Je kan de profeet wel wegsturen, maar de profetie niet

Preekverslag 15 augustus 2024 9 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Amos bevat hĆ©le pittige oordeelsteksten! Het land van IsraĆ«l en het huis van koning Jerobeam worden de wacht aangezegd. Als ze niet tot bekering komen, niet willen doen wat God zegt dan loopt het erg verkeerd af. Hoe verkeerd? Laat ik het zo zeggen, zelfs in de vertaling kwebbelt de weggelaten tekst er een beetje omheen. Het Hebreeuws is daarentegen heel direct. Dat zijn wij niet gewend.  

Zoals wel vaker op zondagen volgen de Evangelieverhalen elkaar ook op. Ze horen bij elkaar. Jezus is net in Nazareth geweest, daar hebben we vorige over gehoord, wat voor akelige, disfunctionele plek Nazareth was. Jezus kon daar niks doen, want hij was er niet welkom. Toen ging hij maar naar de andere plekken.

Een profeet is niet welkom in zijn vadersstad. Zo zei Jezus het de laatste keer. Maar de waarheid is zoals wel vaker nog wat scherper. Profeten zijn op vƩƩl plekken niet zo welkom.

Vandaag horen we over Amos die naar Betel gaat om te profeteren. Want Betel daar gaat het niet volgens plan. De koning aldaar, het heiligdom. Dat zit op het verkeerde pad. Betel is óók een akelige disfunctionele plek.

Het is een arrogante religieuze hoofdstad waar macht en geloof samenvallen. De koningen van het Noordrijk Israƫl hebben de religieuze banden met de Tempel in Jeruzalem doorgesneden. Nu bepaalt de Koning wat het Ʃchte geloof is en wat niet. God mag zich er niet teveel mee bemoeien. En Amos ook niet, want dat is een buitenlander, althans volgens de priester van Betel.

Je kan wel steeds ruimte geven aan wat verkeerd is, maar het loopt altijd verkeerd af. Daarom stuurt God door heel de Bijbel heen profeten.

Betel is een beetje zoals Moskou. Daar bepaalt de dictator wie de Patriarch mag zijn, en de Patriarch preekt over dat je moet vechten voor de dictator. En als je je wilt voleten met dikbelegd kerkenbrood, moet je het lied van de dictator zingen. En wie een ander lied zingt, valt uit een glas-in-lood-raam.

Betel is een boze plek. En kwade wegen inslaan, dat gaat altijd verkeerd. Het kwaad draagt de zaden van de eigen vernietiging in zich. Je kan wel steeds ruimte geven aan wat verkeerd is, maar het loopt altijd verkeerd af. Daarom stuurt God door heel de Bijbel heen profeten. Dat is niet om mensen te pesten, maar om mensen te waarschuwen. Als je dƭt blijft doen in je eentje, met je groepje, met je dorp of stad of zelfs met je hele land, dan komt dat bij je terug! Het kan niet anders! Je kan de werkelijkheid lang negeren, maar de consequenties van dat negeren komen Ʃcht op je bord.

Als je verdeeldheid zaait uit eigenbelang, de zonde van koning Jerobeam, dan krijg je ook niet datgene wat je uit eigenbelang dacht te redden. Je gezin, je familie, je eigendom en zelfs je hele land gaan dan door het putje. Een profeet komt dus niet om je te bestraffen! Hij hoopt juist de slechte uitkomst te voorkomen, voordat het te laat is! Maar dan moet je wel luisteren. Want als je dat niet doet gebeurt het alsnog! Je kan de profeet wel wegsturen, maar de profetie niet!

Een profeet spreekt nu eenmaal niet vanuit zichzelf. Hij schrijft geen column met alleen maar zijn eigen mening erin, waar je dan voor of tegen kan zijn! Hij brengt het woord van iemand anders. En wat zegt dat woord: je kan geen welzijn en welvaart vinden als je blijft volharden op een doodlopende weg. Dan raak je Ɣlles kwijt, zelfs je band met God, want in het Oude Testament zit God vast aan het land. Raak je je land kwijt en je gemeenschap kwijt, dan ben je ook God kwijt.

Je kan de profeet wel wegsturen, maar de profetie niet!

