Vanuit de GZB werden Antonie en zijn vrouw Cora in 2014 als diaconale toerusters uitgezonden naar Colombia. Daar dachten ze samen met de lokale kerken na over diaconaat in de eigen context, vanuit de thema’s barmhartigheid en gerechtigheid. In december 2019 keerden ze terug naar Nederland. Als project- en programmaleider Inclusive Agribusiness werkt Antonie samen met zijn team en lokale partners binnen diverse agrarische projecten. Samen denken ze na over kansen voor kleinschalige boeren om zo hun positie te verbeteren, waarbij duurzaamheid en zorg voor de schepping een belangrijke rol spelen.

Kan je een voorbeeld geven uit je werk in Colombia waarbij duurzaamheid een belangrijke rol speelde?
‘Het laatste jaar in Colombia stonden we samen met lokale kerken stil bij gerechtigheid in combinatie met economie en zorg voor de schepping, onder andere via een nationale conferentiedag. Duurzaamheid wordt vaak als een links thema gezien, maar juist vanuit een gereformeerd gezichtspunt is het belangrijk om goed voor de schepping te zorgen. Die dag gaf bijvoorbeeld een onderzoeker een workshop bodemgebruik, waarbij ze liet zien welke schade het kan opleveren als er slecht met de aarde wordt omgegaan. In Colombia zijn de gevolgen van klimaatverandering in het dagelijks leven zichtbaar, door erosie en extreme weersverschijnselen. Colombianen merken in hun eigen omgeving dat het klimaat verandert. Op het platteland leven mensen heel dicht bij de natuur, ze zien bijvoorbeeld het plastic afval liggen. Vanuit een diaconaal programma werd er ook plastic opgeruimd.’

Wat zegt dit voorbeeld over het grotere plaatje: het belang van zorgvuldig omgaan met de aarde?
‘De aarde heeft herstellend vermogen, iets wat God in de schepping heeft gelegd. Maar wij gebruiken meer van de aarde dan dat ze hiervan kan herstellen, we plegen roofbouw. Als iedereen zo zou leven als de gemiddelde Nederlander, zouden we drie aardbollen nodig hebben. Dan trek ik meteen een praktische conclusie: dat is niet mogelijk. Wat mag het ons eigenlijk kosten om duurzamer te leven? Een vraag die ik mijzelf regelmatig stel, en die dan ook weleens schuurt.’

Dat is een confronterende vraag.
‘Zeker, want dat heeft gevolgen voor keuzes rondom vakantiebestemmingen, mobiele apparaten, voedsel… Maar bedenk eens hoe lang olie erover doet om te genereren in de grond. Daar maken we bijvoorbeeld plastic lepeltjes van, die we al na twee minuten weggooien. Welke boodschap zenden we uit naar onze omgeving en welke houding nemen we aan richting onze Schepper, als we dingen die met zorg zijn gemaakt zo makkelijk weggooien?’

Hoe zie je de thema’s voedselverspilling en voedselzekerheid terugkomen in je werk bij Woord en Daad?
‘De komende beleidsperiode gaan we heel bewust nadenken over hoe wij omgaan met de aarde. We steunen onze doelgroep, kleinschalige boeren. Daarnaast willen we in interventies voor hogere inkomsten, een betere productie en een eerlijke waardeketen in het oog houden dat het ook duurzaam is op de langere termijn. Zo willen we ons onder andere gaan richten op voedselzekerheid en het tegengaan van voedselverspilling. Binnen onze projecten proberen we een keten te organiseren, waarbij iedere partij binnen die keten een waardige plek krijgt. Als we dit met elkaar doen, worden we daar allemaal beter van.’

Hoe ziet dat er in de praktijk uit?
‘Veel boeren in Sierra Leone hebben moeite om in het levensonderhoud van hun gezin te voorzien. Dat geldt bijvoorbeeld voor de mango- en rijstboeren in het land. Een onnodige situatie, want het land is vruchtbaar en geeft een goede oogst. Woord en Daad ondersteunt de mango- en rijstboeren om hun oogst te verbeteren. Daarnaast is het belangrijk dat er een afzetmarkt is zodat de boeren hun mango’s en rijst kunnen verkopen. Binnen dit project verbinden we de mangoboeren met een sapfabriek en de rijstboeren met een rijstmolen. Dankzij deze bedrijven ontvangen de boeren een duurzaam inkomen.’ 

Wat betekent de zorg voor de schepping voor jou persoonlijk?
‘Ik geloof dat de aarde niet van ons is, maar van God. Wij mogen daar op een goede manier van genieten. Als mens ben ik een belangrijk onderdeel van Gods schepping. Maar de mens is niet het enige mooie dat God heeft gemaakt. Zetten we onszelf als mensen niet te vaak in het middelpunt? Alles moet ten dienste staan van de mens: dieren, bomen, de hele aarde… Maar het doel van álles wat gemaakt is, is om God te loven. Als we roofbouw plegen op de aarde, doen we dan geen afbreuk aan de capaciteit van de rest van de schepping om God te loven?’

Wat zou je mensen in Nederland willen meegeven, die meedoen met de Week van de Duurzaamheid?
‘Voedsel is een heel mooi onderdeel om mee te beginnen. Duurzaamheid, gezondheid en plezier kunnen namelijk hand in hand gaan bij eten. Probeer eens te koken met onbewerkte materialen, ingrediënten die uit één stuk bestaan en waar niets aan toegevoegd is. Als je alles kant en klaar koopt, mis je zoveel: het plezier van het bereiden, contact met het voedsel, sociaal contact met elkaar…’

Wat is de belangrijkste les die je hebt geleerd op het gebied van duurzaam leven?
‘Blijf het proberen, blijf erover in gesprek en wees ook zelf open om de verhalen te horen. Als je kritisch bent, vraag jezelf dan af waaróm je kritisch bent. Is dat omdat het je iets gaat kosten of omdat je daadwerkelijk benieuwd bent naar het antwoord? En probeer je vooral niet te laten ontmoedigen als je de perfectie niet bereikt.’

Antonie Treuren (1985) is geboren en opgegroeid in Woerden en getrouwd met Cora. Hij studeerde bedrijfskunde in Ede en haalde daarna zijn master International Development Studies aan de Universiteit Wageningen. Eerst werkt hij bij een consultancybedrijf, waarbij hij bedrijven adviseerde op efficiency en procesmanagement. In 2014 werd hij met zijn vrouw Cora vanuit de GZB voor 6 jaar uitgezonden naar Colombia, als diaconaal toeruster. Sinds september 2019 is hij werkzaam bij Woord en Daad en heeft momenteel de rol van programma- en projectleider Inclusive Agribusiness.