Duitse bisschoppen zien patstelling met Vaticaan wat betreft synodale hervormingen

Nieuws 22 november 2022
Bisschoppen

Duitse bisschoppen verlieten dit weekend het Vaticaan met gemengde gevoelens van “opluchting en bezorgdheid”, nadat ze hun loyaliteit aan Rome hadden hernieuwd. Ze bleven zitten met hun vragen over seksualiteit, de rol van vrouwen en het hervormen van machtsstructuren in de kerk, die nog steeds onbeantwoord bleven.

Tijdens een persconferentie op zaterdag (19 november) zei de voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing, dat hij ondanks een verbod van het Vaticaan van plan is om persoonlijk stellen van hetzelfde geslacht te blijven zegenen, dat meldt Religion News.

"Voor mij, als bisschop, zou ik deze zegeningen voor mensen die Gods zegen vragen voor hun toegewijde relatie, hen niet willen ontnemen", zei hij.

62 Duitse bisschoppen kwamen vorige week (14-18 november) naar Rome voor de traditionele "ad limina" bezoeken, met leden van de Vaticaanse afdelingen en bureaus die samen de Romeinse Curie vormen. De bisschoppen hadden ook een privé-audiëntie met paus Franciscus in het Vaticaan en een ontmoeting met alle afdelingshoofden van het Vaticaan op vrijdag (18 november).

Dit was de eerste keer dat de Duitse bisschoppen het Vaticaan bezochten sinds ze in 2018 begonnen met hun synodale pad, een reeks landelijke discussies tussen geestelijken en leken om seksueel misbruik door geestelijken in het land aan te pakken. Een rapport dat in hetzelfde jaar werd uitgebracht, bekend als de MGH-studie, toonde aan dat een alomtegenwoordige doofpotcultuur en klerikalisme tot talloze misbruikschandalen in de kerk hadden geleid.

Homoseksualiteit
Het Duitse synodale pad omvatte discussies waarin de leerstellingen van de katholieke kerk over homoseksualiteit, vrouwelijke wijding en de rol van geestelijken en leken in de kerk ter discussie werden gesteld. Het nam een aantal resoluties aan, maar stuitte op verzet van Rome toen het Vaticaan probeerde de Duitse bisschoppen in toom te houden.

In maart 2021 verbood de leerstellige afdeling van het Vaticaan de zegening van koppels van hetzelfde geslacht in de Duitse kerk. Die zomer, in juli, herinnerde het Vaticaanse staatssecretariaat de Duitse bisschoppen eraan dat het synodale pad “niet de macht heeft om bisschoppen en gelovigen te dwingen nieuwe vormen van bestuur en nieuwe benaderingen van leer en moraal te laten aannemen”.

Hoewel de gesprekken tussen bisschoppen en Vaticaanse functionarissen in de loop van de week "ferm maar beschaafd" waren, hield Bätzing vol dat "het verkeerd is om te spreken van een zogenaamde 'confrontatie' in Rome."

Duitse bisschoppen hadden vrijdag de kans om hun zorgen te uiten in gesprek met Vaticaanse functionarissen, waaronder staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin; kardinaal Marc Ouellet, het hoofd van de afdeling die toezicht houdt op de bisschoppen; en de doctrinetsaar van het Vaticaan, kardinaal Luis Francisco Ladaria Ferrer. Bätzing zei dat de bisschoppen de bijeenkomst beschreven als "een serieuze test van synodaliteit", waar de onderwerpen machtsstructuren, priesterlijk leven, vrouwelijk leiderschap en seksualiteit openlijk werden besproken.

In zijn toespraak tot de Vaticaanse curie zei Bätzing dat hij "verbaasd" was dat sommigen binnen de Vaticaanse afdelingen de noodzaak van vernieuwing in de praktijk en leer van de kerk nog steeds niet erkennen. Hij wees op het klerikalisme, opgevat als “het gebruik van macht en de uitbuiting van afhankelijkheid” van de gelovigen, als de belangrijkste boosdoener voor de crisis rond seksueel misbruik. Hij noemde de kwestie van de rol van de vrouw in de kerk “de beslissende vraag voor de toekomst”. 

