Babylon-Jeruzalem: De stad van de mens versus de stad van God

Verdieping 8 januari 2025 24 minuten Ds. Willem Glashouwer
Ds. Willem Glashouwer

Het is het grote drama dat we aantreffen vanaf de eerste bladzijden van de Bijbel, tot aan de laatste bladzijden: de strijd tussen ā€˜Babylon’ – de stad van de mens – en ā€˜Jeruzalem’ – de stad van God. Totdat ā€˜Babylon’ tenslotte valt en ā€˜Jeruzalem’  neerdaalt vanuit de hemel en de aarde vervult.

Babylon
Waar staat ā€˜Babylon’ voor? De profeet Jeremia 51:7 zegt het kernachtig: ā€œā€¦Babel was in de hand des HEEREN een gouden beker die de gehele aarde dronken maakte; van zijn wijn dronken de volken, daardoor werden zij verdwaasdā€¦ā€

Waar is dat ā€˜Babel – Babylon’ het een symbool van? Natuurlijk is het allereerst een stad aan de benedenloop van de Eufraat en de Tigris. Babylon is de Griekse benaming voor het Hebreeuwse Bab-el (= ā€˜Poort der goden’ of ā€˜Verwarring’) in het land Sinear dat de BabyloniĆ«rs zelf graag Sumer (en Akkad) noemden De SumeriĆ«rs woonden in het zuiden en de AkkadiĆ«rs in het noorden. Babel (Babylon) ligt in BabyloniĆ«, in dat deel van MesopotamiĆ« dat de vruchtbare ā€˜halve maan’ genoemd wordt. Met daarin de twee grote rivieren de Eufraat en de Tigris en de kleine rivier de Jordaan die het gebied van IsraĆ«l van water voorzag. De stad Babylon wordt reeds in de 23ste eeuw voor Christus genoemd.

Het was de eerste beschaving, nadat de nazaten van Sem, Cham en Jafeth de Ark van Noach verlaten hadden en zich vanuit de berg Ararat verspreidden. Jafeth verspreidde zich naar het Noorden en Westen, Cham naar het Zuiden en Oosten/Westen. Sem vestigde zich eerst aan de Noordzijde langs de Eufraat en de Tigris en later verder naar het Zuiden. 

In de zuidoostelijke hoek van de vruchtbare ā€˜halve maan’ ontwikkelde zich dus die beschaving van Sumer en Akkad. Nimrod, kleinzoon van Cham, een van de zonen van Noach, stichtte deze beschaving. De SumeriĆ«rs waren dus geen Semieten, de AkkadiĆ«rs wel. De SumeriĆ«rs waren eerder in het land dan de AkkadiĆ«rs. Volgens de Bijbel spraken de nazaten van Sem, Cham en Jafeth voor zover ze migreerden naar het gebied van de Eufraat en Tigris ƩƩn taal. Nimrod verenigde ze als ƩƩn volk in die vlakte. Ze bouwden een toren en een stad om iedereen daar bij elkaar te houden. 

Genesis 10:8-12 zegt: ā€œEn Kus verwekte Nimrod; deze was de eerste machthebber op de aarde; hij was een geweldig jager voor het aangezicht des Heeren; daarom zegt men: Een geweldig jager voor het aangezicht des Heeren als Nimrod. En het begin van zijn koninkrijk was Babel, Erek, Akkad en Kalne, in het land Sinear. Uit dat land trok hij naar Assur en hij bouwde Nineveh, Rechobot-Ir, Kalach en Resen tussen Nineveh en Kalach; dat is de grote stad.ā€

Genesis 11:1-4 zegt: ā€œDe gehele aarde nu was ƩƩn van taal en ƩƩn van spraak. Toen zij oostwaarts trokken, vonden zij een vlakte in het land Sinear, waar zij zich vestigden. En zij zeiden tot elkander: Welaan, laten wij tichelen maken en die goed bakken. En de tichel diende hun tot steen en het asfalt diende hun tot leem. Ook zeiden zij: Welaan, laten wij ons een stad bouwen met een toren, waarvan de top tot de hemel reikt, en laten wij ons een naam maken, opdat wij niet over de gehele aarde verstrooid worden.ā€

Die toren zou hem zijn macht verschaffen – wereldwijd - was Nimrods overtuiging. Na de verwarring die ontstond toen de mensen verschillende talen begonnen te spreken, stopte de bouw van de stad Babylon. Men kon elkaar niet meer verstaan. Daarna was er kennelijk alleen sprake van een aantal onafhankelijke stad-staten. 

Genesis 11:5-11 zegt: ā€œToen daalde de Heere neder om de stad en de toren, die de mensenkinderen bouwden, te bezien, en de Heere zei: Zie, het is ƩƩn volk en zij allen hebben ƩƩn taal. Dit is het begin van hun streven; nu zal niets van wat zij denken te doen voor hen onuitvoerbaar zijn. Welaan, laat Ons nederdalen en daar hun taal verwarren, zodat zij elkanders taal niet verstaan. Zo verstrooide de Heere hen vandaar over de gehele aarde, en zij staakten de bouw van de stad. Daarom noemt men haar Babel, omdat de Heere daar de taal der gehele aarde verward heeft en de Heere hen vandaar over de gehele aarde verstrooid heeft.ā€

Sumer en Akkad
De nakomelingen van Sem, Cham en Jafeth hebben allerlei zaken uitgevonden en tot ontwikkeling gebracht die later door andere beschavingen werden overgenomen. Zoals de uitvinding van het wiel, en voertuigen met wielen om lasten te vervoeren en strijdwagens. Het gebruik van gebakken klei voor allerlei doeleinden, waaronder een geschreven taal die in pictogrammen werd vastgelegd. Rond 2800 v. Chr. ontwikkelde zich daaruit het spijkerschrift met zo’n 600 verschillende lettergrepen. In hoofdstuk 4 van mijn boek Waarom eindtijd – getiteld: Babylon – ben ik hier verder op ingegaan.

Een stroom van literatuur kwam op gang. Mythen, sagen, heldendichten, wijsheidsliteratuur, spreuken, fabels, business-contracten, testamenten, etc. Het bekendste epos is het Gilgamesh-epos dat grote overeenkomsten vertoont met de geschiedenis van de Zondvloed die we in de Bijbel aantreffen. Niet de Bijbelse geschiedenis over de Zondvloed is afgeleid van het Gilgamesh-epos, maar omgekeerd: het Gilgamesh-epos is een verbasterde weergave van de Bijbelse geschiedenis. 

