Grieks-orthodoxe studenten moeten verplicht godsdienstlessen volgen

Nieuws 29 september 2023 Redactie
Griekse rechtbank: Geen vrijstelling van godsdienstlessen voor Grieks-orthodoxe studenten
Getty/iStock)

In een voortdurende strijd tussen de Atheïstische Unie van Griekenland en het Griekse Ministerie van Onderwijs, oordeelde de Griekse Raad van State deze maand dat Grieks-orthodoxe studenten verplicht godsdienstonderwijs moeten volgen. Dat meldt Christian Today. Daarnaast oordeelde de rechtbank dat de vrijstellingen die niet-orthodoxen moeten aanvragen voor godsdienstlessen niet in strijd zijn met de privacywetgeving van de Europese Unie.

In Griekenland zijn openbaar onderwijs en religieus onderwijs nauw met elkaar verbonden, zo nauw zelfs dat het Ministerie van Onderwijs voluit het Ministerie van Onderwijs, Religieuze Zaken en Sport heet. Artikel 16 van de Griekse grondwet verklaart dat "Onderwijs een basistaak van de staat is" en belast opvoeders met "de ontwikkeling van nationaal en religieus bewustzijn".

Alle leerlingen op Griekse openbare scholen die tot de orthodox-christelijke meerderheid van het land behoren, zijn daarom verplicht om godsdienstlessen te volgen vanaf de derde klas tot en met de middelbare school. Maar Griekenland staat al lang vrijstellingen toe voor joden, moslims en niet-orthodoxe christelijke groepen, samen met atheïsten en agnosten. Volgens de Griekse krant eKathemerini zijn er de afgelopen jaren jaarlijks ongeveer 10.500 vrijstellingen verleend.

De Atheïstische Unie van Griekenland sleepte de zaak in 2015 voor de rechter met het argument dat de aanvraag voor een vrijstelling zelf een schending van de privacy vormde volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming van de Europese Unie, omdat het een dossier aanmaakte van de religie van elke leerling, of het gebrek daaraan. Het proces stelde schoolbestuurders ook in staat om leerlingen te dwingen deel te nemen aan de lessen of om vergeldingsmaatregelen te nemen tegen degenen die vrijstellingen aanvroegen.

"Het ministerie deed zijn uiterste best om ervoor te zorgen dat maar weinig studenten vrijstelling zouden krijgen en om studenten te ontmoedigen om vrijstelling aan te vragen door allerlei trucjes en ministeriële besluiten te gebruiken," vertelde Napoleon Papistas, de secretaris van de Atheïstische Unie van Griekenland, aan Religion News Service.

De formulering van de vrijstellingsaanvraag vereiste dat studenten, met goedkeuring van hun ouders, zouden verklaren dat ze "niet van de orthodox-christelijke religie zijn", legde Papistas uit. Overijverige schoolfunctionarissen, zei hij, zouden vaak op zoek gaan naar de doopgegevens van studenten en hun doopcertificaten gebruiken als reden om hun claims af te wijzen. "We hebben veel ouders en leerlingen gehad die contact met ons opnamen omdat ze problemen ondervonden bij het aanvragen van de vrijstelling," zei Papistas. "Er zijn nog steeds schooldirecteuren die vinden dat het hun recht is om het christendom en de orthodoxie te verdedigen."

Volgens een onderzoek uit 2017 over religie in Oost-Europa identificeert ongeveer 90% van de Griekse bevolking zich als (orthodox) christen, hoewel slechts 17% wekelijks naar de kerk gaat. In de Griekse grondwet staat dat het orthodoxe christendom de "heersende religie" van Griekenland is.

Sinds de zaak aanhangig is gemaakt, heeft het ministerie de taal voor het aanvragen van de vrijstelling veranderd in wat ambtenaren beschouwen als neutralere taal: "Redenen van religieus geweten laten deelname (van mij of mijn kind) aan de cursus Godsdienstwetenschappen niet toe," staat er nu.

De Atheïstische Unie en andere mensenrechtengroeperingen in Griekenland vonden dit niet genoeg, omdat het schoolbestuurders nog steeds in een positie plaatste om een leerling te beoordelen op basis van religieuze overtuigingen.

Hun bezwaar werd gesteund door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat in een zaak uit 2018 oordeelde dat "overheidsinstanties niet het recht hebben om in te grijpen in de sfeer van het individuele geweten en de religieuze overtuigingen van het individu vast te stellen of hem te dwingen zijn overtuigingen met betrekking tot spirituele zaken te onthullen".

