Duitse bisschoppen zien patstelling met Vaticaan wat betreft synodale hervormingen

Nieuws 22 november 2022
Bisschoppen

Duitse bisschoppen verlieten dit weekend het Vaticaan met gemengde gevoelens van “opluchting en bezorgdheid”, nadat ze hun loyaliteit aan Rome hadden hernieuwd. Ze bleven zitten met hun vragen over seksualiteit, de rol van vrouwen en het hervormen van machtsstructuren in de kerk, die nog steeds onbeantwoord bleven.

Tijdens een persconferentie op zaterdag (19 november) zei de voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing, dat hij ondanks een verbod van het Vaticaan van plan is om persoonlijk stellen van hetzelfde geslacht te blijven zegenen, dat meldt Religion News.

"Voor mij, als bisschop, zou ik deze zegeningen voor mensen die Gods zegen vragen voor hun toegewijde relatie, hen niet willen ontnemen", zei hij.

62 Duitse bisschoppen kwamen vorige week (14-18 november) naar Rome voor de traditionele "ad limina" bezoeken, met leden van de Vaticaanse afdelingen en bureaus die samen de Romeinse Curie vormen. De bisschoppen hadden ook een privé-audiëntie met paus Franciscus in het Vaticaan en een ontmoeting met alle afdelingshoofden van het Vaticaan op vrijdag (18 november).

Dit was de eerste keer dat de Duitse bisschoppen het Vaticaan bezochten sinds ze in 2018 begonnen met hun synodale pad, een reeks landelijke discussies tussen geestelijken en leken om seksueel misbruik door geestelijken in het land aan te pakken. Een rapport dat in hetzelfde jaar werd uitgebracht, bekend als de MGH-studie, toonde aan dat een alomtegenwoordige doofpotcultuur en klerikalisme tot talloze misbruikschandalen in de kerk hadden geleid.

Homoseksualiteit
Het Duitse synodale pad omvatte discussies waarin de leerstellingen van de katholieke kerk over homoseksualiteit, vrouwelijke wijding en de rol van geestelijken en leken in de kerk ter discussie werden gesteld. Het nam een aantal resoluties aan, maar stuitte op verzet van Rome toen het Vaticaan probeerde de Duitse bisschoppen in toom te houden.

In maart 2021 verbood de leerstellige afdeling van het Vaticaan de zegening van koppels van hetzelfde geslacht in de Duitse kerk. Die zomer, in juli, herinnerde het Vaticaanse staatssecretariaat de Duitse bisschoppen eraan dat het synodale pad “niet de macht heeft om bisschoppen en gelovigen te dwingen nieuwe vormen van bestuur en nieuwe benaderingen van leer en moraal te laten aannemen”.

Hoewel de gesprekken tussen bisschoppen en Vaticaanse functionarissen in de loop van de week "ferm maar beschaafd" waren, hield Bätzing vol dat "het verkeerd is om te spreken van een zogenaamde 'confrontatie' in Rome."

Duitse bisschoppen hadden vrijdag de kans om hun zorgen te uiten in gesprek met Vaticaanse functionarissen, waaronder staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin; kardinaal Marc Ouellet, het hoofd van de afdeling die toezicht houdt op de bisschoppen; en de doctrinetsaar van het Vaticaan, kardinaal Luis Francisco Ladaria Ferrer. Bätzing zei dat de bisschoppen de bijeenkomst beschreven als "een serieuze test van synodaliteit", waar de onderwerpen machtsstructuren, priesterlijk leven, vrouwelijk leiderschap en seksualiteit openlijk werden besproken.

In zijn toespraak tot de Vaticaanse curie zei Bätzing dat hij "verbaasd" was dat sommigen binnen de Vaticaanse afdelingen de noodzaak van vernieuwing in de praktijk en leer van de kerk nog steeds niet erkennen. Hij wees op het klerikalisme, opgevat als “het gebruik van macht en de uitbuiting van afhankelijkheid” van de gelovigen, als de belangrijkste boosdoener voor de crisis rond seksueel misbruik. Hij noemde de kwestie van de rol van de vrouw in de kerk “de beslissende vraag voor de toekomst”. 

