Kerkkleding: casual of toch formele kleding?

Dagelijks leven 28 oktober 2019 Jon Bloom, Geloofstoerusting
casual

Toen ik nog een jongen was droeg waarschijnlijk 80% van de mannen een jasje en een stropdas naar de kerk, van de vrouwen droeg 90% een jurk. Tegen de tijd dat ik naar de middelbare school ging was dat gehalveerd. De meerderheid van beide geslachten was van gemiddelde leeftijd of ouder. Al de anderen waren ‘business casual’ gekleed. Spijkerbroeken waren zeldzaam. T-shirts al helemaal. Korte broeken zag je sowieso niet, zelf midden juli.

Vandaag de dag, in de kerk die ik bezoek, zie je geen man in pak tenzij het een speciale gelegenheid is. Stropdassen zie je minder dan een jasje. Ik durf te zeggen dat minder dan 5% van de vrouwen een jurk draagt op zondag. Shorts, t-shirts en sandalen zijn erg gebruikelijk bij warm weer. Mijn zoontje vraagt zich af waarom hij zich netjes moet aankleden wanneer we naar de kerk gaan.

In de kleine protestantse denominatie waar ik toe behoor, ken ik geen dominee die preekt in een jas met een das op zondag. Voorgangers, leden van het worship team en andere mensen die bij de dienst betrokken zijn kleden zich zo ongeveer net als ieder ander. Zonder de korte broek, t-shirts en sandalen dan.

Bredere culturele verandering
Deze veranderingen in wat men draagt naar de kerk spiegelen een bredere culturele verandering van de laatste vijftig jaar op het gebied van kleding. De hele Amerikaanse cultuur is zich ‘minder’ gaan kleden. Dat heeft tot gevolg dat er nu door verschillende generaties wordt gediscussieerd over juiste kleding voor de kerk. Zij die formelere kleding voorstaan zijn geneigd te zeggen dat casual kleding staat voor een minder respectvolle, oneerbiedige houding tegenover God. En zij die een meer alledaagse kledij prefereren vinden dat het een authentiekere houding tegenover God is. Hebben ze allebei een Bijbelse grond?

Vertelt God ons hoe we ons moeten kleden voor de kerk?

Meer respect?
Het debat over formele kleding en alledaagse kleding wordt minder. Daar zijn tenminste twee redenen: 1. Het pro-formele deel wordt kleiner, en 2. Het pro-formele restant is zodanig in de minderheid, dat het niet meer de moeite waard lijkt om nog te discussiëren.

De meeste mensen die de trend van gewone kleding betreuren komen uit een tijd waarin iedereen zich een stuk formeler kleedde. Ze gingen uit van hun eigen culturele normen. Het was gewoon niet juist om alledaagse kleding te dragen naar bepaalde gelegenheden, zeker niet naar de kerk.

Toen de culturele kleding normen veranderde, en de mensen – vooral de jongere mensen – casual kleding begonnen te dragen naar die bepaalde gelegenheden, de kerk incluis, voelde dat ‘fout’. Het voelde als een vorm van respectloosheid, of zelfs rebellie tegen de oudere generaties. In de kerk voelde het als respectloosheid en rebellie tegenover God.

Maar is dat wel waar? Zeker, op een microlevel was er voor elk zondig individu genoeg rebellie tegen ouderen en God, net zoals dat in alle generaties plaatsvindt. Het pro-formele deel heeft haar eigen uitingen van rebellie tegen oudere generaties gekend. Maar van een Bijbels standpunt is erg geen overtuigende exegetische zaak te maken dat een meer formele kleding in principe respectvoller is tegenover God dan alledaagse kleding. Kerkkledij is een voorkeur die gevormd wordt door cultuur en traditie.

Authentieker?
Aan de andere kant, veel van hen die een wat meer alledaagse kledingstijl omhelzen zijn opgegroeid in een tijd waarin iedereen zich minder formeel ging kleden. En zij nemen evengoed hun eigen culturele normen als uitgangspunt. Het voel ‘prima’ om een spijkerbroek en t-shirt te dragen naar de kerk, wellicht hetzelfde als op zaterdag. Waarom voelt dat prima?

Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten.

"Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten."

Klinkt goed, maar ik geloof er niet zo veel van. Gewone kleding is in principe niet geestelijk authentieker dan formele kleding en zo ook met formele kleding die niet persé geestelijk respectvoller is. Het kan goed dat we helemaal niet authentiek zijn terwijl we in onze spijkerbroek voor Hem verschijnen. Het kan evengoed zijn dat we de alledaagse kleding kiezen om sociaal niet uit de toon te vallen, om aandacht op onszelf te vestigen of om ons ‘coole’ imago te handhaven. Met andere woorden, we kunnen gewone kleding dragen naar de kerk en God loven met onze lippen terwijl ons hart verre van Hem is. (Jesaja 29:13)

Wellicht kan casual kleding ons helpen om authentieker tot God te naderen, op een manier waarop formele kleding dat niet kan. Misschien kan formele kleding ons helpen respect en eerbied te uiten tegenover God op een manier dat alledaagse kleding dat niet kan. Ik heb behoorlijke twijfels bij beiden.

