Kerkkleding: casual of toch formele kleding?

Dagelijks leven 28 oktober 2019 Jon Bloom, Geloofstoerusting
casual

Toen ik nog een jongen was droeg waarschijnlijk 80% van de mannen een jasje en een stropdas naar de kerk, van de vrouwen droeg 90% een jurk. Tegen de tijd dat ik naar de middelbare school ging was dat gehalveerd. De meerderheid van beide geslachten was van gemiddelde leeftijd of ouder. Al de anderen waren ‘business casual’ gekleed. Spijkerbroeken waren zeldzaam. T-shirts al helemaal. Korte broeken zag je sowieso niet, zelf midden juli.

Vandaag de dag, in de kerk die ik bezoek, zie je geen man in pak tenzij het een speciale gelegenheid is. Stropdassen zie je minder dan een jasje. Ik durf te zeggen dat minder dan 5% van de vrouwen een jurk draagt op zondag. Shorts, t-shirts en sandalen zijn erg gebruikelijk bij warm weer. Mijn zoontje vraagt zich af waarom hij zich netjes moet aankleden wanneer we naar de kerk gaan.

In de kleine protestantse denominatie waar ik toe behoor, ken ik geen dominee die preekt in een jas met een das op zondag. Voorgangers, leden van het worship team en andere mensen die bij de dienst betrokken zijn kleden zich zo ongeveer net als ieder ander. Zonder de korte broek, t-shirts en sandalen dan.

Bredere culturele verandering
Deze veranderingen in wat men draagt naar de kerk spiegelen een bredere culturele verandering van de laatste vijftig jaar op het gebied van kleding. De hele Amerikaanse cultuur is zich ‘minder’ gaan kleden. Dat heeft tot gevolg dat er nu door verschillende generaties wordt gediscussieerd over juiste kleding voor de kerk. Zij die formelere kleding voorstaan zijn geneigd te zeggen dat casual kleding staat voor een minder respectvolle, oneerbiedige houding tegenover God. En zij die een meer alledaagse kledij prefereren vinden dat het een authentiekere houding tegenover God is. Hebben ze allebei een Bijbelse grond?

Vertelt God ons hoe we ons moeten kleden voor de kerk?

Meer respect?
Het debat over formele kleding en alledaagse kleding wordt minder. Daar zijn tenminste twee redenen: 1. Het pro-formele deel wordt kleiner, en 2. Het pro-formele restant is zodanig in de minderheid, dat het niet meer de moeite waard lijkt om nog te discussiëren.

De meeste mensen die de trend van gewone kleding betreuren komen uit een tijd waarin iedereen zich een stuk formeler kleedde. Ze gingen uit van hun eigen culturele normen. Het was gewoon niet juist om alledaagse kleding te dragen naar bepaalde gelegenheden, zeker niet naar de kerk.

Toen de culturele kleding normen veranderde, en de mensen – vooral de jongere mensen – casual kleding begonnen te dragen naar die bepaalde gelegenheden, de kerk incluis, voelde dat ‘fout’. Het voelde als een vorm van respectloosheid, of zelfs rebellie tegen de oudere generaties. In de kerk voelde het als respectloosheid en rebellie tegenover God.

Maar is dat wel waar? Zeker, op een microlevel was er voor elk zondig individu genoeg rebellie tegen ouderen en God, net zoals dat in alle generaties plaatsvindt. Het pro-formele deel heeft haar eigen uitingen van rebellie tegen oudere generaties gekend. Maar van een Bijbels standpunt is erg geen overtuigende exegetische zaak te maken dat een meer formele kleding in principe respectvoller is tegenover God dan alledaagse kleding. Kerkkledij is een voorkeur die gevormd wordt door cultuur en traditie.

Authentieker?
Aan de andere kant, veel van hen die een wat meer alledaagse kledingstijl omhelzen zijn opgegroeid in een tijd waarin iedereen zich minder formeel ging kleden. En zij nemen evengoed hun eigen culturele normen als uitgangspunt. Het voel ‘prima’ om een spijkerbroek en t-shirt te dragen naar de kerk, wellicht hetzelfde als op zaterdag. Waarom voelt dat prima?

Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten.

"Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten."

Klinkt goed, maar ik geloof er niet zo veel van. Gewone kleding is in principe niet geestelijk authentieker dan formele kleding en zo ook met formele kleding die niet persé geestelijk respectvoller is. Het kan goed dat we helemaal niet authentiek zijn terwijl we in onze spijkerbroek voor Hem verschijnen. Het kan evengoed zijn dat we de alledaagse kleding kiezen om sociaal niet uit de toon te vallen, om aandacht op onszelf te vestigen of om ons ‘coole’ imago te handhaven. Met andere woorden, we kunnen gewone kleding dragen naar de kerk en God loven met onze lippen terwijl ons hart verre van Hem is. (Jesaja 29:13)

Wellicht kan casual kleding ons helpen om authentieker tot God te naderen, op een manier waarop formele kleding dat niet kan. Misschien kan formele kleding ons helpen respect en eerbied te uiten tegenover God op een manier dat alledaagse kleding dat niet kan. Ik heb behoorlijke twijfels bij beiden.

Wat wil God dat we dragen?
God geeft geen expliciete voorkeur voor casual of formele kleding. Hij doet ook niet mee aan het debat. Buiten de wetten uit Leviticus, die niet meer gelden in het nieuwe verbond, zegt God niets over hoe we ons moeten kleden als we samenkomen om hem te aanbidden.

Het is niet zo dat de kleding niet uitmaakt voor God. Kleding maakt erg veel uit voor God – alleen niet op dezelfde manier en voor dezelfde redenen als voor ons. God weigert te kiezen voor een zijde in dit debat tussen formeel en casual. Hij vertelt ons wel expliciet wat Hij ons wil zien dragen in de kerk:

‘Wees met nederigheid bekleed, want God keert Zich tegen de hoogmoedigen, maar de nederigen geeft Hij genade.’ (1 Petrus 5:5)

Wat moeten we dus dragen? Nederigheid.

Alle kleding – formeel, casual, werk, sport, strandkleding, nachtkleding, ondergoed, hoofddeksels of wat voor kleding dat ook – kan een bron van trots zijn. Er is geen kledingstuk dat niet in een uiting van zelfzuchtige, zelfverheffende zelfaanbidding kan veranderen.

Maar als we ons kleden met nederigheid, als we ‘de ander voortreffelijker achten dan onszelf’ en ‘niet alleen oog hebben voor wat van onszelf is, maar ook oog hebben voor wat van anderen is.’ Dan maakt het niet uit hoe we ons kleden, dan eren en lijken we op Christus. (Fillipenzen 2: 3-4)

De kleding in ons
God specificeert niet welke kleding Hem het meest eert, omdat Hij het belangrijk vindt wat er in ons hart leeft. Wat in ons is, eert Hem of eert hem niet, nadert tot hem met authenticiteit of zonder authenticiteit. Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, zonder te letten op wat we dan uiterlijk voor kleding dragen, zullen we bekleed zijn met liefde. Als onze harten bekleed zijn met trots, zal formele kleding altijd respectloos en casual kleding altijd onecht zijn.

Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, dan gaat het ons er om dat God wordt verheerlijkt en dat we onze naasten liefhebben. Maar als ons hart trots draagt, laten we Gods glorie buiten beschouwing en onze eigen voorkeuren en vrijheden boven de geestelijke gezondheid van anderen stelen.