De ā€˜Toren van Babel’ die in Genesis 11 genoemd wordt, zal dus wel zo’n sterrenobservatorium geweest zijn.

Elke stad werd geregeerd door priesters, die naar het besef van de mensen de goden vertegenwoordigden op aarde. Nimrod was de eerste die de priesterklasse uitvond. Een groep mensen van wie je afhankelijk was om contact met de goden te krijgen. Maar die tegelijkertijd ā€˜twee-handen-op-een-buik’ waren met de politieke leiders. Daardoor werd de tempel het centrum van het leven in de stad-staten. 

Van 2800-2350 v. Chr. nam de macht van de priesters alleen maar toe. Er moesten hoge belastingen betaald worden, ook om de extravagante levensstijl van de priesters te kunnen bekostigen en de geldverslindende oorlogen tussen de diverse stad-staten. Het leven was niet eenvoudig voor gewone mensen. Zelfs handelslieden waren vaak in gevaar vanwege opererende roversbenden, waaronder veelal soldaten. 

Priesters en priesteressen gaven onderwijs. Vele kleitabletten getuigen ervan. Mathematica, geometrie, algebra, etc. Het Sumerische cijfer-systeem was gebaseerd op 60-tallen. Vandaar komen de 60 seconden in een minuut en 60 minuten in een uur! School duurde van zonsopgang tot zonsondergang! Ook sport, zoals worstelen, hardlopen, touwtrekken en balsporten. Ook een bordspel, een soort damspel, kenden ze. 

De gebakken klei diende als baksteen. Al voor het jaar 3000 voor Christus waren de SumeriĆ«rs vaklui als het bouwen aankwam. Ze wisten hoe je een gewelf moest maken, een boogconstructie, een arcade, een koepelgewelf. Bekend is de ā€˜Ziggoerat’, een tempeltoren met treden en met daardoor a.h.w. steeds kleinere op elkaar gestapelde vierkanten. 

De ā€˜Toren van Babel’ die in Genesis 11 genoemd wordt, zal dus wel zo’n sterrenobservatorium geweest zijn. Niet zo hoog dat zijn top tot in de hemel reikte – zo dom waren de SumeriĆ«rs niet om dat te denken – maar een toren met de hemel op de top: de tekens van de Dierenriem, de Zodiak, de sterrenbeelden, als bron van hun nieuwe eigen godsdienst. Met bovenaan de 7 treden van de destijds bekende planeten. De eerste van vele van dergelijke observatoria was waarschijnlijk deze ā€˜Toren van Babel’ die we uit de Bijbel kennen. 

ā€˜Babylon’ versus ā€˜Jeruzalem’. De principes van Babylon en haar goden en godinnen, haar priesterklasse door Nimrod, de stichter van de stad Babel, georganiseerd ten dienste van de door hem nieuw ontworpen religie. Die nieuwe godsdienst heeft zich op allerlei manieren in de volgende eeuwen doorgezet. In mythologieĆ«n, godsdiensten en culturen. In goden en mysteriĆ«n. In religieuze riten en gebruiken. Ook onder andere namen. Binnen en buiten MesopotamiĆ«. 

Niet de Schepper maar de machten en krachten van de Schepping werden goddelijk vereerd. Voorouders en demonen.

De Bijbel zegt in 2 Petrus 2:5 dat Noach een ā€œprediker der gerechtigheid’ was en zijn naam betekent ā€˜rust’- hij rustte in God. Zijn ene zoon Cham was profaan, en een van zijn andere zonen Kusch werd de vader van Nimrod – zijn naam betekent ā€˜opstand’. 

Wat hield die nieuwe godsdienst door Nimrod eigenlijk in? Wat was er ineens zo heel anders dan de godsdienst van de beschaving van de vóórtijd, de tijd van voor de zondvloed? Waarom die ā€˜Toren van Babel’? Naast wat we hierboven daar al over vermeldden, kunnen we eraan toevoegen dat Nimrod ook degene was die de aanbidding van de zon introduceerde. Dit hield ook rituelen in met aanbidding van het vuur, omdat vuur beschouwd werd de aardse representant van de zon te zijn. De zonnegod werd van de vroegste tijden aan vereerd onder de naam ā€˜Baal’. Zo zette Nimrod de grote opstand tegen God in. Niet de Schepper maar de machten en krachten van de Schepping werden goddelijk vereerd. Voorouders en demonen. Tempelprostitutie en soms mensenoffers – kinderoffers.

Nimrod eiste absolute gehoorzaamheid. En hij introduceerde dit nieuwe fenomeen: de priesterklasse die bemiddelde tussen de mensen en de wereld van de nieuwe goden. Absolute politieke macht die hand in hand ging met de absolute macht en gezag van de religie, de geestelijke macht. Politiek en godsdienst, als twee handen op een buik. 

Dat lijkt in de loop van de wereldgeschiedenis zich te herhalen. Kerk en wereld trekken samen op. Hitler kon niet echt iets realiseren van zijn politieke programma als hij niet de steun had van de christenheid in Duitsland. Poetin kan alleen slagen als hij de Russisch Orthodoxe Kerk achter zich heeft staan. Bij Nimrod kwam daar nog bij: astrologie. Zon, maan, sterren en planeten van wie de banen op sterrenobservatoria gevolgd en bestudeerd werden. Goden van de vruchtbaarheid. Sterrenwichelarij. En Nimrod joeg op allen die hierin niet wilden meegaan, maar zich liever hielden aan de Ene, onzichtbare God, Schepper van hemel en aarde. Ook dat patroon heeft zich in de loop der eeuwen herhaald. De godsdienst van de schijnkerk vervolgt de ware kerk. Joden en christenen die zich houden aan het Woord van de ene God en Zijn geboden willen volgen om God en de naaste te dienen komen daardoor dwars te liggen ten opzichte van het nieuwe systeem van denken. En dus worden zij naar de rand van de samenleving gedirigeerd, en vallen zij ten prooi aan haat en vervolging. Wie niet mee wil moet ā€˜heropgevoed’ worden en wie dan nog niet wil moet verwijderd worden naar de ā€˜Goelag’, naar de concentratiekampen en tenslotte definitief verdwijnen. In ā€˜Nacht und Nebel’. Of eenvoudig uitgeroeid.

