Op naar Pinksteren met de Geest als Trooster

Hebt u wel eens de ervaring gehad dat u afscheid nam, en wel voorgoed? Afscheid van iemand die u lief en dierbaar was? Afscheid van iemand met wie u intens bent opgetrokken voor een essentieel deel van uw leven? En dat het grote scheiden is aangebroken, met een ‘kus van vaarwel’?

Vroeg of laat scheiden wegen van mensen. Mensen leggen hun vader of moeder weg in de aarde, soms veel te onverwacht, soms veel te jong. Ik weet wat het is om mijn vader jong te verliezen. Hij was 35, ik nog geen 8. Ik was in één klap wees.

Dat de Here Jezus sprak over zijn verhoging aan het kruis, zijn gang naar Golgotha om daar te sterven, moet een enorme klap in het gezicht geweest zijn van zijn discipelen. Een deceptie. Hun Meester zou het leven laten. En wel op de meest pijnlijke manier die maar mogelijk was. Door de marteldood. Einde verhaal, einde oefening. Eeuwig wees. Of toch weer niet?

Op één of andere onverklaarbare manier zou Jezus toch weer terugkomen. Terugkomen na zijn opstanding. Hoe precies, waar en wanneer, dat wisten ze niet. Het kwam uit onverwachte hoek, het gebeurde plots. Hij viel bij wijze van spreken met de deur in huis, al bleek dat Hij met zijn opstandingslichaam zich helemaal geen beperking meer hoefde te laten opleggen. Zomaar, door dichte deuren en gesloten vensters ging het. Pardoes uit de lucht. Zo maakt Hij zich openbaar als de Opgestane. En wat waren ze blij toen ze Hem na de opstanding opnieuw ontmoetten. O ja, ze wilden Hem aanraken, Hem vasthouden. Maar dat zou niet zomaar meer kunnen. Ze moesten Hem loslaten. Leren loslaten. Loslaten met hun handen, maar vooral met hun harten. Hem ‘vaarwel kussen’. Nou ja, vaarwel, voor eeuwig? Dat ook weer niet. Het voelde wel alsof Hij hen voorgoed zou verlaten. Al zouden we kunnen zeggen dat Hij in de persoon van de Heilige Geest weer terug zou komen. Terugkomen na zijn hemelvaart. Maar was dat niet een schrale troost? Want Hém lichamelijk zien en aanraken zou tot de verleden tijd behoren. Toch is het niet één en al mineur. Hemelvaart blijkt de opmaat te zijn voor Pinksteren, ja de aanzet tot een nieuwe ‘incarnatie’.

Ik wil hier een verband laten zien tussen kerst-goede vrijdag-pasen-hemelvaart-pinksteren. Het draait in al deze feestdagen om dezelfde Persoon, maar dan op diverse plaatsen. Het draait ook allemaal om de verhouding en de relatie tussen God en mensen. Met Kerst denken we aan de incarnatie, namelijk aan God die in het vlees kwam en zo mens werd. Alleen als de volmaakte Mens kon Christus plaatsnemen op het kruis en voor ons sterven. Lichamelijk sterven. En alleen als Mens kon Hij weggelegd worden in de aarde door zijn moeder Maria en zijn discipelen. Alleen zo kon Hij ook opstaan. Lichamelijk opstaan. Als Mens kon Hij zich na de opstanding tonen aan zijn discipelen én ten hemel varen. Lichamelijk verschijnen en verdwijnen.

We kunnen dus concluderen dat Jezus’ hemelvaart onmogelijk zou zijn geweest zonder de menswording. Alleen dankzij dat – specifiek door God bereide - lichaam kon Hij, totdat een wolk Hem onttrok aan hun ogen, zichtbaar zijn. God daalde neer van zijn troon om mens te zijn. Opdat de Mens – Jezus als de Opgestane – zo’n drieëndertig jaar later als vertegenwoordiger van het menselijk ras - op zou stijgen. Zodat Hij verheerlijkt kon worden. Wellicht is het wonder van de hemelvaart daarom van dezelfde importantie als het wonder van de incarnatie. Dat er vandaag een Mens in de hemel is als Voorspraak en Verzoening, is voor christenen van even groot belang als het feit dat God eens op aarde was. Zo levert de hemelvaart ons iets op, is zij nuttig.