De bisschop onderstreepte dat "het synodale pad van de kerk in Duitsland noch een schisma zoekt, noch leidt tot een nationale kerk", waarmee hij zich tegen critici verzette. Binnen de synode zijn er spanningen, zei Bätzing, en dat - zoals in veel gezinnen - "het soms luidruchtig wordt", maar de Duitse kerk probeert deel te nemen aan "een betere katholieke kerk" waar "we samen zullen blijven".

Bemoedigend
Een gezamenlijke verklaring tussen de Duitse bisschoppen en de Heilige Stoel stelt dat Ferrer en Ouellet "openhartig en duidelijk" spraken over hun bedenkingen met betrekking tot het Duitse synodale pad. Ouellet stelde voor het synodale proces in het land te onderbreken om verder na te denken, maar dat voorstel werd verworpen, aldus de verklaring.

Parolin benadrukte de eenheid van de kerk in de context van de synodale discussies en zei dat de gesprekken die in het Vaticaan plaatsvonden in de toekomst "niet kunnen worden genegeerd". Opvallende afwezige tijdens de bijeenkomst was paus Franciscus, een actie die Bätzing beschreef als kenmerkend voor "een slimme jezuïet" die de prelaten het zelf liet uitzoeken om "te discussiëren als broeders".

De bisschop zei dat hij "bemoedigd" was toen hij de dag ervoor de paus ontmoette, maar "als we hadden geweten dat hij niet naar onze bijeenkomst zou komen, zouden we toen al alle thema's hebben gepresenteerd die voor ons belangrijk zijn in ons synodale proces."

Paus Franciscus stond ambivalent tegenover de Duitse synodale besprekingen, die plaatsvinden te midden van een wereldwijde raadpleging van leken en religieuze gelovigen, die in 2024 moet worden afgerond. Terwijl hij open discussies en ideeën promoot, zei de paus in een brief uit 2019 aan de Duitse kerk dat het "ook de noodzaak versterkt om niet te gepolariseerd of politiek te worden".

Ondraaglijk
Bätzing zegt dat hij de paus had gevraagd naar de situatie in het aartsbisdom Keulen, waar de kardinaal, Rainer Maria Woelki, in de schijnwerpers stond vanwege zijn vermeende nalatigheid om gevallen van seksueel misbruik in zijn bisdom aan te pakken. Paus Franciscus heeft Woelki's aftreden in maart nog niet aanvaard en Bätzing noemde het wachten "ondraaglijk" voor geestelijken en gelovigen in het land.

Het Duitse synodale pad zal doorgaan, zei Bätzing, wijzend op de vijfde algemene vergadering in het land die gepland staat voor maart. Hij voegde eraan toe dat de Duitse kerk de door het Vaticaan gepromote synodale discussies omarmt.  

"De follow-upfase begint nu, evenals de fase van reflectie op wat er is gezegd en gehoord: onze zorgen, die we in Rome naar voren hebben gebracht, en de overwegingen die Rome ons gaf om mee naar huis te nemen", zegt Bätzing.

“Ik heb er alle vertrouwen in dat we deze dialoog goed zullen voortzetten, en ik hoop dat we binnenkort in staat zullen zijn om deze dialoog verder te intensiveren met de mensen in Rome die het grootste deel uitmaken van het volk van God: de leken”, aldus Bätzing.