Joden en christenen die zich houden aan het Woord van de ene God en Zijn geboden willen volgen om God en de naaste te dienen komen daardoor dwars te liggen ten opzichte van het nieuwe systeem van denken.

ā€˜Babylon’ vervangt de aanbidding van de Ć©ne Schepper van hemel aarde als de Ć©ne God die alle aanbidding waard is door de aanbidding van de schepping en de mens-als-god. En ā€˜Babylon’ vervolgt allen die daarin niet willen meegaan en die willen blijven bij de ā€˜oude ā€˜godsdienst en de aanbidding van alleen God de Schepper. 

Assur/Assyriƫ heeft later in de geschiedenis de door hen gehate 10 stammen Israƫl in ballingschap gevoerd. En kort daarna voerde Babel/Babylon het tweestammen rijk Juda in ballingschap en verwoestte Jeruzalem en de Tempel waar de enig ware God, de Schepper van hemel en aarde, de God van Israƫl en de Vader van de Here Jezus Christus Zijn Naam had doen wonen. Beide steden en beschavingen zijn door Nimrod gesticht. Vol haat tegen de enig ware God.

Babel wordt in de Bijbel het eerst genoemd in Genesis 10:10. Uit een van
Noachs zonen, Cham, wordt Nimrod geboren, en hij bouwt Babel. De nieuwe mensheid blijft er wonen, en vereert de hemel op de top van de toren die ze bouwen, door op de top van deze ziggoerat, dit sterrenobservatorium, in de tekens van de dierenriem de hemel te vereren, in plaats van de Schepper van de hemel. Ze hebben ƩƩn taal, en eendracht maakt macht. Zo maken ze 'een naam' voor zichzelf! De verleiding van de slang in het paradijs om te zijn als God, gaat gewoon door. Bab-el betekent: poort der goden. Het latere Babel van Nebukadnezar lag ook in de vlakte van Sinear. Babylon heeft dan Jeruzalem overwonnen, Gods tempel verwoest, het tempelgerei meegenomen en ook Gods volk in ballingschap gevoerd, geknecht. Onder de antichrist zal 'Babylon' zijn grootste hoogte krijgen.

Onder de antichrist zal 'Babylon' zijn grootste hoogte krijgen.

Politiek en militaire macht zijn in de toekomst in de handen van het beest/antichrist. Religie, cultuur, innerlijke beweegredenen, filosofie en wetenschapsbeoefening, dat is haar terrein, en het beest begeert dat alles voor zichzelf, zodat het zijn doel kan realiseren. Rome veroverde Griekenland, maar liet zijn beschaving leiden door de Griekse godenwereld, door haar filosofieĆ«n, door haar humanisme/hellenisme. Griekse gedachtegangen  die scherp tegenover het Jodendom stonden. En juist  dat Griekse denken in confrontatie met het Joodse denken, en met de God van IsraĆ«l, van de Bijbel, leidde onder de Grieks-Syrische opvolgers van Alexander de Grote (voordat het Romeinse rijk er definitief de baas werd) tot een geweldige aanvaring met het Joodse volk.

Antiochus Epiphanes wilde de tempel van Jeruzalem aan Zeus, de Griekse oppergod wijden en er varkens (het voor Joden meest onreine dier) slachten. Hij wilde de sabbat en de Joodse besnijdenis verbieden, want dat was een verminking van het prachtige mannenĀ­lichaam dat door zovele begaafde Griekse beeldhouwers zo prachtig naakt werd verbeeld. De sport (Olympische Spelen) werd naakt bedreven. Homofilie stond bij de Grieken op een hoger plan dan de liefde tussen een man en een vrouw. Die diende slechts voor de voortplanting van het menselijk ras. En een besnijdenis van dat prachtige mannenlichaam op de 8e dag vond men een barbaarse verminking. Tenslotte werd alles dat Joods was met de dood bestraft. De prachtige Griekse beschaving moest eventueel met geweld aan deze Joden met hun godsdienst worden opgelegd. 

De opstand der Makkabeeën was het gevolg, onder leiding van Judas Makkabeus. Israël won, maar niet voor lang. De geest van Babylon was óók de Griekse geest. En eigenlijk ook de geest van het Derde Rijk van het nationaalsocialisme.

Het ras-denken, door Hitler gepropageerd, was al sinds Darwin gemeengoed aan alle Duitse universiteiten. De medische experimenten in de concentratiekampen, de geweldige oorlogsmachine van Duitsland, het economisch systeem dat daardoor ont­ stond en Duitsland na de verloren Eerste Wereldoorlog weer op de been hielp, de wegenbouw die bevorderd werd, de werkgelegenheid, de welvaart, de mythe van de Übermensch, het aangepaste christendom: alles tot meerdere glorie van de antichrist Hitler en zijn beestmensen. Ook dat is de geest van Babylon.

Alles tot meerdere glorie van de antichrist Hitler en zijn beestmensen. Ook dat is de geest van Babylon.

En de stromen bloed die dan gaan vloeien, zijn hoofdzakelijk van Joden en christenen. Ook in Rusland. Ook in China. En straks weer. Als wereldwijd de antichrist en het antichristelijk denken de boventoon gaat voeren. Maar het zullen de lƔƔtste stuiptrekkingen van de 'oude slang' zijn!

God beschouwt de wereldgeschiedenis altijd in samenhang met IsraĆ«l, en hoewel er ook het Inca-rijk en het Chinese rijk en Afrikaanse rijken, et cetera geweest zijn: de Bijbel ziet de wereldrijken, die de toenmalig bekende wereld omvatten, vanuit Jeruzalem. En ook in de toekomst zal dat zo zijn. 

De vergelijking van Openbaring 13 e.v. met DaniĆ«l 2 en 7 levert zeven wereldrijken op: Egypte, AssyriĆ«, Babel, Medo-PerziĆ« en Griekenland, de vijf die inmiddels gevallen zijn, zegt Johannes; Rome is er op dat moment  als zesde, en de zevende komt korte tijd, en daarna de 'achtste', die het beest is, maar die tot de zeven behoort, die als achtste het toppunt van alle zeven tegelijk zal zijn. Alles wat de voorgaande rijken stempelde, zal in dat laatste rijk aanwezig zijn. Het hĆ©le beeld van Nebukadnezar stƔƔt, als het door de steen, de wederkomst van Christus, getroffen en verbrijzeld wordt. Het laatste rijk moet korte tijd blijven, drie-en-en-half jaar staat daar geschreven. En de ā€˜vrouw’, de ā€˜hoer’, heeft als geestelijke macht alle voorgaande rijken bereden. Alle rijken 'vergoddelijkten' de heerser, de staatsmacht. De Farao van Egypte werd als god, de zonnegod Ra of Re, beschouwd en vereerd. Ieder moest Assur aanbidden, en 'de gesel Gods’ voerde de Assyrische staatseredienst in, in de tempel van Jeruzalem.

