heeft die bedoeling niet. Maar zijn theologie heeft in de geschiedenis wel antisemitisme tot gevolg gehad." Zij geeft samen met prof. dr. Henk van den Belt colleges waarin het jodendom en christendom met elkaar vergeleken worden vanuit elkanders perspectief. Van den Belt vindt het jammer dat het boek niet meer op de verplichte literatuurlijst staat. Maar hij is blij dat studenten wel sommige teksten eruit moeten blijven lezen zodat 'het gesprek over de plaats van Israël in de dogmatiek' gevoerd blijft worden.

Van de Beek zelf liet Trouw schriftelijk weten: ‘Ik wil niet dat ook maar iemand mijn werk zou kunnen gebruiken voor zelfs maar het geringste antisemitisme. Wie denkt mij daarvoor te kunnen claimen heeft het totaal mis.’ Tegenover Cvandaag voegt de emeritus hoogleraar toe: 'Wat anderen over mij denken, zeggen en schrijven is hún verantwoordelijkheid. Ik ben niet geneigd daarop in te gaan, zolang die anderen niet inhoudelijk op mijn werk ingaan met argumenten uit de bronnen van het theologische onderzoek. Ik ben geen verantwoording aan hen schuldig, alleen aan de Schrift en aan het Credo van de kerk van alle eeuwen.'

Dr. Rik Peels, universitair hoofddocent aan de Afdeling Filosofie en de Faculteit Religie en Theologie van de VU, stelt dat hij moeite heeft met het genomen besluit: 'We kunnen al deze auteurs natuurlijk cancellen en niet meer lezen. Dan ontkennen en vergeten we onze eigen Europese geschiedenis. We ontnemen onszelf ook de mogelijkheid tot het substantiële gesprek: hoe zet dit aan tot jodenhaat?, waarom?, hoe kunnen wij het anders doen?', maakt Peels duidelijk via X, voorheen Twitter.

'We lezen op de universiteit geen teksten om de auteur een applaus te geven, of ze gedachteloos in te drinken. Au contraire: om ze te analyseren en ontleden, om ze tegen het licht te houden. Om ervan te leren, om te groeien als denker en als mens, om te ontdekken hoe je samen kunt leven en wat daarvoor randvoorwaarden zijn, hoe anderen tot bloei komen', aldus Peels.

Praatmee

Beluister onze podcast

#323 Patrick & Jeffrey over het CGK-convent, christelijke PVV-stemmers en vergeving
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Diederik van Dijk
Nieuws

SGP'er hekelt demissionair kabinet: 'Verzet zich tegen de mening van nieuwe Tweede Kamer'

Het demissionaire kabinet volgt minister Frans Weerwind in diens beslissing om het voorstel voor versoepeling van de Transgenderwet niet in te trekken. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunde deze week juist een motie om het voorstel wél in te tr

Kees van der Staaij
Nieuws

Kees van der Staaij heeft nieuwe baan en keert terug naar 'eerste liefde'

Voormalig SGP-partijleider Kees van der Staaij wordt staatsraad binnen de afdeling Advisering van de Raad van State. Vrijdag stemde het demissionaire kabinet in met het voorstel om hem voor te dragen. Het gaat om een functie van vier dagen per week. 

Ds. J. IJsselstein
Video

GerGem-predikant merkt op dat een christen niets hoeft bij te dragen aan zijn zaligheid

Een christen kan maar hoeft ook niets bij te dragen aan zijn zaligheid. Dat vertelde ds. J. IJsselstein onlangs in een preek. De GerGem-predikant preekte onlangs over de vrouwen die in alle vroegte met specerijen naar het graf van Jezus gingen, terwi

kerk vlag
Nieuws

Bevrijdingsdag op zondag: aandacht aan besteden in de dienst?

Soms vallen nationale feestdagen op een zondag. Dit jaar is dat het geval met 5 mei. Bevrijdingsdag heeft geen kerkelijke of liturgische wortels, de datum is immers bepaald door het einde van de Tweede Wereldoorlog. Besteed je daar nu aandacht aan in

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Een boodschap aan de CGK: heeft de Afscheiding herstel gebracht van de kerk?

We constateren wederkerig met dankbaarheid geestelijke herkenning. Wij bidden voor elkaar. Wij ontmoeten elkaar in het deputaatschap Eenheid van de gereformeerde belijders. Dat geeft mij vrijmoedigheid om vandaag iets aan u te zeggen, nu de eenheid e

Deuteronomium 1:35
Verdieping

God liet een zwak volk ten strijde trekken: waarom?