Op dat moment kwam de Grieks-Orthodoxe Kerk tussenbeide in de oorspronkelijke zaak uit 2015 om het openstellen van vrijstellingen voor Orthodoxe studenten te verbieden. Theodoros Papageorgiou, speciaal adviseur van de Grieks-Orthodoxe Kerk vertelde RNS in een e-mail dat de kerk gelooft dat de Atheïstische Unie "probeert het verplichte karakter van de cursus voor christelijk-orthodoxe studenten af te schaffen". Hij ontkende dat de religieuze lessen "religieuze indoctrinatie" zijn en beschreef ze in plaats daarvan als "in wezen, orthodox christelijke inhoud die religieuze kennis verschaft".

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

China
Nieuws

China beperkt religieuze activiteiten buitenlandse christenen

Nieuwe regels van de Chinese overheid beperken de toegestane religieuze activiteiten voor buitenlandse christenen in China flink. Buitenlandse christenen mogen niet langer preken of evangeliseren in China, volgens de nieuwe ingevoerde beperkingen die

Iran
Nieuws

Aanhoudend lijden voor drie christenen in Iran

Gebed blijft nodig voor Joseph Shabazian, Nasser Navard Gol-Tapeh en Amir-Ali Minaei, drie Iraanse christenen die in de gevangenis zijn opgesloten om hun geloof in Jezus. Hoewel er enkele lichtpuntjes zijn in hun situaties, zijn de omstandigheden nog

Sarah Floor
Video

Christelijke zangeres Sarah Floor brengt tweede worshipnummer uit: 'Vrucht van de Geest'

Onlangs verscheen het tweede worshipnummer van de christelijke zangeres Sarah Floor: 'Vrucht van de Geest'. Het lied werd opgenomen met muzikanten van de multiculturele gemeente Hoop voor Noord in Amsterdam. Net als haar eerste worshipnummer 'Yeshua'

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden over teruglopende kerkgang: "Dat kruipt er heel makkelijk in"

Mensen besluiten nooit van het ene op het andere moment dat ze niet meer naar de kerk gaan, stelde ds. G. van Zanden in een recente preek. Volgens de hervormde predikant uit Katwijk is dit iets wat vaak heel geleidelijk tot stand komt. En dat maakt h

Wilkin van de Kamp
Video

Volgens Wilkin van de Kamp is vergeving schenken het loslaten van de hoop op een beter verleden

"Vergeving schenken is het loslaten van de hoop op een beter verleden. Wie vanuit de pijn uit het verleden blijft leven, zal nooit zijn toekomst in bezit kunnen nemen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met

Palestina
Nieuws

SGP wil duidelijkheid over voorwaarden EU-financiering Palestijnse Autoriteit

De EU heeft recent 1,6 miljard euro toegezegd aan de Palestijnse Autoriteit, maar onder welke voorwaarden precies? En hoe ziet de Europese Commissie erop toe dat deze voorwaarden worden nageleefd? Dat is wat Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP)

Bagtowar en Elias
Video

Kan de Bijbel vervalst zijn? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Bagtowar en Elias in gesprek over de vraag of de Bijbel betrouwbaar is en de Bijbel vervalst kan zijn. Ook hebben ze het over het einde van Markus 16, hoeveel manuscripten er van het Nieuwe Testament zijn gevo

Ds. J.A. van den Berg
Video

Terugkijken: ds. J. A. van den Berg beantwoordt Refoweb-vragen

Ds. J. A. van den Berg is predikant van de hervormde gemeente in Sint Anthoniepolder. Hij staat bekend om zijn schriftgetrouwe prediking, pastorale betrokkenheid en heldere uitleg van Bijbelse thema’s. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvra

Meerartikelen

Frank van Oordt
Opinie

Zijn bezoekers van Christenen voor Israël vogelvrij verklaard?