En, uiteindelijk, als onze harten met nederigheid bekleed zijn, zullen we zo min mogelijk over kleding nadenken wanneer we naar Gods huis gaan om Hem te verheerlijken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

paus Leo XIV
Nieuws

Nieuwe paus Leo XIV: "Christenen hebben bijzondere band met Joodse volk"

Tijdens de inauguratieceremonie van de nieuwe paus Leo XIV was afgelopen zondag ook de Israëlische president Isaac Herzog aanwezig in het Vaticaan. Herzog vroeg de paus om “zich te blijven inzetten voor hun vrijlating en het hervatten van de interrel

Gaza-demonstratie
Nieuws

Deze christenen verzetten zich tegen Israël-standpunt kabinet-Schoof

De grote demonstratie zondag in Den Haag tegen het kabinetsbeleid rond Israël verliep rustig. Aan het protest deden volgens de organisatie ruim 100.000 mensen mee. "Premier Schoof weigert een rode lijn te trekken. Daarom doen wij het. Nederland blijf

Prop. J. W. Sterrenburg
Nieuws

Hervormde gemeente Hardinxveld-Giessendam verwelkomt nieuwe dominee: prop. S. van den Berg

De hervormde gemeente te Hardinxveld-Giessendam (Wijk 1) heeft een nieuwe dominee: prop. S. van den Berg (foto). De proponent uit Rotterdam wordt daar de opvolger van de in 2022 naar Katwijk aan Zee vertrokken ds. W. J. Westland. De hervormde gemeent

Moslima zwaait met Syrische vlag
Nieuws

Mensenrechtenorganisatie bezorgd om Syrische christenen: “Christendom dreigt te verdwijnen”

De christelijke mensenrechtenorganisatie Christian Solidarity International (CSI) maakt zich zorgen over de toekomst van christenen in Syrië. Dat schrijft CBN News. Tegelijkertijd is men voorzichtig positief over de recente belofte van president Dona

Vlag van de Alpha-cursus
Nieuws

Alpha-cursus bereikt recordaantal deelnemers wereldwijd: ‘Iedereen kan uitnodigen’

In 2024 namen wereldwijd meer dan twee miljoen mensen deel aan de Alpha-cursus. Dat maakte afgelopen jaar het meest succesvolle jaar ooit sinds de start van Alpha in 1977. De cursus helpt mensen op laagdrempelige wijze kennis te maken met het christe

Marije
Interview

Hoe Marije vrede vond in Jezus na een zoektocht vol leegte: "Ik ging rebelleren" 

Marije van der Velde groeide op in een streng religieus gezin op een afgelegen eiland. Ze leerde veel over God, maar kende Hem niet persoonlijk. "Ik wist veel over Hem, maar wie Hij zelf was, dat wist ik niet", vertelt ze. De regels en rituelen bepaa

'Alles in Allen'
Video

Peter & Marie-Sophie Moerbeek brengen eerste aanbiddingsnummer uit: 'Alles in Allen'

'Alles in Allen', zo heet de eerste single van Peter & Marie-Sophie Moerbeek. Het echtpaar uit Lelystad zijn in hun eigen kerk actief als elektrisch gitarist en aanbiddingsleider. Op deze plek vonden ze hun passie voor Jezus én muziek. De twee zijn e

Ds. M. Maas
Video

Ds. Maas vertelt over twee gehuwden die op elkaar verliefd werden: "Ze zeiden dat God het wilde"

'Uw wil geschiedde', deze woorden zijn afkomstig uit het voor veel christenen bekende 'Onze Vader'. Dit gebed leerde Jezus Zijn discipelen bidden en wordt door veel gelovigen dagelijks gebruikt. Maar wat betekenen de woorden 'Uw wil geschiedde' eigen

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt dat onvergevingsgezindheid je van binnenuit kapotmaakt

"Onvergevingsgezindheid maakt je van binnenuit ziek. Pas als je diegene vergeeft die je pijn deed, kan God je wond in een wonder veranderen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' roept de spreker en s

Ds. Messemaker en Gerdien Lassche
Podcast

Zijn refoscholen veilig voor LHBTI-jongeren? Gerdien Lassche antwoordt

Regelmatig ligt het reformatorisch onderwijs onder een vergrootglas. Zijn reformatorische scholen een veilige omgeving voor LHBTI-jongeren? Ds. M. Messemaker en Gerdien Lassche waren onlangs te gast in een podcastuitzending van Cvandaag. Gerdien is b

