Duitse bisschoppen zien patstelling met Vaticaan wat betreft synodale hervormingen
Duitse bisschoppen verlieten dit weekend het Vaticaan met gemengde gevoelens van “opluchting en bezorgdheid”, nadat ze hun loyaliteit aan Rome hadden hernieuwd. Ze bleven zitten met hun vragen over seksualiteit, de rol van vrouwen en het hervormen van machtsstructuren in de kerk, die nog steeds onbeantwoord bleven.
Tijdens een persconferentie op zaterdag (19 november) zei de voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing, dat hij ondanks een verbod van het Vaticaan van plan is om persoonlijk stellen van hetzelfde geslacht te blijven zegenen, dat meldt Religion News.
"Voor mij, als bisschop, zou ik deze zegeningen voor mensen die Gods zegen vragen voor hun toegewijde relatie, hen niet willen ontnemen", zei hij.
62 Duitse bisschoppen kwamen vorige week (14-18 november) naar Rome voor de traditionele "ad limina" bezoeken, met leden van de Vaticaanse afdelingen en bureaus die samen de Romeinse Curie vormen. De bisschoppen hadden ook een privé-audiëntie met paus Franciscus in het Vaticaan en een ontmoeting met alle afdelingshoofden van het Vaticaan op vrijdag (18 november).
Dit was de eerste keer dat de Duitse bisschoppen het Vaticaan bezochten sinds ze in 2018 begonnen met hun synodale pad, een reeks landelijke discussies tussen geestelijken en leken om seksueel misbruik door geestelijken in het land aan te pakken. Een rapport dat in hetzelfde jaar werd uitgebracht, bekend als de MGH-studie, toonde aan dat een alomtegenwoordige doofpotcultuur en klerikalisme tot talloze misbruikschandalen in de kerk hadden geleid.
Homoseksualiteit
Het Duitse synodale pad omvatte discussies waarin de leerstellingen van de katholieke kerk over homoseksualiteit, vrouwelijke wijding en de rol van geestelijken en leken in de kerk ter discussie werden gesteld. Het nam een aantal resoluties aan, maar stuitte op verzet van Rome toen het Vaticaan probeerde de Duitse bisschoppen in toom te houden.
In maart 2021 verbood de leerstellige afdeling van het Vaticaan de zegening van koppels van hetzelfde geslacht in de Duitse kerk. Die zomer, in juli, herinnerde het Vaticaanse staatssecretariaat de Duitse bisschoppen eraan dat het synodale pad “niet de macht heeft om bisschoppen en gelovigen te dwingen nieuwe vormen van bestuur en nieuwe benaderingen van leer en moraal te laten aannemen”.
Hoewel de gesprekken tussen bisschoppen en Vaticaanse functionarissen in de loop van de week "ferm maar beschaafd" waren, hield Bätzing vol dat "het verkeerd is om te spreken van een zogenaamde 'confrontatie' in Rome."
Duitse bisschoppen hadden vrijdag de kans om hun zorgen te uiten in gesprek met Vaticaanse functionarissen, waaronder staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin; kardinaal Marc Ouellet, het hoofd van de afdeling die toezicht houdt op de bisschoppen; en de doctrinetsaar van het Vaticaan, kardinaal Luis Francisco Ladaria Ferrer. Bätzing zei dat de bisschoppen de bijeenkomst beschreven als "een serieuze test van synodaliteit", waar de onderwerpen machtsstructuren, priesterlijk leven, vrouwelijk leiderschap en seksualiteit openlijk werden besproken.
In zijn toespraak tot de Vaticaanse curie zei Bätzing dat hij "verbaasd" was dat sommigen binnen de Vaticaanse afdelingen de noodzaak van vernieuwing in de praktijk en leer van de kerk nog steeds niet erkennen. Hij wees op het klerikalisme, opgevat als “het gebruik van macht en de uitbuiting van afhankelijkheid” van de gelovigen, als de belangrijkste boosdoener voor de crisis rond seksueel misbruik. Hij noemde de kwestie van de rol van de vrouw in de kerk “de beslissende vraag voor de toekomst”.
De bisschop onderstreepte dat "het synodale pad van de kerk in Duitsland noch een schisma zoekt, noch leidt tot een nationale kerk", waarmee hij zich tegen critici verzette. Binnen de synode zijn er spanningen, zei Bätzing, en dat - zoals in veel gezinnen - "het soms luidruchtig wordt", maar de Duitse kerk probeert deel te nemen aan "een betere katholieke kerk" waar "we samen zullen blijven".
Bemoedigend
Een gezamenlijke verklaring tussen de Duitse bisschoppen en de Heilige Stoel stelt dat Ferrer en Ouellet "openhartig en duidelijk" spraken over hun bedenkingen met betrekking tot het Duitse synodale pad. Ouellet stelde voor het synodale proces in het land te onderbreken om verder na te denken, maar dat voorstel werd verworpen, aldus de verklaring.
Parolin benadrukte de eenheid van de kerk in de context van de synodale discussies en zei dat de gesprekken die in het Vaticaan plaatsvonden in de toekomst "niet kunnen worden genegeerd". Opvallende afwezige tijdens de bijeenkomst was paus Franciscus, een actie die Bätzing beschreef als kenmerkend voor "een slimme jezuïet" die de prelaten het zelf liet uitzoeken om "te discussiëren als broeders".
De bisschop zei dat hij "bemoedigd" was toen hij de dag ervoor de paus ontmoette, maar "als we hadden geweten dat hij niet naar onze bijeenkomst zou komen, zouden we toen al alle thema's hebben gepresenteerd die voor ons belangrijk zijn in ons synodale proces."
Paus Franciscus stond ambivalent tegenover de Duitse synodale besprekingen, die plaatsvinden te midden van een wereldwijde raadpleging van leken en religieuze gelovigen, die in 2024 moet worden afgerond. Terwijl hij open discussies en ideeën promoot, zei de paus in een brief uit 2019 aan de Duitse kerk dat het "ook de noodzaak versterkt om niet te gepolariseerd of politiek te worden".
Ondraaglijk
Bätzing zegt dat hij de paus had gevraagd naar de situatie in het aartsbisdom Keulen, waar de kardinaal, Rainer Maria Woelki, in de schijnwerpers stond vanwege zijn vermeende nalatigheid om gevallen van seksueel misbruik in zijn bisdom aan te pakken. Paus Franciscus heeft Woelki's aftreden in maart nog niet aanvaard en Bätzing noemde het wachten "ondraaglijk" voor geestelijken en gelovigen in het land.
Het Duitse synodale pad zal doorgaan, zei Bätzing, wijzend op de vijfde algemene vergadering in het land die gepland staat voor maart. Hij voegde eraan toe dat de Duitse kerk de door het Vaticaan gepromote synodale discussies omarmt.
"De follow-upfase begint nu, evenals de fase van reflectie op wat er is gezegd en gehoord: onze zorgen, die we in Rome naar voren hebben gebracht, en de overwegingen die Rome ons gaf om mee naar huis te nemen", zegt Bätzing.
“Ik heb er alle vertrouwen in dat we deze dialoog goed zullen voortzetten, en ik hoop dat we binnenkort in staat zullen zijn om deze dialoog verder te intensiveren met de mensen in Rome die het grootste deel uitmaken van het volk van God: de leken”, aldus Bätzing.
Praatmee