Nebukadnezars gouden beeld in BabyloniĆ« moest door iedereen aanbeden worden. Koning Darius, van het Medo-Perzische rijk vaardigde een wet uit, waarbij alle gebeden gericht tot God, goden, andere mensen dan de koning, verboden werden, op straffe van de leeuwenkuil. De god van Griekenland, Zeus, werd door Antiochus Epiphanes ingevoerd; ook in de tempel van Jeruzalem. De verering van de e keizers van Rome als ā€˜god’ kwam spoedig op. De heersers van de post-Romeinse rijken met de paus van Rome (de plaatsvervanger van Koning Christus op aarde) en de Europese keizers, hebben evenzeer afgodische trekken, om van het 'Heil Hitler' maar te zwijgen. 

De relatie met Israƫl zal bepalend zijn om dat toekomstig antichristelijk rijk straks te herkennen.

Straks, in het rijk van het beest/antichrist, berijdt de hoer het beest, en zorgt de valse profeet voor wereldwijde 'aanbidding' van het beest en zijn beeld. Het zesde, zevende en achtste rijk is dus 'Rome' in telkens andere gestalte. De Romeinse wereldkerk met de paus aan het hoofd die het wereldlijk en het geestelijk zwaard bezit, als opvolger van het rijk van de Romeinse keizers; Europese 'Romeinse' rijken, waarvan het zwaartepunt vaak in Duitsland lag in de afgelopen eeuwen; Napoleons rijk; het Verenigd Europa in de Europese Unie, als onderdeel van een wereldwijd wereldrijk in opkomst, bestaande uit een paar grote machtsblokken, worden verenigd in de Verenigde Naties: alles is denkbaar. De relatie met Israƫl zal bepalend zijn om dat toekomstig antichristelijk rijk straks te herkennen.

AssyriĆ« en Babel staan model voor wat dan wereldwijd aan de orde is. Het beginsel van Babel, dat de heerschappij heeft over de machthebbers der aarde, doordrenkt alle volken en massa's. Dat beginsel dat begon bij de torenbouw van Babel, zal weer gestalte krijgen, en waarschijnlijk weer rondom een stad. 

De hoer zit op de volkeren en op de politieke machten. Ze zit op de wereldrijken, het rijk van de antichrist en de statenfederatie die hem onderworpen is. Het is de cultuur en de cultus van de antiĀ­naam, de stelselmatige godslastering en verering van afgoden, mensen, menselijke macht, genotzucht, materialisme en duivelĀ­aanbidding, zoals dat in alle eeuwen en in alle rijken van de wereld aanwezig was, maar dat dan tot het toppunt, tot de climax, gestegen is.

Babel heeft een uitgesproken religieus karakter. De tijd van het filosofisch materialisme en rationalisme is dan voorbij. Materie zal als van geest doortrokken worden beschouwd. De geest die de evolutie opwaarts stuwde, zal men zeggen. Hoewel de natuur duidelijk spreekt van neergang, uitsterven, opraken, van verval van een hogere orde naar een steeds lagere orde, zoals water naar beneden stroomt en hitte, werkbare energie, tenslotte in het heelal 'uitgewerkt' zal zijn. De entropie die als ijzeren wetmatigheid het heelal zal doen uitsterven. 

Het is merkwaardig dat telkens waar zulke dictatoriale machts- en denksystemen tot ontwikkeling komen, de Bijbel een verboden boek wordt!

Het is merkwaardig dat telkens waar zulke dictatoriale machts- en denksystemen tot ontwikkeling komen, de Bijbel een verboden boek wordt! Een boek dat heimelijk binnenĀ­gesmokkeld moet worden. En waar het boek-als-ding niet tegenĀ­gehouden kan worden, wordt het ontkracht, bespottelijk gemaakt, 'wetenschappelijk onhoudbaar' verklaard en verachtelijk terzijde gelegd, of fel bestreden. Het internet wordt gecontroleerd en waar nodig afgesloten. Het boek ā€˜1984’ van George Orwell is een profetisch boek!

Het einde van Babylon is het einde van de mens zonder God en tĆ©gen God. De Middeleeuwen, Renaissance, Verlichting, Franse revolutie, napoleontische tijd, het Victoriaanse tijdperk en de industriĆ«le revolutie, toonden vele trekken van Babel. Ongebreidelde machtswellust, gewetenloos 'zakendoen' (denk eens aan Europa's koloniale verleden) waarbij zelfs mensenzielen werden verhandeld door de slavenĀ­ handel, de uitbuiting van miljoenen armen die leidde tot het industrieproletariaat en 'dus' de opkomst van communisme en socialisme. 

In de Eerste en Tweede Wereldoorlog wordt het ware karakter van een schijnchristelijke maatschappij definitief ontmaskerd, en de maatschappijontwikkeling sinds de Tweede Wereldoorlog wereldwijd met onze informatiemaatschappij, computers, internet (met o.a. porno, kinderseks, satanisme, antisemitisme, et cetera ongecensureerd aanwezig) en materialistisch hedonisme (genotzucht) ziet eruit als de bewuste, god-loze en hier en daar goddeloze en godslasterlijke opbouw van 'Nieuw Babylon'. Een woonplaats van duivelen, een schuilplaats van onreine geesten, een schuilplaats van alle onrein en verfoeid gevogelte, zegt het boek openbaring. Zou het ā€˜gevogelte’ van de gelijkenis van het mosterdzaadje daarmee ook een waarschuwing kunnen inhouden, dat het gevogelte des hemels - de demonen - zich in de takken zal nestelen als de boom, het christendom, wereldwijd groot geworden is geworden?