In het Evangelie horen we van Jezus. Hij is zojuist onverrichter zake vertrokken uit Nazareth, daarna de dorpen daaromheen ingegaan en nu breidt Hij de missie uit. Maar wat is die missie? Die missie lijkt een beetje op die van de profeten. Ja, Hij doet wonderen, maar die doet Hij om mensen op te roepen tot bekering!

Ze moeten het kwaad loslaten! Niet zoals bij Amos om hun welzijn, welvaart en land te redden, en via die dingen hun band met God, maar om de nieuwe toekomst met Jezus aan te gaan.

Het Oude Testament zegt met zoveel woorden: om het goed te hebben moet je ook goed doen. Het Evangelie zet het wat scherper. Je moet de oude mens afleggen, zonde neerleggen om de nieuwe werkelijkheid van God aan te gaan. Je mag komen zoals je bent, maar je kan niet blijven wie je bent!

Bekeer je: keer je om naar wie je wĆØl moet zijn door Jezus de Messias, want het nieuwe Koninkrijk komt er aan!

Bij het brengen van die boodschap komt wel wat kijken. De leerlingen worden niet onvoorbereid op pad gestuurd.

Allereerst: ze gaan twee aan twee.

Er wordt wel eens gezegd, met deze tekst in de hand, dat priesters altijd met hun tweeĆ«n moeten zijn of bij elkaar in huis moeten wonen. Los van of dat een goed idee is of niet, daar gaat deze tekst helemaal niet over. Dit woord van Jezus gaat aan de kerk vooraf. Het gaat om het uitzenden van leerlingen met ƩƩn hele specifieke taak: oproepen tot bekering in naam van Jezus de Messias. De leerlingen gaan niet als Paulus of de andere apostelen op reis om gemeenschappen te stichten. Ze zitten in een andere rol.  

De kerk kan, wil en moet lang blijven op plekken waar zo op het oog weinig te halen valt. Maar deze leerlingen moeten het op dit moment anders doen.

Ze worden verder met hun tweeƫn gestuurd omdat ze getuigen zijn. In het Joodse recht geldt het getuigenis van twee getuigen. Ze getuigen van Jezus, hun getuigenis wordt met kracht onderstreept door wonderen en zij kunnen getuigen of er wel of geen bekering in de gemeenschap plaatsvindt.

Ze reizen met zo min mogelijk ballast, zonder zaken die je kunnen afleiden. We moeten hier geen oproep tot bezitsloosheid in teruglezen. Daar gaat het niet in de eerste plaats om. Maar je moet ook niet kromgebogen gaan onder de welvaart. Dat geeft het verkeerde voorbeeld en is verder onpraktisch: profeten liggen onder een vergrootglas, en niet geheel ten onrechte. Amos wordt er al (vals) van beschuldigd door de profiteur Amasja dat dat hij (ook!) goed verdient aan zijn prediking.

En er waren ook in de tijd van Jezus nogal wat rondreizende predikers en wonderdoeners die een renderend handeltje hadden! Maar dan ben je ook een rijke buit voor rovers! Beter is het om weinig mee te hebben en te leven van gastvrijheid. Dat was heel normaal voor reizigers in die tijd.

Zelfs dan nog mochten ze een stok mee, om je mee te kunnen verdedigen. Je moet wel goed zijn, maar niet gek! Uit alles spreekt dat ze haast hebben. Ze mogen geen onnodige tijd verliezen. Ook niet op het politiebureau, of in het ziekenhuis.

God vergeeft, zijn deur staat open. Maar jij moet wel door die deur heen!

Ze mogen óók geen tijd verliezen op plekken waar niks te halen valt! Ook dat is anders dan wat de kerk later zal (en moet) doen. De kerk kan, wil en moet lang blijven op plekken waar zo op het oog weinig te halen valt. Eeuwenlang als het moet, als er maar twee of drie bijeen komen in Zijn naam is het goed. Maar deze leerlingen moeten het op dit moment anders doen. Blijven plakken tussen de verharde harten doet niets goeds. Beter dan om verder te gaan.  

Maar de leerlingen laten weggaan is niet zonder gevolgen. Want de leerlingen niet opvangen betekent maar ƩƩn ding: dat je verhard bent in het kwaad. Dan moeten de leerlingen ook het stof van hun schoenen schudden, als getuigenis tegen hen. Weer een getuigenis, ze zijn met hun tweeƫn!