De bisschop onderstreepte dat "het synodale pad van de kerk in Duitsland noch een schisma zoekt, noch leidt tot een nationale kerk", waarmee hij zich tegen critici verzette. Binnen de synode zijn er spanningen, zei Bätzing, en dat - zoals in veel gezinnen - "het soms luidruchtig wordt", maar de Duitse kerk probeert deel te nemen aan "een betere katholieke kerk" waar "we samen zullen blijven".

Bemoedigend
Een gezamenlijke verklaring tussen de Duitse bisschoppen en de Heilige Stoel stelt dat Ferrer en Ouellet "openhartig en duidelijk" spraken over hun bedenkingen met betrekking tot het Duitse synodale pad. Ouellet stelde voor het synodale proces in het land te onderbreken om verder na te denken, maar dat voorstel werd verworpen, aldus de verklaring.

Parolin benadrukte de eenheid van de kerk in de context van de synodale discussies en zei dat de gesprekken die in het Vaticaan plaatsvonden in de toekomst "niet kunnen worden genegeerd". Opvallende afwezige tijdens de bijeenkomst was paus Franciscus, een actie die Bätzing beschreef als kenmerkend voor "een slimme jezuïet" die de prelaten het zelf liet uitzoeken om "te discussiëren als broeders".

De bisschop zei dat hij "bemoedigd" was toen hij de dag ervoor de paus ontmoette, maar "als we hadden geweten dat hij niet naar onze bijeenkomst zou komen, zouden we toen al alle thema's hebben gepresenteerd die voor ons belangrijk zijn in ons synodale proces."

Paus Franciscus stond ambivalent tegenover de Duitse synodale besprekingen, die plaatsvinden te midden van een wereldwijde raadpleging van leken en religieuze gelovigen, die in 2024 moet worden afgerond. Terwijl hij open discussies en ideeën promoot, zei de paus in een brief uit 2019 aan de Duitse kerk dat het "ook de noodzaak versterkt om niet te gepolariseerd of politiek te worden".

Ondraaglijk
Bätzing zegt dat hij de paus had gevraagd naar de situatie in het aartsbisdom Keulen, waar de kardinaal, Rainer Maria Woelki, in de schijnwerpers stond vanwege zijn vermeende nalatigheid om gevallen van seksueel misbruik in zijn bisdom aan te pakken. Paus Franciscus heeft Woelki's aftreden in maart nog niet aanvaard en Bätzing noemde het wachten "ondraaglijk" voor geestelijken en gelovigen in het land.

Het Duitse synodale pad zal doorgaan, zei Bätzing, wijzend op de vijfde algemene vergadering in het land die gepland staat voor maart. Hij voegde eraan toe dat de Duitse kerk de door het Vaticaan gepromote synodale discussies omarmt.  

"De follow-upfase begint nu, evenals de fase van reflectie op wat er is gezegd en gehoord: onze zorgen, die we in Rome naar voren hebben gebracht, en de overwegingen die Rome ons gaf om mee naar huis te nemen", zegt Bätzing.

“Ik heb er alle vertrouwen in dat we deze dialoog goed zullen voortzetten, en ik hoop dat we binnenkort in staat zullen zijn om deze dialoog verder te intensiveren met de mensen in Rome die het grootste deel uitmaken van het volk van God: de leken”, aldus Bätzing.

Praatmee

Beluister onze podcast

#381 Theologen Jan Hoek en Michael Mulder beschouwen Israël door een theologische bril
Of beluister op:

Meerartikelen

opperrabbijn
Column

Waarom krijgen moordpartijen van Hamas in Gaza nauwelijks aandacht in Nederlandse media?

In zijn nieuwe onderstaande dagboek vraagt opperrabbijn Jacobs zichzelf af waarom de moordpartijen van Hamas in Gaza zo weinig aandacht krijgen. En hij geeft zelf het antwoord. Ook vertelt hij over de Hoge Feestdagen die achter de rug zijn en de nasl

Priester
Nieuws

Priester uit Chicago uit ambt gezet na beschuldigingen van seksueel wangedrag

Een priester uit de Amerikaanse staat Illinois is uit zijn ambt gezet vanwege beschuldigingen van seksueel wangedrag tegenover seminaristen. Dat maakte kardinaal Blase Cupich van het aartsbisdom Chicago bekend in een brief aan de parochianen van de L

De familie Samson
Nieuws

Christelijke ouders slepen Zweden voor Europees Hof om gedwongen scheiding van dochters

Een christelijk echtpaar uit Roemenië heeft Zweden voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gedaagd. Dat melden diverse media. Daniel en Bianca Samson zeggen dat de Zweedse kinderbescherming hun twee oudste dochters ten onrechte uit huis hee

Amerikaanse anti-Trump demonstranten
Nieuws

Amerikaanse kerken met graffiti beklad na anti-Trump protesten

Twee kerken in San Antonio, Texas, zijn afgelopen weekend beklad tijdens landelijke protesten tegen president Donald Trump. Dat meldt The Christian Post. De actievoerders, die protesteerden onder de leus 'No Kings, kalkten zowel de muur van de kerk a

Proponent F. A. Visser
Nieuws

Nieuwe predikant voor hervormde gemeente Tholen: proponent F. A. Visser

De hervormde gemeente te Tholen mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Proponent F. A. Visser heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Zeeuwse plaats vervangt Visser de in 2022 naar Gameren vertrokken ds. W. Meijer. Visser is

Ds. W. Pieters
Video

HHK-predikant: "Bevel en eis tot bekering is tegelijkertijd een uitnodiging van God"

"Als de Heere u uitnodigt, dan mag u ervan verzekerd zijn dat Hij het goed vindt dat u komt. Gods bevel en eis tot bekering is ook een uitnodiging", aldus ds. W. Pieters. De hersteld hervormde emerituspredikant merkte in een recente preek op dat God

Amerikaanse vicepresident J.D. Vance
Nieuws

Amerikaanse vicepresident bezoekt Israël om wapenstilstand met Hamas te redden

De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance is dinsdagmiddag in Israël aangekomen. Dat schrijven diverse media. Zijn bezoek staat volledig in het teken van het bewaren van de wapenstilstand tussen Israël en Hamas, die nog altijd erg broos is. Eerder deze

ds. A. T. Vergunst
God

GerGem-predikant beantwoordt indringende Refoweb-vraag over heilig avondmaal

In de vragenrubriek van Refoweb beantwoordt ds. A. T. Vergunst, predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten, een reeks indringende vragen. Ze hebben betrekking op het geloofsleven, gebed en het heilig avondmaal. De vraagsteller worstelt met geestelij

Meerartikelen

Hans Alblas
Podcast

Wat doe jij voordat de dag begint? Jezus koos voor gebed

Waarvoor kom jij ’s ochtends vroeg je bed uit? Voor de kinderen, je werk of misschien de sportschool? In deze nieuwe podcast van het Evangelisch College wordt stilgestaan bij het voorbeeld van Jezus, die - voordat de drukte van de dag begon - een een

Huisbezoek
Video

Hoe huisbezoek het jeugdwerk versterkt: bekijk de video

In deze video gaan Jan Post en Lydia van Ginkel in gesprek over de verbinding tussen huisbezoek en jeugdwerk. Want die twee hebben meer met elkaar te maken dan je denkt. Ze delen praktische inzichten over hoe je ook jongeren kunt bereiken die (nog) n