Wat wil God dat we dragen?
God geeft geen expliciete voorkeur voor casual of formele kleding. Hij doet ook niet mee aan het debat. Buiten de wetten uit Leviticus, die niet meer gelden in het nieuwe verbond, zegt God niets over hoe we ons moeten kleden als we samenkomen om hem te aanbidden.

Het is niet zo dat de kleding niet uitmaakt voor God. Kleding maakt erg veel uit voor God – alleen niet op dezelfde manier en voor dezelfde redenen als voor ons. God weigert te kiezen voor een zijde in dit debat tussen formeel en casual. Hij vertelt ons wel expliciet wat Hij ons wil zien dragen in de kerk:

‘Wees met nederigheid bekleed, want God keert Zich tegen de hoogmoedigen, maar de nederigen geeft Hij genade.’ (1 Petrus 5:5)

Wat moeten we dus dragen? Nederigheid.

Alle kleding – formeel, casual, werk, sport, strandkleding, nachtkleding, ondergoed, hoofddeksels of wat voor kleding dat ook – kan een bron van trots zijn. Er is geen kledingstuk dat niet in een uiting van zelfzuchtige, zelfverheffende zelfaanbidding kan veranderen.

Maar als we ons kleden met nederigheid, als we ‘de ander voortreffelijker achten dan onszelf’ en ‘niet alleen oog hebben voor wat van onszelf is, maar ook oog hebben voor wat van anderen is.’ Dan maakt het niet uit hoe we ons kleden, dan eren en lijken we op Christus. (Fillipenzen 2: 3-4)

De kleding in ons
God specificeert niet welke kleding Hem het meest eert, omdat Hij het belangrijk vindt wat er in ons hart leeft. Wat in ons is, eert Hem of eert hem niet, nadert tot hem met authenticiteit of zonder authenticiteit. Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, zonder te letten op wat we dan uiterlijk voor kleding dragen, zullen we bekleed zijn met liefde. Als onze harten bekleed zijn met trots, zal formele kleding altijd respectloos en casual kleding altijd onecht zijn.

Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, dan gaat het ons er om dat God wordt verheerlijkt en dat we onze naasten liefhebben. Maar als ons hart trots draagt, laten we Gods glorie buiten beschouwing en onze eigen voorkeuren en vrijheden boven de geestelijke gezondheid van anderen stelen.

En, uiteindelijk, als onze harten met nederigheid bekleed zijn, zullen we zo min mogelijk over kleding nadenken wanneer we naar Gods huis gaan om Hem te verheerlijken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#374 Jeffrey & Patrick over ds. Paul Visser en vermeend grensoverschrijdend gedrag
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Duitsland vlag
Nieuws

Bijna één op de drie Duitsers gelooft dat God het universum schiep

Een nieuwe peiling van onderzoeksinstituut INSA-Consulere laat zien dat bijna een derde van de Duitsers (31 procent) gelooft dat God de schepper van het universum is. Daar tegenover staat dat 41 procent dit niet gelooft. Een kwart (25 procent) weet h

Israël-Palestijnen
Nieuws

Amerikaanse christelijke leiders spreken zich uit tegen oorlog in Gaza

Meer dan zeventig Amerikaanse christelijke leiders en organisaties hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin zij zich uitspreken tegen de oorlog in Gaza. Zij beschuldigen westerse christenen die Israël steunen ervan dat zij het zionisme g

Bijbelverhalen in LEGO
Positief nieuws

Bijbelverhalen in LEGO: nieuw project bereikt duizenden jongeren

Een bijzonder evangelisatieproject uit Engeland bereikt steeds meer jongeren met de boodschap van de Bijbel door middel van LEGO-animaties. Sinds kort worden ook Spaanssprekenden aangesproken door dit creatieve initiatief, meldt Christian Daily Inter

Ds. K. Hak
Video

Ds. Hak legt uit waarom hij pas na veertien jaar voor het eerst uit Ruth preekte

Er zijn weinig dominees die uit het Bijbelboek Ruth preken, zo maakte ds. K. Hak in een recente preek duidelijk. Dat geldt overigens ook voor de hervormde predikant zelf. In zijn veertien jaar als predikant preekte Hak nooit eerder uit dit Bijbelboek

Donald Trump
Nieuws

Trump roept Amerikanen op tot gezamenlijk gebed voor het land

De Amerikaanse president Donald Trump wil dat gelovigen in het hele land samen gaan bidden. Eerder deze maand kondigde hij tijdens een toespraak in het Museum of the Bible in Washington het programma “America Prays” aan. Volgens Trump is het de bedoe

Bob Vylan
Nieuws

Christenen spreken zich uit tegen optreden Bob Vylan: 'Walgelijk en gevaarlijk'

Dominee Oscar Lohuis heeft fel gereageerd op het optreden van de Britse punkrapper Bob Vylan in Paradiso, Amsterdam. Volgens hem werd er tijdens het concert niet alleen gespot met de moord op de Amerikaanse christen en activist Charlie Kirk, maar ook

