Nederlandse Gereformeerde Kerken belijden schuld: 'Gelovigen liepen schade op'
De Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKv) groeiden in de afgelopen jaren naar elkaar toe. Vorig jaar vond de kerkelijke ābruiloftā plaats. Beide kerken vormen sindsdien samen de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Tijdens het fusieproces zijn wonden uit het verleden geheeld. Op 9 maart heeft de Commissie verzoening en recht de synode gevraagd om een uitspraak te doen over verantwoordelijkheid voor het klimaat van het absolute, dat mede bijgedragen heeft aan de breuk in de jaren 60.
Aanleiding
De Commissie Verzoening en Recht (Cie V&R) werd in 2020 ingesteld door de toenmalige generale synode van de GKv en de Landelijke Vergadering van de NGK. Haar taak, zoals de naam al aangeeft, omvat zowel verzoening als recht. In de loop der jaren zijn talloze gesprekken gevoerd, met verschillende mensen en diverse verhalen. Soms leverden deze gesprekken bevredigende uitkomsten op, maar vaak stuitte men op obstakels, met name het 'klimaat van het absolute'.
Achtergrond
'Terugkijkend op onze kerkgemeenschap, realiseren we ons nu helderder dan ooit hoezeer we meer dan een halve eeuw geleden leefden in het klimaat van het absolute', stelt de commissie. 'In de verzuilde samenleving van voor en na de Tweede Wereldoorlog werden overal 'absolute' standpunten ingenomen en verdedigd. Dit resulteerde in een sfeer waarin meningen en overtuigingen tot conflicten leidden, waarbij gelovigen schade opliepen, zowel emotioneel als fysiek.
Er is geen sprake van individuele schuld; als kerk hebben we gezamenlijk dit klimaat gecreƫerd en dragen we gezamenlijk de verantwoordelijkheid. Hoewel we enig begrip kunnen opbrengen voor de omstandigheden van toen, moeten we erkennen dat dit niet goed was. Het kostte ons echter meer dan een halve eeuw om dit inzicht te verkrijgen, wat leidt tot een belijdenis van schuld.'
Uitspraak
'We aanvaarden de verantwoordelijkheid voor het ontstaan van het klimaat van het absolute', maakt men duidelijk. 'In navolging van vaders in het geloof als Ezra en Daniƫl belijden we onze schuld. Hoewel genoegdoening juridisch gezien vaak niet meer mogelijk is, hopen we met deze uitspraak wel morele genoegdoening te bieden. We bidden dat deze uitspraak de schade en last die gelovigen hebben geleden zal verminderen, en dat zij heling zullen vinden. Laten we samen leven in Zijn genade en liefde, zoals de Almachtige ons voorgaat en ruim baan maakt.'
Ds. Rob Vreugdenhil was nauw betrokken bij het NGK-fusieproces. Vorig jaar blikte hij via Cvandaag terug op de kerkscheuring uit de vorige eeuw en legde hij uit hoe NGK en GKv naar elkaar toegroeiden: "Vergeet niet dat alles in die tijd absoluut was, in de maatschappij Ć©n in de kerk. Naar een andere kerk gaan was geen optie. Ook de doop van een neefje of nichtje in een andere kerk bijwonen was not done. Die ene keer dat ik op een zondagmiddag tijdens mijn vakantie naar een andere kerk ging viel bij mijn moeder niet in goede aarde.
Het absolute denken over kerk-zijn is losgelaten. Vandaag de dag ligt er meer nadruk wie je als christen bent dan op de kerk. Dat heeft natuurlijk ook alles te maken met het feit dat we als christenen onderdeel zijn van een seculiere maatschappij en elkaar nodig harder nodig hebben dan vijftig jaar geleden. Daarnaast zie ik ook dat de tijd wonden heeft geheeld. In die zin is het ook een sociologisch proces. GKv en NGK zou je kunnen zien als twee broers die in hetzelfde gezin zijn opgegroeid, uit elkaar zijn gegroeid en later hebben ontdekt dat ze toch echt bij elkaar horen.ā Lees hier het volledige interview.
Praatmee