Omdat ik het zeg
Persbericht

Nieuwe EO-podcast ‘Omdat ik het zeg’ helpt ouders bij geloofsopvoeding

Hoe voed je kinderen goed op in deze tijd? En hoe geef je het geloof door op een manier die voor kinderen stevig genoeg is om hun leven op te bouwen? Veel christelijke ouders worstelen met die vragen. In de nieuwe EO-podcast Omdat ik het zeg gaan pre

Wim Dekker
Podcast

Dr. Wim Dekker waarschuwt: “De Bijbel mag geen identiteitssymbool worden”

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GerGem) besloot onlangs dat er een nieuwe uitgave van de Statenvertaling komt - voorzien van toelichting - die geschikt moet zijn voor gebruik in gezinnen en op scholen. Volgens theoloog Wim Dekker i

CU
Nieuws

ChristenUnie moet vrezen voor derde zetel volgens nieuwste peiling EenVandaag

De ChristenUnie moet vrezen voor haar derde zetel. In een nieuwe zetelpeiling van EenVandaag/Verian staat de partij van Mirjam Bikker opnieuw op twee zetels. SGP zou volgens dezelfde peiling drie zetels behalen. Het is niet voor het eerst deze campag

Pakistan
Nieuws

Christenen in Pakistan opgelucht na politieactie tegen islamistische partij

De Pakistaanse overheid heeft hard opgetreden tegen de islamistische partij Tehreek-e-Labbaik Pakistan (TLP). De partij staat bekend om haar gewelddadige acties en haar felle steun voor de omstreden blasfemiewetten, die vaak tegen christenen worden g

bontenbal
Nieuws

CDA-leider Henri Bontenbal: Religieuze scholen moeten ruimte houden voor hun overtuiging

CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat scholen op basis van geloof hun eigen overtuiging moeten kunnen volgen, ook als dat soms botst met de regels over gelijke behandeling. In het tv-programma Nieuwsuur zei hij dat vrijheid van onderwijs betekent dat

Donovan Spaanstra
Levensverhaal

Donovan Spaanstra gaf twee keer zijn ziel aan de duivel: totdat hij in droom God ontmoette

“Ik ervoer een overweldigende liefde door mij heen stromen. Ik zag Zijn gezicht, herkende Hem en wist direct dat deze liefde onvoorwaardelijk was”, aldus kunstenaar Donovan Spaanstra. Hij groeide op in een onveilige omgeving, gebruikte drugs en had e

Ds. A. J. Speksnijder
Nieuws

Nieuwe dominee voor hersteld hervormde gemeente Doornspijk: ds. A. J. Speksnijder

De hersteld hervormde gemeente te Doornspijk (Dorpskerk) mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. A. J. Speksnijder (foto) heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. De predikant wordt in het Veluwse dorp de opvolger van ds. K. van

Ds. A. Baars
Video

Prof. dr. Baars houdt predikanten spiegel voor: "Preken we de volle raad van God?"

"Wat zou Nederland er anders uitzien - en vooral het kerkelijk leven in Nederland - als alle theologen, predikanten en studenten één ding vooropstelden: hoe preek ik al de raad van God en doe ik niets daarvan af?", aldus prof. dr. Baars. De emeritusp

Notre-Dame van Parijs
Nieuws

Nieuw rapport toont aan dat haatmisdrijven tegen christenen in Europa genegeerd worden

Haatmisdrijven tegen christenen in Europa worden vaak genegeerd of gebagatelliseerd. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), gepubliceerd door het Office for Democratic Institutions and Hu

Amerikaanse vlag en Bijbel
Nieuws

Alarmerend onderzoek: steeds meer jonge Amerikaanse vrouwen zeggen het geloof vaarwel

Steeds meer jonge vrouwen keren het geloof de rug toe. Uit nieuw onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Barna Research blijkt dat bijna 40 procent van de Amerikaanse vrouwen uit Generatie Z (geboren tussen 1999 en 2015) zich atheïst, agnost o