Het stof van je schoenen schudden deed je in de Bijbelse tijd als je op onreine plekken was geweest, of bij de ongelovigen – die waren ook onrein. Als iemand het stof van zijn schoenen schud nadat die bij jou in de buurt geweest is, dan is dat geen fijne boodschap. Dat is een hard oordeel dat over je uitgesproken wordt! Dat betekent dat je jezelf buiten het Verbond geplaatst hebt, onrein geworden bent! Dat je je rol als Verbondskind niet waarmaakte! En het Verbond gaat wel verder, maar als je niet uitkijkt zonder jou. Als je in het kwaad blijft hangen kom je niet bij Jezus uit. God vergeeft, zijn deur staat open. Maar jij moet wel door die deur heen! Vergeving, als liefde, kan niet afgedwongen worden. Er moet iets van twee kanten komen. En elke stap heeft consequenties.

Gelukkig lezen we ook aan het einde dat ze veel zieken genezen, dat betekent dus dat ze veel geloof vinden. Ze hebben dus hopelijk niet teveel moeten stofkloppen!

Wij zijn niet per se ok. Waren wij altijd ok, hadden we de Bijbel niet nodig, hadden we Jezus ook niet nodig.

Hoe het ook gaat: als we worden aangesproken moeten we ook veranderen. Niet alles kan hetzelfde blijven. En het harde feit is dat we niet eindeloos veel tijd hebben om het anders te doen, om het beter te doen. Daar praten we niet altijd graag over in de Kerk, zelfs in de manier waarop we onze Bijbel vertalen en ons Leesrooster samenstellen voel je die ongemakkelijkheid. De boodschap van de samenleving is al gauw ā€œik ben ok, jij bent okā€. Maar wij zijn niet per se ok. Waren wij altijd ok, hadden we de Bijbel niet nodig, hadden we Jezus ook niet nodig. Wij zijn niet ok. Maar het kan anders! We hoeven niet te blijven wie we zijn! Met God kan er veel veranderen!

Verhalen over Nazareth, over Bethel, over de profeet Amos en de priester Amasja. Het verhaal over de leerlingen die twee aan twee worden uitgezonden, willen ons iets belangrijks vertellen. Al die mensen en al die plekken, zijn geen mensen en plekken van ver weg. Het zijn ook geestelijke realiteiten. Nazareth en Betel bestaan ook in ons. Het dorp waar twee leerlingen van Jezus tegenkomen bestaat ook in ons. Wij zijn dat dorp. Wij moeten antwoord geven.  

Er zal altijd iets in ons zijn dat de deur dicht wil houden. Dat nee wil zeggen …  Nee… niet daar het licht op werpen. Dat komt te dichtbij. Iets in ons wil wel van de Bijbel horen of een opwekkende boodschap krijgen. Maar we zetten soms ook te makkelijk de schaar er in als het confronterend dreigt te worden.  

Elke dag dat we optrekken met God moet, nee, zƔl het ons wat veranderen, zƔl er iets van ons afgeschaafd worden, hoe onmerkbaar klein het ook is.

Mijn docent exegese, dr. Gouw, waarschuwde daar ook altijd voor. "Kijk uit", zei hij, "dat je altijd preekt uit de Bijbel, en dat je niet preekt uit de vertaling" (want wie zegt dat die altijd klopt) "of uit het leesrooster" (die altijd selecties maakt, dingen weglaat soms), "of uit het commentaar" (wat ook altijd maar een interpretatie is). Je moet niet preken uit die dingen, je moet preken uit de Bijbel. En in die Bijbel zit zuur en zoet. We kunnen niet zeggen: ik eet het zoet lekker op en het zuur laat ik liggen.

Het ƩƩn kan echt niet zonder het ander. We mogen naar heel veel uitzien: genade, vergeving, een nieuwe toekomst bij God – niet alleen later maar ook nu al. Maar dat vraagt ook dingen. Oude zekerheden achterlaten als ze geen doel meer dienen, en zeker als ze zelfs uitgesproken slecht voor je zijn. Elke dag dat we optrekken met God moet, nee, zĆ”l het ons wat veranderen, zĆ”l er iets van ons afgeschaafd worden, hoe onmerkbaar klein het ook is.