Praatmee

Beluister onze podcast

#381 Theologen Jan Hoek en Michael Mulder beschouwen Israël door een theologische bril
Of beluister op:

Meerartikelen

CU
Nieuws

ChristenUnie moet vrezen voor derde zetel volgens nieuwste peiling EenVandaag

De ChristenUnie moet vrezen voor haar derde zetel. In een nieuwe zetelpeiling van EenVandaag/Verian staat de partij van Mirjam Bikker opnieuw op twee zetels. SGP zou volgens dezelfde peiling drie zetels behalen. Het is niet voor het eerst deze campag

Pakistan
Nieuws

Christenen in Pakistan opgelucht na politieactie tegen islamistische partij

De Pakistaanse overheid heeft hard opgetreden tegen de islamistische partij Tehreek-e-Labbaik Pakistan (TLP). De partij staat bekend om haar gewelddadige acties en haar felle steun voor de omstreden blasfemiewetten, die vaak tegen christenen worden g

Donovan Spaanstra
Levensverhaal

Donovan Spaanstra gaf twee keer zijn ziel aan de duivel: totdat hij in droom God ontmoette

“Ik ervoer een overweldigende liefde door mij heen stromen. Ik zag Zijn gezicht, herkende Hem en wist direct dat deze liefde onvoorwaardelijk was”, aldus kunstenaar Donovan Spaanstra. Hij groeide op in een onveilige omgeving, gebruikte drugs en had e

Ds. A. J. Speksnijder
Nieuws

Nieuwe dominee voor hersteld hervormde gemeente Doornspijk: ds. A. J. Speksnijder

De hersteld hervormde gemeente te Doornspijk (Dorpskerk) mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. A. J. Speksnijder (foto) heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. De predikant wordt in het Veluwse dorp de opvolger van ds. K. van

Ds. A. Baars
Video

Prof. dr. Baars houdt predikanten spiegel voor: "Preken we de volle raad van God?"

"Wat zou Nederland er anders uitzien - en vooral het kerkelijk leven in Nederland - als alle theologen, predikanten en studenten één ding vooropstelden: hoe preek ik al de raad van God en doe ik niets daarvan af?", aldus prof. dr. Baars. De emeritusp

Notre-Dame van Parijs
Nieuws

Nieuw rapport toont aan dat haatmisdrijven tegen christenen in Europa genegeerd worden

Haatmisdrijven tegen christenen in Europa worden vaak genegeerd of gebagatelliseerd. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), gepubliceerd door het Office for Democratic Institutions and Hu

Amerikaanse vlag en Bijbel
Nieuws

Alarmerend onderzoek: steeds meer jonge Amerikaanse vrouwen zeggen het geloof vaarwel

Steeds meer jonge vrouwen keren het geloof de rug toe. Uit nieuw onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Barna Research blijkt dat bijna 40 procent van de Amerikaanse vrouwen uit Generatie Z (geboren tussen 1999 en 2015) zich atheïst, agnost o

Wilkin van de Kamp
Video

Appelboom of kerstboom? Wilkin van de Kamp over de werking van de Heilige Geest

Wat heeft een appelboom te maken met geloof en een kerstboom met de Heilige Geest? In zijn nieuwste video legt Wilkin van de Kamp op beeldende wijze uit wat het verschil is tussen de vrucht van geloof en de gave van geloof. Aan de hand van Paulus’ wo

Meerartikelen

Gerrit van Valen
Video

Gerrit van Valen: "We horen soms emotionalistische of therapeutische preken"

In een nieuwe video van Geloofstoerusting houdt Gerrit van Valen een indringend pleidooi voor trouwe, Bijbelse prediking in een tijd waarin de boodschap van het Evangelie steeds vaker onder druk staat. Vanuit Paulus’ woorden aan Timotheüs klinkt een

Stoffer
Nieuws

SGP sluit zich aan bij stille tocht tegen christenvervolging in Amsterdam

Ook SGP sluit zich aan bij de stille tocht tegen christenvervolging die donderdag plaatsvindt in Amsterdam. De tocht wordt georganiseerd door de ChristenUnie in samenwerking met Open Doors en SDOK. ‘Wereldwijd lijden 380 miljoen christenen onder verv

pastoraal bezoek
Persbericht

Toerustingsdag voor pastoraal ouderenbezoek

Wat zeg je tijdens een pastoraal bezoek aan oudere gemeenteleden? En hoe schep je een sfeer waarin senioren hun levensverhalen vrijmoedig delen met leeftijdgenoten? Deze en aanverwante vragen staan centraal op de Lichtspoordag, zaterdag 1 november in