Nmecha
Nieuws

Duitse voetbalclub roept christelijke speler op het matje na steunbetuiging aan Charlie Kirk

De Duitse christelijke voetballer Felix Nmecha (24), middenvelder van Borussia Dortmund, ligt onder vuur. Dit komt door zijn uitlatingen op Instagram over de moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk. Zijn berichten, waarin hij zijn medeleven uit

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over geloof dat bergen verzet

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit wat Jezus bedoelt met geloof dat bergen kan verplaatsen. Aan de hand van Mattheüs 17:20 legt hij uit dat Jezus niet spreekt over geloofsvertrouwen dat langzaam groeit. In plaats daarvan verwijst Hij naa

Meerartikelen

PKN
Nieuws

Nieuwe app versterkt pionierende kerken

Sinds deze maand is de interkerkelijke app Lerenpionieren beschikbaar in de appstores. De app is ontwikkeld door Donkey Mobile, op initiatief van de Protestantse Kerk en met brede steun van het Landelijk Team Pionieren. Daarbij zijn onder meer de IZB

Jafeth en Sifra Bekx
Interview

Aanbidden doe je niet alleen op zondag: "Het is een levenshouding"

Ga je zondag naar de kerk en begint het 'gewone' leven weer op maandag? Jafeth en Sifra Bekx organiseerden afgelopen maand het eerste ZERA worship festival, om de kerk in Nederland te zegenen. “Aanbidding is niet iets wat je erbij doet. Het is een le

Jan Pool
Column

God is groter dan mijn ernstige ziekte

De afgelopen zeven maanden ben ik door verschillende fasen gegaan. Eerst de klap van de diagnose. Daarna een soort overlevingsmodus: ik wil leven! Vervolgens diepe dankbaarheid dat ik nog leef. Toen kwam er een golf van inspiratie en heb ik mijn boek

Christian Stier
Boekfragment

Israëls terugkeer: de vergeten sleutel in het begrijpen van profetieën

Welke plaats speelt de moderne staat Israël en de terugkeer van het Joodse volk in het plan van God? Christian Stier is ervan overtuigd dat de stichting van de staat Israël in 1948 vervulling is van profetie, maar ziet ook dat veel Israël-beloften vo

dominee A. P. Pors
Interview

Ds. Pors was actief in de autobranche: "Een man ontstak vloekend in woede"

“In de autobranche én in de kerk zijn drempels om het evangelie ter sprake te brengen. Wat dat betreft is de dynamiek vergelijkbaar”, zo vertelt dominee A. P. Pors. De hervormde predikant verhuisde vorig jaar van Nieuw-Beijerland naar Rouveen. Cvanda

Jan Martijn Abrahamse
Nieuws

Theoloog waarschuwt voor eenzijdige duiding van moord op Charlie Kirk

De moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk heeft wereldwijd voor opschudding gezorgd. Ook in Nederland wordt erover gesproken. Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, reageerde via LinkedIn op de gebeurteniss

Johan Schep
Video

Johan Schep legt uit waarom God Kaïns offer niet maar Abels offer wél aannam

In de vierde aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ behandelt evangelist Johan Schep Genesis 4. Hij legt uit hoe het leven van Abel vooruitwijst naar de Heere Jezus en laat zien dat Kaïns houding veel zegt over onze huidige maatschappi

Ds. A. C. Uitslag
Video

CGK-predikant wijst op enorm verdriet van ouders die hun kinderen zien afhaken

Kerkverlating trekt diepe sporen in kerken en gezinnen. Wellicht dat je er uit eigen ervaring over mee kan praten. Misschien heb je een kind dat voorheen met grote vreugde God diende, maar inmiddels het geloof verlaten heeft. Ds. A. C. Uitslag stond

Wilkin van de Kamp
Video

Twijfel niet: Wilkin van de Kamp over de kracht van de gave van geloof

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit hoe de gave van geloof werkt in een specifiek moment of situatie. Aan de hand van Marcus 11:23 benadrukt hij dat twijfel vaak opkomt, maar dat Jezus ons uitnodigt om te vertrouwen op wat God heeft geope

Lennard Elenbaas
Video

Welvaart in verdrukking: evangelist deelt lessen uit Ecuador

In deze themalezing van Daniël Online neemt Lennard Elenbaas ons mee naar Ecuador, waar hij jarenlang als evangelist werkte. Hij laat zien hoe christenen, zelfs in moeilijke omstandigheden en onder druk, toch diepe welvaart en geestelijke rijkdom kun

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker Annette Waagemans deelt ervaringen in podcast

In deze aflevering van De Wereld Rond is Annette Waagemans te gast. Zij kwam op een bijzondere manier in aanraking met het gevangeniswerk. Tijdens haar zendingsopleiding werd ze gevraagd een preek te houden in de gevangenis, waar ze sprak over het Va

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 75

Symfonie van het hart is de Psalmen Challenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken