Kerkkleding: casual of toch formele kleding?

Dagelijks leven28 oktober 2019 Jon Bloom, Geloofstoerusting
casual

Toen ik nog een jongen was droeg waarschijnlijk 80% van de mannen een jasje en een stropdas naar de kerk, van de vrouwen droeg 90% een jurk. Tegen de tijd dat ik naar de middelbare school ging was dat gehalveerd. De meerderheid van beide geslachten was van gemiddelde leeftijd of ouder. Al de anderen waren ‘business casual’ gekleed. Spijkerbroeken waren zeldzaam. T-shirts al helemaal. Korte broeken zag je sowieso niet, zelf midden juli.

Vandaag de dag, in de kerk die ik bezoek, zie je geen man in pak tenzij het een speciale gelegenheid is. Stropdassen zie je minder dan een jasje. Ik durf te zeggen dat minder dan 5% van de vrouwen een jurk draagt op zondag. Shorts, t-shirts en sandalen zijn erg gebruikelijk bij warm weer. Mijn zoontje vraagt zich af waarom hij zich netjes moet aankleden wanneer we naar de kerk gaan.

In de kleine protestantse denominatie waar ik toe behoor, ken ik geen dominee die preekt in een jas met een das op zondag. Voorgangers, leden van het worship team en andere mensen die bij de dienst betrokken zijn kleden zich zo ongeveer net als ieder ander. Zonder de korte broek, t-shirts en sandalen dan.

Bredere culturele verandering
Deze veranderingen in wat men draagt naar de kerk spiegelen een bredere culturele verandering van de laatste vijftig jaar op het gebied van kleding. De hele Amerikaanse cultuur is zich ‘minder’ gaan kleden. Dat heeft tot gevolg dat er nu door verschillende generaties wordt gediscussieerd over juiste kleding voor de kerk. Zij die formelere kleding voorstaan zijn geneigd te zeggen dat casual kleding staat voor een minder respectvolle, oneerbiedige houding tegenover God. En zij die een meer alledaagse kledij prefereren vinden dat het een authentiekere houding tegenover God is. Hebben ze allebei een Bijbelse grond?

Vertelt God ons hoe we ons moeten kleden voor de kerk?

Meer respect?
Het debat over formele kleding en alledaagse kleding wordt minder. Daar zijn tenminste twee redenen: 1. Het pro-formele deel wordt kleiner, en 2. Het pro-formele restant is zodanig in de minderheid, dat het niet meer de moeite waard lijkt om nog te discussiëren.

De meeste mensen die de trend van gewone kleding betreuren komen uit een tijd waarin iedereen zich een stuk formeler kleedde. Ze gingen uit van hun eigen culturele normen. Het was gewoon niet juist om alledaagse kleding te dragen naar bepaalde gelegenheden, zeker niet naar de kerk.

Toen de culturele kleding normen veranderde, en de mensen – vooral de jongere mensen – casual kleding begonnen te dragen naar die bepaalde gelegenheden, de kerk incluis, voelde dat ‘fout’. Het voelde als een vorm van respectloosheid, of zelfs rebellie tegen de oudere generaties. In de kerk voelde het als respectloosheid en rebellie tegenover God.

Maar is dat wel waar? Zeker, op een microlevel was er voor elk zondig individu genoeg rebellie tegen ouderen en God, net zoals dat in alle generaties plaatsvindt. Het pro-formele deel heeft haar eigen uitingen van rebellie tegen oudere generaties gekend. Maar van een Bijbels standpunt is erg geen overtuigende exegetische zaak te maken dat een meer formele kleding in principe respectvoller is tegenover God dan alledaagse kleding. Kerkkledij is een voorkeur die gevormd wordt door cultuur en traditie.

Authentieker?
Aan de andere kant, veel van hen die een wat meer alledaagse kledingstijl omhelzen zijn opgegroeid in een tijd waarin iedereen zich minder formeel ging kleden. En zij nemen evengoed hun eigen culturele normen als uitgangspunt. Het voel ‘prima’ om een spijkerbroek en t-shirt te dragen naar de kerk, wellicht hetzelfde als op zaterdag. Waarom voelt dat prima?

Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten.

"Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten."

Klinkt goed, maar ik geloof er niet zo veel van. Gewone kleding is in principe niet geestelijk authentieker dan formele kleding en zo ook met formele kleding die niet persé geestelijk respectvoller is. Het kan goed dat we helemaal niet authentiek zijn terwijl we in onze spijkerbroek voor Hem verschijnen. Het kan evengoed zijn dat we de alledaagse kleding kiezen om sociaal niet uit de toon te vallen, om aandacht op onszelf te vestigen of om ons ‘coole’ imago te handhaven. Met andere woorden, we kunnen gewone kleding dragen naar de kerk en God loven met onze lippen terwijl ons hart verre van Hem is. (Jesaja 29:13)

Wellicht kan casual kleding ons helpen om authentieker tot God te naderen, op een manier waarop formele kleding dat niet kan. Misschien kan formele kleding ons helpen respect en eerbied te uiten tegenover God op een manier dat alledaagse kleding dat niet kan. Ik heb behoorlijke twijfels bij beiden.

Wat wil God dat we dragen?
God geeft geen expliciete voorkeur voor casual of formele kleding. Hij doet ook niet mee aan het debat. Buiten de wetten uit Leviticus, die niet meer gelden in het nieuwe verbond, zegt God niets over hoe we ons moeten kleden als we samenkomen om hem te aanbidden.

Het is niet zo dat de kleding niet uitmaakt voor God. Kleding maakt erg veel uit voor God – alleen niet op dezelfde manier en voor dezelfde redenen als voor ons. God weigert te kiezen voor een zijde in dit debat tussen formeel en casual. Hij vertelt ons wel expliciet wat Hij ons wil zien dragen in de kerk:

‘Wees met nederigheid bekleed, want God keert Zich tegen de hoogmoedigen, maar de nederigen geeft Hij genade.’ (1 Petrus 5:5)

Wat moeten we dus dragen? Nederigheid.

Alle kleding – formeel, casual, werk, sport, strandkleding, nachtkleding, ondergoed, hoofddeksels of wat voor kleding dat ook – kan een bron van trots zijn. Er is geen kledingstuk dat niet in een uiting van zelfzuchtige, zelfverheffende zelfaanbidding kan veranderen.

Maar als we ons kleden met nederigheid, als we ‘de ander voortreffelijker achten dan onszelf’ en ‘niet alleen oog hebben voor wat van onszelf is, maar ook oog hebben voor wat van anderen is.’ Dan maakt het niet uit hoe we ons kleden, dan eren en lijken we op Christus. (Fillipenzen 2: 3-4)

De kleding in ons
God specificeert niet welke kleding Hem het meest eert, omdat Hij het belangrijk vindt wat er in ons hart leeft. Wat in ons is, eert Hem of eert hem niet, nadert tot hem met authenticiteit of zonder authenticiteit. Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, zonder te letten op wat we dan uiterlijk voor kleding dragen, zullen we bekleed zijn met liefde. Als onze harten bekleed zijn met trots, zal formele kleding altijd respectloos en casual kleding altijd onecht zijn.

Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, dan gaat het ons er om dat God wordt verheerlijkt en dat we onze naasten liefhebben. Maar als ons hart trots draagt, laten we Gods glorie buiten beschouwing en onze eigen voorkeuren en vrijheden boven de geestelijke gezondheid van anderen stelen.

En, uiteindelijk, als onze harten met nederigheid bekleed zijn, zullen we zo min mogelijk over kleding nadenken wanneer we naar Gods huis gaan om Hem te verheerlijken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#319 Jeffrey & dr. Wim Dekker over welvaartsevangelist Tom de Wal, anti-Joodse protesten en de NGK
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

vaccinatie
Nieuws

SGP-Kamerlid kraakt VVD-wetsvoorstel over vaccinatieplicht: 'Onverstandig plan'

De VVD komt met een wetsvoorstel om ongevaccineerde kinderen uit de kinderopvang te weren als de vaccinatiegraad te laag is. 'Onverstandig plan', zo stelt SGP-Kamerlid Diederik van Dijk via het sociale mediaplatform X. Aanleiding voor het VVD-wetsvoo

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen vertelt hoe Jezus vrucht kon dragen door te sterven

“Dat zaad moet de aarde in. En weet je wat er dan gebeurt? Dan gaat het groeien en draagt het vrucht. Dat beeld past de Heere op Zichzelf toe: ‘Als Ik vrucht wil voortbrengen, dan moet Ik net als dat tarwegraan eerst sterven’”, stelt ds. M. Klaassen.

Doopdienst Tennessee
Positief nieuws

93 mensen gedoopt tijdens spontane doopdiensten in Amerikaanse megakerk

Een megakerk in de Amerikaanse staat Tennessee heeft op één dag 93 mensen gedoopt tijdens vier kerkdiensten. De doopceremonies stonden niet op de planning, ze kwamen spontaan tot stand, zo laat de Christian Post weten. De First Baptist Church of Hend

Leerling
Nieuws

Ontslagen docent spant nieuwe rechtszaak aan na weigeren trans-voornaamwoorden

Een docent uit het Engelse Nottingham werd onlangs door haar school op straat gezet. Reden hiervoor is dat de vrouw weigerde om een achtjarige leerling voortaan met trans-voornaamwoorden aan te spreken. Haar werkgever noemde de handeling van de docen

Britse christenen bezorgd over nieuwe definitie extremisme
Nieuws

Britse christenen bezorgd over nieuwe definitie extremisme

De Britse regering bracht op 14 maart een nieuwe definitie van het woord extremisme uit, als reactie op de toenemende haatzaaiende taal in het land. Christenen zijn echter bezorgd over de definitie, zo schrijft Evangelical Focus. De nieuwe definitie

Wim Dekker
Podcast

Dr. Wim Dekker: “Essentieel dat kerken erkennen dat elkaar pijn is gedaan”

“In kerkelijke kringen en onder christenen is het zeldzaam om oprechte verontschuldigingen te horen. Dit gebrek aan erkenning van fouten is kwalijk. Daarom juich ik de schuldbelijdenis van de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) toe”, aldus theoloo

Ds. W.J. Westland over God met ons
Video

Ds. W. J. Westland over Psalm 46: "God is een toevlucht en een veilige vesting"

“Straks is het over met al het geweld, met alle pijn, met alle gebrokenheid." Ds. W. J. Westland vertelt in zijn meditatie over Psalm 46: 9-12 meer over deze hoopvolle boodschap. “Psalm 46 is een loflied en een danklied dat vol is van het vertrouwen

ds. R. de Jong
Nieuws

CGK Elburg ziet ds. R. de Jong graag komen

De christelijke gereformeerde kerk in Elburg heeft een beroep uitgebracht op ds. R. de Jong (zie foto). De Urker predikant is bij de Elburgers in beeld als opvolger van de vorig jaar naar Rotterdam-Kralingen verhuisde ds. J. de Bruin. Tijdens een led

Meerartikelen

Toscane
Column

Italiaanse regio Toscane heeft behoefte aan kerkplanters

Recent kwamen we in Italië in contact met een wel erg energieke dame. Ze is een gepensioneerd advocate, 67 jaar en gewend de hele wereld rond te reizen. Ze heeft een huis in een stadje in het zuidoosten van Toscane, met de bedoeling hier in de toekom

Matthijs Voskuil
Nieuws

Christenen vragen aandacht voor verslavingsproblematiek tijdens Week van Verslaving

De Vluchtheuvel en Stichting Chris & Voorkom vragen in de Week van Verslaving aandacht voor verslavingsproblematiek onder (kerkelijke) jongeren. In de jongerencommunity BasiC vertellen deze week diverse jongeren over hun gok-, eet- of pornoverslaving

dr. Christine Boshuijzen-van Burken
Nieuws

Technische Universiteit Eindhoven verwelkomt nieuwe hoofddocent Christelijke Filosofie

Stichting voor Christelijke Filosofie heeft, met ingang van 1 maart 2024, dr. Christine Boshuijzen-van Burken als universitair hoofddocent Christelijke Filosofie benoemd aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). In de aanstelling zal Boshuijze

Ds. Kees Kant
Verdieping

Is de strijd tussen Israël en Hamas werkelijk een 'Bijbelse' broedertwist?

In tal van Bijbelstudies, artikelen en preken is in de afgelopen decennia het conflict tussen Israël en de omliggende Arabische volken uitgelegd als een eeuwenoude broedertwist. Een conflict dat teruggaat tot Izaäk en Ismaël. Hagar wordt met haar zoo

Paul en Sophie van Dormael
Levensverhaal

Paul en Sophie van Dormael moesten in twee jaar tijd twee kinderen begraven

Het is onnatuurlijk om als ouder je kind te overleven. Toch overkwam het Sophie en Paul van Dormael. Ze verloren in twee jaar tijd twee van hun vier kinderen. In oktober 2021 overleed hun zoon Dick aan een spierziekte en vorig jaar januari overleed h

Christelijk Koor Jigdaljahu
Video

Christelijk koor Jigdaljahu zingt Psalm 136: 'Looft de Heer, want Hij is goed'

'Looft de Heer, want Hij is goed, trouw in alles wat Hij doet. Want Zijn goedertierenheid Zal bestaan in eeuwigheid.' Dit zijn de woorden van het eerste vers van de bekende psalm 136. De psalm werd vorige maand door Christelijk koor Jigdaljahu op sch

Dr. C. A. van der Sluijs
Opinie

Waar is ons kerkelijk besef gebleven in deze tijd?!

Behoudende predikanten zien de huidige afbrokkeling van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) met pijn, verdriet en grote zorg aan. Zo laten de mannenbroeders van de stichting Bewaar het Pand weten. Deze ontwikkeling mag ons allen met zorg vervu

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha en Tenira Sturm zingen het schitterende 'Hard geslagen, vastgenageld'

'Hier vindt ons geloof een bedding, onze hoop een vaste grond. Christus rots van onze redding die verloren zondaars vond. Alle lof, eer en aanbidding voor zijn nooit volprezen naam. Wie zijn hoop op Jezus vestigt leeft in hoop die nooit beschaamt', d

Mirjam Bikker
Nieuws

CU-leider Bikker buigt niet voor 'wokisme' en rechtspopulisme: 'Christelijke idealen niet onderhandelbaar'

'Ik wil hier met nadruk zeggen dat christelijk-sociale politiek niet buigt voor links-elitair ‘wokisme’ en ook niet buigt voor rechts-populisme waar telkens maar weer de meerderheid alles zou moeten bepalen', zo stelde ChristenUnie-leider Mirjam Bikk

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: ware essentie verloren gegaan
Nieuws

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: "Ware essentie verloren gegaan"

17 maart was het St. Patrick’s Day in Ierland. Op deze feestdag wordt de komst van het christendom naar het land herdacht. Auteur Aaron Burns verdiepte zich in het onbekende verhaal van de heilige Saint Patrick. "De ware essentie van Patricius is ver

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt waarom het beter is om in een hospice te zijn dan op een feest

"We komen niet heel graag in een sterfhuis of op een sterfkamer. Het is zo'n ruimte waar je de dood bijna voelt. Maar tegelijkertijd is het ook zo slecht nog niet om in een sterfkamer te zijn. De Bijbel zegt zelfs dat je daar beter kunt zijn dan op e

Seyi Omooba
Nieuws

Christelijke actrice moet 350.000 dollar betalen na ontslag om ‘homofobe opmerkingen’

De christelijke actrice Seyi Omooba dacht een prominente rol te vervullen in de toneelbewerking van 'The Color Purple', maar zover zou het niet komen. Omooba werd in 2019 vanwege 'homofobe opmerkingen' die zij vijf jaar eerder op Facebook geuit zou h