Willen we ons laten raken, willen we het anders doen, laten we dan vooral de deur van ons hart gastvrij openstellen voor God. Hij heeft geen haast. Hij loopt niet voorbij. Hij wil alle tijd voor ons nemen. Hou die deur dan open. 

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israƫl-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

sgp
Nieuws

SGP twijfelt na uitleg minister over strafbaarheid hulp aan illegalen: 'Uitstel van stemmingen'

De SGP wil dat de stemming in de Tweede Kamer over de Asielnoodmaatregelenwet wordt uitgesteld. De partij stelt dat minister David van Weel verwarring schept in de brief die hij schreef over het mogelijk strafbaar worden van het helpen van illegalen.

Brian Newberg en Lance Coles
Nieuws

Amerikaanse megakerk vraagt pastors ontslag te nemen vanwege rol in misbruikschandaal 

De New Life Church in Colorado Springs heeft twee pastors gevraagd ontslag te nemen. De reden is hun gebrekkige omgang met informatie over het vermeende seksueel misbruik door Robert Morris, oprichter van Gateway Church in Texas. De twee pastors dien

Johan Schep
Video

Johan Schep vertelt waarom het evangelie al in Genesis 1 begint

In de serie 'Jezus in het Oude Testament' vertelt evangelist Johan Schep dat de hele Bijbel, inclusief het Oude Testament, getuigt van Jezus. In meerdere afleveringen gaat Schep dieper in op zogeheten typen en schaduwbeelden van Jezus, zoals Adam en

Tonya Anne Laville
Nieuws

Voormalig politieagent in Mississippi verduisterde geld van kerk om huur te betalen

Een voormalige politieagent in de Amerikaanse staat Mississippi is veroordeeld voor het verduisteren van duizenden dollars van een katholieke kerk. Tonya Anne Laville (48) werkte als beveiliger bij de St. James Catholic Church in Gulfport, waar ze to

Handboeien
Nieuws

Amerikaanse pastor gearresteerd voor vragen om foto’s aan 11-jarig meisje

In de Amerikaanse staat Kentucky is pastor Clarence Barry Hungerford (58) gearresteerd op verdenking van het vragen om foto's van een 11-jarig meisje uit zijn eigen kerk. De man is inmiddels op non-actief gesteld. De familie van het meisje meldde zic

Bart Visser
Video

Bart Visser blikt vooruit op Zomerconferentie van New Wine

De zomer komt er weer aan en dat betekent: tijd voor zomerconferenties. Een van de bekendste is die van New Wine. Van 19 tot en met 25 juli strijkt de vernieuwingsbeweging neer op Landgoed Velder in Liempde. New Wine-directeur Bart Visser blikt vooru

ZERA worship
Persbericht

Festival met 50 uur non-stop aanbidding: line-up bekend is bekend

De volledige line-up van het ZERA worship festival 2025 is bekend. Tijdens dit unieke driedaagse festival, dat plaatsvindt van 14 tot en met 16 augustus in Maarsbergen, komen worshipformaties uit binnen- en buitenland samen voor 50 uur non-stop aanbi

asielzoekers
Nieuws

Brandbrief aan Tweede Kamer: christenen lijnrecht tegenover elkaar in asieldebat

Donderdag stemt de Tweede Kamer over de veelbesproken asielnoodmaatregelenwet. Christenen in de politiek Ʃn daarbuiten staan lijnrecht tegenover elkaar. Zo is er flinke kritiek op de SGP en stuurt een groot aantal christenen, kerken en organisaties e

Meerartikelen

Romy Kersten
Levensverhaal

TikTok-evangeliste Romy Kersten: "Zat ik niet tegen het plafond te praten?"

Moedig vertelt Romy Kersten (20) op sociale media over haar katholieke geloof. Met haar podcasts en video’s bereikt ze honderdduizenden jongeren per jaar. Ze heeft zo’n tienduizend vaste volgers op TikTok, vijftienhonderd volgers op Instagram en een

Arie-Jan Mulder
Column

Hoe reageer je als christen op de zonde van een ander?

