VU schrapt boek bekende theoloog: "Hij geeft Joden de schuld van de Holocaust"
"De theologie van Bram van de Beek heeft in de geschiedenis antisemitisme tot gevolg gehad", aldus universitair hoofddocent Joodse studies Lieve Teugels. Al langer ageert ze tegen het boek ‘De kring rond de Messias’ van de in protestants-orthodoxe hoek invloedrijke theoloog Bram van de Beek. De Vrije Universiteit en Protestantse Theologische Universiteit hebben besloten om het boek van de literatuurlijst van theologiestudenten te halen, zo meldt dagblad Trouw.
Prof. dr. Van de Beek beschouwt het lijden van het Joodse volk als straf en als zonde. ‘Lijden kunnen we niet van zonde losmaken’, zo schrijft de theoloog in zijn boek. Volgens Van de Beek krijgen Joden straf omdat ze zich niet aan de wetten van God hebben gehouden en omdat ze Jezus niet accepteren. Ruben Vis protesteerde namens het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) al langere tijd tegen het boek. "In dit boek geeft Van de Beek Joden de schuld van de Holocaust", zo zegt hij tegenover Trouw.
Vis beschuldigt de theoloog van antisemitisme, maar zover wil Teugels niet gaan: "Hij heeft die bedoeling niet. Maar zijn theologie heeft in de geschiedenis wel antisemitisme tot gevolg gehad." Zij geeft samen met prof. dr. Henk van den Belt colleges waarin het jodendom en christendom met elkaar vergeleken worden vanuit elkanders perspectief. Van den Belt vindt het jammer dat het boek niet meer op de verplichte literatuurlijst staat. Maar hij is blij dat studenten wel sommige teksten eruit moeten blijven lezen zodat 'het gesprek over de plaats van Israël in de dogmatiek' gevoerd blijft worden.
Van de Beek zelf liet Trouw schriftelijk weten: ‘Ik wil niet dat ook maar iemand mijn werk zou kunnen gebruiken voor zelfs maar het geringste antisemitisme. Wie denkt mij daarvoor te kunnen claimen heeft het totaal mis.’ Tegenover Cvandaag voegt de emeritus hoogleraar toe: 'Wat anderen over mij denken, zeggen en schrijven is hún verantwoordelijkheid. Ik ben niet geneigd daarop in te gaan, zolang die anderen niet inhoudelijk op mijn werk ingaan met argumenten uit de bronnen van het theologische onderzoek. Ik ben geen verantwoording aan hen schuldig, alleen aan de Schrift en aan het Credo van de kerk van alle eeuwen.'
Dr. Rik Peels, universitair hoofddocent aan de Afdeling Filosofie en de Faculteit Religie en Theologie van de VU, stelt dat hij moeite heeft met het genomen besluit: 'We kunnen al deze auteurs natuurlijk cancellen en niet meer lezen. Dan ontkennen en vergeten we onze eigen Europese geschiedenis. We ontnemen onszelf ook de mogelijkheid tot het substantiële gesprek: hoe zet dit aan tot jodenhaat?, waarom?, hoe kunnen wij het anders doen?', maakt Peels duidelijk via X, voorheen Twitter.
'We lezen op de universiteit geen teksten om de auteur een applaus te geven, of ze gedachteloos in te drinken. Au contraire: om ze te analyseren en ontleden, om ze tegen het licht te houden. Om ervan te leren, om te groeien als denker en als mens, om te ontdekken hoe je samen kunt leven en wat daarvoor randvoorwaarden zijn, hoe anderen tot bloei komen', aldus Peels.
Praatmee