Beantwoord 'Jodenjacht' in Amsterdam niet met hysterie en angstige framing
Op donderdagnacht, 7 november, vonden er in Amsterdam gewelddaden richting Joden plaats die op geen enkele manier te rechtvaardigen zijn. De video’s waarin te zien is hoe een paspoortcontrole wordt gehouden voor Israëli's, we “Jodenjacht” horen en geweld tegen Joden wordt gebruikt, zijn ronduit schokkend.
Het deed velen denken aan de pogroms die we uit de geschiedenisboeken kennen. Het resultaat: een Joodse gemeenschap die méér angst, ontreddering en onveiligheid ervaart. Het is een gevoel dat in lijn ligt met een breder aantal geweldsincidenten en een toename van antisemitisme ligt, zoals onderzoek van het Bureau van de Europese Unie van de Grondrechten (FRA) deze zomer aantoonde.1 Die ontwikkelingen zijn zorgelijk. De aanstichters en daders van het geweld staat een zorgvuldig (snelrecht)strafproces met passende straf te wachten, dat staat buiten kijf.
De reacties in de vorm van tweets en statements door politieke leiders volgden snel. Snelle reacties van politici kennen en verwachten we, maar de felheid en scherpte van de reacties zorgen er ook voor dat mensen naar uitersten getrokken worden. Hoe verder de vrijdag vorderde, hoe meer context er vanuit de politie en veiligheidsdriehoek van Amsterdam beschikbaar kwam. Veel snelle politieke uitingen bleken gebaseerd op een enkele indruk uit video's. Video’s met beelden van provocerende Maccabi-supporters bleven te lang onbenoemd. Intussen waren initiële aannames al gedaan, de nieuwe videobeelden bleven onbenoemd en het beeld van de gebeurtenissen stond vrijwel vast dankzij de snelle statements.
Een volledig beeld presenteren is een cruciaal onderdeel van het politieke werk. Lody van der Kamp zei al mooi: "de waarheid duurt altijd langer dan de actualiteit”. Polarisatie ligt steeds vaker onder geweldsuitbarstingen. Het is een fenomeen dat wordt veroorzaakt door het presenteren van een visie als dé waarheid, waar extra informatie niets meer aan verandert. De snelle reacties droegen niet bij aan het verminderen van de hectiek en hebben misschien juist wel bijgedragen aan een groter angstgevoel.
We vragen politici om na de veroordeling en het benoemen van de emoties, ook om in de spiegel te kijken. Veel politici bleken de afgelopen dagen niet in staat een vuist te maken tegen populisme en angstige framing, maar gingen in het frame mee: grote groepen werden over een kam geschoren. De misdragingen van afgelopen week in Amsterdam hadden niet beantwoord moeten worden met hysterie, maar met zelfbeheersing en verantwoordelijkheid. José Rooijers, sectorhoofd bij de politie Oost-Nederland, verwoordde dit duidelijk in het NRC: “Politici zouden de vreselijke incidenten juist moeten dempen in plaats van uitvergroten”. Niet ten behoeve van de politiek zelf, maar ten dienste van de Joodse, islamitische en de rest van de Nederlandse gemeenschap.
In plaats van mee te gaan in de logica van de snelle reactie, zouden politici zich moeten wapenen met zelfbeheersing. Het vraagt moed om te zeggen: "Ik wacht tot ik een vollediger verhaal heb." Juist die houding zou ons vertrouwen in de politiek versterken. Door tijd te nemen om zorgvuldig te oordelen en te luisteren naar alle betrokkenen, houden we het politieke debat gezond en voorkomen we dat haat en verdeeldheid worden aangewakkerd. We hebben politici nodig die ervoor zorgen dat we weer vreedzaam met elkaar kunnen samenleven.
Laat dus duidelijk zijn dat het geweld dat plaatsvond in de week van 7 november op geen enkele manier te rechtvaardigen is. Het moet ook duidelijk zijn, dat het de taak van politici is om een gedegen afweging te maken in het oordeel dat zij vellen, met respect voor de instituties die we hebben. Het is de taak van de burgemeester en veiligheidsdriehoek om een gedegen risico-inschatting te maken, en de taak van de politie en rechters om het rechtssysteem te laten functioneren.
We leven in een tijd waarin we zorgen over antisemitisme en polarisatie met elkaar delen. We staan schouder aan schouder met hen die in angst leven. Dan moeten we ons ook blijven afvragen: zijn onze woorden en daden in lijn met waarden van geduld, verantwoordelijkheid, en waarheidsvinding? Want als we echt een rechtvaardige en veilige samenleving willen voor iedereen, moet het politieke debat gegrond zijn in waarheid. Niet in snelheid.
Bovenstaand artikel is aangeleverd door het bestuur van PerspectieF (ChristenUnie-jongeren): Jerke Setz (voorzitter), Pieter van Daalen (vicevoorzitter), Judith Koop (bestuurslid politiek) en Marie-Thérèse Alting von Geusau (bestuurslid politiek en internationaal).
Praatmee