Zonde is in eerste instantie een zaak van tekortschieten in liefde, zo komt in deze columnreeks over de zonde naar voren. Als we dit begrijpen kan dat ons helpen met de vraag hoe we in het dagelijks leven omgaan met zonde. Laten we eens kijken hoe we

Geert Benedictus
Opinie

Is de Israƫl-vlag voor de kerk een steen des aanstoots?

Bij sommige kerken is de blauwwitte vlag met strepen en Davidster een vast onderdeel op het liturgisch podium. Bij andere kerken is dat beperkt tot dagen als de Israƫl-zondag, de eerste zondag van oktober. Hoe komt dat dit jaar? Kan een kerk het zich

cvi
Nieuws

Waarom het ND berichtgeving over Christenen voor Israƫl niet rectificeert

Het Nederlands Dagblad heeft besloten haar berichtgeving over het onderzoek naar Christenen voor Israƫl (CvI) niet te rectificeren. CvI diende daartoe een verzoek in, maar de krant ziet geen aanleiding om dat te doen. In een uitgebreid statement legt

Diederik van Dijk
Persbericht

Transgenderwet ingetrokken: "Dit is de enige juiste uitkomst"

ā€œDit is de enige juiste uitkomst", aldus SGP-Kamerlid Diederik van Dijk in reactie op het intrekken van de verruiming van de Transgenderwet. ā€œEr waren twee moties Ć©n een interpellatie voor nodig, maar het resultaat is er.ā€ ā€œKwetsbare jongeren zijn ju

Kamerlid Pieter Grinwis
Persbericht

Aangenomen ChristenUnie-voorstel moet einde maken aan dakloosheid

De Tweede Kamer heeft vandaag met een breed gedragen steun het amendement van Kamerlid Pieter Grinwis c.s. (ChristenUnie) aangenomen, waarmee dakloze gezinnen met minderjarige kinderen worden toegevoegd aan de groepen woningzoekenden die gemeenten ve

Don Ceder
Nieuws

Kamer stemt in met strafbaarstelling illegaliteit: CU-Kamerlid Don Ceder uit stevige kritiek

De Tweede Kamer heeft dinsdag ingestemd met twee wetsvoorstellen die onderdeel zijn van het voorgenomen asielbeleid van het kabinet. Het betreft de strafbaarstelling van illegaliteit en het strafbaar stellen van hulp aan mensen zonder verblijfsvergun

Willem Ouweneel
Video

"Omdat Christus stierf, ben ik gered" - Christenen delen grootste geloofslessen

Wat was de grootste geloofsles die u leerde? Deze vraag stelden wij onlangs aan diverse christenen. Onder anderen CU-Tweede Kamerlid Don Ceder, EO-presentator Jurjen ten Brinke, SDOK-presentator Richard Groenenboom, theoloog Willem Ouweneel en presen

India
Nieuws

Indiase christenen in zee gedumpt: ā€œWe weten niet of ze nog levenā€

De onzekerheid is ondraaglijk voor Sadeq Shalom en andere Rohingya-christenen in India. Al bijna twee maanden hebben ze niets meer gehoord van hun geliefden die begin mei door de Indiase autoriteiten gedeporteerd werden – zonder waarschuwing en onder

Ds. B. Labee
Video

GerGem-predikant heeft boodschap voor jongeren die moeite hebben met bidden

"Ik hoor het nog wel eens dat jongeren het moeilijk vinden om te bidden. Gebruik dan maar deze woorden: 'Schep mij een rein hart, delg uit mijn ongerechtigheid en vernieuw in het binnenste van mij een vaste geest'", aldus ds. B. Labee. De GerGem-pred

N.T. Wright
Nieuws

Amerikaanse theoloog N.T. Wright: "God overstijgt gender"

De bekende Amerikaanse theoloog en voormalig bisschop van Durham, N.T. Wright, stelt dat God het menselijke begrip van gender overstijgt. Toch blijft het gebruik van mannelijke aanspreekwoorden als 'Vader' en 'Hij' volgens Wright Bijbels gezien veran

Bagtowar en Elias
Video

Wat houdt profetie in? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van de ChristenDOM? podcast gaan Bagtowar en Elias in gesprek over de aard en actualiteit van profetie. De Bijbel staat vol profetieƫn: boodschappen van God, vaak uitgesproken door profeten, die richting geven, waarschuwen of hoop