Jan de Beer
Opinie

Waarom ik mij verbaas over de omgang van SGP met vluchtelingen

Bij de SGP regeert de angst als het gaat om de omgang met gevluchte mensen. Dat stelt mr. Jan de Beer in onderstaande opiniebijdrage. Daarin reageert hij op SGP-Kamerlid Diederik van Dijk die onlangs in een interview met Cvandaag stelde zich zorgen t

Wilbert de Goei
Verdieping

Als kerk en samenleving kunnen we het ons niet veroorloven: wegkijken voor onrecht heeft gevolgen

Lees je weleens onderzoeken waarvan de cijfers je adem benemen? Vanuit mijn beroep als fondsenwerver kom ik naast prachtige verhalen en geweldige ideeën ook de rauwe werkelijkheid tegen. Soms zo rauw dat je besluit hier iets over te moeten zeggen, sc

Christian Stier
Boekfragment

Moeten alle Joden in Israël zijn voordat Messias Jezus terugkomt?

Velen denken dat alle Joden naar Israël moeten worden teruggebracht, en dat ze in het land als volk tot bekering zullen komen. Wat zegt de Bijbel daarover? Vergelijkbare gedachten komen we tegen bij religieuze Joodse zionisten. Velen van hen geloven

Blake Treinen
Nieuws

Amerikaanse honkballer ziet carrière als middel om Jezus groot te maken

De Amerikaanse honkballer Blake Treinen, pitcher bij de Los Angeles Dodgers, heeft een duidelijk levensdoel voor ogen: “Ik wil dat hemel vol komt.” De 37-jarige Treinen merkte dit onlangs op in een interview met CBN Sports. Daarin sprak de honkballer

kerk
Nieuws

Hoop voor Iraakse christenen: twee eeuwenoude door IS verwoeste kerken hersteld en heropend

Hoopvol nieuws uit Irak. Twee historische kerken in Mosul, die tijdens de bezetting door Islamitische Staat (IS) werden verwoest, zijn heropend na een jarenlange restauratie. Voor de kleine christelijke gemeenschap in de stad betekent dit een belangr

Bijbel
Nieuws

Een derde van de Amerikanen gelooft dat de Bijbel volledig betrouwbaar is

Een derde van de Amerikanen gelooft dat de Bijbel volledig waar is in alles wat ze leert. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de American Bible Society. Het rapport State of the Bible USA 2025 laat zien dat het land verdeeld is over de betrouwbaar

Wim Dekker
Podcast

Bond tegen vloeken tikte Hornbach op de vingers: terecht? Wim Dekker antwoordt

De recente reclamecampagne van Hornbach, waarin een vloekwoord te zien was, leidde tot veel verontwaardiging onder christenen. De Bond tegen vloeken trok met succes samen met meer dan honderd klagers aan de bel: de bouwmarkt besloot de posters per di

Ds. P. de Vries
Video

HHK-predikant wijst op kenmerken waaraan je uitverkiezing kunt herkennen

Hoe weet je nu of je uitverkoren bent tot het eeuwig leven? Het is een vraag die menig christen bezighoudt. Vooral binnen de gereformeerde gezindte speelt de kwestie uitverkiezing een grote rol van betekenis. Ds. P. de Vries - hersteld hervormd emeri

Leerlingen verdiepen zich in het 'Onze Vader'
Nieuws

Duizenden schoolkinderen bidden samen het Onze Vader: "Diep ontroerend"

Op 10 oktober hebben duizenden schoolkinderen in het noorden van Engeland samen het Onze Vader gebeden. Dat meldt Christian Today. De gezamenlijke gebedsactie maakte deel uit van het project Faith in the North van de Church of England. Dit initiatief