En verder? Gods Geest is op aarde. Er is iemand bij ons die ons voortdurend terzijde wil staan. Deze persoon treedt op als Christus’ plaatsvervanger op aarde. De plaats die Jezus innam te midden van zijn discipelen wordt nu ingenomen door de Heilige Geest die van de Vader en de Zoon is uitgegaan. Hij ‘maakt deel uit’ van de drie-enige God. Daarom zal Hij niet uit Zichzelf spreken. De Geest luistert namelijk ook. Wat Hij hoort dat zal Hij zeggen. Hij treedt nimmer eigengereid of autonoom op, maar juist heteronoom. Wat de Zoon op aarde de Vader zag doen, deed Hij ook. Wat de Geest Jezus ziet doen, doet Hij eveneens. Ze doen elkaar na. Het is een horen en zien in wederkerige afhankelijkheid en afstemming. De hoofdtaak van de Heilige Geest is om van Jezus te getuigen en Hem te verheerlijken. Daarom werd de Geest trouwens pas gezonden, nádat Jezus verheerlijkt was. In dit verband wordt wel gesproken over de knechtsgestalte van de Heilige Geest. De Geest wijst van zichzelf af op zijn voorganger, de eerste Trooster. Hij leidt mensen naar Christus.

Tegelijkertijd mogen we zeggen dat we opnieuw met een heel speciale vorm van ‘incarnatie’ te maken hebben. Tijdens Kerst zingen we dat God onder mensen wil wonen en dat mensen, mensen van zijn welbehagen zijn. Met pinksteren zeggen we dat God ín mensen wil wonen. Dat is eveneens uniek in de geschiedenis der mensheid. Jezus zei tegen zijn discipelen dat de door Hem gezonden Geest bíj hen en ín hen zou zijn tot in eeuwigheid. Met Zijn inwonende aanwezigheid en helende tegenwoordigheid zou de pijn van het gemis van Jezus op aarde voorgoed verdwenen zijn. En dat is evangelie. Want deze zou hen alles te binnen brengen wat Jezus gezegd had, en dat ook nog eens verklaren en hun hart verlichtten. Deze Geest zou de Trooster, de Voorspraak en Pleitbezorger zijn, ja voor de gelovigen bidden met onuitsprekelijke verzuchtingen.

Dat geldt ook voor jou en mij vandaag. Hij wil ieder duister plekje van ons hart verlichten, elke pijnlijke plek van ons hart en psychische wond genezen, ieder hoekje in bezit nemen. Hij wil alles vertellen en verklaren wat nog onduidelijk is als we de Bijbel lezen, ook als het gaat om onze ‘verstandelijke beperking’. Hij komt ons te hulp als het gaat om menselijke zwakheden, helpt ons daarmee te dealen. Helpt ons om zondige gewoontepatronen te doorbreken in Jezus’ naam. Een rol die de Here Jezus vervult aan de rechterhand van de Vader als Voorspraak en Hogepriester. In zoverre kunnen we zeggen dat de taak die Christus in de hemel vervult dezelfde taak is die de Geest op aarde vervult. Christus vertegenwoordigt ons bij God de Vader, terwijl de Geest God de Zoon vertegenwoordigt op aarde. Zonder hemelvaart zou dit alles ondenkbaar geweest zijn. Dankzij Pinksteren staat ons de Geest als Trooster vierentwintig uur per dag terzijde, broer en zus. Jou en mij. Is dat geen evangelie?

Deel dit artikel op: