Kerkkleding: casual of toch formele kleding?

Dagelijks leven 28 oktober 2019 Jon Bloom, Geloofstoerusting
casual

Toen ik nog een jongen was droeg waarschijnlijk 80% van de mannen een jasje en een stropdas naar de kerk, van de vrouwen droeg 90% een jurk. Tegen de tijd dat ik naar de middelbare school ging was dat gehalveerd. De meerderheid van beide geslachten was van gemiddelde leeftijd of ouder. Al de anderen waren ‘business casual’ gekleed. Spijkerbroeken waren zeldzaam. T-shirts al helemaal. Korte broeken zag je sowieso niet, zelf midden juli.

Vandaag de dag, in de kerk die ik bezoek, zie je geen man in pak tenzij het een speciale gelegenheid is. Stropdassen zie je minder dan een jasje. Ik durf te zeggen dat minder dan 5% van de vrouwen een jurk draagt op zondag. Shorts, t-shirts en sandalen zijn erg gebruikelijk bij warm weer. Mijn zoontje vraagt zich af waarom hij zich netjes moet aankleden wanneer we naar de kerk gaan.

In de kleine protestantse denominatie waar ik toe behoor, ken ik geen dominee die preekt in een jas met een das op zondag. Voorgangers, leden van het worship team en andere mensen die bij de dienst betrokken zijn kleden zich zo ongeveer net als ieder ander. Zonder de korte broek, t-shirts en sandalen dan.

Bredere culturele verandering
Deze veranderingen in wat men draagt naar de kerk spiegelen een bredere culturele verandering van de laatste vijftig jaar op het gebied van kleding. De hele Amerikaanse cultuur is zich ‘minder’ gaan kleden. Dat heeft tot gevolg dat er nu door verschillende generaties wordt gediscussieerd over juiste kleding voor de kerk. Zij die formelere kleding voorstaan zijn geneigd te zeggen dat casual kleding staat voor een minder respectvolle, oneerbiedige houding tegenover God. En zij die een meer alledaagse kledij prefereren vinden dat het een authentiekere houding tegenover God is. Hebben ze allebei een Bijbelse grond?

Vertelt God ons hoe we ons moeten kleden voor de kerk?

Meer respect?
Het debat over formele kleding en alledaagse kleding wordt minder. Daar zijn tenminste twee redenen: 1. Het pro-formele deel wordt kleiner, en 2. Het pro-formele restant is zodanig in de minderheid, dat het niet meer de moeite waard lijkt om nog te discussiëren.

De meeste mensen die de trend van gewone kleding betreuren komen uit een tijd waarin iedereen zich een stuk formeler kleedde. Ze gingen uit van hun eigen culturele normen. Het was gewoon niet juist om alledaagse kleding te dragen naar bepaalde gelegenheden, zeker niet naar de kerk.

Toen de culturele kleding normen veranderde, en de mensen – vooral de jongere mensen – casual kleding begonnen te dragen naar die bepaalde gelegenheden, de kerk incluis, voelde dat ‘fout’. Het voelde als een vorm van respectloosheid, of zelfs rebellie tegen de oudere generaties. In de kerk voelde het als respectloosheid en rebellie tegenover God.

Maar is dat wel waar? Zeker, op een microlevel was er voor elk zondig individu genoeg rebellie tegen ouderen en God, net zoals dat in alle generaties plaatsvindt. Het pro-formele deel heeft haar eigen uitingen van rebellie tegen oudere generaties gekend. Maar van een Bijbels standpunt is erg geen overtuigende exegetische zaak te maken dat een meer formele kleding in principe respectvoller is tegenover God dan alledaagse kleding. Kerkkledij is een voorkeur die gevormd wordt door cultuur en traditie.

Authentieker?
Aan de andere kant, veel van hen die een wat meer alledaagse kledingstijl omhelzen zijn opgegroeid in een tijd waarin iedereen zich minder formeel ging kleden. En zij nemen evengoed hun eigen culturele normen als uitgangspunt. Het voel ‘prima’ om een spijkerbroek en t-shirt te dragen naar de kerk, wellicht hetzelfde als op zaterdag. Waarom voelt dat prima?

Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten.

"Zoals ik eerder noemde, ‘authenticiteit’ is een populair antwoord. We komen zoals we zijn, zonder ons beter voor te doen of een masker op te zetten."

Klinkt goed, maar ik geloof er niet zo veel van. Gewone kleding is in principe niet geestelijk authentieker dan formele kleding en zo ook met formele kleding die niet persé geestelijk respectvoller is. Het kan goed dat we helemaal niet authentiek zijn terwijl we in onze spijkerbroek voor Hem verschijnen. Het kan evengoed zijn dat we de alledaagse kleding kiezen om sociaal niet uit de toon te vallen, om aandacht op onszelf te vestigen of om ons ‘coole’ imago te handhaven. Met andere woorden, we kunnen gewone kleding dragen naar de kerk en God loven met onze lippen terwijl ons hart verre van Hem is. (Jesaja 29:13)

Wellicht kan casual kleding ons helpen om authentieker tot God te naderen, op een manier waarop formele kleding dat niet kan. Misschien kan formele kleding ons helpen respect en eerbied te uiten tegenover God op een manier dat alledaagse kleding dat niet kan. Ik heb behoorlijke twijfels bij beiden.

Wat wil God dat we dragen?
God geeft geen expliciete voorkeur voor casual of formele kleding. Hij doet ook niet mee aan het debat. Buiten de wetten uit Leviticus, die niet meer gelden in het nieuwe verbond, zegt God niets over hoe we ons moeten kleden als we samenkomen om hem te aanbidden.

Het is niet zo dat de kleding niet uitmaakt voor God. Kleding maakt erg veel uit voor God – alleen niet op dezelfde manier en voor dezelfde redenen als voor ons. God weigert te kiezen voor een zijde in dit debat tussen formeel en casual. Hij vertelt ons wel expliciet wat Hij ons wil zien dragen in de kerk:

‘Wees met nederigheid bekleed, want God keert Zich tegen de hoogmoedigen, maar de nederigen geeft Hij genade.’ (1 Petrus 5:5)

Wat moeten we dus dragen? Nederigheid.

Alle kleding – formeel, casual, werk, sport, strandkleding, nachtkleding, ondergoed, hoofddeksels of wat voor kleding dat ook – kan een bron van trots zijn. Er is geen kledingstuk dat niet in een uiting van zelfzuchtige, zelfverheffende zelfaanbidding kan veranderen.

Maar als we ons kleden met nederigheid, als we ‘de ander voortreffelijker achten dan onszelf’ en ‘niet alleen oog hebben voor wat van onszelf is, maar ook oog hebben voor wat van anderen is.’ Dan maakt het niet uit hoe we ons kleden, dan eren en lijken we op Christus. (Fillipenzen 2: 3-4)

De kleding in ons
God specificeert niet welke kleding Hem het meest eert, omdat Hij het belangrijk vindt wat er in ons hart leeft. Wat in ons is, eert Hem of eert hem niet, nadert tot hem met authenticiteit of zonder authenticiteit. Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, zonder te letten op wat we dan uiterlijk voor kleding dragen, zullen we bekleed zijn met liefde. Als onze harten bekleed zijn met trots, zal formele kleding altijd respectloos en casual kleding altijd onecht zijn.

Als onze harten bekleed zijn met nederigheid, dan gaat het ons er om dat God wordt verheerlijkt en dat we onze naasten liefhebben. Maar als ons hart trots draagt, laten we Gods glorie buiten beschouwing en onze eigen voorkeuren en vrijheden boven de geestelijke gezondheid van anderen stelen.

En, uiteindelijk, als onze harten met nederigheid bekleed zijn, zullen we zo min mogelijk over kleding nadenken wanneer we naar Gods huis gaan om Hem te verheerlijken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#375 Jeffrey & Jan-Willem Grievink over Charlie Kirk, 'homogenezing' en het Bijbelse hartland
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Kirk
Nieuws

Ooggetuige vertelt over laatste momenten Charlie Kirk: "Hij keek langs me heen naar de eeuwigheid"

De christelijke auteur Frank Turek was een van de vertrouwelingen van de vorige week vermoorde Charlie Kirk. In een videoboodschap die online veel gedeeld wordt, vertelt hij over de laatste momenten van Kirk. Samen met anderen probeerde hij Charlie z

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant vertelt wat Maarten Luther deed als hij zich aangevochten voelde

Als het over de bekende reformator Maarten Luther gaat, hebben we vaak het beeld van een onverschrokken christen die altijd zeker van zijn zaak was. Maar in zijn leven kende Luther echter ook een hoop strijd en aanvechting. Zo vertelde ds. P. den Oud

Ds. J. Oosterbroek
Nieuws

Twee beroepen voor CGK-predikant ds. J. Oosterbroek

Ds. J. Oosterbroek (foto) mag de komende periode gaan nadenken over een eventuele verhuizing. De predikant ontving zowel van de christelijke gereformeerde kerk te Hoogeveen als de christelijke gereformeerde kerk te Leeuwarden een beroep. De predikant

Christian Climate Action
Nieuws

Christelijke activisten protesteren in Engelse kerken tegen klimaatverandering

Afgelopen weekend vonden in Engeland verschillende protesten plaats in grote kerken. Leden van de groep Christian Climate Action riepen de Kerk van Engeland op om duidelijker stelling te nemen tegen klimaatverandering. Dat deden zij onder meer met sp

Dead Sea Scrolls
Nieuws

Nieuwe computertool moet studie Dode Zeerollen vergemakkelijken

Israëlische onderzoekers van de Universiteit van Tel Aviv hebben een nieuwe computertool ontwikkeld om de Dode Zeerollen beter te bestuderen. Dat schrijft All Israel News. De bijna 2.000 jaar oude rollen werden in 1947 ontdekt in grotten bij de Dode

Tour d'Orange
Persbericht

Youth for Christ wil opnieuw record breken met Tour d'Orange

Een recordbedrag van drieëntachtig duizend euro werd vorig jaar opgehaald met de vijfde editie van de Tour d’Orange. Dit jaar hoopt Youth for Christ dat record te verbreken. "We zien dagelijks hoeveel jongeren worstelen met eenzaamheid, prestatiedruk

Hanna de Jong
Interview

Mercy Ships-vrijwilliger Hanna: "Aan elke patiënt vragen we of we voor hem of haar kunnen bidden"

Na 48 jaar werken in de Nederlandse zorg besloot operatieassistent Hanna de Jong dat het tijd was om een oude droom in vervulling te laten gaan. Ze stapte aan boord van de Africa Mercy, één van de ziekenhuisschepen van Mercy Ships, en werkte er acht

Evert Barten en film kijken
Nieuws

Christelijke filmrecensenten richten zich tot directeur jeugdbond GerGem

Een groep christelijke filmrecensenten heeft deze week een open brief gepubliceerd. Aanleiding is een interview met Evert Barten, directeur van de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG), die in zijn recente boek Niet te filmen stellig beweert dat f

Meerartikelen

Erik Verwoerd
Positief nieuws

Erik Verwoerd: ‘Het pionieren heeft mijn beeld van God verbreed’

Is er toekomst voor de kerk? Jazeker, als je het vraagt aan Erik Verwoerd, projectleider proefplekken bij de Protestantse Kerk. Maar die toekomst kan er heel anders uitzien dan wat traditionele kerken gewend zijn. Verbinding leggen en een open houdin

Jan-Willem Grievink
Podcast

Jan-Willem Grievink over Charlie Kirk: "Bewijs eens dat hij ongelijk had"

De moord op de Amerikaanse christelijke activist Charlie Kirk roept wereldwijd reacties op - ook in Nederland. Theologen Jan Martijn Abrahamse en Stefan Paas waarschuwden voor een te snelle religieuze duiding van de aanslag. Cvandaag-columnist Jan-Wi

Stoffer timmermans
Nieuws

Timmermans en Stoffer clashen over islam: "Wees niet zo naïef!"

Nadat aan het begin van de Algemene Politieke Beschouwingen Mirjam Bikker (CU) met Geert Wilders de degens kruiste over de islam, was het enkele uren later de beurt aan SGP-leider Chris Stoffer en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA). Daarbij verweet S

Family7
Persbericht

Family7 start 13-delige serie over Gods schepping en heilsplan

Vanaf woensdag 17 september om 19:30 uur zendt de christelijke tv-zender Family7 een nieuwe 13-delige serie uit van Bijbelse toekomstverwachting met als thema ‘Genesis 1 in het licht van de nieuwe schepping’ met Bijbelleraar Theo Niemeijer en present

Wilders Bikker
Nieuws

Stevig debat Bikker en Wilders: "Christendom koester ik, islam niet"

CU-leider Mirjam Bikker en PVV-voorman Geert Wilders voerden tijdens de Algemene Politieke beschouwingen een stevig debat over de rol van de islam en godsdienstvrijheid in Nederland. Daarbij vertelde Bikker over haar geloof in Jezus en benadrukte Wil

Ds. A. A. F. van de Weg.
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Kralingse Veer beroept ds. A. A. F. van de Weg

De hersteld hervormde gemeente te Kralingse Veer (Rotterdam) heeft een beroep uitgebracht op ds. A. A. F. van de Weg (foto). De predikant moet in de Laankerk de opvolger worden van de onlangs naar Middelharnis-Sommelsdijk vertrokken ds. F. van Binsbe

Bikker en stoffer
Nieuws

Christelijke partijen snoeihard na Prinsjesdag: "Troonrede liet vooral leegte horen"

Op Prinsjesdag presenteerde het demissionaire kabinet traditiegetrouw de miljoenennota, waarin de belangrijkste plannen voor het komende jaar staan. SGP en ChristenUnie zijn allesbehalve blij met de plannen en tonen zich in hun reactie zeer kritisch:

kirk
Nieuws

Christelijke rapper wijst na moord Charlie Kirk op Jezus: "Ik ben het beu"

De moord op de Amerikaanse christelijke activist Charlie Kirk roept wereldwijd reacties op. Ook de christelijke hiphopartiest Lecrae heeft zich uitgesproken. In een videoboodschap benadrukt hij dat geweld nooit de oplossing kan zijn en verwijst hij n

huwelijkspartners
Nieuws

'Eerdere seksuele partners maakt iemand minder aantrekkelijk als huwelijkspartner'

Een nieuwe internationale studie laat zien dat zowel mannen als vrouwen iemand met veel eerdere seksuele partners minder geschikt vinden als huwelijkspartner, zo meldt Christian Today. Meer dan 5.300 mensen uit elf landen deden mee aan het onderzoek,

Zuid-Korea
Nieuws

Toenemende zorgen om Zuid-Koreaanse predikant na arrestatie

Een week na de arrestatie van de Zuid-Koreaanse predikant Son Hyun-bo is er nog altijd weinig bekend over zijn gezondheidstoestand en verblijfplaats. De autoriteiten arresteerden de predikant van de Busan Segyeoro Church op 8 september op verdenking

Rubio en Netanyahu
Nieuws

Netanyahu en Amerikaanse minister openen eeuwenoude pelgrimsweg naar de tempel

In Jeruzalem is deze week de Pelgrimsweg officieel geopend. Deze 2.000 jaar oude straat werd in de tijd van Jezus door pelgrims gebruikt om naar de tempel te gaan. Premier Benjamin Netanyahu, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio

Wilkin van de Kamp
Video

De gave van geloof is volgens Wilkin van de Kamp als lopen over water

In deze overdenking staat Wilkin van de Kamp stil bij Mattheüs 14:31, waar Jezus Petrus aanspreekt op zijn twijfel terwijl hij over het water loopt. Wilkin legt uit dat Petrus niet op eigen kracht liep, maar op basis van de gave van geloof die Jezus