Waarom overspel één van de grootste vormen van onrecht is die er bestaat

‘Zin in een avontuurtje? Ik ook.’ Met deze tekst roept Second Love mensen op om vreemd te gaan. SGP-voorman Kees van der Staaij maakt zich terecht zorgen. Al eerder lanceerde hij een tegencampagne: ikgavoortrouw.nl.
Bij deze overspelreclame gaat men voorbij aan het feit, dat overspel één van de ergste vormen van onrecht is die er bestaat en dat geldt uiteraard nog meer voor christenen, die zeggen in de Bijbel te geloven. In het huwelijk geeft je vertrouwen aan de ander op een exclusieve manier. Je geeft namelijk ‘jezelf’ aan de ander zoals je dat aan niemand anders doet. Als je getrouwd bent, is je man of vrouw (op God na), de belangrijkste persoon in je leven geworden. Voor wie je alles wil doen en van wie je ook het meest liefde en geborgenheid verwacht. Als die persoon waar je zoveel vertrouwen aan hebt gegeven, zich dan van je afkeert en je bedriegt met een ander, is de pijn bijna niet te beschrijven. Iemand heeft eens gezegd dat het moeilijker is om je man of vrouw aan het leven te verliezen dan aan de dood, omdat het laatste je overkomt, terwijl het eerste je door iemand wordt aangedaan. Overspel is een grote misdaad die in de Bijbel van begin tot eind wordt veroordeeld.
Overspel is een kort moment van schijngenot dat een heel leven en dat van onze kinderen kan ruïneren. Spreuken zegt dat het pad van de lichtzinnige vrouw (of man) leidt tot het graf. Het lijkt aantrekkelijk en kan verleidelijk zijn: haar lippen zijn glad, ze spreekt vleiende woorden, ze ziet er mooi uit en het is spannend om met iemand anders intiem in aanraking te komen. Maar uiteindelijk is haar verlokking zo bitter als gif en zo scherp als een tweesnijdend zwaard.
Wat zijn gevolgen van overspel?
1. In eerste plaats wordt de relatie met God verstoort. David bad, nadat hij in de zonde van overspel was gevallen met Bathseba: 'Tegen U, U alleen heb ik gezondigd' (Ps. 51:4). Je beledigt God alsof zijn verlossingwerk aan je leven niets betekent, Hij heeft ons immers wederomgeboren doen worden en daarom verwacht Hij ook de vrucht daarvan in ons leven. Maar in plaats daarvan brengen we dan stinkende vruchten voort.
2. In de tweede plaats haal je, als je een christen bent, de naam van God door het slijk, de duivel lacht en de wereld om je heen lacht. Als kind van God draag je Zijn naam en als je dan zondigt dan is dat niet tot eer van Hem. Nathan zei tegen David: 'Door deze daad heb je de vijanden van de Heer doen lasteren.'
3. Ten derde bega je een verschrikkelijke zonde tegen je eigen vrouw of man. Je verwerpt degene die je beloofd hebt te blijven liefhebben, eren en beschermen zolang je beiden leeft. Het is een vorm van verraad, want het huwelijksverbond wordt verbroken.
4. Ten vierde beschadig je, als je kinderen hebt, ook hen. Nu kunnen de kinderen zich niet meer koesteren in de liefde die pappa en mamma voor elkaar hebben. Je verliest je geloofwaardigheid en het vertrouwen van je kinderen, je bent niet langer een voorbeeld van trouw en het gezag dat je over je kinderen hebt wordt aangetast. Hoe kan een dochter van een overspelige vader nog met respect en eerbied opzien naar haar vader? Juist dat hebben kinderen zo nodig, dat ze naar hun ouders kunnen opzien.
5. Ten vijfde zullen heel wat andere relaties die je hebt onder druk komen staan, die met je ouders, met je verdere familie, vrienden, medechristenen die jou ook minder zullen kunnen respecteren en vertrouwen. Om nog maar te zwijgen van de schade die je de kerk of gemeente aandoet waar je mogelijk toebehoord. Niemand van ons leeft op zichzelf, overspel is gewoon een groot drama met grote gevolgen.
Zelfs niet-christenen zijn het er over het algemeen over eens, dat overspel verkeerd is. En toch laten velen het in films en in boeken en door andere media voortdurend over zich heenkomen, alsof het normaal is. Het gevolg is dat velen, ondanks dat ze het veroordelen, er toch in vallen. Daarom zegt de Bijbel: Blijf er ver vandaan! Blijf weg van de bron van verleiding. Onderhoud niet langer contact met degene die je probeert te verleiden.
Waak over je kijken en je denken, ‘begeer haar schoonheid niet in je hart’. Geef je geest en je hart aan de Heer, en niet aan de immoraliteit. Dood de begeerte. En: wees toegewijd aan je eigen man of vrouw, als je die hebt. Laat hem of haar de bron van je vreugde zijn. Uit eerbied voor God ben je toegewijd aan elkaar in het huwelijk. 'Dat liefde en trouw u niet verlaten, bindt ze om uw hals, schrijf ze op de tafel van uw hart. Dan zult u genegenheid en goedkeuring verwerven in de ogen van God en mensen' (Spr. 3:3,4). Je eerbaarheid, reputatie en de ogen van God en mensen is van meer waarde dan al het genot van de hele wereld.
Hoe verder na overspel?
Wat zegt de Bijbel over wat er moet gebeuren nadat overspel toch heeft plaatsgevonden? De meeste echtscheidingen zijn het gevolg van overspel (zie www.christelijk-huwelijk.nl). Het huwelijk komt natuurlijk onder grote druk te staan, de echtelijke eenheid is daarmee in principe verbroken. Daarmee bedoel ik, de exclusiviteit van de huwelijksrelatie, ‘dit hebben wij alleen met elkaar’, is aangetast. En juist die exclusiviteit is nodig voor intimiteit. Toch is het niet zo dat overspel per definitie het einde van de huwelijksrelatie hoeft te zijn. Er heeft een vreselijke ramp plaats in het huwelijk, het gebouw van het huwelijk staat op zijn grondvesten te schudden, maar het is toch nog mogelijk dat de ravage wordt opgeruimd en het gebouw wordt hersteld. Omdat iedere situatie uniek is en ook iedere huwelijksrelatie uniek is, vind ik het moeilijk om hier in algemene zin over te schrijven. Toch meen ik dat de volgende principes in iedere situatie waarin men probeert het huwelijk te redden, van belang zijn.
- Degene die overspel heeft gepleegd moet oprecht berouw hebben over wat er is gebeurd, de overspelige relatie opgeven en er voor kiezen om geen enkel contact met hem of haar meer te onderhouden. Wees daar radicaal in.
- Er moet een krachtdadige en overtuigde beslissing zijn om terug te keren naar de eigen vrouw of man, of nog beter gezegd, de wettige man of vrouw. Het is belangrijk dat er oprecht vergeving gevraagd wordt aan degene die bedrogen is. Besef ook dat er soms tijd nodig is om te kunnen vergeven en opnieuw te beginnen.
- De man of vrouw die de fout in is gegaan moet laten zien dat hij of zij er duidelijk voor kiest om zich weer toe te wijden aan de huwelijkspartner. Ook al gaat dat tegen gevoelens in. Wij zijn niet gemaakt om een speelbal te zijn van onze gevoelens. Soms moet je kiezen voor wat juist is, ook al voel je er op dat moment nog niet, om zo weer gevoel te krijgen voor datgene waar je voor kiest.
Wanneer de overspelige partner niet bereid is om te stoppen met zondigen en blijft vasthouden aan een ander (ook dat is een keuze) dan wordt het een onhoudbare situatie. Jezus maakt een duidelijke uitzondering wanneer hij spreekt over het blijvende karakter van het huwelijk. Hij zegt dat in geval van ‘ontucht’ of ‘hoererij’ (dat wil zeggen voortdurende immoraliteit), dat de onschuldige partij geen echtbreuk pleegt wanneer hij of zij de overspelige partner wegzendt of verlaat (Matt. 5:32; 19:9). Wanneer overspel blijft plaatsvinden is het kwaad dat binnen het huwelijk plaatsvindt erger dan het kwaad van de echtscheiding. De onschuldige partij is dan vrij om te scheiden en eventueel later te hertrouwen.
Maar stel dat er wel een oprechte terugkeer is tot de eigen man of vrouw. Dan is er nog een lange weg te gaan. Soms is het zo dat de schuldige partij de hele kwestie snel wil afronden en verder wil leven als vroeger. Maar zo makkelijk gaat dat niet altijd. Het slachtoffer begint dan pas vaak met het verwerken en heeft heel veel tijd nodig om het uiteindelijk te kunnen vergeven en (misschien) weer te kunnen gaan vertrouwen. De dader moet daar respect voor hebben en de ander daar ruim de tijd en de ruimte voor geven. De pijn die is aangedaan is bijna met geen pen te beschrijven en voor die emoties moet ruimte zijn, om die te beleven, te uiten en te verwoorden. De levensader van iedere huwelijksrelatie is namelijk de communicatie met elkaar.
Hier volgen 8 tips die ons kunnen helpen uw huwelijk tot een succes te maken.
1. Eerlijkheid en betrouwbaar
Wees altijd een open boek voor de ander. Huwelijkpartners die tegen elkaar liegen spelen met vuur. Efeze 4:25 zegt: ‘Legt daarom de leugen af en spreekt de waarheid, ieder met zijn naaste, omdat wij leden zijn van elkander’. Laat de ander van u op aan kunnen, dat wil zeggen, wat u zegt dat doet u ook.
2. Leer samen te bidden
Het is van groot belang dat huwelijkpartners met elkaar bidden en ook voor elkaar bidden. Er is niets wat zo enorm samenbindt als het gebed. Het beste is als man en vrouw leren om hardop voor elkaar te bidden en dit geldt uiteraard ook als het eens moeilijk gaat in de relatie. Jacobus 5 zegt: ‘Bidt voor elkaar opdat gij genezing ontvangt…’.