De luxe en overdaad van Babylon, en haar morele ongerechtigheid, zijn ten hemel schreiend geworden. Het is letterlijk a-sociaal. Zonder medegevoel voor medemensen  en medevolkeren van deze aarde. Wie vluchtelingen  uit de derde wereld, of uit OostĀ­ Europa in onze supermarkten voor het eerst ziet rondlopen en verbijsterd om zich heen ziet kijken, realiseert zich ineens waar wij hier in het westen mee bezig zijn. Voeg daarbij de onthutsing die bijvoorbeeld islamitische gastarbeiders ondergaan, wanneer ze hier de vaak uitdagende kleding van vrouwen en meisjes zien, korte rokken, halfnaakte boezems en de zonnebaders topless of helemaal naakt op de stranden, of de seks in de films op televisie zien, dan begrijp je waar hun verachting voor ons vandaan komt. 

De hele wereld lijkt, zonder Derde Wereldoorlog waarin men hier komt hĆ”len wat we daar weggesleept hebben, rijp om ƩƩn groot Babylon te worden. 

We leven in het westen veilig achter het schild van onze oppermachtige wapensystemen, maar haat en verachting, gecombineerd met een door onze leefwijze opgewekt verlangen naar onze welvaart, doet velen hunkeren naar de dag dat het westen en Amerika eindelijk de prijs zullen gaan betalen voor wat ze de rest van de wereld aandeden. 

Tegelijkertijd zie je het Midden-Oosten door zijn oliedollars, en het verre oosten met China, Japan, Taiwan, Zuid-Korea, Singapore, Hong Kong dat weer onder Chinees bewind staat, als economische katalysatoren, tot toenemende bloei, macht, welvaart, genieting komen. Afrika is nog altijd de 'arme man' van de wereld, maar ook dat kan veranderen. En zo lijkt de hele wereld, zonder Derde Wereldoorlog waarin men hier komt hĆ”len wat we daar weggesleept hebben, rijp om ƩƩn groot Babylon te worden. 

En in die wereld is Gods volk. Veracht, bespot, vervolgd soms, maar het is er. En tot dat kleine volk klinkt een andere stem uit de hemel: Gaat uit van haar, mijn volk!
Heb geen gemeenschap met de wereld zodat je ook geen gemeenschap zult hebben met het oordeel dat over Babylon en de wereld zal gaan. Ga uit! Dat is de roep die altijd naar Gods volk uitgaat. Ga uit uw land, uit uw cultuur, uit uw eigen goden, uit uw familie, uw maagschap, naar het land dat Ik u wijzen zal, zegt de Heere tegen Abraham. Ga uit Sodom en Gomorrah, zeggen de engelen tegen Lot, en als hij aarzelt, grijpen ze hem beet en leiden hem, zijn vrouw en zijn dochters de stad uit. Ga uit de slavernij van Egypte, zegt God, en Hij stuurt Mozes en Aaron om het volk eruit te leiden. ā€˜Mijn volk’ zegt Gods stem. Het is Zijn volk: IsraĆ«l en de christelijke gemeente die trachten te leven getrouw aan Zijn Woord.

ā€˜Ga uit van Babel, zegt Hij, bij monde van de profeet Jesaja. ā€œVertrekt, vertrekt, gaat uit vandaar; raakt het onreine niet aan, gaat weg uit haar midden, reinigt u, gij die de vaten des Heren draagt (die te maken hebben met de dienst van de Heere.) Vlucht uit Babel, laat ieder zijn leven redden; komt niet om in zijn ongerechtigheid, want dit is de tijd der wrake voor de Heere, het verdiende loon zal Hij ā€˜Babylon’ betalen. DE dag der wrake zal komen voor ā€˜Babylon’ en zijn ā€˜hoer’.

Je kunt je als monnik of non in een klooster terugtrekken, of op een onbewoond eiland gaan wonen, maar Babel zit in je hart. Daarom zegt Paulus: Onthoudt u van alle soort van kwaad.

Een geografische voorstelling van een stad Babylon, lijkt steeds minder mogelijk te worden. Steeds meer gaat het om het geestelijk principe ā€˜Babylon’, dat zich weliswaar vertaalt in concrete steden, culturen, beschavingen, maar dat in wezen een geestelijke en politieke macht is. Daar moet Gods volk geen gemeenschap mee hebben. Je kunt letterlijk een bepaalde stad of een bepaald land of een bepaalde cultuur of een bepaalde kerk verlaten, en ergens anders gaan wonen, en toch behept blijven met de geest van Babylon. De Allerhoogste kon Zijn volk IsraĆ«l uit Egypte geografische uitleiden, maar om Egypte uit het hart van IsraĆ«l te verwijderen bleek keer op keer zeer lastig te zijn. 

Je kunt je als monnik of non in een klooster terugtrekken, of op een onbewoond eiland gaan wonen, maar Babel zit in je hart. Daarom zegt Paulus: Onthoudt u van alle soort van kwaad. Want wat heeft licht te maken met duisternis? Wat hebben een gelovige en een ongelovige gemeenschappelijk? Welke gemeenschappelijke  grondslag heeft de tempel Gods met afgoden? Welke overeenstemming is er tussen Christus en Belial? Wie Christus kent, is verlost van de macht der duisternis, om Christus te dienen als Heer. We staan als christenen midden in de wereld, maar we zijn niet van de wereld. In het isolement ligt onze kracht, zei een protestants voorman eens. Hoewel daar veel op af te dingen is - hoe zal bijv. het zout, zoals de Here Jezus ons noemt, zijn bederfwerende werking kunnen uitoefen en als het niet in aanraking komt met het vlees of de vis om dat te zouten? En wat voor zin hebben 'christelijke geitenfokverenigingen' en christelijke organisaties, christelijke politiek, als ze niet midden in het leven van deze wereld staan? - is er ook veel vóór te zeggen. 

We mogen van de wereld genieten en ervan gebruik maken, mits we er wel los van zijn. We worden gewaarschuwd: hebt geen deel aan haar zonden, want die hebben zich opgehoopt tot aan de hemel, zó'n berg is het geworden. De maat is vol. Deze wereld zal 'vergaan' – door de loutering in vuur - maar wie de wil van God doet, blijft tot in eeuwigheid. De gemeente van God en het volk van God (gelovig IsraĆ«l) maken wel de verdrukking mee, maar niet de toorn van God. De verdrukking is wat mensen je kunnen aandoen, de toorn van God is wat Hij je kan aandoen, voor eeuwig. Laat je behouden uit dit verkeerde geslacht'! Ontvlucht de ontucht! Houdt u ver van alle afgoderij! Jozef vlucht weg van Potifars vrouw. Ieder is daar persoonlijk voorverantwoordelijk.

Zoals de tichelstenen samengevoegd werden tot een toren, zo kleven de ongerechtigheden van de mens tot een torenhoge berg van ongerechtigheid aaneen.

Het grote ā€˜Babylon’ zal ooit eens worden gebracht in Gods gedachtenis. Zoals God na eeuwen van geduld jegens de mensheid van voor de zondvloed, tenslotte zĆ”g dat de boosheid des mensen groot was en Hij besloot die mensheid door water uit te roeien. Het 'opeenhopen' van de zonden, betekent letterlijk 'samenballen', met als grondwoord 'samenkleven'. Babel is een samengekoekte zondenberg geworden. Zoals de tichelstenen samengevoegd werden tot een toren, zo kleven de ongerechtigheden van de mens tot een torenhoge berg van ongerechtigheid aaneen. De laatste grenzen worden doorbroken, de laatste 'taboes' verwijderd. Alles moet kunnen. Maar Hosea zegt: Hij zal hun ongerechtigheid gedachtig zijn, hun zonden bezoeken. En dan is het tenslotte de beurt aan ā€˜Jeruzalem’!

Jeruzalem
Lucas 21: 20-24 zegt bij monde van Jezus: ā€œZodra gij nu Jeruzalem door legerkampen omsingeld ziet, weet dan, dat zijn verwoesting nabij is. Laten dan die in Judea zijn, vluchten naar de bergen, en die binnen de stad zijn, de wijk nemen, en die op het land zijn, er niet binnengaan, want dit zijn de dagen van vergelding, waarin alles wat geschreven is, in vervulling gaat. Wee de zwangeren en de zogenden in die dagen! Want er zal grote nood zijn over het land en toorn over dit volk, en zij zullen vallen door de scherpte van het zwaard en als gevangenen weggevoerd worden onder alle heidenen, en Jeruzalem zal door heidenen vertrapt worden, totdat de tijden der heidenen zullen vervuld zijn.ā€ 

Wanneer zijn die ā€˜tijden der heidenen’ begonnen? Sommige zeggen: toen de Tempel van Salomo door de BabyloniĆ«rs onder leiding van koning Nebukadnezar in 586 voor Christus verwoest werd. Van toen af aan is IsraĆ«l nooit meer echt onafhankelijk geweest. Het ene wereldrijk na het andere daverde eroverheen. Natuurlijk, er kwam een kleine, tweede Tempel, toen een deel der Joden uit de Babylonische ballingschap in de 6e eeuw voor Christus terugkeerde naar Jeruzalem. Maar IsraĆ«l bleef een onderdeel, een gewest, een provincie van een veel groter rijk. Met beperkt zelfbestuur, soms zelfs redelijk onafhankelijk, maar nooit meer machtig en onafhankelijk zoals in de dagen van David en Salomo. 

1967
Volgens sommigen is er sinds 1967 een einde gekomen aan die ā€˜tijden der heidenen’. ā€œZie maarā€, zegt men dan: ā€œhet herstel van de Joodse staat heeft plaatsgevonden in 1948 en, ondanks alle problemen, heeft men in 2018 in IsraĆ«l feestelijk herdacht dat de onafhankelijke Joodse Staat 70 jaar bestond. En in 1967 - door de bevrijding van Oost-Jeruzalem door IsraĆ«l - is Jeruzalem weer herenigd en werd het opnieuw de ongedeelde hoofdstad van de staat IsraĆ«l.ā€ 

Nog altijd ā€˜vertreden’ de heidenen – ieder op zijn eigen wijze - de stad Jeruzalem.

In dat jaar 1967 bevrijdde IsraĆ«l inderdaad Oost-Jeruzalem van de Jordaanse bezetting, waaronder dat deel van de stad sinds het uitroepen van de staat IsraĆ«l in 1948 geleden had. In die 19 jaar is verschrikkelijk huisgehouden in de stad, waarbij talloze Joodse synagogen verwoest werden. Het was de enige, korte periode waarin Jeruzalem in zijn meer dan drieduizend jarig bestaan ooit even een gedeelde stad geweest is, zodat elke Palestijnse claim op dat deel van de stad historisch geen enkele grond heeft. Toen IsraĆ«l Jeruzalem tot ongedeelde hoofdstad van de onafhankelijke Joodse staat had uitgeroepen, kwam er volgens diverse christelijke Bijbeluitleggers dus in 1967 een einde aan ā€˜de tijden der heidenen’. Immers, op dit moment wórdt Jeruzalem niet meer door heidenen vertreden, en is het weer de hoofdstad van het land en de Joodse staat IsraĆ«l, zegt men. 

Maar is dat echt het geval? Regeren er geen heidenen meer in Jeruzalem? Wordt Jeruzalem niet langer ā€˜vertreden’ onder de voeten der heidenen? Hoe zit het dan met het feit, dat Europa en de Verenigde Naties aan IsraĆ«l willen voorschrijven, wat zij moet doen met haar eigen land en met haar eigen stad Jeruzalem? Over de definitieve status van de stad Jeruzalem moeten de Verenigde Naties nog steeds de beslissing nemen, vinden zij. Dat recht behoudt de Verenigde Naties zich voor. Het komt IsraĆ«l dus niet toe daarover een beslissing te nemen, zegt men. En daarom zijn inmiddels nagenoeg alle buitenlandse Ambassades van Jeruzalem naar Tel Aviv verplaatst. President Donald Trump nam het besluit in december 2017 om Jerusalem te erkennen als de hoofdstad van IsraĆ«l en om de ambassade van de VS te verplaatsen van Tel Aviv naar de stad Jeruzalem. Na het verplaatsen van de ambassade van de VS naar Jeruzalem in 2019 volgen schoorvoetend andere landen met het verplaatsen van hun ambassades.

Bovendien heeft de Arabische wereld zeggenschap over de heiligste plaats in de stad, de Tempelberg. En de paus, als leider van een groot deel der christenheid heeft de droom nooit losgelaten dat Jeruzalem een stad moet zijn onder internationaal toezicht als heilige stad voor de wereldgodsdiensten – geen politieke hoofdstad van een Joodse staat IsraĆ«l. En de Arabische Palestijnen leggen hun claim op een deel van Jeruzalem als toekomstige hoofdstad van hun droom van een onafhankelijke staat: ā€˜Palestina’ - op grond die de Allerhoogste aan IsraĆ«l beloofd heeft. En voor Joden is het op de Tempelberg: Verboden Toegang. Dat geldt trouwens ook voor christenen, mochten zij het in hun hoofd halen om daar te willen gaan bidden. Kortom: nog altijd ā€˜vertreden’ de heidenen – ieder op zijn eigen wijze - de stad Jeruzalem. Het hart van Jeruzalem, de berg Sion/Moria, de ā€˜Tempeberg’, is op dit moment nog door Arabieren en de Islamietische wereld ā€˜bezet gebied’.

