Forse kritiek op boek van progressieve theologen: 'Leven in Gods Koninkrijk wordt op onbijbelse wijze ingevuld'

In veel kerken en andere christelijke gemeenschappen leven er vragen over gender en seksualiteit. Volgens theologen Almatine Leene en René Erwich is er vaak weinig ruimte om dieper op het onderwerp in te gaan en zijn gesprekken vaak eenzijdig. Daarom schreef dit duo het boek 'Vuur dat nooit dooft - Gender, seksualiteit en theologie in gesprek'. Dr. A. A. A. Prosman (foto), emerituspredikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), bekritiseert de uitgave in De Waarheidsvriend.
Het boek werd onlangs uitgegeven door Uitgeverij KokBoekencentrum (Utrecht). René Erwich is hoogleraar in het Australische Melbourne. En Almatine Leene is onder meer predikant in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKv). Hun boek geeft achtergrondinformatie om het gesprek over seksualiteit en gender binnen kerkelijk Nederland te stimuleren. De auteurs geven naar eigen zeggen een theologisch raamwerk waarmee met een bredere bril naar de vragen rond gender en seksualiteit gekeken kan worden.
Analyse dr. Prosman
'De kern is dat we afscheid moeten van het zogenaamde binaire denken en dat kerk en theologie plaats moeten inruimen voor het genderspectrum', recenseert dr. Prosman. 'Het binaire denken gaat ervan uit dat er twee geslachten zijn: man en vrouw. Wie in de lijn van een genderspectrum denkt, vindt dit achterhaald en ook veel te simpel. Want het is niet zo, betogen Erwich en Leene, dat wie biologisch man is, ook denkt, leeft en voelt als man en omgekeerd geldt dit ook voor een vrouw. Een man kan zich vrouwelijk voelen en een vrouw mannelijk. Het kan gaan wringen tussen geslacht en gender.
In dit boek wordt betoogd dat het Oude Testament vrij omgaat met seks en dat het Nieuwe Testament de vrouw bevrijdt uit haar nederige positie. Dus als we Oude en Nieuwe Testament bij elkaar optellen, hebben we de emancipatie en bevrijding waar we in onze tijd behoefte aan hebben. (...) Fundamenteler is hoe de auteurs Genesis 1:27 lezen, namelijk heel anders dan de kerk de eeuwen door gedaan heeft (p.158). In dit vers staat dat God de mens mannelijk en vrouwelijk schiep. Dat betekent, zo schrijven zij, dat God een spectrum van gendermogelijkheden schiep waarvan het man-zijn en vrouw-zijn de twee polen zijn waarbinnen een grote variatie mogelijk is.'
De emerituspredikant vervolgt: 'Het binaire man-vrouwdenken is door Christus opgeheven, lees ik. Met instemming wordt Sarah Coakley aangehaald, die schrijft dat Christus elke tweeheid heeft tenietgedaan en tot eenheid heeft gemaakt (p.194). Geslachtelijke verschillen zijn niet meer van belang.' Volgens Prosman zou dr. A. A. van Ruler uit zijn vel zijn gesprongen als hij dit zou hebben gelezen. 'Alsof de geschapen werkelijkheid als zodanig niet goed is! Het komt er dus op neer dat het man-zijn en vrouw-zijn tot de gebrokenheid van de schepping behoren, want anders zou Christus die tweeheid niet hoeven te verzoenen.'
'In dit boek wordt het leven in Gods goede schepping op een fatale wijze vermengd met het leven in het Koninkrijk van God. Bovendien wordt het leven in het Koninkrijk op een onbijbelse wijze ingevuld', concludeert Prosman.
Eerdere kritiek
Eerder plaatste dr. Yme Horjus, emerituspredikant binnen de baptistenkerken, in het Reformatorisch Dagblad kritische kanttekeningen bij het boek. 'Het boek is van dien aard dat mensen op grond van het aangedragen materiaal eigenlijk maar één conclusie kunnen trekken: er moet in kerk en samenleving ruimte komen voor alle lhbtiq+’ers en men zou in de kerkelijke wereld niet al bij voorbaat een anti-houding moeten aannemen.'
Via Twitter juicht de christelijke socioloog Elise van Hoek de recensie van Prosman toe. Zij verbaast zich 'over de kritiekloze benadering van de genderkoek - een activistisch instrument. En dat genderessentialisme biologie niet beschrijft. En ik mis vanalles (maar daar moet je een boek niet op beoordelen). Knappe recensie van Prosman.' Dr. Bart Jan Spruyt spreekt van 'een behartigenswaardige recensie' van Prosman. Hij is een van de initiatiefnemers van dit manifest tegen de nieuwe Transgenderwet die de Tweede Kamer in behandeling gaat nemen. 'Geslacht wordt een keuze', merkt hij op.
Praatmee