Hoe sta je in deze maatschappij, waar Bijbelse principes en ideeën in toenemende mate frictie teweegbrengen?
Van Dijk: "In de eerste plaats blijven wij alleen staande als we de héle wapenrusting van God dragen, zoals Paulus schrijft aan de gemeente van Éfeze. Verder: wees transparant over je agenda. Schaam je niet voor je boodschap. Het is geen boodschap van ons, maar één die hebben we gekregen van onze Schepper, de beste boodschap die er bestaat. Ook voor het publieke debat geldt: eerlijk duurt het langst.

Investeer daarbij in persoonlijke relaties. Ik sprak de afgelopen weken over abortus met de Kamerleden Ellemeet en Paulusma, van GroenLinks en D66. Inhoudelijk kom je geen millimeter naar elkaar toe. Maar toch is het goed om te weten waar je ideologische tegenhanger precies staat en om elkaar als mensen in de ogen te kijken.

Wat daarbij helpt, is dat we als christenen geen machtspositie hebben. Dat geldt politiek, maar ook voor ons staan in de samenleving.

Seculieren hoeven niet bang voor ons te zijn. We hebben geen macht waarop we terug kunnen vallen. Dit betekent dat wij het uitsluitend moeten hebben van inhoudelijke argumenten.

Ik streef ernaar om een eerlijk beeld te schetsen van mijn standpunten. Niet omfloerst. Als het niet helemaal klopt, komt men er toch wel achter.

Wees helder en begrijpelijk. Laat zien dat je ook kunt luisteren naar een ander. Wees stevig op de inhoud en zacht op de persoon.

Om een punt te maken kan het soms goed zijn om iets scherp neer te zetten. Je mag wat reuring veroorzaken. Denk aan onze slogan tijdens de Week van het Leven, vorig jaar: ‘Vergeet het baasje in eigen buik niet’. We draaiden de bekende slogan ‘baas in eigen buik’ om. Met zoiets jaag je opponenten de gordijnen in. Dat heeft een doel. Met enige reuring willen we het debat over het ongeboren leven gaande houden in de samenleving.”

De Bijbel wijst enerzijds op het belang van zachtmoedigheid, je andere wang toekeren, voorzichtig te zijn als de slangen en oprecht als de duiven. Maar het kan allemaal ook wel erg soft worden. Zijn we niet soms te voorzichtig in het uiten van onze mening?
Van Dijk: "Sommigen stellen dat we te soft spreken. Ds. Zandt en ds. Kersten, die zeiden het volgens hen scherper. Men denkt dan dat we bang zijn om populariteit te verliezen. Als het mij zou gaan om populariteit, dan was ik wel naar het CDA gegaan.

De echte vraag is of softheid niet voortkomt uit innerlijke onzekerheid. Vrijmoedig getuigen, christelijk belijden, kan alleen als we er zelf voor honderd procent van overtuigd zijn. Bij gevoelige thema’s als homoseksualiteit en gender merk je zomaar de aarzeling: ligt het echt zo scherp? Christenen denken daar immers heel verschillend over?

Ik zal echter nooit een ander kunnen overtuigen als ik zelf niet volledig overtuigd ben. Wéét waarom je ergens voor staat.”

Uitspreken dus wat de Bijbel van ons vraagt, dus?
Van Dijk: "Verworteling in het Woord van God en de eigen traditie helpt om je te kunnen uitspreken. Zonder dat je de traditie heilig verklaart, mag je daar royaal uit putten. Er is geen reden voor innerlijke onzekerheid. We hebben Gods betrouwbare Woord.

Soms ben je echter weleens onder de indruk van argumenten waarmee intelligente mensen als hoogleraren en doctoren stelling nemen. Maar als je goed leest, merk je dat hun argumenten vaak al eerder benoemd zijn. Het zijn vaak oude dwalingen in een nieuw jasje. Als je goed geworteld bent in de christelijke traditie, raak je daar niet zo van onder de indruk.

Dat geldt niet alleen maatschappelijke thema’s, maar ook theologische thema’s. Theologen laten allerlei wind van leer horen. Maar als je bijvoorbeeld de Institutie van Johannes Calvijn een keer goed doorgelezen hebt, kun je heel wat relativeren. Dan denk je: ‘Sorry, dit is echt niet de gezonde reformatorische leer’.

Ten aanzien van homoseksualiteit en het huwelijk zien we dat veel dwalingen worden verpakt in een nieuwe bijbeluitleg. Daar hoef je niet zenuwachtig van te worden.

Bij de NPV merk ik dat er niet alleen steun is vanuit reformatorische hoek, maar bijvoorbeeld ook vanuit een Bijbelgetrouwe evangelische beweging. Velen uit die richting steunen ons. Ik merk dat zij de cultuur soms haarfijn kunnen ontleden. We zijn de hokjes voorbij.

Onder jongeren zie ik mooie dingen gebeuren. Maar juist bij thema’s als homoseksualiteit blijken ze beïnvloed door de heersende cultuur. Dan krijg je vragen als: ze houden toch van elkaar, mag dat dan niet van God? De Bijbel wijst het af, maar de liefde tussen mensen overtuigt hen meer. Dan wordt de Bijbel gerelativeerd.

Dit vergt aandacht van predikanten en in het onderwijs. Zien op Christus en steeds meer vergroeid raken met de Bijbel, dat is voor jong en oud onmisbaar.”

In hoeverre beweeg je mee? En wanneer sta je op je strepen?
Van Dijk: "In een bepaald reformatorisch verband zei ik geregeld: ‘Denk erom, voor een principe gaan we de brandstapel op’. Als je van iets een principezaak maakt, moet je weten wat je zegt. Dan moet het werkelijk Bijbels zijn.

In het verleden maakten we bijvoorbeeld een punt van medezeggenschap, maar later gingen we door de bocht. Het ingenomen standpunt vloeide minder direct uit de Bijbel voort dan we dachten.

De laatste tien jaar vraag ik me vaker af of er nog wel een principe is waarvoor we de brandstapel op gaan. Roepen we niet te snel dat iedereen in zijn eigen gemoed verzekerd moet zijn?

Zo zijn de bakens rond huwelijk, echtscheiding en hertrouwen, kinderopvang en moderne media wel erg vlot verzet. Zijn we bang geworden voor de consequenties van onze principes? Als de Bijbel een heldere weg wijst, mag je daar geen stapje van afwijken.

Bij de NPV denken we na over embryo-onderzoek. Dit thema gaat politiek spelen. Het CDA vindt embryo’s beschermwaardig, maar omdat je met onderzoek levens kunt redden en er een groter goed mee kunt winnen, wil men leven kunnen creëren, ermee knutselen en het vernietigen. Dit kan Bijbels gezien niet. Dan klinkt er een principieel ‘nee’. Bij middelmatige zaken sta ik daar op een andere manier in.”

Dit is een fragment. Het complete interview verscheen - als onderdeel van een tweeluik met dhr. Wim de Kloe - in de GezinsGids van 9 februari 2023. Wil je de GezinsGids ontvangen? Klik hier voor meer informatie.