Over de Tempelberg voert de islamitische wereld het bewind. Daar geldt: voor-Joden-verboden.

ā€˜From the River (de rivier de Jordaan) to the Sea (de Middellandse Zee, en alles wat ertussen ligt, met name Jeruzalem) Palestine will be free’! Met deze oorlogskreet in het hoofd en het hart stortten de HAMAS-terroristen zich op het nietsvermoedende IsraĆ«l. Ze richtten een onvoorstelbaar bloedbad aan. Als het begin van een bevrijdingsoorlog. Om Palestina te bevrijden. Wat betekent die oorlogskreet eigenlijk? Waar gaat het eigenlijk om bij die ā€˜bevrijding van Palestina, van de rivier de Jordaan tot aan de Middellandse Zee’ – en alles wat daar tussenin ligt? Gaat het dus ook om de ā€˜bevrijding’ van Jeruzalem?

Dat lijkt wel het geval te zijn. Op 7 oktober 2023 viel Hamas IsraĆ«l binnen en richtte een afgrijselijk bloedbad aan. Op die gitzwarte zaterdag doodden, verminkten, martelden ze 1400 IsraĆ«li’s, waaronder kinderen en baby’s, en sleepten ze 200-250 mee naar de ondergrondse holen en tunnels van Gaza. Het gaat Hamas niet alleen om een einde van de Joodse staat, maar ook om een land dat vrij is van Joden. Dat ā€˜Judenrein’ is, zou Hitler zeggen. Zo bedoelt de islamitisch terroristische organisatie Hamas deze politieke leus dan ook: ze willen ƩƩn ā€˜Palestina’ zónder Joden. IsraĆ«l moet verdwijnen van de kaart en de Joden eventueel in de Middellandse Zee geveegd worden.

De Schrift lijkt in een andere richting te wijzen, als het gaat om het einde van het ā€˜vertreden’ door de heidenen van de stad Jeruzalem. Pas bij de komst van de Messias, de wederkomst van Christus, zijn ā€˜de tijden der heidenen’ voorbij. Pas wanneer de ware Vredevorst Zijn voeten zal zetten in de heilige stad zal de ware vrede gekomen zijn. En ƩƩn ding mag dus vooral niet uit het oog verloren worden: tot de heiligste plaats van Jeruzalem in het hart van de stad hebben Joden tot vandaag de dag geen toegang. Over de Tempelberg voert de islamitische wereld het bewind. Daar geldt: voor-Joden-verboden. Terwijl de Heere die plaats verkozen heeft ā€˜om daar Zijn Naam te doen wonen’. Die plaats maakt Jeruzalem tot Jeruzalem, het hart der aarde.

Israƫl en Jeruzalem zijn tekenen van hoop!

Alles wat er in het heden in en rondom Jeruzalem gebeurt en dat wat in de (nabije) toekomst allemaal nog gaat gebeuren, doet velen de blik slaan naar deze stad Jeruzalem. Met gespannen verwachting lezen Joden en christenen hun Bijbel, in het bijzonder de boeken van de profeten. De spanningen in het Midden-Oosten nemen toe. De tijden gaan er naar het besef van velen niet op vooruit. Een gevoel van beklemming bekruipt velen als ze de blik naar de toekomst slaan. En toch: Israƫl en Jeruzalem zijn tekenen van hoop!

Ooit zal vanuit Sion de wet uitgaan en des HEEREN woord uit Jeruzalem en de volkeren zullen de oorlog niet meer leren, Jesaja 2:2-4. Naar die plaats zal eenmaal de Heerlijkheid des Heeren terugkeren, EzechiĆ«l 43:1-7. En tenslotte zal het hemels Jeruzalem op aarde neerdalen zodat hemel en aarde zullen zijn ā€˜verenigd tezaam’, en God zal zijn ā€˜alles in allen’, 1 CorinthiĆ«rs 15:28b. Wat een geweldig bemoedigend en hoopvol vooruitzicht! 

Ds. Willem Glashouwer is predikant, spreker en schrijver. Bovenstaand artikel verscheen in 'Israƫl en de kerk', het theologische kwartaalblad van Christenen voor Israƫl voor theologen en voorgangers. Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israƫl-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Donald Trump
Nieuws

Amerikaanse kerkleiders spreken zich fel uit tegen wetsvoorstel Trump: ā€œOnmenselijkā€

Een groep katholieke bisschoppen en evangelische Latino-leiders spreekt zich fel uit tegen het wetsvoorstel van president Donald Trump, bekend als de 'One Big Beautiful Bill'. Zij waarschuwen dat het plan - dat asiel in Amerika flink moet terugdringe

Ds. M. H. Bil
Nieuws

Ds. M. H. Bil aanvaardt beroep uit Veenendaal en verlaat Dodewaard

De hervormde gemeente te Veenendaal mag een nieuwe dominee verwelkomen. Ds. M. H. Bil heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Sionskerk volgt Bil ds. P. Hoogendam op die vorig jaar vanwege gezondheidsredenen vervroegd met emeritaat gin

Ds. A. A. Egas
Video

Ds. Egas ontving van de koster een bijzonder verzoek: "Kan het een plekje in de kerk krijgen?"

Onlangs ontving ds. A. A. Egas een bijzonder verzoek van de koster van de gemeente waaraan hij verbonden is. De koster toonde de CGK-predikant uit Damwoude een mooie ingelijste plaat waarop de brede en de smalle weg te zien is. Egas werd gevraagd of

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Gods Geest: "Hij wil dat we op Jezus gaan lijken"

Als we Jezus als onze Zaligmaker kennen, mogen we ook weten dat de Geest in ons wil werken. Op het moment dat de Geest in ons werkt, zal Hij ons van binnenuit veranderen zodat we steeds meer op Jezus gaan lijken. Dat vertelde spreker Wilkin van de Ka

Samen Geloven
Interview

Deze kerk in Waddinxveen ziet interculturele contacten als verrijking

Nederland verbubbelt, blijkt uit onderzoek van het CBS. "Dat is ƩƩn van onze redenen om het verkenningstraject van Samen Geloven aan te gaan", vertelt Jeroen van Gent, pastoraal ouderling van wijkgemeente De Rank in Waddinxveen. "We dachten: laten we

Indonesie
Nieuws

Tientallen christelijke jongeren in Indonesiƫ aangevallen door moslims: "Dit is puur christenfobie"

Wat begon als een vredige christelijke jongerenretraite eindigde vrijdag 27 juni in religieus geweld. In het Indonesische dorp Tangkil, in West-Java, werd een groep van 36 christelijke jongeren door een woedende menigte van ongeveer 200 moslims verja

GroenGelovig
Persbericht

GroenGelovig 2025 op zaterdag 18 oktober in De Basiliek in Veenendaal

Op zaterdag 18 oktober vindt in De Basiliek in Veenendaal GroenGelovig 2025 plaats. Het evenement is een initiatief van Tearfund en wil mensen motiveren en handelingsperspectief geven om hun leven en hun omgeving eerlijker en rechtvaardiger te maken.