Jacob Keegstra
Video

Is de strijd om Jeruzalem een teken van de eindtijd? Jacob Keegstra legt uit

Sinds 1948 gebeurde het wonder: het volk Israël is na 2000 jaar teruggekeerd naar hun land en de staat Israël werd opgericht. God gaat verder met Zijn plan met Israël en de wereld. Bijbelleraar Jacob Keegstra ziet dat er steeds een strijd gaande is o

Bijbellezen
Getuigenis

Christengemeenschap in Nabije Oosten groeit explosief: "God bracht vurige christen op ons pad"

“Wat wij in zes maanden tijd zagen gebeuren; het was een wonder. De levens van volwassenen en kinderen worden voor de eeuwigheid veranderd.” Twee OM’ers*, werkzaam in het Nabije Oosten, willen niets liever dan het Evangelie delen met mensen die Jezus

Oscar Lohuis
Opinie

Een boodschap voor christenen die protesteren tegen Israël

Afgelopen zondag protesteerden meer dan 100.000 demonstranten tegen Israël in Den Haag. Ze snappen niets van de situatie in het Midden-Oosten. Oorlog in Jemen vanaf 2015: 300.000 tot 500.000 doden, waaronder honderdduizenden burgerslachtoffers. Vanwe

Russische autoriteiten sluiten kerk
Persbericht

Russische autoriteiten sluiten kerk in Koerganinsk

Op 16 mei 2025 hebben de autoriteiten in Koerganinsk, een stadje in het zuiden van Rusland, de gemeente van de niet-geregistreerde baptisten verboden om diensten te houden en de deur van het gebouw verzegeld. De reden hiervoor is dat de gemeente 's z

Franklin Graham
Nieuws

Evangelist Franklin Graham komt naar Berlijn: "Europa wordt duister continent"

Van 27 tot en met 30 mei vindt in Berlijn de grootste bijeenkomst over christelijke evangelisatie in 25 jaar plaats. De Billy Graham Evangelistic Association (BGEA) organiseert dan het European Congress on Evangelism, speciaal gericht op christelijke

Andries Knevel
Podcast

Gaan Bijbelse profetieën in vervulling in Israël? Andries Knevel antwoordt

Bijna vijftig Joden uit Frankrijk zijn onlangs aangekomen in Israël, op de vlucht voor het toenemende antisemitisme in hun thuisland. Een christelijke organisatie financierde de reis, vanuit een verlangen om Bijbelse profetieën te vervullen. Is dit t

Rose Docherty
Nieuws

Schotse vrouw (74) bereid om gevangenis in te gaan na arrestatie bij abortuskliniek

De 74-jarige Rose Docherty uit Schotland is bereid de gevangenis in te gaan. Ze bood vrouwen hulp aan bij een abortuskliniek. Dat schrijft Christian Today. Ze werd als eerste gearresteerd onder de nieuwe omstreden wet die stille aanwezigheid rond abo

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen wijst op hoofdzaak die alle kerken met elkaar gemeen hebben

Nederland kent veel verschillende kerken en soms zijn de verschillen tussen kerken ook levensgroot. Want spreek je bijvoorbeeld van het avondmaal of de mis? En biedt de Bijbel wel of geen ruimte voor vrouwelijke ambtsdragers? Ondanks al die verschill

Ron Jans
Video

Deze evangelist deelt Jezus' boodschap met voetbaltrainer Ron Jans

"God was voor mij een vaag concept. Tijdens een latere zoektocht heb ik Jezus gevonden", zo vertelde evangelist Huib Rommers. Op straat sprak hij met Ron Jans, trainer van de voetbalclub FC Utrecht, over de blijde boodschap van Jezus Christus. "Relig

Kinderdoop vs. geloofsdoop
Nieuws

Hoofdredactie RD: 'Wie zich opnieuw laat dopen, minacht Gods belofte'

De groeiende belangstelling voor de geloofsdoop binnen de reformatorische gezindte zorgt voor spanningen in kerken en gezinnen. Volgens de hoofdredactie van het Reformatorisch Dagblad is deze ontwikkeling niet slechts een verschil van inzicht, maar e