Het boek Deuteronomium neemt ons mee naar het einde van de woestijnreis van het volk Israël.  Veertig jaar lang zwierven de Israëlieten door de woestijn. Als het aan God had gelegen, was die zwerftocht héél wat korter geweest. Het had in twee jaar ge

Rabbijn Raphael Evers
Video

Wat geloven Joden over de eindtijd? Rabbijn Raphael Evers antwoordt

Wat geloven Joden over de eindtijd en het Messiaanse vrederijk? Veel christenen geloven in de spoedige wederkomst van de Messias Jezus. Hoe kijken Joden naar de komst van de Messias? Welke tekenen van de eindtijd zien zij juist in deze tijd vervuld w

ds. T. A. Vergunst
Video

Terugkijken: ds. T. A. Vergunst beantwoordt Refoweb-vragen

In onderstaande aflevering van 'Pastorie online', een programma van Refoweb.nl op de Reformatorische Omroep, is ds. T. A. Vergunst te gast om te spreken over het thema 'Ik wil, word gereinigd'. De predikant van de Gereformeerde Gemeente te Carterton

Meerartikelen

Dr. Rik Peels
Nieuws

Theoloog Rik Peels komt met nieuw boek over atheïsme

In debatten over godsgeloof hebben atheïsten, agnosten en gelovigen iets over het hoofd gezien. De aandacht is voornamelijk uitgegaan naar argumenten voor en tegen het bestaan van God, maar atheïsme zelf is niet voldoende onderzocht. Terecht hebben a

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker deelt indrukwekkend verhaal van Syrische vader die op handgranaat dook

"Weet je wat die vader deed toen hij die granaat zag rollen? Terwijl iedereen wegrende, en ook zijn dochtertje wegrende, liep hij naar die granaat toe en ging hij erop liggen. De granaat ontplofte en die vader kwam om het leven. Maar dat meisje en al

Willem Lingeman
Video

Waarom het huwelijk een bloedverbond is

Het huwelijk wordt op basis van de Bijbel een bloedverbond genoemd. Willem Lingeman legt aan de hand van het Oude en Nieuwe Testament uit waarom. "Er werden dieren gedood en in de lengte doorgesneden. De twee helften werden gespiegeld tegenover elkaa

Saati
Nieuws

Twee jaar celstraf voor christelijke vrouw in Iran nadat ze zich liet dopen

Laleh Saati, een christelijke vrouw uit Iran, is veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf. Ook krijgt ze een reisverbod van twee jaar. Dat hebben bronnen in Iran gemeld. De Iraanse autoriteiten beschuldigen Saati (45) ervan de nationale veiligheid i

André en Jacolien
Video

Jacolien gaf haar nier aan haar man André zodat ze samen weer in Gods koninkrijk kunnen dienen

André en Jacolien Stam dienen al enkele jaren vol passie in Gods koninkrijk, maar in de afgelopen maanden bleek André nog maar weinig energie te hebben. Dit bleek aan zijn nier te liggen. Zijn vrouw Jacolien besloot daarop een nier aan haar man af te

vervolging nigeria
Nieuws

Radicale moslims slaan weer toe: christelijke moeder en baby vermoord in Nigeria

In de staat Plateau in Nigeria zijn in de afgelopen twee weken meer dan dertig christenen om het leven gekomen bij aanvallen door islamitische Fulani-strijders, waaronder een jonge moeder en haar baby. De incidenten vonden plaats in het overwegend ch

Duizenden Joden bidden tijdens priesterlijke zege om vrijlating gijzelaars en vrede voor Israël
Nieuws

Duizenden Joden bidden tijdens priesterlijke zegen om vrijlating gijzelaars en vrede voor Israël

Gisterenochtend vond bij de Westelijke Muur in Jeruzalem de jaarlijkse priesterlijke zegen plaats. Dat meldt All Israel News. Bij de priesterlijke zegen waren duizenden Joden en verscheidene opperrabbijnen aanwezig. Tijdens het massaal bezochte evene

Ultraorthodoxe Joden
Nieuws

Ultraorthodoxe Jood start campagne om lastigvallen van christenen in Jeruzalem te verminderen

Een ultraorthodoxe Joodse activist is een openbare campagne gestart waarbij hij Joden oproept om christenen niet langer lastig te vallen in de Oude Stad van Jeruzalem. Dat meldt All Israel News. In de voorbije maanden deden zich verschillende inciden

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag-redacteuren blikken terug op historisch convent CGK

De één wil synodebesluiten handhaven, een ander wil ruimte geven aan verschillende opvattingen. Hoeveel verschil mag er zijn binnen de kerken en waar ligt de grens? Daarover werd afgelopen zaterdag een uniek en belangrijk convent gehouden binnen de C

Pakistan vlag
Podcast

Hoe gaat het met Pakistaanse christenen na massa-aanval moslimextremisten?

Augustus 2023: chaos in de straten van Jaranwala. De christelijke wijk in de Pakistaanse stad werd aangevallen voor moslimextremisten. Kerken en huizen werden in brand gestoken en vele christenen vluchtten. SDOK startte gelijk een actie om noodhulp o

schip
Nieuws

Mercy Ships gaat derde ziekenhuisschip bouwen dankzij 'gulle donatie'

Mercy Ships is begonnen met het maken van plannen voor de ontwikkeling van een nieuw ziekenhuisschip. Het idee hiervoor komt voort uit de wens om meer capaciteit te ontwikkelen voor het leveren van medische zorg in Afrika. Door de vloot uit te breide

Mirjam Bikker
Nieuws

Tweede Kamer stemt in met ChristenUnie-initiatief: Catshuissessie over Jodenhaat op komst

Alle fracties in de Tweede Kamer, behalve Denk en Forum voor Democratie, zetten hun handtekening onder het voorstel van de ChristenUnie voor een Catshuissesie over antisemitisme in de samenleving. De Kamer debatteerde donderdag over het onderwerp. Ee