Syrie
Nieuws

Kerkleider haalt uit naar Syrische president tijdens begrafenis slachtoffers bomaanslag

De Grieks-orthodoxe patriarch van Antiochiƫ, Johannes (X) Yazigi, heeft zich fel uitgesproken tegen de Syrische regering na de dodelijke aanslag op een kerk in Damascus. Tijdens een emotionele uitvaartdienst in de Kerk van het Heilig Kruis legde hij

Meerartikelen

Jacobs
Column

Hoe steeds meer Joodse activiteiten geen doorgang meer vinden in Nederland

Opperrabbijn Jacobs verbaasde zich tijdens zijn bezoek aan Belgrado over de vrijheid voor Joden. De synagoge aldaar hoefde niet beveiligd te worden. Dat is in Nederland weer anders. Sterker nog, hij vertelt in zijn nieuwe dagboek hoe steeds meer Jood

Ds. Bram Hofland
Column

Een pijnlijke les: preken doe je altijd eerst voor jezelf

Een preek is altijd eerst voor jezelf. Dit is een waarheid als een koe. Onlangs maakte ik het heel concreet mee dat ik de vruchten van mijn prekenserie over de vrucht van de Geest kon meten bij mijzelf. Al jaren ben ik trots autobezitter, probeer hem

Dr. Steven Paas
Opinie

Theologische verheffing van Israƫl is en blijft riskant

In tegenstelling tot wat Bjorn Lous beweert, bevatten mijn artikelen (zie o.a. mijn eerdere reactie op Bjorn) geen persoonlijke aanvallen, geen verdediging van een superieure ā€˜religie’, geen karikaturale of onredelijke eisen aan Joden en geen uitwerk

Tyler Blevins
Getuigenis

Bekende Amerikaanse gamer: "Mijn band met Jezus wordt steeds sterker"

De bekende Amerikaanse gamer en livestreamer Tyler Blevins, wereldwijd bekend onder zijn online naam Ninja, laat zich steeds openlijker uit over zijn christelijk geloof. Tijdens een recente livestream op Twitch vertelde hij dat hij en zijn vrouw Jess

Babette van Drunen
Interview

Babette verloor haar vader, maar vond de Vader terug: ā€œIk geloof dat ik lang heimwee hadā€

We leerden haar kennen als de vrije geest uit B&B Vol Liefde, een jonge vrouw op zoek naar heling en liefde. Maar achter die ogenschijnlijke vrijheid ging diepe gebrokenheid schuil. Babette van Drunen zocht haar herstel jarenlang in de New Age, tot z

Mordechai Klimer
Interview

Joodse Messiasbelijder over grenzen aan naastenliefde: "Bidden we soms ook voor de duivel?"

Mordechai Klimer is een Messiasbelijdende Jood, geboren in Israƫl als zoon van Holocaustoverlevenden. Hij draagt een boodschap met zich mee die even ongemakkelijk als hoopvol is: over herstel, over verzoening, en over de rol van Israƫl in Gods plan.

Jurjen ten Brinke
Video

God voelt ver weg: hoe nu verder? Bekende christenen reageren

Het is een vraag die we misschien allemaal wel eens stellen: hoe kom ik dichter bij God als ik mij ver bij Hem vandaan voel? Die vraag legden we onlangs onder meer voor aan SDOK-woordvoerder Richard Groenenboom, ds. Kees van Velzen, EO-presentator Ju

priester
Nieuws

Zorgen in Nicaraguaanse kerk: priester verdwijnt na arrestatie

De Nicaraguaanse priester Pedro Abelardo MƩndez PƩrez is sinds 19 juni spoorloos, nadat hij samen met zijn chauffeur werd gearresteerd door de politie. MƩndez verdween na het leiden van een eucharistieviering in Granada. Dit roept ernstige zorgen op

Noord-Korea
Nieuws

Christenen aangehouden na poging om Bijbels naar Noord-Korea te sturen

Zes Amerikaanse christenen zijn door de Zuid-Koreaanse autoriteiten gearresteerd nadat ze probeerden 1.600 plastic flessen gevuld met Bijbels naar Noord-Korea te sturen via zee. De flessen bevatten miniatuur-Bijbeltjes, USB-sticks, geld en rijst. Dat

Christelijk zomerkamp
Nieuws

Christelijk zomerkamp in Colorado mag blijven bestaan: ā€˜Overheid mag geloof niet straffen’

Het christelijk zomerkamp IdRaHaJe uit Colorado mag blijven bestaan. Vanwege een nieuwe genderwet van de staat riskeerde het zomerkamp namelijk haar deuren te moeten sluiten. Dit werd echter via een rechtszaak voorkomen. Het zomerkamp blijft de ruimt

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant wijst op grote verschillen tussen rivaliserende voetbalclubs en de kerk

"De kerk is geen clubje, zoals bij het voetbal waar de ƩƩn zegt: 'Ik ben voor Feyenoord' en de ander: 'Ik ben voor Ajax of PSV'. De kerk is het lichaam van Christus", aldus ds. V. S. van der Meer. De hersteld hervormde predikant wees in een recente p

U.S. Customs and Border Protection
Nieuws

Iraanse christenen gearresteerd door immigratiediensten in Los Angeles

Pastor Ara Torosian van Cornerstone Church in West Los Angeles slaat alarm nadat vijf leden van zijn Iraanse gemeente zijn gearresteerd door Amerikaanse immigratiediensten. Onder de arrestanten zijn een gezin met een 3-jarig kind en een echtpaar dat