Nauwkeurige lezers van de Bijbel konden al wel vermoeden dat de tekeningen van een twee meter hoge menora niet realistisch zijn. Exodus 25 zegt dat de oorspronkelijke menora vervaardigd was uit één talent zuiver goud (zo’n 30-55 kilo). Hedendaagse reconstructies van grote menora’s zijn echter veel zwaarder. De bekende 1,8 meter hoge kandelaar uit Jeruzalem die gemaakt is door het Tempelinstituut, een echte toeristentrekker, weegt maar liefst 500 kilo, en is gemaakt van koper, overtrokken met bladgoud. Dit wekt de indruk dat de originele kandelaar lang niet zo groot kan zijn geweest.

Armen te zwaar voor kandelaar
Om dit vermoeden te staven, zocht Weet Magazine in haar nieuwste uitgave (die deze week op de mat valt) de samenwerking met een werktuigbouwkundige. Aan de hand van Bijbelse gegeven werd berekend dat het niet mogelijk is om een 1,8 meter hoge kandelaar te maken van enkele tientallen kilo’s goud. Door de spanningen die het gewicht van de armen veroorzaken, wordt de vloeigrens (de spanning waarop er plastische vervorming begint op te treden) van goud overschreden, en gaan de armen doorzakken. De kandelaar zou versterkt kunnen worden door het goud te smeden. Dat zou echter nog steeds ontoereikend zijn om een 1,8 meter hoog model te maken waarvan de armen niet zouden verbuigen. De oorspronkelijke menora moet dus een stuk kleiner zijn geweest dan altijd gedacht wordt.

Triomfboog van Titus
Het idee dat de menora zo hoog als een mens zou zijn geweest, is gebaseerd op een afbeelding op de triomfboog van Titus. De Romeinse generaal Titus was degene die in 70 na Christus de stad Jeruzalem veroverde en de tempelschatten wegvoerde. Zijn ‘succes’ liet hij vastleggen op de triomfboog in het hartje van Rome. Daarop is ook een 1,8 meter hoge zevenarmige kandelaar te zien. Deze afbeelding heeft zijn weg gevonden naar het collectieve geheugen van christenen, en daarmee naar vrijwel alle reconstructieafbeeldingen van de tabernakel.

Kandelaar meermaals vervangen
De grootte van de buitgemaakte kandelaar is dus óf het gevolg van artistieke overdrijving van de kant van de Romeinen, óf het gaat allang niet meer om de originele kandelaar uit Mozes’ tijd. Het object is waarschijnlijk meermaals vervangen, zoals na de Babylonische wegvoering in 587 voor Christus, toen alle tempelschatten zijn meegenomen naar Babel. Alle navolgende kandelaars waren mogelijk groter dan het oorspronkelijke exemplaar, en hoeven niet per se te zijn gemaakt naar de oorspronkelijke bepalingen uit Exodus 25.

Dit artikel is afkomstig van Weet magazine. Wil je meer lezen? Neem dan een abonnement op Weet Magazine of koop het nummer in de webshop! Weet Magazine is een tweemaandelijks verschijnend populairwetenschappelijk tijdschrift dat nieuws uit de natuur, techniek en wetenschap beschrijft vanuit een christelijk perspectief.