3. Heb aandacht voor elkaar
Communiceer veel en voor wie dat een probleem is, probeer toch te praten en bidt er voor. Heel veel problemen in relaties ontstaan doordat mensen niet of onvoldoende met elkaar praten. Neem tijd om ook naar elkaar te luisteren en wees geïnteresseerd in elkaar en vooral niet alleen in jezelf. In 1 Korinthe 12:26 staat dat we als leden van het lichaam van Christus, met elkaar mee moeten lijden en elkaar ook moeten laten delen in de vreugde.
Mogelijk is het juist misgegaan nadat de communicatiekanalen binnen het huwelijk waren dichtgeslibd. Daarom moet er opnieuw tijd vrij gemaakt worden voor echte communicatie. En de beslissing moet genomen worden om daar hard aan te werken en er moeite voor te gaan doen om dat weer te leren. Dat betekent ook dat zowel man als vrouw moeten leren om open te zijn over wat er diep van binnen speelt, met name over wat voor gevoelens er aanwezig zijn. Daarmee bedoel ik dat het niet zondig is om boosheid of verdriet of angst te voelen en te benoemen. Ook die emoties mogen er zijn, die moeten niet ontkend worden, weggestopt worden of veroordeeld worden. Wanneer man en vrouw leren om bij hun eigen gevoelens te komen, die door te hebben en er open over te worden, ontstaan er kansen om elkaar echt te ontmoeten, ook op het emotionele vlak. Dan leer je elkaar kennen en ga je elkaar begrijpen.
4. Tederheid
Tederheid en romantiek mag nooit ontbreken in een liefdesrelatie. In Efeze 5:29 staat dat de man z'n vrouw moet koesteren. Menige relatie is langzaam van alle glamour ontdaan, doordat er niets zachts meer overbleef, men gaat ruw met elkaar om en de liefde verdwijnt.
5. Waardering
Ieder mens heeft van tijd tot tijd een aanmoediging nodig. In een huwelijksrelatie zijn we er ook om elkaar dat te geven. Laat de ander merken dat je hetgeen hij of zij doet waardeert, dus dat het maar niet gewoon is dat de was iedere week gedaan wordt en het eten gekookt. In 1 Petrus 3:7 staat dat mannen hun vrouwen 'eer' moeten bewijzen, dat betekent zoveel als een figuurlijk schouderklopje of een aanmoediging.
6. Vrolijkheid
In Spreuken 17:22 staat, ‘een vrolijk hart bevordert de genezing, maar een verslagen geest doet het gebeente verdorren’. Mensen die altijd maar klagen en nooit eens een grapje maken, zijn een kwelling voor hun omgeving. Bid van de Heer een vrolijk hart en leer om de ander op te beuren, dat zal de sfeer in uw relatie goed doen.
7. Vergeving
Boos worden is een gewoon menselijke emotie en zal in elke relatie wel eens voorkomen. Feitelijk is dat volgens de Bijbel niet echt een probleem. Er zijn wel twee voorwaarden (lees Ef. 4:26,27): ‘zondigt dan niet’. Met andere woorden, ga niet schelden of iets dergelijks en ‘vergeef zo snel mogelijk’. Geef de duivel geen mogelijkheid je uit elkaar te drijven. Hou ook geen dossier van alle fouten van je partner, maar vergeef en vergeet. God doet het ook.
8. Seksualiteit
Wees bereid elkaar ook te dienen op het vlak van de seksualiteit. In een normale huwelijksrelatie hoort dit erbij en ook dan zijn we er niet in de eerste plaats om onszelf te dienen, maar altijd de ander. In Filippenzen 2:3,4 staat '...en ieder lette niet slechts op zijn eigen belang, maar ieder lette ook op dat van anderen'.
Iemand vroeg: 'Is het mogelijk om dertig jaar getrouwd te zijn en dat je elkaar toch nog niet begrijpt?'. Het antwoordt is 'ja', dat komt voor. Het komt omdat man en vrouw dan niet hebben geleerd om open en eerlijk te zijn over wat er nou werkelijk in hen omgaat. Maar je bent nooit te oud om te leren. Juist het leren blootgeven van de gevoelens, laten zien wie jij werkelijk bent, brengt weer intimiteit. Het is een kunst om te gaan begrijpen en te zien hoe je overkomt bij anderen en hoe je werkelijk diep van binnen bent. Daar zit vaak een verschil tussen. In het huwelijk is het bedoeling de maskers af te kunnen zetten en het hart voor elkaar te openen. Als er één ding nodig is voor herstel van de huwelijksrelatie na overspel, dan is het wel dit.
Henk Herbold is getrouwd met Diny (foto). De evangelist heeft een eigen website. Neem hier een kijkje en lees meer blogs.
Praatmee