Afgelopen dinsdagavond liepen tweehonderd Nederlanders – jong, oud en vredelievend – door een haag van geschreeuw, intimidatie en haat. Ze kwamen samen in Nijkerk voor een lezing georganiseerd door Christenen voor Israël, zoals we dat al sinds 1980 d

Anna, NEM
Dagelijks leven

Anna werd 'BaanBreker' in het Midden-Oosten: "Ik zag Gods leiding op een onverwacht pad"

Vorig jaar nam Anna deel aan de cursus Midden-Oosten en werd daarna uitgezonden naar Israël. Ze diende er drie maanden als BaanBreker bij Shevet Achim, een christelijke organisatie die Arabische kinderen met een aangeboren hartafwijking opvangt voor

Andries Knevel
Recensie

Hoe vertel je je collega’s over Jezus? Stefan Paas vervolgt zijn zoektocht

Laat ik met de deur in huis vallen, het nieuwe boek van Stefan Paas is een aanstekelijk boek. Het is met visie, vaart en een beetje humor geschreven en wil ons inspireren om het goede nieuws van Jezus (opnieuw) te ontdekken. In 2023 schreef Paas zijn

Chris Develing
Column

Groot nieuw onderzoek naar abortuspil doet meerdere discussies oplaaien

Een Amerikaanse organisatie heeft voor ophef gezorgd na de publicatie van haar paper over ernstige bijwerkingen van de abortuspil. Uit het onderzoek, onder ruim 865 duizend vrouwen, zou blijken dat maar liefst 10,9 procent van hen met zware negatieve

Tijdens een vakantie in Zwitserland neemt de tiener Sven Likkel een duik in ondiep water. Hij raakt vanaf zijn nek verlamd.
Levensverhaal

Sven Likkel raakte verlamd: "Ik moest mijn lichaam opnieuw leren kennen"

Tijdens een vakantie in Zwitserland neemt de tiener Sven Likkel een duik in ondiep water. Hij raakt vanaf zijn nek verlamd. De nu 23-jarige Sven is daarom bij alles afhankelijk van anderen. ,,God heeft het ongeluk niet voorkomen, en tóch vertrouw ik

Ruben en Jan
Interview

Zondag in Hour of Power is documentairemaker Ruben Juch te gast

In Hour of Power is documentairemaker Ruben Juch te gast. Hij volgde een Oekraïense voorganger die naar het front trok en daar in een geloofscrisis belandde. De rauwe werkelijkheid die hij vastlegde, raakte hem diep. Het confronteerde hem met zijn ei

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant legt uit waarom seks voor het huwelijk volgens hem niet Gods bedoeling is

"Wat kan erop tegen zijn als je voor het huwelijk met elkaar naar bed gaat als je toch al weet dat je van elkaar houdt? Of dat je met elkaar op vakantie gaat en desnoods samen uitprobeert hoe het samenwonen bevalt? Wat is daar nou verkeerd aan?", ald

Wilkin van de Kamp
Video

Volgens Wilkin van de Kamp is vergeving iets anders dan wangedrag vergoelijken

Komt degene die mij pijn deed er niet te gemakkelijk mee weg als ik hem vergeef? Het is een vraag die je misschien wel uit je eigen leven herkent. Wat nu als iemand je jaren geleden schade heeft toegebracht waar je tot op de dag van vandaag onder lij

Lilian Janse
Video

Lilian Janse licht motie over aanpassen SGP-vrouwenstandpunt toe

Afgevaardigden van de SGP-fractie uit de gemeente Vlissingen dienen aanstaande zaterdag op de landelijke partijdag een belangrijke motie in. Als de motie wordt aangenomen, kunnen vrouwen makkelijker politiek actief worden in deze door mannen gedomine

Chris Verhagen
Video

Wanneer verandert Mariaverering in afgoderij? Christelijke apologeet antwoordt

In deze video zoomt Chris Verhagen, initiatiefnemer van het YouTube-kanaal Christelijke apologeet, in op de historische ontwikkeling van de leerstellingen (dogmata) rondom Maria de moeder van Jezus in de Rooms-Katholieke Kerk. Ook zoomt hij in op de

Esther Westerkamp
Video

Volgens Esther Westerkamp is kunst een prachtige manier om God te aanbidden

"Een jongetje liep samen met zijn vader een prachtige, grote kathedraal binnen. Terwijl hij om zich heen keek, zei hij: 'Papa, de meneer die dit heeft gemaakt moet heel veel van God houden'", vertelt Esther Westerkamp. In een videoserie van de IZB be

Massai Regelink
Video

Massai Regelink blikt vooruit op festival tijdens Hemelvaartsweekend

Vanaf Hemelvaartsdag wordt een rustig meertje op de grens tussen Friesland en Groningen vier dagen lang hét terrein van een waar christelijk gezinsfestival. Gezinsdiensten, inspirerende seminars, kinderactiviteiten maar ook optredens van bekende chri